Poradnik od Apteki Centralnej

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Piperyna, czyli naturalna substancja pochodząca z ziaren czarnego pieprzu od wielu lat przyciąga uwagę osób zainteresowanych zdrowym stylem życia. Substancja ta może wspierać procesy trawienne, poprawiać wchłanianie witamin i minerałów, a także wspomagać utrzymanie prawidłowej masy ciała. Dzięki tym właściwościom znalazła szerokie zastosowanie w suplementach diety, które mają na celu wspieranie metabolizmu i ogólnej kondycji organizmu. Piperyna co to jest? Piperyna to organiczny związek chemiczny zaliczany do grupy alkaloidów, naturalnie występujący w owocach pieprzu czarnego (Piper nigrum). To właśnie ta substancja odpowiada za jego charakterystyczny, ostry smak oraz intensywny aromat. Piperyna została po raz pierwszy wyizolowana już na początku XIX wieku przez duńskiego chemika Hansa Christiana Orsted, i od tego czasu stała się przedmiotem licznych badań naukowych ze względu na swoje właściwości biologiczne.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Co kupić mamie na święta? Choć to dopiero początek listopada, to idealny moment, by pomyśleć o wyjątkowym prezencie dla jednej z najważniejszych osób w naszym życiu. Dzięki wcześniejszym przygotowaniom unikniemy pośpiechu i wybierzemy niebanalny upominek, który połączy elegancję z użytecznością, a przy tym podkreśli troskę o jej zdrowie, urodę i dobre samopoczucie. W ofercie apteki internetowej znaleźć można wiele ułatwiających wybór propozycji – od luksusowych kosmetyków pielęgnacyjnych, przez zestawy witamin, po ułatwiające samokontrolę zdrowia urządzenia do użytku domowego. 

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Polekowy nieżyt nosa to coraz częstszy problem, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, gdy nasila się liczba infekcji górnych dróg oddechowych, a powietrze w pomieszczeniach staje się suche z powodu ogrzewania. W tym czasie wiele osób sięga po krople lub spraye obkurczające błonę śluzową nosa, by szybko złagodzić katar i ułatwić oddychanie. Choć preparaty te przynoszą natychmiastową ulgę, ich długotrwałe stosowanie może prowadzić do efektu odwrotnego – przewlekłego zatkania nosa, uczucia suchości oraz podrażnienia błony śluzowej. Zjawisko to, znane jako rhinitis medicamentosa, stanowi przykład, jak nadmierne lub niewłaściwe używanie leków może zaburzyć naturalne mechanizmy obronne organizmu. Świadomość przyczyn, objawów i sposobów leczenia polekowego nieżytu nosa pozwala skutecznie przywrócić komfort oddychania i zapobiec nawrotom tej uciążliwej dolegliwości. Nieżyt nosa co to? Nieżyt nosa, znany również jako katar, to stan zapalny błony śluzowej nosa, który prowadzi do jej obrzęku, zwiększonej produkcji wydzieliny i utrudnionego oddychania. Może mieć różne przyczyny – od infekcji wirusowych i bakteryjnych, przez alergie, aż po czynniki środowiskowe czy reakcje na leki. Nieżyt nosa o podłożu polekowym to szczególny rodzaj zapalenia błony śluzowej nosa, który rozwija się w wyniku długotrwałego stosowania leków obkurczających naczynia krwionośne, najczęściej w postaci kropli lub sprayów do nosa z oksymetazoliną. Początkowo środki te skutecznie udrażniają nos, jednak przy regularnym i zbyt częstym używaniu prowadzą do uzależnienia błony śluzowej od ich działania. Z czasem naczynia w nosie przestają prawidłowo reagować, a po odstawieniu leku pojawia się silny obrzęk i uczucie zatkania nosa. Taki mechanizm błędnego koła sprawia, że pacjent sięga po kolejne dawki preparatu, pogłębiając problem. 

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Pigwa to owoc, który od wieków cieszy się uznaniem w medycynie naturalnej. Choć nieco zapomniana, coraz częściej wraca do łask – zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym, gdy szukamy naturalnych sposobów na wzmocnienie odporności. Jej aromatyczne owoce nie tylko doskonale smakują, ale także kryją w sobie bogactwo witamin, minerałów i przeciwutleniaczy. Właściwości prozdrowotne pigwy sprawiają, że znajduje zastosowanie zarówno w profilaktyce, jak i wspomaganiu leczenia wielu dolegliwości zdrowotnych. Jak wygląda pigwa? Pigwa to dojrzewający jesienią owoc o wyjątkowo charakterystycznym wyglądzie – na pierwszy rzut oka przypomina nieco jabłko lub gruszkę, jednak wyróżnia się intensywnie żółtą, lekko połyskującą skórką. W zależności od odmiany może mieć kształt bardziej kulisty lub gruszkowaty. Jej powierzchnia często pokryta jest delikatnym, jasnym meszkiem, który zanika w miarę dojrzewania owocu. Wewnątrz znajduje się twardy, jasnożółty miąższ o kwaśnym, cierpkim smaku – właśnie dlatego pigwy rzadko spożywa się na surowo. Doskonale natomiast sprawdzają się po obróbce termicznej – w formie konfitur, syropów, soków czy nalewek, w których zachowują swoje cenne wartości odżywcze.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Oczekiwanie na bal sylwestrowy to czas, w którym wiele osób, szczególnie kobiet podejmuje decyzję o odchudzaniu. Celem jest najczęściej szybka redukcja masy ciała, która pozwoli zmieścić się w wymarzoną kreację. Niestety szybkie odchudzanie bywa zazwyczaj niezdrowe i krótkotrwałe. Odchudzanie oparte na zasadach zdrowego stylu życia, dostateczna ilość białka i błonnika oraz regularna aktywność fizyczna pozwolą osiągnąć określone cele bez ryzyka efektu jojo. Ile można schudnąć w miesiąc? Dlaczego warto zacząć odchudzanie już dziś? Tempo utraty masy ciała zależy między innymi od wyjściowej masy ciała, poziomu aktywności fizycznej, sposobu odżywiania, wieku oraz ogólnego stanu zdrowia. Za bezpieczne i zdrowe uznaje się tempo redukcji wynoszące od 0,5 do 1 kilograma tygodniowo, co w praktyce pozwala na utratę około 2–4 kilogramów w ciągu miesiąca. Szybsze tempo odchudzania zwykle wiąże się z ryzykiem utraty masy mięśniowej, niedoborów pokarmowych oraz spowolnienia metabolizmu. Wczesne rozpoczęcie procesu odchudzania pozwoli uniknąć presji czasu i da możliwość stopniowego wprowadzania zmian. 

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Włókniaki to zmiany skórne, które, choć zazwyczaj są niegroźne, potrafią budzić niepokój i wątpliwości. Pojawiają się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, niezależnie od wieku, a ich obecność może być związana z predyspozycjami genetycznymi, zmianami hormonalnymi lub podrażnieniami mechanicznymi skóry. W większości przypadków mają charakter łagodny, jednak ze względu na ich wygląd i umiejscowienie wiele osób decyduje się na ich usunięcie. Jak wygląda włókniak? Włókniak to niewielka, miękka lub twarda grudka na skórze, o kolorze zbliżonym do naturalnego odcienia ciała lub nieco ciemniejszy – beżowy, brunatny bądź różowy. Zmiana może być pojedyncza lub występować w większej liczbie, zwłaszcza w miejscach narażonych na tarcie, takich jak szyja, pachy, pachwiny, powieki czy okolice pod biustem. Włókniaki rosną powoli i nie powodują bólu ani świądu, choć w wyniku podrażnienia mogą ulec zaczerwienieniu lub stanowić defekt estetyczny.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

ZSC czyli Zespół Stopy Cukrzycowej to jedno z najpoważniejszych powikłań cukrzycy, które może prowadzić do trudno gojących się ran, infekcji, a nawet amputacji kończyny. Schorzenie to rozwija się powoli, często niezauważalnie, w wyniku zaburzeń krążenia i uszkodzenia nerwów obwodowych. Charakterystyczne objawy, takie jak drętwienie, mrowienie czy owrzodzenia na stopach, wymagają szybkiej diagnostyki i odpowiedniego leczenia. Wczesne rozpoznanie oraz właściwa pielęgnacja stóp mogą pomóc zapobiec powikłaniom i poprawić jakości życia osób z cukrzycą. Stopa cukrzycowa co to?  Stopa cukrzycowa nie jest pojedynczym schorzeniem, lecz poważnym powikłaniem cukrzycy, wymagającym kompleksowej opieki medycznej i właściwej profilaktyki. ZSC to zespół zmian chorobowych występujących w obrębie stóp u osób chorujących na cukrzycę. Jest wynikiem długotrwale utrzymującego się podwyższonego poziomu glukozy we krwi, który prowadzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych i nerwów. W efekcie dochodzi do pogorszenia ukrwienia tkanek oraz zaburzeń czucia, co sprzyja powstawaniu ran, owrzodzeń i infekcji.  Jak wygląda stopa cukrzycowa? Objawy stopy cukrzycowej Objawy stopy cukrzycowej mogą przybierać różne formy, w zależności od stopnia zaawansowania choroby. Początkowo pojawia się uczucie drętwienia, mrowienia lub pieczenia stóp, wynikające z uszkodzenia nerwów obwodowych. Skóra może być sucha, cienka i podatna na pęknięcia, a drobne otarcia czy skaleczenia często goją się znacznie wolniej niż u osób zdrowych. W bardziej zaawansowanych stadiach pojawiają się trudno gojące się owrzodzenia, przebarwienia skóry, deformacje palców oraz nieprzyjemny zapach świadczący o infekcji. Charakterystycznym objawem jest także utrata czucia bólu, przez co pacjent może nie zauważyć powstających ran, co dodatkowo zwiększa ryzyko powikłań. Uczucie drętwienia, mrowienia lub pieczenia stóp. Sucha, cienka i podatna na pęknięcia skóra stóp. Wolne gojenie się ran, otarć i skaleczeń. Obecność owrzodzeń lub trudno gojące się rany. Przebarwienia skóry i zmiany w wyglądzie stóp. Deformacje palców (np. palce młotkowate). Nieprzyjemny zapach stóp świadczący o infekcji. Utrata czucia bólu. W zaawansowanych przypadkach – martwica tkanek.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Zespół napięcia przedmiesiączkowego, znany szerzej jako PMS (ang. premenstrual syndrome), to zjawisko, które dotyczy nawet 70–80% kobiet w wieku rozrodczym. Choć dla jednych to tylko drobna niedogodność, dla innych może oznaczać prawdziwe wyzwanie utrudniające codzienne funkcjonowanie. Znajomość przyczyn, objawów, a przede wszystkim skutecznych sposobów ich łagodzenia pozwoli odzyskać komfort i dobre samopoczucie w tym wymagającym czasie. PMS co to? PMS, czyli Premenstrual Syndrome - zespół napięcia przedmiesiączkowego, to zespół fizycznych i emocjonalnych objawów, które pojawiają się u kobiet zazwyczaj na kilka dni, a nawet do dwóch tygodni przed miesiączką. Ich nasilenie różni się w zależności od organizmu – u niektórych kobiet są ledwie zauważalne, u innych mogą znacząco wpływać na samopoczucie i codzienne funkcjonowanie. Za wystąpienie PMS odpowiadają przede wszystkim zmiany hormonalne zachodzące w drugiej fazie cyklu menstruacyjnego, zwłaszcza w poziomie estrogenu i progesteronu. Wahania tych hormonów oddziałują nie tylko na układ rozrodczy, ale również na układ nerwowy i gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu, co tłumaczy różnorodność objawów – od napięcia piersi, przez bóle głowy i uczucie zmęczenia, po rozdrażnienie czy obniżony nastrój.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Pasożyty wewnętrzne potrafią przez długi czas rozwijać się w organizmie człowieka, nie dając wyraźnych objawów swojej obecności. Z czasem mogą pojawić się dolegliwości takie jak bóle brzucha, osłabienie, utrata apetytu czy problemy skórne. Choć temat pasożytów często budzi niepokój, warto wiedzieć, że współczesna diagnostyka i skuteczne, dostępne bez recepty środki pozwolą na szybkie i bezpieczne pozbycie się problemu. Pasożyty ludzkie. Rodzaje pasożytów wewnętrznych Pasożyty wewnętrzne to organizmy, które żyją i rozmnażają się kosztem człowieka, wykorzystując jego organizm jako źródło pożywienia i środowisko do rozwoju. Do najczęściej spotykanych pasożytów należą tasiemce, glisty ludzkie oraz owsiki – różnią się one budową, sposobem zakażenia i objawami, jakie wywołują. Tasiemiec uzbrojony Tasiemiec uzbrojony (Taenia solium) to pasożyt należący do płazińców, który może osiągać nawet kilka metrów długości. Jego cykl rozwojowy związany jest z obecnością dwóch żywicieli – pośredniego (świni) i ostatecznego (człowieka). Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez spożycie niedogotowanego lub surowego mięsa wieprzowego, zawierającego larwy pasożyta, tzw. wągry. W organizmie człowieka tasiemiec osiedla się zazwyczaj w jelicie cienkim, gdzie rośnie i dojrzewa, wykorzystując składniki odżywcze z pożywienia gospodarza. Charakterystyczną cechą tego gatunku są haczyki na główce, które umożliwiają mu mocne przytwierdzenie się do ściany jelita – stąd nazwa „uzbrojony”. Glista ludzka Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) to jeden z najczęściej występujących pasożytów przewodu pokarmowego człowieka. Jest to robak obły o charakterystycznym, cylindrycznym kształcie, który może osiągać nawet do 30 cm długości. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową, poprzez spożycie żywności lub wody zanieczyszczonej jajami pasożyta – szczególnie tam, gdzie nie przestrzega się zasad higieny. Jaja glisty przedostają się do jelita, gdzie rozwijają się larwy. Następnie migrują one przez układ krwionośny i oddechowy, by ostatecznie powrócić do jelita cienkiego, gdzie osiągają postać dorosłą. Cykl życiowy glisty jest złożony, a sam pasożyt potrafi przetrwać w organizmie człowieka nawet kilka miesięcy, pobierając składniki odżywcze i zaburzając naturalną równowagę jelitową. Owsiki Owsiki ludzkie (Enterobius vermicularis) to niewielkie, białe nicienie pasożytujące głównie w jelicie grubym człowieka. Zakażenie nimi, nazywane owsicą, jest jedną z najczęstszych chorób pasożytniczych, szczególnie u dzieci. Do infekcji dochodzi drogą pokarmową lub przez kontakt bezpośredni, gdy jaja pasożyta trafiają do ust z zanieczyszczonych rąk, pościeli czy zabawek. Cykl życiowy owsika jest krótki, ale bardzo intensywny – dorosłe samice składają tysiące jaj w okolicach odbytu, skąd łatwo mogą się przenosić na inne osoby lub przedmioty codziennego użytku. Owsiki rozwijają się szybko, a ich obecność w jelitach może prowadzić do dyskomfortu i zaburzeń snu, zwłaszcza u najmłodszych.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Choć cynk występuje w ludzkim organizmie w śladowych ilościach, odgrywa bardzo ważną rolę w utrzymaniu zdrowia i prawidłowego funkcjonowania wielu procesów życiowych. Cynk wspiera odporność, przyspiesza gojenie ran, wpływa na kondycję skóry, włosów i paznokci, a także uczestniczy w produkcji hormonów i syntezie białek. Znając produkty bogate w cynk oraz zasady rozważnej suplementacji łatwej zapobiec jego niedoborom i zadbać o kondycję całego organizmu. Właściwości cynku Cynk to pierwiastek, który pełni w organizmie człowieka niezwykle wiele funkcji, między innymi  uczestniczy w wielu procesach enzymatycznych, wzmacnia naturalną barierę ochronną organizmu i pomaga zwalczać infekcje oraz odgrywa ważną rolę w gojeniu ran, regeneracji tkanek oraz utrzymaniu zdrowej skóry, włosów i paznokci. Cynk wpływa również na układ nerwowy i hormonalny - wspomaga prawidłowe działanie mózgu, procesy poznawcze oraz koncentrację, bierze udział w produkcji insuliny i hormonów płciowych, dlatego ma znaczenie dla płodności zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Ponadto cynk działa również jako silny przeciwutleniacz – neutralizuje wolne rodniki i opóźnia procesy starzenia komórek. Cynk na co pomaga? Wzmacnia odporność – pomaga organizmowi zwalczać infekcje i skraca czas trwania przeziębień. Przyspiesza gojenie ran – wspomaga regenerację tkanek i procesy naprawcze skóry. Poprawia kondycję skóry, włosów i paznokci – reguluje pracę gruczołów łojowych, zapobiega trądzikowi i łamliwości paznokci. Wspiera płodność i zdrowie hormonalne – uczestniczy w produkcji hormonów płciowych i wpływa na jakość nasienia. Dba o układ nerwowy i koncentrację – poprawia pamięć, zdolność uczenia się i ogólne funkcjonowanie mózgu. Reguluje poziom cukru we krwi – wspiera działanie insuliny i procesy metaboliczne. Chroni komórki przed stresem oksydacyjnym – działa jak antyoksydant, opóźniając procesy starzenia. Wspomaga wzrost i rozwój organizmu – jest niezbędny w okresie dzieciństwa, dojrzewania i regeneracji.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Lipodemia to przewlekłe zaburzenie dotyczące nieprawidłowego rozmieszczenia tkanki tłuszczowej, które występuje niemal wyłącznie u kobiet. Choroba ta charakteryzuje się symetrycznym powiększeniem kończyn – najczęściej dolnych, często połączonym z uczuciem bólu, napięcia oraz zwiększoną skłonnością do powstawania siniaków. Mimo że lipodemia bywa mylona z otyłością lub obrzękiem limfatycznym, jej podłoże i mechanizmy rozwoju są odmienne. Wczesne rozpoznanie pozwoli w porę podjąć skuteczne leczenie, by przywrócić skórze zdrowy wygląd i zapobiec powikłaniom.  Lipodemia co to? Lipodemia, określana również jako obrzęk tłuszczowy, to przewlekłe, postępujące zaburzenie, które polega na symetrycznym rozroście komórek tłuszczowych (adipocytów) w określonych partiach ciała – najczęściej w obrębie bioder, ud, łydek oraz ramion – przy jednoczesnym braku zmian w obrębie stóp i dłoni. Charakterystyczną cechą lipodemii jest brak reakcji na tradycyjne metody redukcji masy ciała, takie jak dieta czy aktywność fizyczna. Lipodemia nie wynika z nadmiernego spożycia kalorii, lecz z zaburzeń mikrokrążenia i gospodarki hormonalnej, które wpływają na funkcjonowanie tkanki tłuszczowej. Istotną rolę w jej rozwoju odgrywać mogą czynniki genetyczne oraz zmiany hormonalne, zwłaszcza te związane z okresem dojrzewania, ciążą lub menopauzą. W początkowych etapach choroba może być bagatelizowana lub mylona z otyłością czy obrzękiem limfatycznym. Z czasem jednak pojawia się ból, nadwrażliwość na dotyk, uczucie ciężkości kończyn oraz skłonność do powstawania siniaków.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Ciemieniucha to dolegliwość skórna, która występuje u noworodków i niemowląt najczęściej w ciągu dwóch pierwszych miesięcy życia. Objawia się suchymi, żółtawymi łuskami na skórze głowy, zwłaszcza w okolicy ciemiączka. Ciemieniucha jest zazwyczaj łagodnym i łatwo leczonym schorzeniem, które, choć często ustępuje samoistnie, czasem może wymagać specjalistycznej pielęgnacji w postaci szamponów lub kremów. Ciemieniucha u niemowląt Ciemieniucha to powszechne schorzenie skóry, które dotyka zazwyczaj niemowląt pomiędzy 2. a 10. tygodniem życia. Objawia się suchymi, łuskowatymi plamami na skórze głowy dziecka. Plamy te mogą być żółtawe, brązowe lub białawe i często gromadzą się w okolicy ciemiączka, choć mogą również dotyczyć środkowej części twarzy, klatki piersiowej oraz krocza. Objawy ciemieniuchy mogą być nieestetyczne, ale zazwyczaj nie powodują dyskomfortu ani swędzenia u dziecka. Ciemieniucha jest wynikiem nadmiernego wydzielania sebum (naturalnego oleju skórnego) przez gruczoły łojowe skóry głowy dziecka, co może prowadzić do nadmiernego rozmnażania się drożdżaków Malassezia. Choć dokładna przyczyna ciemieniuchy nie jest w pełni zrozumiana, rolę w jej występowaniu mogą odgrywać czynniki genetyczne, hormonalne i środowiskowe. W większości przypadków ciemieniucha u niemowląt ma łagodny przebieg i ustępuje samoistnie w ciągu kilku miesięcy bez konieczności leczenia, jednak jeśli objawy są nasilone lub nie ustępują, można zastosować łagodne metody pielęgnacyjne, takie jak regularne mycie głowy łagodnym szamponem dla niemowląt, delikatne szczotkowanie włosów lub olejowanie skóry głowy przed kąpielą. W przypadkach bardziej uporczywych lub nasilonych objawów pediatra może zalecić stosowanie specjalnych szamponów lub kremów.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Choć od pierwszych przypadków COVID-19 minęło już kilka lat, temat koronawirusa wciąż budzi wiele pytań – zwłaszcza w sezonie zwiększonej zachorowalności. Jakie są najczęstsze objawy koronawirusa? Co powoduje rozwój choroby? Jakie są metody leczenia i łagodzenia objawów? Zrozumienie mechanizmu zakażenia, rozpoznanie pierwszych symptomów oraz właściwe postępowanie pozwolą skutecznie ograniczyć ryzyko powikłań i szybciej wrócić do pełni sił. COVID-19 co to? COVID-19 to choroba zakaźna wywoływana przez wirusa SARS-CoV-2, należącego do rodziny koronawirusów. Po raz pierwszy została zidentyfikowana pod koniec 2019 roku w Chinach, a w krótkim czasie rozprzestrzeniła się na cały świat. Do zakażenia dochodzi głównie drogą kropelkową – podczas kaszlu, kichania czy rozmowy – a także poprzez kontakt z powierzchniami, na których osiadł wirus. Przebieg choroby może być bardzo różny – u jednych przypomina lekkie przeziębienie, u innych powoduje silne objawy i wymaga opieki medycznej.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Dynia to królowa październikowych stołów, symbol Halloween i składnik wielu rozgrzewających potraw. Dynia to również prawdziwa skarbnica witamin, minerałów i cennych składników odżywczych, które kryją się nie tylko w miąższu, ale także w smacznych pestkach.  Dynia to owoc czy warzywo? Choć w kuchni dynia traktowana jest najczęściej jak warzywo, z botanicznego punktu widzenia to owoc. Dokładniej mówiąc, dynia jest jagodą, która powstaje z zalążni kwiatu i kryje w sobie liczne nasiona. Delikatny, lekko słodkawy miąższ dyni wykorzystuje się głównie w potrawach wytrawnych – zupach, gulaszach czy sałatkach, ale sprawdza się także w deserach i ciastach.  Rodzaje dyni Dynia występuje w wielu odmianach, różniących się smakiem, kolorem, konsystencją miąższu i zastosowaniem. Do najpopularniejszych należą dynia zwyczajna, o intensywnie pomarańczowym miąższu, idealna do zup, puree i ciast, oraz dynia piżmowa, charakteryzująca się słodkawym, gęstym miąższem, doskonała do pieczenia i deserów. Warto także poznać dynię hokkaido – jej miąższ nie wymaga obierania, co znacznie ułatwia przygotowanie potraw, oraz dynię makaronową, której włóknisty miąższ po upieczeniu przypomina nitki makaronu i świetnie nadaje się do lekkich, warzywnych dań.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Wszy, choć często kojarzą się z odległymi czasami, wciąż są obecne wśród dzieci, a zakażenie nimi nie wynika z braku higieny, lecz najczęściej z bliskiego kontaktu w grupie rówieśniczej. Umiejętność szybkiego rozpoznania wszawicy oraz znajomość jej przyczyn i skutecznych metody leczenia i profilaktyki pozwoli szybko i skutecznie pozbyć się problemu, oraz uniknąć nawrotów. Wesz ludzka – jak ją rozpoznać? Wesz głowowa to niewielki pasożyt o długości zaledwie 2–3 mm, który żywi się krwią człowieka. Najczęściej bytuje u nasady włosów, w okolicy skroni, karku i za uszami, gdzie skóra jest cieńsza i dobrze ukrwiona. Dorosłe osobniki są ruchliwe i trudne do zauważenia, dlatego łatwiej dostrzec ich jaja, tzw. gnidy – małe, białe lub żółtawe kuleczki przyklejone mocno do włosa, których nie da się strząsnąć jak zwykłego łupieżu. Typowym objawem obecności wszy jest uporczywy świąd skóry głowy, spowodowany reakcją alergiczną na ich ślinę. Jeśli więc dziecko intensywnie się drapie, warto dokładnie obejrzeć skórę i włosy przy dobrym świetle, najlepiej używając gęstego grzebienia, aby upewnić się, czy przyczyną nie są właśnie wszy.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Jesień to czas, w którym organizm jest szczególnie narażony na infekcje. Przeziębienie czy osłabienie odporności potrafią skutecznie zepsuć codzienne plany, dlatego coraz chętniej sięgamy po naturalne sposoby wspierające zdrowie. Jednym z nich jest czarny bez – roślina znana i ceniona od pokoleń. Jego kwiaty i owoce kryją w sobie bogactwo witamin, antyoksydantów i składników, które mogą wspierać organizm w walce z pierwszymi objawami infekcji oraz wzmacniać naturalne siły obronne. Czarny bez właściwości Czarny bez to roślina, której prozdrowotne właściwości od wieków doceniane są w medycynie ludowej. Zarówno kwiaty, jak i owoce czarnego bzu obfitują w cenne związki bioaktywne – witaminy, minerały, antyoksydanty i naturalne substancje wspierające układ odpornościowy. Dzięki nim czarny bez pomaga łagodzić objawy przeziębienia, wspiera organizm w walce z infekcjami oraz sprzyja szybszej regeneracji. Regularne stosowanie preparatów na jego bazie może korzystnie wpływać na ogólną kondycję organizmu, wzmacniając naturalne mechanizmy obronne.  Kwiat czarnego bzu Kwiaty czarnego bzu od lat stosowane są jako naturalne wsparcie w walce z infekcjami dróg oddechowych. Zawierają liczne związki bioaktywne, które wspomagają organizm w łagodzeniu gorączki, kaszlu czy kataru. Napary i syropy przygotowane na bazie kwiatów czarnego bzu wykazują działanie napotne i przeciwzapalne, dzięki czemu mogą wspierać organizm w oczyszczaniu z toksyn i przyspieszać powrót do zdrowia. Kwiaty tej rośliny są cenione również za właściwości łagodzące podrażnienia gardła oraz korzystny wpływ na ogólne wzmocnienie odporności, co czyni je cennym sprzymierzeńcem w sezonie przeziębień. Wspiera organizm w walce z infekcjami dróg oddechowych. Działa napotnie i pomaga obniżać gorączkę. Łagodzi objawy przeziębienia, takie jak kaszel czy katar. Wspiera naturalny proces oczyszczania organizmu z toksyn. Wykazuje właściwości przeciwzapalne. Koi podrażnienia gardła. Wzmacnia naturalną odporność. Czarny bez owoce Owoce czarnego bzu to prawdziwa skarbnica składników odżywczych, które wspierają organizm w okresie zwiększonej podatności na infekcje. Zawierają duże ilości witaminy C, antocyjanów oraz flawonoidów – naturalnych antyoksydantów chroniących komórki przed działaniem wolnych rodników i wspierających odporność. Regularne spożywanie preparatów z owoców czarnego bzu może pomagać skracać czas trwania przeziębienia, łagodzić jego objawy i wspierać organizm w regeneracji. Ponadto owoce czarnego bzu mają właściwości przeciwzapalne i wspomagają prawidłową pracę układu krążenia. Dzięki bogatemu składowi są cenione nie tylko jako wsparcie w walce z infekcjami, ale także jako naturalny sposób na ogólne wzmocnienie organizmu. Stanowią bogate źródło witaminy C, antocyjanów i flawonoidów. Wspierają układ odpornościowy. Pomagają skrócić czas trwania przeziębienia. Łagodzą objawy infekcji i wspierają regenerację organizmu. Wykazują działanie przeciwzapalne. Wspomagają prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia. Wzmacniają ogólną kondycję organizmu.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Jesień dla wielu osób to czas obniżonego nastroju, zmęczenia i spadku motywacji. Czy to tylko „jesienny smutek”, która minie wraz z pierwszymi promieniami wiosennego słońca, czy może objawy depresji sezonowej, wymagającej większej uwagi i wsparcia specjalisty?

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Natura od zawsze dostarcza skutecznych rozwiązań wspierających zdrowie. Wraz z rosnącym zainteresowaniem naturalnymi metodami dbania o organizm, na aptecznych półkach coraz częściej pojawiają się suplementy, których nazwy brzmią egzotycznie i intrygująco – np. berberys, shiitake czy nattokinaza z natto. Choć mogą wydawać się obce, kryją w sobie bogactwo naturalnych składników o wyjątkowym działaniu, które od setek lat stosowane są w tradycyjnej medycynie, a dziś coraz częściej doceniane są także przez osoby dbające o zdrowy styl życia.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Zespół Reye’a to bardzo poważne schorzenie, które najczęściej dotyka dzieci i młodzież w trakcie lub po przebyciu infekcji wirusowej. Choroba rozwija się nagle, a jej przebieg może być dramatyczny – prowadząc do uszkodzenia wątroby i mózgu (encefalopatia), a nawet śmierci. Choć dziś występuje znacznie rzadziej niż jeszcze kilkadziesiąt lat temu, nadal warto znać jej przyczyny, wiedzieć, jakie objawy powinny zaniepokoić rodziców oraz jakie mogą być konsekwencje zdrowotne. Zespół Reye'a – przyczyny Ryzyko wystąpienia choroby zwiększa się szczególnie w okresie infekcji wirusowych, gdy stosowane są niewłaściwe leki przeciwgorączkowe. Zespołu Reye’a najczęściej spowodowany jest nieprawidłową reakcją organizmu na przebytą infekcję wirusową. Najsilniej z chorobą wiąże się zastosowanie kwasu acetylosalicylowego (aspiryny) u dzieci i młodzieży poniżej 12. roku życia w trakcie leczenia gorączki i bólu. Uważa się również, że u niektórych osób zespół Reye’a może być związany z predyspozycjami genetycznymi, które wpływają na metabolizm kwasów tłuszczowych w wątrobie.  Aspiryna dla dzieci Stosowanie aspiryny (kwasu acetylosalicylowego) u dzieci i młodzieży poniżej 12. roku życia jest zdecydowanie odradzane ze względu na ryzyko rozwoju zespołu Reye’a. Choć lek ten od lat jest popularnym środkiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym u dorosłych, u najmłodszych może prowadzić do groźnych powikłań neurologicznych i uszkodzenia wątroby. Z tego powodu w pediatrii aspiryna nie powinna być stosowana, a w razie potrzeby obniżania temperatury czy łagodzenia bólu zaleca się sięganie po alternatywne leki przeciwgorączkowe, takie jak paracetamol lub ibuprofen w odpowiednich – dostosowanych do wieku i wagi dziecka dawkach. 

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Hipoglikemia, czyli nagły spadek poziomu glukozy we krwi, to stan, który może być niebezpieczny zarówno dla osób z cukrzycą, jak i tych, które na co dzień nie zmagają się z chorobami metabolicznymi. Do niedocukrzenia może dojść m.in. po intensywnym wysiłku fizycznym, długiej przerwie między posiłkami czy po spożyciu alkoholu. Objawy bywają różnorodne – od osłabienia i nadmiernego głodu, przez drżenie rąk i zawroty głowy, aż po zaburzenia świadomości. Szybka reakcja i znajomość skutecznych sposobów leczenia oraz zapobiegania spadkom cukru pozwolą uniknąć groźnych konsekwencji i zadbać o bezpieczeństwo w codziennym życiu. Co to jest hipoglikemia? Hipoglikemia to stan, w którym poziom glukozy we krwi spada poniżej wartości uznawanych za prawidłowe – najczęściej poniżej 70 mg/dl (3,9 mmol/l). Glukoza jest głównym źródłem energii dla organizmu, a zwłaszcza dla mózgu, dlatego jej niedobór może szybko prowadzić do zaburzeń koncentracji, osłabienia, a w ciężkich przypadkach nawet utraty przytomności. Niedocukrzenie pojawia się najczęściej u osób z cukrzycą przyjmujących insulinę lub niektóre leki doustne, jednak może wystąpić także u osób bez tej choroby – na przykład po nadmiernym wysiłku fizycznym, po spożyciu alkoholu czy przy zbyt długiej przerwie między posiłkami. Hipoglikemia nie powinna być lekceważona, ponieważ nieleczona może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. Rodzaje hipoglikemii Hipoglikemia może przybierać różne postaci, w zależności od przyczyny oraz momentu jej wystąpienia. Najczęściej wyróżnia się: hipoglikemię reaktywną, hipoglikemię polekową, hipoglikemię nocną oraz hipoglikemię głodową. Hipoglikemia reaktywna pojawia się zwykle kilka godzin po posiłku, kiedy poziom cukru we krwi gwałtownie spada w wyniku nadmiernego wydzielania insuliny. Może dotyczyć zarówno osób z cukrzycą, jak i zdrowych. Hipoglikemia polekowa najczęściej występuje u pacjentów z cukrzycą stosujących insulinę lub niektóre leki przeciwcukrzycowe, które mogą obniżać poziom glukozy. Hipoglikemia nocna rozwija się podczas snu i bywa szczególnie groźna, ponieważ łatwo ją przeoczyć. Objawia się m.in. bólami głowy po przebudzeniu czy uczuciem zmęczenia. Hipoglikemia głodowa pojawia się w wyniku długotrwałego postu, zbyt małej ilości spożytych kalorii albo przy intensywnym wysiłku fizycznym bez odpowiedniego uzupełnienia energii. Każdy z tych rodzajów niedocukrzenia może dawać podobne objawy, ale umiejętność ich rozróżnienia ułatwia prawidłowe rozpoznanie problemu i dobranie właściwej metody zapobiegania.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Zdrowie jelit ma ogromny wpływ na cały organizm – od odporności, przez trawienie, aż po samopoczucie. W utrzymaniu zdrowia jelit podstawową rolę odgrywają probiotyki, czyli żywe kultury bakterii wspierające równowagę mikroflory. Można je znaleźć zarówno w naturalnych produktach spożywczych, jak i w formie łatwych do stosowania suplementów diety dostępnych w aptece. Regularne sięganie po probiotyki to prosty sposób na poprawę odporności, ochronę jelit podczas antybiotykoterapii oraz wsparcie układu pokarmowego na co dzień. Co to jest probiotyk? Probiotyk to żywy mikroorganizm, najczęściej bakteria kwasu mlekowego lub drożdże, który podany w odpowiedniej ilości wywiera korzystny wpływ na zdrowie człowieka. Jego głównym zadaniem jest wspieranie naturalnej mikroflory jelitowej, czyli „dobrych bakterii” obecnych w przewodzie pokarmowym. Dzięki temu probiotyki pomagają utrzymać równowagę w jelitach, co ma bezpośredni wpływ na odporność, prawidłowe trawienie oraz ogólne samopoczucie. Naturalne probiotyki Naturalne probiotyki to produkty spożywcze, które zawierają żywe kultury bakterii wspierające mikroflorę jelitową. Najczęściej kojarzą się z fermentowanym nabiałem, takim jak jogurty, kefiry czy maślanki, ale warto pamiętać, że bogatym źródłem dobroczynnych bakterii są także kiszonki – kapusta, ogórki, buraki czy kimchi.  Bakterie probiotyczne - rodzaje Suplementy probiotyczne dostępne w aptekach różnią się między sobą rodzajem, gatunkiem i szczepem bakterii, które zawierają. To właśnie szczep decyduje o właściwościach danego probiotyku i jego skuteczności w określonych dolegliwościach. Najczęściej stosowane są bakterie z gatunków Lactobacillus i Bifidobacterium, które wspierają równowagę mikroflory jelitowej, pomagają przy biegunkach, zaparciach oraz wzmacniają odporność. Popularne są również Saccharomyces boulardii, czyli drożdże probiotyczne, polecane szczególnie przy biegunkach związanych z antybiotykoterapią czy podróżami. Na rynku dostępne są zarówno probiotyki jednoszczepowe, jak i wieloszczepowe, które łączą kilka różnych mikroorganizmów, wspierając organizm w szerszym zakresie. Wybór odpowiedniego preparatu warto dostosować do indywidualnych potrzeb, wieku oraz aktualnego stanu zdrowia. Synbiotyk – probiotyk + prebiotyk Synbiotyk to nowoczesne połączenie probiotyku z prebiotykiem, czyli żywych kultur bakterii i substancji, które stanowią dla nich pożywkę. Dzięki temu dobre bakterie mają lepsze warunki do rozwoju i dłużej utrzymują się w jelitach, co przekłada się na skuteczniejsze działanie. Najczęściej stosowanymi prebiotykami są inulina, fruktooligosacharydy (FOS) czy błonnik rozpuszczalny, które wspierają namnażanie dobroczynnych mikroorganizmów.