Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Trądzik różowaty to schorzenie dermatologiczne charakteryzujące się przewlekłym stanem zapalnym skóry twarzy, który może prowadzić do rumienia, widocznych naczynek krwionośnych oraz wykwitów. Choć bywa mylony z trądzikiem pospolitym, trądzik różowaty ma zupełnie inne przyczyny oraz podejścia do leczenia. Poniżej przyjrzymy się bliżej trądzikowi różowatemu, jego potencjalnym przyczynom, charakterystycznym objawom oraz metodom ich łagodzenia. Poznanie czynników, które mogą przyczyniać się do nasilenia trądziku różowatego, pomoże skutecznie zarządzać tym schorzeniem oraz zapobiegać nawrotom. Trądzik różowaty przyczyny Trądzik różowaty to przewlekła choroba skóry, która objawia się rumieniem, grudkami i krostkami, głównie na twarzy. Chociaż nie ma jednej jasnej przyczyny trądziku różowatego, istnieje wiele czynników, które mogą przyczyniać się do jego występowania. Dziedziczność — istnieje genetyczna skłonność do trądziku różowatego. Jeśli ktoś w rodzinie cierpiał na tę chorobę, istnieje większe ryzyko jej wystąpienia u innych członków rodziny. Rozszerzone naczynka krwionośne — w trądziku różowatym naczynia krwionośne w skórze twarzy mogą być bardziej skłonne do rozszerzania się i stają się bardziej widoczne, co prowadzi do rumienia i zaczerwienienia. Stany zapalne — zapalenie skóry może być jednym z głównych czynników prowadzących do trądziku różowatego. Skóra staje się podrażniona i wrażliwa, co może prowadzić do pojawienia się zaczerwienień i krostek. Czynniki środowiskowe — ekspozycja na działanie promieni słonecznych, zimno, wiatr, gorące napoje, pikantne potrawy i inne czynniki środowiskowe mogą nasilać objawy trądziku różowatego. Nadmierne spożycie alkoholu — picie alkoholu może rozszerzać naczynia krwionośne w skórze, co może prowadzić do zaostrzenia się objawów trądziku różowatego. Stres — stres może prowadzić do nasilenia stanów zapalnych w organizmie, co może mieć wpływ na pojawienie się objawów trądziku różowatego. Nieprawidłowa pielęgnacja skóry – nadmierne złuszczanie, stosowanie drażniących substancji chemicznych czy złe nawyki pielęgnacyjne mogą prowadzić do podrażnienia skóry i nasilenia objawów trądziku różowatego. Choroby współistniejące — u niektórych osób trądzik różowaty może być związany z innymi chorobami skórnymi, takimi jak łuszczyca, łojotokowe zapalenie skóry, czy atopowe zapalenie skóry.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Łuszczyca to przewlekła, zapalna choroba skóry, która objawia się charakterystycznymi zmianami skórnymi, najczęściej na kolanach, łokciach, owłosionej skórze głowy oraz plecach. Mimo że łuszczyca nie jest chorobą zakaźną, może znacząco wpływać na jakość życia pacjentów, zarówno pod względem fizycznym, jak i emocjonalnym. Choć przyczyny łuszczycy nie są jeszcze do końca poznane, wiadomo, że istotną rolę odgrywają tu czynniki genetyczne, immunologiczne oraz środowiskowe. Nowoczesne metody leczenia mogą skutecznie łagodzić przebieg tej choroby, a sprawdzone kosmetyki do codziennej pielęgnacji poprawią komfort życia pacjentów. Jak wygląda łuszczyca? Objawy łuszczycy Objawy łuszczycy mogą różnić się w zależności od jej typu i nasilenia. U jednych osób mogą być stosunkowo łagodne i ograniczone do niewielkich obszarów skóry, u innych zaś mogą obejmować duże powierzchnie ciała, co wpływa na jakość życia pacjenta. Łuszczyca objawia się najczęściej charakterystycznymi czerwonymi zmianami skórnymi, które pokryte są srebrzystą łuską. Zazwyczaj występują one łokcie, kolana, owłosioną skórę głowy oraz dolną części pleców, choć mogą wystąpić także na dłoniach, stopach, twarzy czy innych miejscach ciała. Skóra w tych miejscach bywa sucha, a zmiany mogą pękać, powodując krwawienie i ból. Łuszczyca powodować może także intensywne i dokuczliwe swędzenie i pieczenie skóry, czemu towarzyszyć może uczucie napięcia skóry. U osób dotkniętych łuszczycą paznokci może ona powodować zgrubienie płytki, naparstkowanie (pojawianie się małych wgłębień), przebarwienia, żółknięcie, a nawet oddzielanie się paznokci od łożyska (onycholiza). Diagnozowanie łuszczycy Łuszczyca ma unikalny obraz kliniczny, co często umożliwia rozpoznanie choroby bez potrzeby dodatkowych badań. Rozpoznanie łuszczycy zazwyczaj opiera się na wywiadzie medycznym i badaniu skóry przez lekarza dermatologa. Lekarz na podstawie charakterystycznego wyglądu zmian może postawić wstępną diagnozę. W niektórych przypadkach, aby ją potwierdzić, może być konieczne wykonanie biopsji skóry. Biopsja polega na pobraniu małego wycinka zmienionej chorobowo skóry i zbadaniu go pod mikroskopem. Badanie to pozwala wykluczyć inne choroby skóry, które mogą dawać podobne objawy, takie jak egzema czy grzybica. W zależności od przypadku niekiedy przeprowadza się dodatkowe badania, np. badania krwi lub obrazowanie, szczególnie jeśli istnieje podejrzenie zajęcia stawów lub innych układów w organizmie.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Magnez to pierwiastek, który odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu ludzkiego organizmu, a jego obecność jest niezbędna dla prawidłowego przebiegu wielu procesów biochemicznych. Magnez uczestniczy w syntezie białek, funkcjonowaniu mięśni i nerwów, regulacji poziomu cukru we krwi oraz w produkcji energii. Jego niedobory mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym zaburzeń metabolicznych, bolesnych skurczów mięśni, a nawet problemów kardiologicznych. Rozpoznanie niedoboru magnezu wymaga konsultacji z lekarzem, który może zlecić odpowiednie badania krwi. Leczenie zazwyczaj polega na zmianie diety i, w razie potrzeby, suplementacji magnezu. Właściwości magnezu Magnez to pierwiastek o szerokim spektrum działania – jest niezbędny do syntezy białek, produkcji i magazynowania energii, a także dla zachowania zdrowia mięśni, kości, układu naczyniowego i nerwowego. Jest niezbędny do syntezy białek, które są podstawowymi budulcami komórek, enzymów i hormonów. Umożliwia komórkom przechowywanie i uwalnianie energii niezbędnej do wszystkich funkcji życiowych. Wpływa na przewodnictwo nerwowe i jest ważny dla zdrowia psychicznego. Niedobór magnezu może prowadzić do nerwowości, drażliwości, lęku i depresji. Jest potrzebny do prawidłowego skurczu i rozkurczu mięśni, w tym mięśnia sercowego. Niedobór magnezu może powodować bolesne skurcze, drgawki i osłabienie mięśni. Współpracuje z wapniem i witaminą D w procesie mineralizacji kości, co jest kluczowe dla ich zdrowia i siły. Pomaga w metabolizmie glukozy i insuliny, co jest ważne dla utrzymania stabilnego poziomu cukru we krwi. Niedobór magnezu może zwiększać ryzyko insulinooporności i cukrzycy typu 2. Pomaga w utrzymaniu prawidłowego rytmu serca, reguluje ciśnienie krwi i zapobiega arytmii. Jest również ważny dla zdrowia naczyń krwionośnych. Pomaga neutralizować wolne rodniki, chroniąc komórki przed uszkodzeniami wywołanymi stresem oksydacyjnym. Niedobory magnezu objawy Niedobór magnezu objawia się zazwyczaj skurczami i drżeniem mięśni, zmęczeniem i ogólnym osłabieniem, zaburzeniami snu czy bólami głowy. Do mniej typowych symptomów należą zaburzenia trawienia, zaburzenia metaboliczne czy osteoporoza. Skurcze, drżenia i uczucie sztywności mięśni są często pierwszymi oznakami niedoboru magnezu. Objawy te mogą występować zarówno w spoczynku, jak i podczas aktywności fizycznej. Ponieważ magnez jest niezbędny do produkcji energii w komórkach, jego niedobór może prowadzić do przewlekłego zmęczenia i osłabienia. Niedobór magnezu może powodować arytmię serca, a także podwyższone ciśnienie krwi, co zwiększa ryzyko bólu głowy oraz rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Magnez to minerał, który ma ogromny wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego, a jego niewystarczająca ilość w codziennej diecie powodować stres i bezsenność, nerwowość, niepokój trudności z koncentracją, a nawet depresję. Magnez odgrywa również ważną rolę w zdrowiu kości, a jego niedobór może prowadzić do zmniejszenia gęstości kości, zwiększając ryzyko osteoporozy i złamań. Choć magnez rzadko bywa kojarzony z układem pokarmowym, jego niedobór może powodować skurcze jelit, mag oraz inne problemy trawienne. Magnez bierze także udział w regulacji poziomu cukru we krwi i metabolizmu insuliny, a jego niedostateczna podaż może prowadzić do insulinooporności oraz zwiększać ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Decyzja o powiększeniu rodziny to ważny moment w życiu pary starającej się o dziecko. Jednak nie zawsze zajście w ciążę następuje od razu – na płodność wpływa wiele czynników, takich jak styl życia, dieta, zdrowie hormonalne czy poziom stresu. Warto więc świadomie przygotować organizm do poczęcia i zadbać o odpowiednie warunki sprzyjające zapłodnieniu. Preparaty dla przyszłych mam Planując ciążę, warto zadbać o odpowiednią suplementację, która przygotuje organizm do zapłodnienia i zapewni optymalne warunki dla rozwoju dziecka. Najważniejszym składnikiem jest kwas foliowy, równie ważne są pozostałe witaminy z grupy B, regulujące gospodarkę hormonalną, oraz kwasy omega-3, wpływające na zdrowie serca i rozwój mózgu dziecka. Niezbędne jest także żelazo, które zapobiega anemii, jod, wspomagający funkcjonowanie tarczycy, oraz witamina D, wzmacniająca układ odpornościowy i kostny. Kwas foliowy wspiera regenerację komórek, pomaga w produkcji czerwonych krwinek, chroniąc przed anemią oraz zmniejsza ryzyko wad cewy nerwowej u dziecka. Witaminy z grupy B regulują cykl menstruacyjny, wspomagają owulację i poprawiają metabolizm energetyczny. Kwasy omega-3 (DHA i EPA) wspierają zdrowie serca i układu krążenia, zmniejszają stany zapalne i poprawiają jakość błon komórkowych komórek jajowych.Żelazo zapobiega anemii, zwiększa poziom energii i wspiera prawidłowe dotlenienie organizmu. Jod jest niezbędny dla prawidłowej pracy tarczycy, reguluje gospodarkę hormonalną i wpływa na owulację. Witamina D wzmacnia odporność, poprawia wchłanianie wapnia i wspiera zdrowie kości oraz zębów. Wapń wspomaga układ kostny, nerwowy i mięśniowy. Magnez redukuje stres, wspiera równowagę hormonalną i zmniejsza ryzyko skurczów mięśni. Dostępne w aptekach preparaty dla kobiet planujących zajście w ciążę często zawierają kompleksowe formuły, które dostarczają wszystkich niezbędnych substancji w odpowiednich proporcjach. Regularna suplementacja, połączona ze zdrową dietą i aktywnym trybem życia, może znacząco zwiększyć szanse na poczęcie oraz zapewnić organizmowi przyszłej mamy optymalne warunki do przebiegu ciąży. Tabletki na zajście w ciążę bez recepty – inozytol Dla kobiet planujących ciążę dostępne są suplementy diety, które wspierają płodność i przygotowują organizm do zapłodnienia. Tabletki na zajście w ciążę bez recepty poza wymienionymi wyżej witaminami i minerałami zawierają także inozytol. Inozytol to naturalny związek, który odgrywa kluczową rolę w regulacji gospodarki hormonalnej i wspomaganiu płodności. Jest szczególnie polecany kobietom z zaburzeniami owulacji oraz zespołem policystycznych jajników (PCOS), ponieważ poprawia wrażliwość na insulinę, co pomaga w przywróceniu regularnych cykli menstruacyjnych. W suplementach na płodność najczęściej występuje w postaci mio-inozytolu i D-chiro-inozytolu, które wspierają dojrzewanie komórek jajowych, poprawiają jakość oocytów i zwiększają szanse na naturalne poczęcie. Inozytol wspomaga również funkcjonowanie układu nerwowego, redukuje stres i poprawia samopoczucie, co ma znaczenie dla kobiet starających się o dziecko. Regularna suplementacja inozytolu może pozytywnie wpłynąć na płodność i wspomóc przygotowania do ciąży.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Osteoporoza to schorzenie, które stopniowo osłabia kości. Wśród czynników, które mogą przyczynić się do jej rozwoju, wymienia się przede wszystkim niedobór wapnia i witaminy D, a także wiek, płeć, geny czy styl życia. W początkowych stadiach choroba może przebiegać bezobjawowo, dopiero gdy kości stają się bardziej kruche, mogą pojawić się symptomy, takie jak ból pleców, zmiana postawy ciała oraz częste złamania. Osteoporoza przyczyny Osteoporoza to schorzenie, którego rozwój zależy od wielu czynników. Niedobór składników odżywczych, starzenie się, genetyka, styl życia oraz choroby i stosowane leki mogą przyczyniać się do osłabienia kości i zwiększonego ryzyka złamań. Niedobór wapnia i witaminy D — wapń i witamina D to składniki, które odgrywają kluczową rolę w zdrowiu kości. Ich niedobór może prowadzić do osłabienia tkanki kostnej i zwiększonego ryzyka osteoporozy. Wapń jest niezbędny do prawidłowej mineralizacji kości, podczas gdy witamina D pomaga organizmowi wchłaniać wapń z przewodu pokarmowego. Starzenie się jest jednym z głównych czynników ryzyka osteoporozy. Wraz z wiekiem organizm staje się mniej efektywny w procesie odbudowy kości, co prowadzi do stopniowego osłabienia tkanki kostnej. Płeć — kobiety mają większą skłonność do rozwoju osteoporozy niż mężczyźni, zwłaszcza po menopauzie, podczas której maleje produkcja estrogenów. Genetyka — genetyczne predyspozycje do zmniejszonej gęstości kości mogą sprzyjać rozwojowi osteoporozy. Styl życia — uboga w składniki odżywcze dieta, picie alkoholu i palenie papierosów mogą negatywnie wpływać na zdrowie kości. Brak aktywności fizycznej natomiast prowadzi do utraty masy kostnej i osłabienia mięśni, co zwiększa ryzyko osteoporozy. Choroby i leki — niektóre schorzenia, np. choroba trzustki czy nerek, mogą wpływać na zdrowie kości. Ponadto stosowanie niektórych leków, takich jak kortykosteroidy, może zwiększać ryzyko osteoporozy poprzez hamowanie procesów tworzenia tkanki kostnej. Zrozumienie przyczyn osteoporozy jest kluczowe dla skutecznej profilaktyki, diagnostyki i leczenia choroby.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Małpia ospa, znana również jako Mpox, to choroba wirusowa znana w Afryce od lat. W ostatnim czasie przypadki małpiej ospy zaczęły pojawiać się również w innych częściach świata. Objawy Mpox mogą być mylone z innymi schorzeniami skórnymi i ogólnoustrojowymi, dlatego warto poznać jej charakterystyczne cechy, by niezwłocznie podjąć właściwe sposoby leczenia i zapobiegania jej rozprzestrzenianiu się. Skąd się wzięła małpia ospa? Małpia ospa wywoływana jest przez wirus z rodziny ospy prawdziwej. Po raz pierwszy zidentyfikowana została w 1958 roku u małp laboratoryjnych w Danii. Choć wirus pierwotnie występował głównie w zachodniej i środkowej Afryce, przypadki zakażeń były stosunkowo rzadkie. W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby przypadków również na innych kontynentach, w tym w Europie i Ameryce Północnej, co wzbudza niepokój i zainteresowanie tym schorzeniem. Przyczyną rozprzestrzeniania się Mpox są przede wszystkim bliskie kontakty z zakażonymi zwierzętami, głównie gryzoniami, które pełnią rolę rezerwuaru wirusa. Jednak, co istotne, wirus może również przenosić się z człowieka na człowieka, zwłaszcza przez kontakt ze zmianami skórnymi, pochodzącą z dróg oddechowych wydzieliną czy zainfekowanymi przedmiotami.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Zapalenie spojówek to schorzenie oczu będące jednym z najczęstszych objawów alergii. Alergiczne zapalenie spojówek wywołują zazwyczaj alergeny unoszące się w powietrzu, takie jak pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, pleśnie czy sierść zwierząt. W kontakcie z nimi układ odpornościowy reaguje nadmiernie, prowadząc do stanu zapalnego i powodując swędzenie, zaczerwienienie i łzawienie oczu. Alergia oczu objawy Alergiczne zapalenie spojówek objawia się szeregiem dokuczliwych dolegliwości, które mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie. Najczęściej wymienia się intensywne swędzenie oczu, uczucie pieczenia oraz zaczerwienienie spojówek, towarzyszyć temu może nadmierne łzawienie i obrzęk powiek oraz nadwrażliwość na światło. Symptomy zazwyczaj pojawiają się nagle, zwłaszcza po kontakcie z alergenem, i mogą utrzymywać się przez dłuższy czas, jeśli nie ograniczymy ekspozycji na czynnik uczulający. Swędzenie i pieczenie oczu. Zaczerwienienie spojówek. Nadmierne łzawienie. Obrzęk powiek. Nadwrażliwość na światło. Wodnista, przezroczysta wydzielina. Pogorszenie objawów po kontakcie z alergenem.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Katar alergiczny potrafi skutecznie uprzykrzyć funkcjonowanie – kichanie, swędzenie w nosie, uczucie zatkania i wodnista wydzielina to tylko niektóre z jego uciążliwych objawów. Choć wiele osób sięga po leki przeciwhistaminowe, coraz większą popularnością cieszy się naturalna i łagodna alternatywa – woda morska. To prosty, a zarazem skuteczny sposób na nawilżenie i oczyszczenie nosa z alergenów bez ryzyka działań niepożądanych. Woda morska hipertoniczna czy izotoniczna? Rodzaje wody morskiej W aptekach dostępne są dwa podstawowe rodzaje wody morskiej: izotoniczna i hipertoniczna. Różnią się one stężeniem soli morskiej, a co za tym idzie – również działaniem i zastosowaniem. Często wzbogacone są o składniki dodatkowe, takie jak wyciągi roślinne czy olejki eteryczne, które zwiększają działanie terapeutyczne produktu. Woda morska izotoniczna Izotoniczny roztwór wody morskiej to łagodny preparat o stężeniu soli zbliżonym do płynów ustrojowych organizmu (ok. 0,9% NaCl), dzięki czemu doskonale sprawdza się w codziennej higienie nosa – zarówno u dorosłych, jak i u dzieci, w tym także noworodków. Jej działanie polega głównie na nawilżeniu i oczyszczeniu błony śluzowej nosa z alergenów, kurzu i innych zanieczyszczeń, co przynosi ulgę przy katarze alergicznym oraz zmniejsza podrażnienia. Woda morska izotoniczna nie wysusza śluzówki, dlatego może być stosowana nawet kilka razy dziennie – profilaktycznie lub wspomagająco w leczeniu objawów alergii. To bezpieczny i naturalny sposób na szybką ulgę bez efektu uzależnienia, charakterystycznego dla niektórych kropli do nosa. Woda morska hipertoniczna Hipertoniczny roztwór wody morskiej zawiera wyższe stężenie soli niż płyny ustrojowe organizmu – zazwyczaj powyżej 2%. Dzięki temu wykazuje silniejsze działanie osmotyczne: zmniejsza obrzęk śluzówki nosa, udrażnia drogi oddechowe i ułatwia oddychanie. To sprawia, że jest szczególnie polecana w przypadku nasilonego kataru alergicznego, zatkanego nosa, a także przy infekcjach zatok. Choć woda morska hipertoniczna działa intensywniej niż roztwór izotoniczny, jej stosowanie jest równie bezpieczne, warto jednak pamiętać, że może powodować lekkie uczucie pieczenia lub szczypania, szczególnie u osób z bardzo podrażnioną śluzówką. Woda hipertoniczna to naturalna alternatywa dla leków obkurczających naczynia krwionośne – bez ryzyka uzależnienia i skutków ubocznych. Spray do nosa z dodatkami Woda morska w sprayu może być wzbogacona o dodatkowe składniki, które zwiększają jej skuteczność i przynoszą jeszcze szybszą ulgę w katarze. Wśród najczęściej dodawanych substancji znajdują się ekstrakty roślinne, np. z aloesu, rumianku czy olejki eteryczne (np. olejek eukaliptusowy), które działają łagodząco, przeciwzapalnie i wspomagają regenerację błony śluzowej nosa. Niektóre preparaty zawierają również dexpantenol (prowitaminę B5), znany ze swoich właściwości nawilżających i kojących – idealny przy podrażnionym, suchym nosie.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ukąszenia owadów to powszechne zdarzenie, które może przydarzyć się każdemu, szczególnie w okresie wiosenno — letnim, kiedy owady są najbardziej aktywne. Ugryzienie komarów, kleszczy czy użądlenie przez pszczołę może przynieść różnorodne reakcje, od niewielkich podrażnień po poważne reakcje alergiczne wymagające natychmiastowej interwencji medycznej. Znajomość rodzajów ukąszeń, środków ochrony oraz sposobów łagodzenia objawów ugryzienia może być kluczowa dla zachowania spokoju i bezpieczeństwa w tego typu incydentach. Jak rozróżnić ślad po ukąszeniu? Rozpoznanie ukąszenia może być trudne, ponieważ różne gatunki owadów mogą pozostawić różne rodzaje śladów. Ugryzienie kleszcza może być trudne do rozpoznania, ponieważ kleszcze są małe i mogą pozostawić łatwe do przeoczenia ślady. W identyfikacji ugryzienia kleszcza pomóc może lokalizacja i towarzyszące ugryzieniu objawy. Kleszcze często gryzą w obszarach ciała, które są trudniej dostępne lub pokryte włosami, takie jak kark, pachwiny, linia włosów, za uszami lub w okolicy pach i pod kolanami. Ugryzieniu przez kleszcza towarzyszyć może zaczerwienienie i obrzęk, a także lekki ból, swędzenie, zaczerwienienie i uczucie pieczenia wokół miejsca ugryzienia. Ugryzienia komarów są dość powszechne i mogą być łatwe do rozpoznania dzięki kilku charakterystycznym cechom, takim jak wygląd śladu po ugryzieniu, swędzenie czy czas trwania objawów. Ugryzienia komarów zazwyczaj pozostawiają małe, czerwone krostki na skórze. Często towarzyszy im uczucie swędzenia. W przeciwieństwie do niektórych innych ukąszeń owadów, ugryzienia komarów zazwyczaj nie powodują dużego obrzęku ani bólu. Objawy ugryzienia komara, takie jak swędzenie i zaczerwienienie, zazwyczaj ustępują w ciągu kilku dni. Użądlenie pszczoły zazwyczaj wywołuje ostre, nagłe uczucie bólu w miejscu użądlenia. Po użądleniu na skórze pozostaje mały, zaczerwieniony guzek lub obrzęk, często z widocznym miejscem, gdzie pszczoła wbiła swój żądło. Guzek ten może być bolesny i gorący w dotyku. Użądlenie pszczoły często wywołuje swędzenie i pieczenie, a u osób uczulonych na jad pszczeli może wywołać reakcje alergiczne, które mogą obejmować obrzęk wokół oczu, twarzy lub innych części ciała, trudności w oddychaniu, nudności, wymioty, zawroty głowy, gorączkę i szybkie tętno. W przypadku wystąpienia takich objawów należy niezwłocznie zasięgnąć pomocy medycznej.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Szczepienia to jeden z najważniejszych i najskuteczniejszych sposobów ochrony zdrowia. Dzięki nim udało się wyeliminować lub znacząco ograniczyć wiele groźnych chorób zakaźnych, które jeszcze kilkadziesiąt lat temu stanowiły realne zagrożenie życia. Mimo to wokół szczepień wciąż krąży wiele mitów i wątpliwości, które sprawiają, że są one częstym powodem dyskusji i zyskują liczne grono przeciwników. Dlaczego warto się szczepić? Jak działają szczepionki? Dlaczego odporność zbiorowa jest tak ważna dla zdrowia całego społeczeństwa? Wyjaśniamy, co warto wiedzieć, by świadomie dbać o zdrowie swoje i swoich bliskich. Co to jest szczepionka? Szczepionka to preparat medyczny, który ma za zadanie pobudzić układ odpornościowy do wytworzenia ochrony przed konkretną chorobą zakaźną. Jak działa szczepionka? Szczepionka zawiera osłabione lub inaktywowane drobnoustroje (np. wirusy, bakterie) albo ich fragmenty, które nie wywołują choroby, ale „uczą” organizm, jak skutecznie się przed nią bronić. Dzięki temu układ odpornościowy osoby zaszczepionej będzie potrafił szybko rozpoznać i zneutralizować dany patogen. Szczepionki są więc bezpiecznym i skutecznym sposobem na budowanie odporności – bez konieczności przechodzenia groźnej infekcji. To właśnie dzięki nim możliwe było opanowanie wielu chorób, takich jak odra, polio czy błonica.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Dbanie o szczupłą sylwetkę stało się nieodłącznym elementem zdrowego stylu życia. Dążenie do osiągnięcia idealnej wagi i lepszej kondycji fizycznej skłania wiele osób do poszukiwań skutecznych sposobów wspomagających proces utraty tkanki tłuszczowej i zwiększania tempa przemiany materii. W związku z tym coraz większe zainteresowanie budzi temat spalaczy tłuszczu oraz naturalnych metod przyspieszania metabolizmu. Jakie są najpopularniejsze rodzaje spalaczy tłuszczu? Jak działają spalacze tłuszczu? Jak przyspieszyć metabolizm przez zmianę nawyków żywieniowych i aktywność fizyczną? Podpowiadamy poniżej. Metabolizm co to? Metabolizm to ogół procesów biochemicznych zachodzących w organizmie, które służą przetwarzaniu pokarmów i substancji odżywczych na energię potrzebną do życia oraz na materiał budulcowy dla wzrostu, naprawy tkanek i regulacji funkcji organizmu. Procesy metaboliczne obejmują zarówno katabolizm, czyli rozkład związków chemicznych w celu uwolnienia energii, jak i anabolizm, czyli synteza związków chemicznych w celu budowy substancji potrzebnych do wzrostu i naprawy. Zaburzenia metabolizmu mogą prowadzić do różnych chorób, takich jak cukrzyca, otyłość, czy choroby metaboliczne. Dlatego zachowanie prawidłowego metabolizmu jest istotne dla zdrowia, dobrego samopoczucia i szczupłej sylwetki.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Wzdęcia brzucha to powszechny problem, który choć zazwyczaj nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia, może znacząco wpływać na komfort życia. Wzdęcia wynikają z nadmiaru gazów w jelitach, co najczęściej wiąże się z uczuciem rozdęcia, pełności i bólem brzucha. Aby móc skutecznie radzić sobie nadmiarem gazów warto poznać przyczyny, metody leczenia oraz domowe sposoby na wzdęcia. Wzdęty brzuch przyczyny Wzdęty brzuch to nieprzyjemny objaw będący wynikiem między innymi nadmiernej ilości gazów w jelitach, nietolerancji pokarmowych, problemów z trawieniem, zatrucia czy infekcji oraz zaparć. Wzdęcia mogą towarzyszyć także chorobom układu pokarmowego, a w przypadku kobiet – problemów ginekologicznych. Wzdęty brzuch po jedzeniu Nieprawidłowa, ciężkostrawna dieta bogata w gazotwórcze bądź tłuste produkty oraz spożywanie posiłków w pośpiechu to czynniki, które mogą prowadzić do wzdęć po jedzeniu Połykanie powietrza podczas jedzenia, picia, żucia gumy lub rozmawiania może prowadzić do wzdęć. Niektóre produkty spożywcze mogą powodować nadprodukcję gazów w przewodzie pokarmowym. Do produktów gazotwórczych należą między innymi fasola, kapusta, brukselka, cebula, brokuły, gazowane napoje i produkty mleczne. Wzdęcia po jedzeniu mogą wywoływać także nietolerancje pokarmowe — nietolerancja laktozy może powodować wzdęcia po spożyciu produktów mlecznych, a nietolerancję fruktozy może powodować trudności w trawieniu niektórych owoców, warzyw i słodzików. Spożywanie dużych ilości jedzenia podczas jednego posiłku może wpływać na czas trawienia i prowadzić do wzdęć. Nadmiar tłuszczów może opóźniać opróżnianie się żołądka, co może powodować wzdęcia. Brzuch jak balon — choroby "Brzuch jak balon" to określenie używane dla opisania wzdęcia lub dyskomfortu w okolicach brzucha. Uczucie to może być związane z różnymi schorzeniami, takimi jak IBS, choroba Leśniowskiego-Crohna, zaparcia, zapalenie jelita czy infekcje. Zespół jelita drażliwego (IBS) to schorzenie przewodu pokarmowego, które może powodować wzdęcia, ból brzucha, zmiany w rytmie wypróżnień i inne problemy trawienne. Choroba Leśniowskiego-Crohna to przewlekła choroba zapalna jelit, która może objawiać się między innymi wzdęciami, bólami brzucha i biegunką. Osoby cierpiące na celiakię mogą doświadczać wzdęć po spożyciu pokarmów zawierających gluten. Zaparcia i nagromadzenie kału w jelitach może prowadzić do uczucia wzdęcia. Zapalenie jelita grubego, zwłaszcza w postaci wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, może objawiać się bólami brzucha, wzdęciami i biegunką. Bakteryjne lub wirusowe infekcje jelitowe mogą powodować wzdęcia, biegunki i inne objawy ze strony układu pokarmowego. Wzdęty brzuch przyczyny ginekologiczne Spuchnięty brzuch u kobiet może mieć swoje źródło również w problemach ginekologicznych. Zespół policystycznych jajników (PCOS) to powodujące wzdęcia brzucha schorzenie charakteryzujące się obecnością torbieli na jajnikach. Endometrioza to choroba ginekologiczna, w której przebiegu komórki podobne do błony śluzowej macicy rosną poza nią. Może to powodować wzdęcia i ból brzucha oraz problemy z układem trawiennym. Torbiele jajnika - duże torbiele mogą powodować niewielkie powiększenie brzucha i uczucie wzdęcia. Mięśniaki macicy to rosnące w macicy guzy, które w zależności od ich rozmiaru i położenia, mogą powodować uczucie pełnego brzucha. Niedrożność jajowodów może prowadzić do wzdęć i wywoływać uczucia rozpierania. Ciąża pozamaciczna rozwijająca się najczęściej w jajowodzie, może powodować wzdęcie i ból brzucha. Zakrzepica w okolicach miednicy może wpływać na krążenie krwi i powodować wzdęcia i zaparcia. Niektóre kobiety mogą doświadczać wzdęć na skutek zmian hormonalnych związanych z cyklem menstruacyjnym. Kobieta doświadczająca wzdęć brzucha w połączeniu z innymi objawami, takimi jak ból, nieregularne krwawienia, trudności w oddawaniu moczu czy zmiany w cyklu menstruacyjnym, powinna niezwłocznie skonsultować się z lekarzem ginekologiem. Diagnostyka ginekologiczna, w tym badania obrazowe, badania krwi i inne, może być konieczna w celu zidentyfikowania przyczyny problemu i ustalenia odpowiedniego leczenia.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Życie w ciągłym stresie, nadmiar obowiązków i brak czasu na regenerację mogą odbić się negatywnie na zdrowiu i samopoczuciu. Poszukując naturalnych sposobów na wsparcie organizmu w walce z codziennymi wyzwaniami, warto sięgnąć po adaptogeny – rośliny i zioła, które zwiększają odporność na stres, poprawiają koncentrację i przywracają równowagę emocjonalną. Znajomość adaptogenów oraz sposobu ich działania pomoże świadomie wprowadzić je do diety oraz odkryć ich potencjał w naturalnym wspieraniu zdrowia. Adaptogeny co to? Adaptogeny to naturalne substancje pochodzenia roślinnego wykorzystywane od wieków w medycynie ajurwedyjskiej i chińskiej. Ich działanie polega na wzmacnianiu odporności na czynniki stresogenne, zarówno fizyczne, jak i psychiczne, ponadto pomagają zwiększyć energię, poprawić koncentrację oraz wspierać układ odpornościowy.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Choć wypadanie włosów i łysienie może być postrzegane jako naturalna konsekwencja starzenia się, dla wielu mężczyzn stanowi to istotny problem emocjonalny, prowadzący do utraty pewności siebie i zakłócenia postrzegania własnej atrakcyjności. Znajomość przyczyn problemu oraz umiejętność rozpoznania rodzaju łysienia może pomóc w doborze odpowiedniej kuracji, która zahamuje proces utraty włosów, wzmocni cebulki i będzie stymulować porost nowych kosmyków. Dlaczego wypadają włosy? Przyczyny łysienia u mężczyzn Do najczęściej wymienianych powodów utraty włosów u mężczyzn wymienia się geny, hormony, starzenie, stres, a także choroby dermatologiczne, nieprawidłowe nawyki pielęgnacyjne i niehigieniczny tryb życia. Najczęstszą przyczyną łysienia u mężczyzn jest dziedziczność. Hormony, zwłaszcza dihydrotestosteron (DHT), odgrywają istotną rolę w łysieniu u mężczyzn. DHT może powodować, że włosy stają się cieńsze i słabsze, a w rezultacie prowadzić do wypadania włosów. Wraz z wiekiem u wielu mężczyzn obserwuje się naturalne przerzedzenie włosów. Proces ten może być przyspieszony przez inne czynniki, takie jak genetyka czy zmiany hormonalne. Silny stres może wpływać na funkcjonowanie organizmu, w tym również na zdrowie włosów. Stres może prowadzić do nadmiernego wypadania włosów u mężczyzn. Dieta uboga między innymi w żelazo, cynk czy witaminy z grupy B, może prowadzić do osłabienia włosów. Niektóre choroby skóry głowy, takie jak łupież, łuszczyca czy zapalenie mieszków włosowych, mogą powodować wypadanie włosów u mężczyzn. Palenie papierosów może wpływać na krążenie krwi w skórze głowy i prowadzić do osłabienia włosów oraz ich wypadania. Częste stosowanie preparatów do stylizacji włosów, takich jak żele czy lakiery, może przyczynić się do uszkodzenia kosmyków.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Infekcje intymne dotykają kobiet w różnym wieku. Mogą być spowodowane przez różne czynniki, w tym przez drożdżaki, bakterie, wirusy oraz inne mikroorganizmy. Każdy rodzaj infekcji charakteryzuje się unikalnymi objawami i wymaga specyficznego podejścia terapeutycznego. Znajomość przyczyn infekcji pochwy może uchronić przed ich nawrotami, a umiejętność szybkiego rozpoznawania objawów pozwoli niezwłocznie wdrożyć odpowiednie postępowanie i skuteczne leczenie. Rodzaje i objawy kobiecych infekcji intymnych Infekcje intymne u kobiet mogą być spowodowane różnymi czynnikami, w tym drożdżakami, bakteriami lub wirusami. Grzybica pochwy Grzybica pochwy, znana również jako kandydoza lub drożdżyca pochwy, jest bardzo częstym schorzeniem spowodowanym nadmiernym wzrostem grzybów z rodzaju Candida, najczęściej Candida albicans. Objawy grzybicy pochwy obejmują białe, gęste, serowate upławy, świąd i pieczenie w okolicy pochwy, łechtaczki oraz warg sromowych, a także zaczerwienienie i bolesny obrzęk wokół narządów płciowych. Bakteryjne zapalenie pochwy – waginoza bakteryjna Bakteryjne zapalenie pochwy to stan zapalny spowodowany zaburzeniem naturalnej równowagi bakteryjnej w pochwie. W przypadku waginozy bakteryjnej dochodzi do wzrostu liczby szkodliwych bakterii względem korzystnych bakterii głównie Lactobacillus, co prowadzi do infekcji. Objawy bakteryjnego zapalenia pochwy mogą obejmować obfite, rzadkie upławy o szarej, białawej lub zielonkawej barwie, często o charakterystycznym rybim zapachu, świąd i pieczenie, szczególnie także podczas oddawania moczu, a także zaczerwienienie i obrzęk okolic narządów płciowych. Wirusowe infekcje pochwy Wirusowe infekcje pochwy to rodzaj infekcji przenoszonych drogą płciową, do których należą między innymi opryszczka genitalna (herpes genitalis) i wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). Objawami opryszczki genitalnej są najczęściej pęcherzyki i owrzodzenia w okolicy genitaliów, ból, świąd, pieczenie lub mrowienie w obszarze zainfekowanym. Mogą wystąpić także objawy ogólne, takie jak gorączka, bóle mięśniowe i zmęczenie. Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) natomiast objawia się występowaniem małych, miękkich grudek lub narośli w okolicy genitaliów lub odbytu, czasami mogą pojawić się krwawienia podczas stosunku płciowego. Wirusowe infekcje pochwy mogą prowadzić do poważnych komplikacji, dlatego ważne jest stosowanie odpowiednich metod zapobiegania, takich jak unikanie przypadkowych kontaktów seksualnych, korzystanie z prezerwatyw podczas stosunku płciowego i regularne badania kontrolne.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Rezygnacja z palenia papierosów to krok w stronę zdrowia, lepszego samopoczucia, poprawy kondycji fizycznej i relacji międzyludzkich. Choć trudności związane ze zrywaniem z nałogiem mogą pozornie przewyższać potencjalne korzyści, warto znaleźć w sobie siłę i determinację, a w chwilach zwątpienia sięgnąć po wsparcie sprawdzonych metod, takich jak np. plastry i gumy z nikotyną czy tabletki na rzucanie palenia. Nikotynizm – uzależnienie od nikotyny Nikotyna stymuluje wydzielanie dopaminy, co daje uczucie przyjemności. Pobudza przy tym receptory nikotynowe, które z czasem stają się nadreaktywne i wymagają kolejnych dawek substancji, prowadząc do uzależnienia. Nikotynizm jest jednym z najsilniejszych uzależnień chemicznych, co wynika z szybkiego działania nikotyny i jej wpływu na kluczowe mechanizmy neurochemiczne. Objawy uzależnienia od papierosów Uzależnienie od papierosów objawia się nie tylko chęcią sięgania po papierosa, ale także szeregiem fizycznych i psychicznych symptomów, które pojawiają się w miarę rozwoju nałogu. Do najczęstszych objawów należy silna potrzeba palenia, rozdrażnienie, lęk, a także trudności w koncentracji, zwłaszcza w chwilach stresu. W miarę jak nikotyna staje się coraz bardziej niezbędna, organizm zaczyna domagać się jej coraz częściej i w coraz większych ilościach, co prowadzi do pojawienia się głodu nikotynowego. Silna potrzeba palenia. Problemy z koncentracją. Lęk i napięcie nerwowe. Problemy z relaksacją. Wahania nastroju.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Trądzik młodzieńczy to powszechny problem dermatologiczny, który dotyka szczególnie młodych ludzi w okresie dojrzewania. Choć często uważany jest za przejściową dolegliwość, może stanowić poważne wyzwanie zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i emocjonalnego. Trądzik wpływa bowiem nie tylko na wygląd skóry, ale także może mieć znaczący wpływ na samoocenę i relacje społeczne osoby borykającej się z tym problemem. Zrozumienie przyczyn oraz poznanie różnorodnych metod leczenia i pielęgnacji skóry skłonnej do powstawania niedoskonałości zwiększy świadomość na temat trądziku, oraz pomoże zapobiec powstawaniu szpecących skórę wykwitów. Jak wygląda trądzik? Trądzik młodzieńczy występuje najczęściej na twarzy, plecach, klatce piersiowej i ramionach, ale może również dotyczyć innych obszarów ciała. Objawia się różnymi rodzajami wykwitów skórnych, takimi jak pryszcze, zaskórniki otwarte (czarne kropki), zaskórniki zamknięte (białe grudki), krostki, guzki i torbiele. Trądzikowi towarzyszyć może również tłusta, intensywnie błyszcząca skóra oraz blizny potrądzikowe, szczególnie jeśli wykwity były intensywnie zapalne, duże lub nieprawidłowo leczone.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Obfita miesiączka jest zjawiskiem, które wpływa na zdrowie i komfort życia wielu kobiet. Choć menstruacja jest naturalnym procesem, obfitość krwawienia może wpływać negatywnie na codzienne funkcjonowanie. Zrozumienie przyczyn, objawów oraz metod zapobiegania krwotokom menstruacyjnym jest kluczowe dla utrzymania zdrowia i dobrej jakości życia. Obfite miesiączki przyczyny Obfite miesiączki, zwane też menorrhagia, mogą mieć różne przyczyny, wśród których wymienia się zaburzenia hormonalne, choroby układu rozrodczego, schorzenia układu krążenia lub zaburzenia tarczycy, a także zaburzenia krzepnięcia krwi, stany zapalne i stosowanie niektórych leków. Zaburzenia poziomu hormonów, takich jak estrogen i progesteron, mogą prowadzić do nieprawidłowych krwawień. Choroby układu rozrodczego, np. mięśniaki macicy, polipy macicy, endometrioza (stan, w którym tkanka podobna do błony śluzowej macicy rośnie poza nią) lub rak macicy mogą powodować obfity okres. Kobiety z zaburzeniami krzepnięcia krwi, takimi jak hemofilia lub niedobór czynników krzepnięcia, mogą doświadczać obfitych miesiączek. Stany zapalne narządów płciowych lub infekcje mogą powodować krwotok podczas okresu. Niektóre leki, takie jak leki przeciwkrzepliwe, mogą wpływać na krzepliwość krwi i prowadzić do obfitych krwawień menstruacyjnych. Choroby układu krążenia, np. nadciśnienie tętnicze, mogą również wpływać na obfitość miesiączek. Problemy z tarczycą mogą wpływać na cykl menstruacyjny i zwiększać obfitość krwawienia.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Witamina B12, znana również jako kobalamina, jest niezbędnym składnikiem odżywczym, który odgrywa kluczową rolę w wielu funkcjach organizmu — od produkcji czerwonych krwinek, poprzez utrzymanie zdrowego układu nerwowego, aż po wsparcie metabolizmu komórkowego. Jej niedobór może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak anemia, uszkodzenia nerwów, a także zaburzenia poznawcze i psychiczne. Świadomość zapotrzebowania organizmu na witaminę B12, znajomość naturalnych źródła występowania kobalaminy oraz umiejętność rozpoznawania sygnałów świadczących o jej niedoborze pomoże w zachowaniu zdrowia i utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania organizmu. Właściwości witaminy B12 Witamina B12 charakteryzuje się unikalnymi właściwościami, które obejmują: wsparcie produkcji czerwonych krwinek, wspomaganie metabolizmu komórkowego oraz utrzymanie zdrowia układu nerwowego. Kobalamina uczestniczy również w syntezie DNA, co czyni ją niezbędną dla podziału komórek i regeneracji tkanek. Poznanie właściwości tej witaminy jest kluczowe dla zrozumienia jej roli w zachowaniu zdrowia i zapobieganiu wielu schorzeniom. Produkcja czerwonych krwinek: witamina B12 jest kluczowa dla produkcji zdrowych czerwonych krwinek, które transportują tlen po całym ciele. Metabolizm komórkowy: uczestniczy w metabolizmie każdej komórki ciała, zwłaszcza w syntezie DNA, metioniny oraz kwasów tłuszczowych i aminokwasów. Jest niezbędna do podziału komórek i ich prawidłowego funkcjonowania. Zdrowie neurologiczne: kobalamina jest niezbędna dla zdrowia układu nerwowego, pomaga w tworzeniu otoczki mielinowej, która chroni nerwy i umożliwia szybki przekaz impulsów nerwowych. Synteza DNA: jest niezbędna do prawidłowej syntezy DNA i RNA, co jest ważne dla podziału komórek i ich wzrostu. Produkcja energii: witamina B12 bierze udział w metabolizmie tłuszczów i węglowodanów, co przyczynia się do produkcji energii. Metabolizm homocysteiny: pomaga w metabolizmie homocysteiny, aminokwasu, który w dużych ilościach może być szkodliwy i prowadzić do chorób serca. Współpracuje z kwasem foliowym i witaminą B6 w przekształcaniu homocysteiny w metioninę. Wpływ na nastrój i funkcje poznawcze: witamina B12 może wpływać na nastrój i funkcje poznawcze zwiększając ryzyko depresji, problemów z pamięcią i demencji przy jej niedoborze.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Oczy każdego dnia narażone są na szereg wyzwań – niebieskie światło, suche powietrze, czy nieodpowiednia – uboga w ważne dla oczu składniki odżywcze dieta. Aby zachować zdrowy wzrok i komfort widzenia warto wzbogacić codzienne odżywianie w produkty bogate w witaminy A, C, E, luteinę i kwasy omega-3, stosować regularne przerwy od ekranów oraz pielęgnować przesuszone oczy za pomocą nawilżających kropli do oczu z kwasem hialuronowym. Wprowadzone w porę zdrowe nawyki będą najlepszą inwestycją w dobrą kondycję oczu.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Opuchnięte kostki czy łydki to nie tylko kwestia estetyki, ale również sygnał, że coś w organizmie może działać nieprawidłowo. Choć przyczyną obrzęków często jest długotrwałe stanie, siedzenie lub zmęczenie, mogą one także wskazywać na poważniejsze schorzenia, takie jak niewydolność żylna, zaburzenia pracy nerek czy układu limfatycznego. Znając najczęstsze powody puchnięcia nóg oraz skuteczne metody leczenia – zarówno farmakologiczne jak i domowe sposoby, łatwiej poradzić sobie z tym uciążliwym problemem.
czytajDobrze trafiłeś, ten blog jest dla Ciebie! W poradniku Apteki Centralnej znajdziesz wiele nowinek na temat zdrowia. Nasz blog, stworzony został z myślą o świadomych czytelnikach, takich jak Ty. Interesują Cię nowości, szukasz praktycznej porady jak zadbać o zdrowie? Poradnik Apteki Centralnej to przestrzeń, gdzie znajdziesz się wiele cennych artykułów opracowanych przez specjalistów z różnych dziedzin medycyny i farmacji. Bez względu na to, czy interesują Cię najnowsze odkrycia naukowe, czy też szukasz rozwiązania problemów, na pewno tu znajdziesz przydatne wiadomości. Zachęcamy do odwiedzin poszczególnych kategorii, w każdej z nich znajdziesz wiele ciekawostek i ogrom wiedzy.
Już nie musisz, właśnie znalazłeś idealne miejsce dla siebie!
Poradnik Apteki Centralnej to doskonałe miejsce do poszerzania wiedzy na temat urody i zdrowego stylu życia. Koniecznie zajrzyj do naszych artykułów i dowiedz się, jak wprowadzić zdrowe nawyki żywieniowe, by wzmocnić organizm i zapobiegać starzeniu skóry. Odkryjemy przed tobą tajemnice nowości kosmetycznych i sposobów dbania o cerę. Wszystko w lekkiej i przystępnej formie. Z nami nie będziesz się nudzić. Apteka Centralna to przewodnik po świecie zdrowia i urody – tworzony z wiedzą i pasją.