24.07.2025
Helicobacter pylori objawy, przyczyny i sposoby leczenia zakażenia
Zakażenie bakterią helicobacter pylori to jedna z najczęstszych przyczyn dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Choć często przebiega bezobjawowo, w wielu przypadkach prowadzi do poważniejszych problemów zdrowotnych – wrzodów żołądka, zapalenia błony śluzowej, a nawet zwiększonego ryzyka raka żołądka. Znajomość objawów i metod diagnozowania zakażenia helicobacter pylori pozwoli w porę podjąć skuteczne leczenie.
Objawy helicobacter
Zakażenie helicobacter pylori, szczególnie na wczesnym etapie, może przebiegać bezobjawowo. U wielu osób bakteria ta może bytować w żołądku przez lata, nie dając żadnych dolegliwości, jednak gdy dojdzie do uszkodzenia błony śluzowej, pojawiają się objawy, które mogą znacząco obniżać komfort życia. Do najczęstszych objawów zakażenia Helicobacter pylori należą:
- przewlekłe bóle lub pieczenie w nadbrzuszu, zwłaszcza na czczo lub po posiłku,
- uczucie pełności, wzdęcia, częste odbijanie,
- nudności, a czasem wymioty,
- brak apetytu, utrata masy ciała,
- zgaga i cofanie treści żołądkowej,
- nieprzyjemny zapach z ust.
W bardziej zaawansowanych przypadkach, takich jak choroba wrzodowa, mogą wystąpić również krwawienia z przewodu pokarmowego (widoczne np. w stolcu lub wymiotach). Jeśli objawy utrzymują się przez dłuższy czas, należy skonsultować się z lekarzem i podjąć diagnostykę w kierunku H. pylori. Wczesne wykrycie zakażenia pozwala uniknąć powikłań i rozpocząć skuteczne leczenie.
Helicobacter pylori przyczyny
Helicobacter pylori to bakteria, która przenosi się głównie drogą pokarmową. Do zakażenia dochodzi najczęściej już w dzieciństwie, na skutek spożyci skażonej wody lub żywności, braku odpowiedniej higieny, kontaktu z osobą zakażoną czy życiu w trudnych warunkach sanitarnych.
- Spożywanie skażonej wody lub żywności.
- Brak odpowiedniej higieny rąk, szczególnie przed jedzeniem i po skorzystaniu z toalety.
- Bliski kontakt z osobą zakażoną – np. wspólne jedzenie, picie z jednej butelki, używanie tych samych sztućców.
- Przebywanie w trudnych warunkach sanitarnych, np. w dużych skupiskach ludzi lub krajach o niskim standardzie higieny.
Diagnostyka - badania na helicobacter
Do badań stosowanych w diagnozowaniu zakażenia bakterią helicobacter należą: test z kału, badanie krwi, test oddechowy i gastroskopia z biopsją.
- Test z kału – nieinwazyjne badanie, pozwalające wykryć obecność antygenów helicobacter pylori w próbce kału.
- Test oddechowy na helicobacter – polega na wypiciu specjalnego preparatu i analizie wydychanego powietrza; metoda szybka, dokładna i bezbolesna.
- Badanie krwi – pozwala wykryć przeciwciała przeciwko helicobacter pylori, jednak nie odróżnia zakażenia aktywnego od przebytego.
- Gastroskopia z biopsją – inwazyjna, ale bardzo dokładna metoda, stosowana głównie w przypadkach przewlekłych dolegliwości żołądkowych lub podejrzenia powikłań.
Wybór badania zależy od wieku pacjenta, nasilenia objawów oraz dostępności diagnostyki. W aptekach dostępne są również domowe testy na helicobacter pylori, które umożliwiają wstępną – samodzielną ocenę zakażenia. W przypadku dodatniego wyniku należy skonsultować się z lekarzem w celu dalszej diagnostyki i leczenia.
Leczenie helicobacter pylori
Eradykacja helicobacter pylori polega na całkowitym wyeliminowaniu bakterii z organizmu, co pozwala zlikwidować objawy i zmniejszyć ryzyko powikłań, takich jak wrzody żołądka czy nowotwory przewodu pokarmowego. Standardowa terapia trwa zazwyczaj od 7 do 14 dni i obejmuje stosowanie antybiotyków, inhibitorów pompy protonowej, leków osłonowych i probiotyków.
- Podstawą terapii eradykacyjnej są antybiotyki, takie jak amoksycylina, klarytromycyna, metronidazol, tynidazol, lewofloksacyna i rifabutyna. Zwykle stosuje się dwa lub trzy różne antybiotyki, by zwiększyć skuteczność leczenia i zapobiec oporności bakterii.
- Inhibitory pompy protonowej (IPP) – zmniejszają wydzielanie kwasu żołądkowego, wspomagając działanie antybiotyków i regenerację błony śluzowej.
- Leki osłonowe i probiotyki – łagodzą działania niepożądane antybiotykoterapii, takie jak biegunki czy dolegliwości jelitowe.
Dieta przy helicobacter
Odpowiednia dieta odgrywa ważną rolę we wspomaganiu leczenia zakażenia Helicobacter pylori oraz łagodzeniu objawów związanych z podrażnieniem błony śluzowej żołądka. Choć sama dieta nie wyleczy infekcji, może znacząco poprawić komfort trawienny i przyspieszyć regenerację przewodu pokarmowego. Dieta przy H. pylori powinna być łagodna dla układu trawiennego, oparta na prostych składnikach i pozbawiona produktów drażniących żołądek, takich jak tłuste potrawy, ostre przyprawy, kawa, alkohol i napoje gazowane. Warto wprowadzić do diety produkty lekkostrawne – gotowane warzywa, ryż, chude mięso, kisiele i kleiki oraz naturalne produkty o działaniu przeciwbakteryjnym, np. jogurty z probiotykami, czosnek czy brokuły. Zaleca się regularne jedzenie i unikanie jedzenia tuż przed snem, aby zmniejszyć ryzyko refluksu i podrażnień.
Czego nie lubi bakteria helicobacter?
Helicobacter pylori to bakteria wyjątkowo odporna, ale istnieją warunki i substancje, które skutecznie utrudniają jej przetrwanie i namnażanie. Wspierając leczenie oraz codzienną profilaktykę, warto wiedzieć, że helicobacter pylori „nie lubi”: niskiego pH i leków zobojętniających kwas, antybiotyków, naturalnych produktów o właściwościach przeciwbakteryjnych, probiotyków i przestrzegania zasad higieny.
- Choć bakteria helicobacter pylori żyje w kwaśnym środowisku, odpowiednie leczenie inhibitorami pompy protonowej zakłóca jej mechanizmy obronne.
- Stosowane w terapii eradykacyjnej antybiotyki i produkty o właściwościach przeciwbakteryjnych (m.in. czosnek, imbir, kurkuma, brokuły - zwłaszcza kiełki, czy zielona herbata) zaburzają strukturę bakterii i prowadzą do eliminacji.
- Probiotyki wspierają florę bakteryjną jelit i utrudniają helicobacter pylori kolonizację przewodu pokarmowego.
- Przestrzeganie zasad higieny zmniejsza ryzyko ponownego zakażenia i rozprzestrzeniania bakterii wśród domowników.
Zmiana stylu życia, zdrowe nawyki żywieniowe i dbałość o higienę mogą skutecznie wspomagać leczenie i utrudniać helicobacter pylori przetrwanie w organizmie.
Powikłania po eradykacji helicobacter
Choć leczenie eradykacyjne jest zazwyczaj skuteczne i dobrze tolerowane, u niektórych pacjentów mogą pojawić się przejściowe działania niepożądane. Wynikają one głównie ze stosowania kilku antybiotyków jednocześnie oraz inhibitorów pompy protonowej. Do najczęstszych powikłań po eradykacji należą:
- biegunki, wzdęcia i bóle brzucha – efekt uboczny zaburzenia naturalnej mikroflory jelitowej,
- nudności i metaliczny posmak w ustach, szczególnie przy niektórych antybiotykach,
- osłabienie apetytu i niestrawność, zwykle przejściowe i ustępujące po zakończeniu kuracji,
- zwiększona podatność na infekcje grzybicze lub bakteryjne w jamie ustnej i jelitach – związana z osłabieniem dobrych bakterii,
- reakcje alergiczne lub nadwrażliwość na leki – wymagające pilnej konsultacji lekarskiej.
Aby zminimalizować ryzyko skutków ubocznych, warto podczas terapii sięgać po probiotyki oraz dbać o lekkostrawną dietę. Objawy niepożądane zwykle ustępują samoistnie po zakończeniu leczenia, jednak jeśli się nasilają lub utrzymują zbyt długo, należy skonsultować się z lekarzem.
Bibliografia:
- Bartnik W., Celińska-Cedro D., Dzieniszewski J., Łaszewicz W., Mach T., Przytulski K., Skrzydło-Radomańska B., Wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii dotyczące diagnostyki i leczenia zakażenia Helicobacter pylori, Gastroenterologia Kliniczna 2014, tom 6, nr 2, 41–49.
- Fedorowicz S., Radzikowska K., Mende K., Ferenc S., Gnus J., Helicobacter pylori – dotychczasowa terapia i leczenie współczesne, Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne 2020;10(1):49–55.
- Panasiuk A., Nowe miejsce probiotyków w eradykacji zakażenia Helicobacter pylori, Gastroenterologia Praktyczna 1/2021.
- Taraszewska A., Dietetyczne sposoby na Helicobacter pylori, 2019, online: https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/dietetyczne-sposoby-na-helicobacter-pylori/ [dostęp: 09.06.2025]
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król – redaktor naczelna z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w tworzeniu treści produktowych oraz artykułów o tematyce medycznej. Przez lata miała okazję współpracować z różnymi firmami z branży zdrowia i farmacji, dostarczając merytoryczne i angażujące teksty. Jej pasją jest przekształcanie skomplikowanych zagadnień medycznych w przystępne treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć świat zdrowia i dbania o siebie.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Włókniaki – przyczyny, rozpoznanie i usuwanie
Włókniaki to zmiany skórne, które, choć zazwyczaj są niegroźne, potrafią budzić niepokój i wątpliwości. Pojawiają się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, niezależnie od wieku, a ich obecność może być związana z predyspozycjami genetycznymi, zmianami hormonalnymi lub podrażnieniami mechanicznymi skóry. W większości przypadków mają charakter łagodny, jednak ze względu na ich wygląd i umiejscowienie wiele osób decyduje się na ich usunięcie. Jak wygląda włókniak? Włókniak to niewielka, miękka lub twarda grudka na skórze, o kolorze zbliżonym do naturalnego odcienia ciała lub nieco ciemniejszy – beżowy, brunatny bądź różowy. Zmiana może być pojedyncza lub występować w większej liczbie, zwłaszcza w miejscach narażonych na tarcie, takich jak szyja, pachy, pachwiny, powieki czy okolice pod biustem. Włókniaki rosną powoli i nie powodują bólu ani świądu, choć w wyniku podrażnienia mogą ulec zaczerwienieniu lub stanowić defekt estetyczny.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Stopa cukrzycowa – przyczyny, objawy, leczenie
ZSC czyli Zespół Stopy Cukrzycowej to jedno z najpoważniejszych powikłań cukrzycy, które może prowadzić do trudno gojących się ran, infekcji, a nawet amputacji kończyny. Schorzenie to rozwija się powoli, często niezauważalnie, w wyniku zaburzeń krążenia i uszkodzenia nerwów obwodowych. Charakterystyczne objawy, takie jak drętwienie, mrowienie czy owrzodzenia na stopach, wymagają szybkiej diagnostyki i odpowiedniego leczenia. Wczesne rozpoznanie oraz właściwa pielęgnacja stóp mogą pomóc zapobiec powikłaniom i poprawić jakości życia osób z cukrzycą. Stopa cukrzycowa co to? Stopa cukrzycowa nie jest pojedynczym schorzeniem, lecz poważnym powikłaniem cukrzycy, wymagającym kompleksowej opieki medycznej i właściwej profilaktyki. ZSC to zespół zmian chorobowych występujących w obrębie stóp u osób chorujących na cukrzycę. Jest wynikiem długotrwale utrzymującego się podwyższonego poziomu glukozy we krwi, który prowadzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych i nerwów. W efekcie dochodzi do pogorszenia ukrwienia tkanek oraz zaburzeń czucia, co sprzyja powstawaniu ran, owrzodzeń i infekcji. Jak wygląda stopa cukrzycowa? Objawy stopy cukrzycowej Objawy stopy cukrzycowej mogą przybierać różne formy, w zależności od stopnia zaawansowania choroby. Początkowo pojawia się uczucie drętwienia, mrowienia lub pieczenia stóp, wynikające z uszkodzenia nerwów obwodowych. Skóra może być sucha, cienka i podatna na pęknięcia, a drobne otarcia czy skaleczenia często goją się znacznie wolniej niż u osób zdrowych. W bardziej zaawansowanych stadiach pojawiają się trudno gojące się owrzodzenia, przebarwienia skóry, deformacje palców oraz nieprzyjemny zapach świadczący o infekcji. Charakterystycznym objawem jest także utrata czucia bólu, przez co pacjent może nie zauważyć powstających ran, co dodatkowo zwiększa ryzyko powikłań. Uczucie drętwienia, mrowienia lub pieczenia stóp. Sucha, cienka i podatna na pęknięcia skóra stóp. Wolne gojenie się ran, otarć i skaleczeń. Obecność owrzodzeń lub trudno gojące się rany. Przebarwienia skóry i zmiany w wyglądzie stóp. Deformacje palców (np. palce młotkowate). Nieprzyjemny zapach stóp świadczący o infekcji. Utrata czucia bólu. W zaawansowanych przypadkach – martwica tkanek.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
PMS – czym jest zespół napięcia przedmiesiączkowego i jak sobie z nim radzić?
Zespół napięcia przedmiesiączkowego, znany szerzej jako PMS (ang. premenstrual syndrome), to zjawisko, które dotyczy nawet 70–80% kobiet w wieku rozrodczym. Choć dla jednych to tylko drobna niedogodność, dla innych może oznaczać prawdziwe wyzwanie utrudniające codzienne funkcjonowanie. Znajomość przyczyn, objawów, a przede wszystkim skutecznych sposobów ich łagodzenia pozwoli odzyskać komfort i dobre samopoczucie w tym wymagającym czasie. PMS co to? PMS, czyli Premenstrual Syndrome - zespół napięcia przedmiesiączkowego, to zespół fizycznych i emocjonalnych objawów, które pojawiają się u kobiet zazwyczaj na kilka dni, a nawet do dwóch tygodni przed miesiączką. Ich nasilenie różni się w zależności od organizmu – u niektórych kobiet są ledwie zauważalne, u innych mogą znacząco wpływać na samopoczucie i codzienne funkcjonowanie. Za wystąpienie PMS odpowiadają przede wszystkim zmiany hormonalne zachodzące w drugiej fazie cyklu menstruacyjnego, zwłaszcza w poziomie estrogenu i progesteronu. Wahania tych hormonów oddziałują nie tylko na układ rozrodczy, ale również na układ nerwowy i gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu, co tłumaczy różnorodność objawów – od napięcia piersi, przez bóle głowy i uczucie zmęczenia, po rozdrażnienie czy obniżony nastrój.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Pasożyty wewnętrzne – objawy, leczenie i profilaktyka
Pasożyty wewnętrzne potrafią przez długi czas rozwijać się w organizmie człowieka, nie dając wyraźnych objawów swojej obecności. Z czasem mogą pojawić się dolegliwości takie jak bóle brzucha, osłabienie, utrata apetytu czy problemy skórne. Choć temat pasożytów często budzi niepokój, warto wiedzieć, że współczesna diagnostyka i skuteczne, dostępne bez recepty środki pozwolą na szybkie i bezpieczne pozbycie się problemu. Pasożyty ludzkie. Rodzaje pasożytów wewnętrznych Pasożyty wewnętrzne to organizmy, które żyją i rozmnażają się kosztem człowieka, wykorzystując jego organizm jako źródło pożywienia i środowisko do rozwoju. Do najczęściej spotykanych pasożytów należą tasiemce, glisty ludzkie oraz owsiki – różnią się one budową, sposobem zakażenia i objawami, jakie wywołują. Tasiemiec uzbrojony Tasiemiec uzbrojony (Taenia solium) to pasożyt należący do płazińców, który może osiągać nawet kilka metrów długości. Jego cykl rozwojowy związany jest z obecnością dwóch żywicieli – pośredniego (świni) i ostatecznego (człowieka). Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez spożycie niedogotowanego lub surowego mięsa wieprzowego, zawierającego larwy pasożyta, tzw. wągry. W organizmie człowieka tasiemiec osiedla się zazwyczaj w jelicie cienkim, gdzie rośnie i dojrzewa, wykorzystując składniki odżywcze z pożywienia gospodarza. Charakterystyczną cechą tego gatunku są haczyki na główce, które umożliwiają mu mocne przytwierdzenie się do ściany jelita – stąd nazwa „uzbrojony”. Glista ludzka Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) to jeden z najczęściej występujących pasożytów przewodu pokarmowego człowieka. Jest to robak obły o charakterystycznym, cylindrycznym kształcie, który może osiągać nawet do 30 cm długości. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową, poprzez spożycie żywności lub wody zanieczyszczonej jajami pasożyta – szczególnie tam, gdzie nie przestrzega się zasad higieny. Jaja glisty przedostają się do jelita, gdzie rozwijają się larwy. Następnie migrują one przez układ krwionośny i oddechowy, by ostatecznie powrócić do jelita cienkiego, gdzie osiągają postać dorosłą. Cykl życiowy glisty jest złożony, a sam pasożyt potrafi przetrwać w organizmie człowieka nawet kilka miesięcy, pobierając składniki odżywcze i zaburzając naturalną równowagę jelitową. Owsiki Owsiki ludzkie (Enterobius vermicularis) to niewielkie, białe nicienie pasożytujące głównie w jelicie grubym człowieka. Zakażenie nimi, nazywane owsicą, jest jedną z najczęstszych chorób pasożytniczych, szczególnie u dzieci. Do infekcji dochodzi drogą pokarmową lub przez kontakt bezpośredni, gdy jaja pasożyta trafiają do ust z zanieczyszczonych rąk, pościeli czy zabawek. Cykl życiowy owsika jest krótki, ale bardzo intensywny – dorosłe samice składają tysiące jaj w okolicach odbytu, skąd łatwo mogą się przenosić na inne osoby lub przedmioty codziennego użytku. Owsiki rozwijają się szybko, a ich obecność w jelitach może prowadzić do dyskomfortu i zaburzeń snu, zwłaszcza u najmłodszych.
czytaj