Poradnik od Apteki Centralnej

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Wątroba to jeden z najważniejszych narządów ludzkiego organizmu – odpowiada za detoksykację, metabolizm tłuszczów i magazynowanie energii. Niestety, codzienny stres, niezdrowa dieta czy nadmierne spożycie alkoholu mogą obciążać jej pracę, prowadząc do różnego rodzaju dolegliwości. Wsparcie wątroby za pomocą fosfolipidów może pomóc odbudować komórki wątrobowe i przywrócić prawidłowe funkcjonowanie tego narządu.  Fosfolipidy co to? Budowa fosfolipidów Fosfolipidy to grupa organicznych związków chemicznych zaliczanych do lipidów. W ich budowie, oprócz glicerolu i długołańcuchowych kwasów tłuszczowych, znajduje się także reszta kwasu fosforowego oraz cholina. Fosfolipidy mają dwie wyraźnie różne części: hydrofilową głowę i  hydrofobowe ogonki. Głowa hydrofilowa (polarna) to ta część fosfolipidu, która dobrze współpracuje z wodnym środowiskiem komórki. Zawiera resztę kwasu fosforowego połączoną z grupą azotową, np. choliną, seryną lub etanoloaminą. Dzięki polarności ta część cząsteczki przyciąga wodę i w naturalny sposób ustawia się w stronę otoczenia wodnego w błonach komórkowych. Ogonki hydrofobowe to długie łańcuchy kwasów tłuszczowych, które „nie lubią” wody. Ustawiają się w kierunku wnętrza błony, z dala od środowiska wodnego, tworząc razem z innymi fosfolipidami stabilną strukturę. Dzięki takiej budowie fosfolipidy same układają się w dwuwarstwę lipidową, która jest fundamentem błon komórkowych. Polarność głowy i hydrofobowość ogonków sprawiają, że błona jest jednocześnie elastyczna i selektywnie przepuszczalna.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Po świątecznym biesiadowaniu często zmagamy się z uczuciem ciężkości, pełności czy odbijaniem. Suto zastawiony stół, kilka dokładek ulubionych potraw i kolejny serniczek potrafią przeciążyć żołądek, odbierając komfort trawienny. Po intensywnych kulinarnych celebracjach organizm potrzebuje nieco wsparcia, by odzyskać lekkość i zdrowy rytm. Leki na niestrawność i sprawdzone domowe sposoby pomogą ukoić przejedzony żołądek i wesprzeć naturalne procesy trawienne. Dyspepsja co to? Dyspepsja to nic innego jak niestrawność — zespół dokuczliwych objawów ze strony górnego odcinka układu pokarmowego. Najczęściej obejmuje uczucie ciężkości po posiłku, pełność, wzdęcia, odbijanie, czasem mdłości lub pieczenie w nadbrzuszu. Dyspepsja czynnościowa nie jest odrębną chorobą, lecz określeniem zestawu dolegliwości, które mogą pojawić się po zjedzeniu zbyt obfitego, tłustego czy ciężkostrawnego posiłku, ale także w wyniku stresu czy indywidualnej nadwrażliwości przewodu pokarmowego.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

19 listopada obchodziliśmy Światowy Dzień Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc (POChP) – schorzenia, które wciąż pozostaje jedną z najczęstszych przyczyn przewlekłej niewydolności oddechowej i przedwczesnej śmierci. To doskonała okazja, by zwrócić uwagę na problem, który często rozwija się po cichu, a pierwsze objawy bywają bagatelizowane lub przypisywane naturalnym procesom starzenia. Znajomość przyczyn, objawów oraz dostępnych metod terapii POChP pozwoli skuteczniej chronić zdrowie układu oddechowego. POChP co to? POChP to przewlekła, postępująca choroba układu oddechowego, w której dochodzi do trwałego zwężenia (obturacji) dróg oddechowych. Utrudnia to przepływ powietrza przez oskrzela, co prowadzi do duszności, przewlekłego kaszlu i ograniczonej tolerancji wysiłku. POChP obejmuje dwa procesy chorobowe: przewlekłe zapalenie oskrzeli – z nadprodukcją gęstej wydzieliny, kaszlem i częstymi infekcjami, rozedmę płuc – czyli uszkodzenie i poszerzenie pęcherzyków płucnych, co zaburza wymianę gazową w płucach.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Mimo rosnącej świadomości zdrowotnej nikotynizm pozostaje jednym z najpowszechniejszych nałogów na świecie. Uzależnienie od nikotyny rozwija się szybko, a jego konsekwencje mogą wpływać zarówno na codzienne funkcjonowanie, jak i długoterminowe zdrowie. Rzucenie palenia to jedno z najtrudniejszych do zrealizowania postanowień zdrowotnych. Odstawienie papierosów często wiąże się z rozdrażnieniem, spadkiem koncentracji czy silnym głodem nikotynowym, jednak coraz więcej osób decyduje się na ten krok, kierując się troską o zdrowie, lepsze samopoczucie i chęcią odzyskania kontroli nad codziennymi nawykami. Wśród dostępnych metod wspierających proces wychodzenia z nałogu dużą popularność zdobywa cytyzyna, naturalna substancja, która pomaga złagodzić trudne początki walki z uzależnieniem. Cytyzyna co to? Cytyzyna to naturalny alkaloid roślinny pozyskiwany głównie z nasion i liści złotokapu zwyczajnego. Z chemicznego punktu widzenia wykazuje podobieństwo do nikotyny, dzięki czemu wiąże się z tymi samymi receptorami w układzie nerwowym. Jej działanie polega na stopniowym zmniejszaniu potrzeby sięgnięcia po papierosa oraz łagodzeniu nieprzyjemnych symptomów pojawiających się po odstawieniu nikotyny. Rosnące zainteresowanie cytyzyną wynika z jej dobrze udokumentowanej skuteczności oraz bezpieczeństwa, dzięki czemu stanowi ważny element terapii antynikotynowej. 

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Żurawina to niewielki owoc o intensywnym czerwonym kolorze, który od lat ceniony jest nie tylko za swój charakterystyczny, lekko kwaskowaty smak, ale przede wszystkim za niezwykłe właściwości prozdrowotne. Znana jest głównie jako dodatek do mięs czy serów, jednak kryje w sobie mnóstwo wspierających zdrowie składników odżywczych. Żurawina – wartości odżywcze Żurawina to niewielki owoc o dużym potencjale zdrowotnym, bogaty w witaminy, minerały i związki bioaktywne, które wspierają zdrowie organizmu. W 100 g świeżych owoców znajduje się około 46 kcal, 0,4 g białka, 0,1 g tłuszczu oraz 12,2 g węglowodanów, w tym 4 g cukrów i 3,6 g błonnika. Żurawina dostarcza także witaminy: C, E, witaminę K oraz niewielkie ilości witamin z grupy B, takich jak B1, B2, B3, B6 i kwas foliowy. Wśród minerałów warto wymienić mangan, miedź, żelazo, magnez i potas. Ponadto żurawina jest bogata w polifenole i proantocyjanidyny, które wykazują działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne. Dzięki temu regularne spożywanie żurawiny wspiera odporność, pomaga w utrzymaniu zdrowia układu moczowego i krążenia oraz działa korzystnie na funkcje antyoksydacyjne organizmu.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Święta Bożego Narodzenia to czas spotkań przy suto zastawionym stole, pełnym aromatycznych potraw i słodkich wypieków, którym trudno się oprzeć. Nierozważne świąteczne ucztowanie może zakończyć się kilkoma dodatkowymi kilogramami. Aby uniknąć przybierania na wadze, nie trzeba rezygnować z tradycyjnych dań ani łamać atmosfery rodzinnych spotkań. Wystarczy odrobina świadomości, rozsądnych wyborów oraz wsparcie zdrowych nawyków – a w razie potrzeby także odpowiednio dobrane suplementy, by móc cieszyć się świątecznymi smakami, jednocześnie dbając o figurę i dobre samopoczucie.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Mimo że cukrzyca jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób przewlekłych, jej pierwsze symptomy często bywają niezauważone. Różne typy cukrzycy rozwijają się w odmienny sposób i wymagają innego postępowania. Świadomość zagrożeń, umiejętność rozpoznawania sygnałów ostrzegawczych i wiedza o tym, jak wspierać organizm w terapii, mogą realnie poprawić komfort życia diabetyka oraz zmniejszyć ryzyko powikłań. Co to jest cukrzyca? Cukrzyca to przewlekłe zaburzenie metaboliczne, w którym organizm nie jest w stanie prawidłowo wykorzystywać glukozy. Dochodzi do tego albo z powodu niedoboru insuliny, albo braku wrażliwości tkanek na jej działanie. W efekcie stężenie glukozy we krwi utrzymuje się na zbyt wysokim poziomie, co z czasem prowadzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych, nerwów i narządów wewnętrznych. Typy cukrzycy Najczęściej diagnozowanym typem cukrzycy jest cukrzyca typu 2, związana z insulinoopornością i stopniowym osłabieniem wydzielania insuliny. Rozwija się powoli i przez długi czas może nie dawać wyraźnych objawów. Cukrzyca typu 1 ma charakter autoimmunologiczny – układ odpornościowy niszczy komórki trzustki produkujące insulinę. Wyróżnia się również cukrzycę ciążową, która pojawia się po raz pierwszy w trakcie ciąży i wymaga uważnej kontroli dla bezpieczeństwa mamy i dziecka. Rzadziej diagnozowane są cukrzyce monogenowe, a także zaburzenia gospodarki węglowodanowej rozwijające się w przebiegu innych chorób, zaburzeń hormonalnych lub jako skutek stosowanych leków.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Kolacja wigilijna to czas spotkań, bliskości i wyjątkowych smaków, na które czekamy przez cały rok. Świąteczny stół kusi aromatem barszczu, ryb i słodyczą kutii – potraw, które są nie tylko symbolem tradycji, ale też przykładem zbilansowanej, bogatej w składniki odżywcze diety opartej na naturze. 

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Suchość, łuszczenie i uporczywy świąd skóry głowy lub twarzy mogą być czymś więcej niż tylko chwilową reakcją na kosmetyk. Często są to objawy łojotokowego zapalenia skóry (ŁZS) – przewlekłej, nawracającej choroby dermatologicznej, która potrafi znacząco obniżyć komfort życia. Choć mechanizmy jej powstawania nie są w pełni znane, istotną rolę odgrywają czynniki genetyczne, hormonalne oraz stres. Łojotokowe zapalenie skóry wymaga odpowiedniej pielęgnacji i leczenia, ponieważ nieleczone może prowadzić do nasilenia objawów i podrażnień. Zrozumienie przyczyn choroby oraz właściwy dobór preparatów dermatologicznych pomogą skutecznie łagodzić zmiany skórne i wspierać proces regeneracji naskórka. ŁZS co to? Łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS) to przewlekła choroba zapalna, która obejmuje przede wszystkim obszary bogate w gruczoły łojowe, takie jak skóra głowy, twarz (szczególnie okolice nosa, brwi i czoła), uszy czy klatka piersiowa. Choroba charakteryzuje się nadmiernym wydzielaniem łoju, łuszczeniem się naskórka oraz stanem zapalnym skóry, który może powodować zaczerwienienie, świąd i uczucie pieczenia. ŁZS nie jest chorobą zakaźną, ale ma tendencję do nawrotów, zwłaszcza w okresach obniżonej odporności, wzmożonego stresu lub zmian hormonalnych. Choroba ta dotyczy zarówno dzieci, u których może występować już w niemowlęctwie w postaci tzw. ciemieniuchy, jak i osób dorosłych, u których często ma charakter przewlekły i nawrotowy.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Ząbkowanie to wymagający etap rozwoju dziecka, który potrafi być dużym wyzwaniem zarówno dla malucha, jak i jego opiekunów. Wyrzynające się zęby mleczne często wiążą się z dyskomfortem, bólem dziąseł i niepokojem, który może wpływać na sen oraz apetyt dziecka. Właściwa obserwacja symptomów oraz stosowanie bezpiecznych metod łagodzenia dolegliwości pozwolą zadbać o dobre samopoczucie malucha w tym trudnym okresie.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Małymi krokami zbliżają się święta Bożego Narodzenia, a wraz z nimi coroczny dylemat wyboru prezentu dla taty. To odpowiedni moment, by przyjrzeć się jego codziennym potrzebom i zastanowić, czego najbardziej mu brakuje. Zamiast kolejnego zbędnego drobiazgu, warto postawić na upominek, który łączą w sobie praktyczność i troskę o zdrowie. W aptece internetowej można znaleźć wiele propozycji, które pomogą zadbać o kondycję, odporność i dobre samopoczucie taty – od suplementów diety i kosmetyków pielęgnacyjnych po produkty wspierające relaks i regenerację. 

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Piperyna, czyli naturalna substancja pochodząca z ziaren czarnego pieprzu od wielu lat przyciąga uwagę osób zainteresowanych zdrowym stylem życia. Substancja ta może wspierać procesy trawienne, poprawiać wchłanianie witamin i minerałów, a także wspomagać utrzymanie prawidłowej masy ciała. Dzięki tym właściwościom znalazła szerokie zastosowanie w suplementach diety, które mają na celu wspieranie metabolizmu i ogólnej kondycji organizmu. Piperyna co to jest? Piperyna to organiczny związek chemiczny zaliczany do grupy alkaloidów, naturalnie występujący w owocach pieprzu czarnego (Piper nigrum). To właśnie ta substancja odpowiada za jego charakterystyczny, ostry smak oraz intensywny aromat. Piperyna została po raz pierwszy wyizolowana już na początku XIX wieku przez duńskiego chemika Hansa Christiana Orsted, i od tego czasu stała się przedmiotem licznych badań naukowych ze względu na swoje właściwości biologiczne.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Co kupić mamie na święta? Choć to dopiero początek listopada, to idealny moment, by pomyśleć o wyjątkowym prezencie dla jednej z najważniejszych osób w naszym życiu. Dzięki wcześniejszym przygotowaniom unikniemy pośpiechu i wybierzemy niebanalny upominek, który połączy elegancję z użytecznością, a przy tym podkreśli troskę o jej zdrowie, urodę i dobre samopoczucie. W ofercie apteki internetowej znaleźć można wiele ułatwiających wybór propozycji – od luksusowych kosmetyków pielęgnacyjnych, przez zestawy witamin, po ułatwiające samokontrolę zdrowia urządzenia do użytku domowego. 

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Polekowy nieżyt nosa to coraz częstszy problem, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, gdy nasila się liczba infekcji górnych dróg oddechowych, a powietrze w pomieszczeniach staje się suche z powodu ogrzewania. W tym czasie wiele osób sięga po krople lub spraye obkurczające błonę śluzową nosa, by szybko złagodzić katar i ułatwić oddychanie. Choć preparaty te przynoszą natychmiastową ulgę, ich długotrwałe stosowanie może prowadzić do efektu odwrotnego – przewlekłego zatkania nosa, uczucia suchości oraz podrażnienia błony śluzowej. Zjawisko to, znane jako rhinitis medicamentosa, stanowi przykład, jak nadmierne lub niewłaściwe używanie leków może zaburzyć naturalne mechanizmy obronne organizmu. Świadomość przyczyn, objawów i sposobów leczenia polekowego nieżytu nosa pozwala skutecznie przywrócić komfort oddychania i zapobiec nawrotom tej uciążliwej dolegliwości. Nieżyt nosa co to? Nieżyt nosa, znany również jako katar, to stan zapalny błony śluzowej nosa, który prowadzi do jej obrzęku, zwiększonej produkcji wydzieliny i utrudnionego oddychania. Może mieć różne przyczyny – od infekcji wirusowych i bakteryjnych, przez alergie, aż po czynniki środowiskowe czy reakcje na leki. Nieżyt nosa o podłożu polekowym to szczególny rodzaj zapalenia błony śluzowej nosa, który rozwija się w wyniku długotrwałego stosowania leków obkurczających naczynia krwionośne, najczęściej w postaci kropli lub sprayów do nosa z oksymetazoliną. Początkowo środki te skutecznie udrażniają nos, jednak przy regularnym i zbyt częstym używaniu prowadzą do uzależnienia błony śluzowej od ich działania. Z czasem naczynia w nosie przestają prawidłowo reagować, a po odstawieniu leku pojawia się silny obrzęk i uczucie zatkania nosa. Taki mechanizm błędnego koła sprawia, że pacjent sięga po kolejne dawki preparatu, pogłębiając problem. 

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Pigwa to owoc, który od wieków cieszy się uznaniem w medycynie naturalnej. Choć nieco zapomniana, coraz częściej wraca do łask – zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym, gdy szukamy naturalnych sposobów na wzmocnienie odporności. Jej aromatyczne owoce nie tylko doskonale smakują, ale także kryją w sobie bogactwo witamin, minerałów i przeciwutleniaczy. Właściwości prozdrowotne pigwy sprawiają, że znajduje zastosowanie zarówno w profilaktyce, jak i wspomaganiu leczenia wielu dolegliwości zdrowotnych. Jak wygląda pigwa? Pigwa to dojrzewający jesienią owoc o wyjątkowo charakterystycznym wyglądzie – na pierwszy rzut oka przypomina nieco jabłko lub gruszkę, jednak wyróżnia się intensywnie żółtą, lekko połyskującą skórką. W zależności od odmiany może mieć kształt bardziej kulisty lub gruszkowaty. Jej powierzchnia często pokryta jest delikatnym, jasnym meszkiem, który zanika w miarę dojrzewania owocu. Wewnątrz znajduje się twardy, jasnożółty miąższ o kwaśnym, cierpkim smaku – właśnie dlatego pigwy rzadko spożywa się na surowo. Doskonale natomiast sprawdzają się po obróbce termicznej – w formie konfitur, syropów, soków czy nalewek, w których zachowują swoje cenne wartości odżywcze.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Oczekiwanie na bal sylwestrowy to czas, w którym wiele osób, szczególnie kobiet podejmuje decyzję o odchudzaniu. Celem jest najczęściej szybka redukcja masy ciała, która pozwoli zmieścić się w wymarzoną kreację. Niestety szybkie odchudzanie bywa zazwyczaj niezdrowe i krótkotrwałe. Odchudzanie oparte na zasadach zdrowego stylu życia, dostateczna ilość białka i błonnika oraz regularna aktywność fizyczna pozwolą osiągnąć określone cele bez ryzyka efektu jojo. Ile można schudnąć w miesiąc? Dlaczego warto zacząć odchudzanie już dziś? Tempo utraty masy ciała zależy między innymi od wyjściowej masy ciała, poziomu aktywności fizycznej, sposobu odżywiania, wieku oraz ogólnego stanu zdrowia. Za bezpieczne i zdrowe uznaje się tempo redukcji wynoszące od 0,5 do 1 kilograma tygodniowo, co w praktyce pozwala na utratę około 2–4 kilogramów w ciągu miesiąca. Szybsze tempo odchudzania zwykle wiąże się z ryzykiem utraty masy mięśniowej, niedoborów pokarmowych oraz spowolnienia metabolizmu. Wczesne rozpoczęcie procesu odchudzania pozwoli uniknąć presji czasu i da możliwość stopniowego wprowadzania zmian. 

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Włókniaki to zmiany skórne, które, choć zazwyczaj są niegroźne, potrafią budzić niepokój i wątpliwości. Pojawiają się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, niezależnie od wieku, a ich obecność może być związana z predyspozycjami genetycznymi, zmianami hormonalnymi lub podrażnieniami mechanicznymi skóry. W większości przypadków mają charakter łagodny, jednak ze względu na ich wygląd i umiejscowienie wiele osób decyduje się na ich usunięcie. Jak wygląda włókniak? Włókniak to niewielka, miękka lub twarda grudka na skórze, o kolorze zbliżonym do naturalnego odcienia ciała lub nieco ciemniejszy – beżowy, brunatny bądź różowy. Zmiana może być pojedyncza lub występować w większej liczbie, zwłaszcza w miejscach narażonych na tarcie, takich jak szyja, pachy, pachwiny, powieki czy okolice pod biustem. Włókniaki rosną powoli i nie powodują bólu ani świądu, choć w wyniku podrażnienia mogą ulec zaczerwienieniu lub stanowić defekt estetyczny.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

ZSC czyli Zespół Stopy Cukrzycowej to jedno z najpoważniejszych powikłań cukrzycy, które może prowadzić do trudno gojących się ran, infekcji, a nawet amputacji kończyny. Schorzenie to rozwija się powoli, często niezauważalnie, w wyniku zaburzeń krążenia i uszkodzenia nerwów obwodowych. Charakterystyczne objawy, takie jak drętwienie, mrowienie czy owrzodzenia na stopach, wymagają szybkiej diagnostyki i odpowiedniego leczenia. Wczesne rozpoznanie oraz właściwa pielęgnacja stóp mogą pomóc zapobiec powikłaniom i poprawić jakości życia osób z cukrzycą. Stopa cukrzycowa co to?  Stopa cukrzycowa nie jest pojedynczym schorzeniem, lecz poważnym powikłaniem cukrzycy, wymagającym kompleksowej opieki medycznej i właściwej profilaktyki. ZSC to zespół zmian chorobowych występujących w obrębie stóp u osób chorujących na cukrzycę. Jest wynikiem długotrwale utrzymującego się podwyższonego poziomu glukozy we krwi, który prowadzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych i nerwów. W efekcie dochodzi do pogorszenia ukrwienia tkanek oraz zaburzeń czucia, co sprzyja powstawaniu ran, owrzodzeń i infekcji.  Jak wygląda stopa cukrzycowa? Objawy stopy cukrzycowej Objawy stopy cukrzycowej mogą przybierać różne formy, w zależności od stopnia zaawansowania choroby. Początkowo pojawia się uczucie drętwienia, mrowienia lub pieczenia stóp, wynikające z uszkodzenia nerwów obwodowych. Skóra może być sucha, cienka i podatna na pęknięcia, a drobne otarcia czy skaleczenia często goją się znacznie wolniej niż u osób zdrowych. W bardziej zaawansowanych stadiach pojawiają się trudno gojące się owrzodzenia, przebarwienia skóry, deformacje palców oraz nieprzyjemny zapach świadczący o infekcji. Charakterystycznym objawem jest także utrata czucia bólu, przez co pacjent może nie zauważyć powstających ran, co dodatkowo zwiększa ryzyko powikłań. Uczucie drętwienia, mrowienia lub pieczenia stóp. Sucha, cienka i podatna na pęknięcia skóra stóp. Wolne gojenie się ran, otarć i skaleczeń. Obecność owrzodzeń lub trudno gojące się rany. Przebarwienia skóry i zmiany w wyglądzie stóp. Deformacje palców (np. palce młotkowate). Nieprzyjemny zapach stóp świadczący o infekcji. Utrata czucia bólu. W zaawansowanych przypadkach – martwica tkanek.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Zespół napięcia przedmiesiączkowego, znany szerzej jako PMS (ang. premenstrual syndrome), to zjawisko, które dotyczy nawet 70–80% kobiet w wieku rozrodczym. Choć dla jednych to tylko drobna niedogodność, dla innych może oznaczać prawdziwe wyzwanie utrudniające codzienne funkcjonowanie. Znajomość przyczyn, objawów, a przede wszystkim skutecznych sposobów ich łagodzenia pozwoli odzyskać komfort i dobre samopoczucie w tym wymagającym czasie. PMS co to? PMS, czyli Premenstrual Syndrome - zespół napięcia przedmiesiączkowego, to zespół fizycznych i emocjonalnych objawów, które pojawiają się u kobiet zazwyczaj na kilka dni, a nawet do dwóch tygodni przed miesiączką. Ich nasilenie różni się w zależności od organizmu – u niektórych kobiet są ledwie zauważalne, u innych mogą znacząco wpływać na samopoczucie i codzienne funkcjonowanie. Za wystąpienie PMS odpowiadają przede wszystkim zmiany hormonalne zachodzące w drugiej fazie cyklu menstruacyjnego, zwłaszcza w poziomie estrogenu i progesteronu. Wahania tych hormonów oddziałują nie tylko na układ rozrodczy, ale również na układ nerwowy i gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu, co tłumaczy różnorodność objawów – od napięcia piersi, przez bóle głowy i uczucie zmęczenia, po rozdrażnienie czy obniżony nastrój.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Pasożyty wewnętrzne potrafią przez długi czas rozwijać się w organizmie człowieka, nie dając wyraźnych objawów swojej obecności. Z czasem mogą pojawić się dolegliwości takie jak bóle brzucha, osłabienie, utrata apetytu czy problemy skórne. Choć temat pasożytów często budzi niepokój, warto wiedzieć, że współczesna diagnostyka i skuteczne, dostępne bez recepty środki pozwolą na szybkie i bezpieczne pozbycie się problemu. Pasożyty ludzkie. Rodzaje pasożytów wewnętrznych Pasożyty wewnętrzne to organizmy, które żyją i rozmnażają się kosztem człowieka, wykorzystując jego organizm jako źródło pożywienia i środowisko do rozwoju. Do najczęściej spotykanych pasożytów należą tasiemce, glisty ludzkie oraz owsiki – różnią się one budową, sposobem zakażenia i objawami, jakie wywołują. Tasiemiec uzbrojony Tasiemiec uzbrojony (Taenia solium) to pasożyt należący do płazińców, który może osiągać nawet kilka metrów długości. Jego cykl rozwojowy związany jest z obecnością dwóch żywicieli – pośredniego (świni) i ostatecznego (człowieka). Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez spożycie niedogotowanego lub surowego mięsa wieprzowego, zawierającego larwy pasożyta, tzw. wągry. W organizmie człowieka tasiemiec osiedla się zazwyczaj w jelicie cienkim, gdzie rośnie i dojrzewa, wykorzystując składniki odżywcze z pożywienia gospodarza. Charakterystyczną cechą tego gatunku są haczyki na główce, które umożliwiają mu mocne przytwierdzenie się do ściany jelita – stąd nazwa „uzbrojony”. Glista ludzka Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) to jeden z najczęściej występujących pasożytów przewodu pokarmowego człowieka. Jest to robak obły o charakterystycznym, cylindrycznym kształcie, który może osiągać nawet do 30 cm długości. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową, poprzez spożycie żywności lub wody zanieczyszczonej jajami pasożyta – szczególnie tam, gdzie nie przestrzega się zasad higieny. Jaja glisty przedostają się do jelita, gdzie rozwijają się larwy. Następnie migrują one przez układ krwionośny i oddechowy, by ostatecznie powrócić do jelita cienkiego, gdzie osiągają postać dorosłą. Cykl życiowy glisty jest złożony, a sam pasożyt potrafi przetrwać w organizmie człowieka nawet kilka miesięcy, pobierając składniki odżywcze i zaburzając naturalną równowagę jelitową. Owsiki Owsiki ludzkie (Enterobius vermicularis) to niewielkie, białe nicienie pasożytujące głównie w jelicie grubym człowieka. Zakażenie nimi, nazywane owsicą, jest jedną z najczęstszych chorób pasożytniczych, szczególnie u dzieci. Do infekcji dochodzi drogą pokarmową lub przez kontakt bezpośredni, gdy jaja pasożyta trafiają do ust z zanieczyszczonych rąk, pościeli czy zabawek. Cykl życiowy owsika jest krótki, ale bardzo intensywny – dorosłe samice składają tysiące jaj w okolicach odbytu, skąd łatwo mogą się przenosić na inne osoby lub przedmioty codziennego użytku. Owsiki rozwijają się szybko, a ich obecność w jelitach może prowadzić do dyskomfortu i zaburzeń snu, zwłaszcza u najmłodszych.

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Choć cynk występuje w ludzkim organizmie w śladowych ilościach, odgrywa bardzo ważną rolę w utrzymaniu zdrowia i prawidłowego funkcjonowania wielu procesów życiowych. Cynk wspiera odporność, przyspiesza gojenie ran, wpływa na kondycję skóry, włosów i paznokci, a także uczestniczy w produkcji hormonów i syntezie białek. Znając produkty bogate w cynk oraz zasady rozważnej suplementacji łatwej zapobiec jego niedoborom i zadbać o kondycję całego organizmu. Właściwości cynku Cynk to pierwiastek, który pełni w organizmie człowieka niezwykle wiele funkcji, między innymi  uczestniczy w wielu procesach enzymatycznych, wzmacnia naturalną barierę ochronną organizmu i pomaga zwalczać infekcje oraz odgrywa ważną rolę w gojeniu ran, regeneracji tkanek oraz utrzymaniu zdrowej skóry, włosów i paznokci. Cynk wpływa również na układ nerwowy i hormonalny - wspomaga prawidłowe działanie mózgu, procesy poznawcze oraz koncentrację, bierze udział w produkcji insuliny i hormonów płciowych, dlatego ma znaczenie dla płodności zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Ponadto cynk działa również jako silny przeciwutleniacz – neutralizuje wolne rodniki i opóźnia procesy starzenia komórek. Cynk na co pomaga? Wzmacnia odporność – pomaga organizmowi zwalczać infekcje i skraca czas trwania przeziębień. Przyspiesza gojenie ran – wspomaga regenerację tkanek i procesy naprawcze skóry. Poprawia kondycję skóry, włosów i paznokci – reguluje pracę gruczołów łojowych, zapobiega trądzikowi i łamliwości paznokci. Wspiera płodność i zdrowie hormonalne – uczestniczy w produkcji hormonów płciowych i wpływa na jakość nasienia. Dba o układ nerwowy i koncentrację – poprawia pamięć, zdolność uczenia się i ogólne funkcjonowanie mózgu. Reguluje poziom cukru we krwi – wspiera działanie insuliny i procesy metaboliczne. Chroni komórki przed stresem oksydacyjnym – działa jak antyoksydant, opóźniając procesy starzenia. Wspomaga wzrost i rozwój organizmu – jest niezbędny w okresie dzieciństwa, dojrzewania i regeneracji.