Hemoroidy, przyczyny powstawania i objawy. Leki na hemoroidy znajdziesz w internetowej Aptece Centralnej.

03.07.2025

Hemoroidy - przyczyny żylaków odbytu i leczenie hemoroidów

Hemoroidy to wstydliwe schorzenie związane z poszerzeniem naczyń żylnych w okolicach odbytu. Jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie rozpoznane i leczone, mogą powodować dyskomfort, ból, a nawet poważne komplikacje. Znajomość czynników sprzyjających ich powstawaniu pomoże w profilaktyce, a świadomość dostępnych metod leczenia – zarówno domowych, jak i farmakologicznych – może przynieść szybką ulgę i poprawić komfort życia.

Co to są hemoroidy?

Hemoroidy to naturalnie występujące struktury naczyniowe zlokalizowane w kanale odbytu Wyróżniamy hemoroidy zewnętrzne i hemoroidy wewnętrzne. Ich zadaniem jest wspomaganie kontroli wypróżniania. Gdy hemoroidy ulegają powiększeniu lub stanom zapalnym mamy do czynienia z rozwojem choroby hemoroidalnej, potocznie nazywanej żylakami odbytu. Objawy takie jak swędzenie, pieczenie, krwawienie czy ból podczas wypróżniania są sygnałem, że hemoroidy wymagają specjalistycznej diagnostyki i właściwego leczenia.

Hemoroidy odbytu – przyczyny

Guzki krwawnicze rozwijają się na skutek zwiększonego ciśnienia w obrębie żył odbytu i odbytnicy. Do najczęstszych przyczyn należą przewlekłe zaparcia, długotrwałe przebywanie na toalecie oraz siedzący tryb życia. Ryzyko wzrasta również w czasie ciąży, kiedy powiększająca się macica uciska naczynia krwionośne. Inne czynniki sprzyjające to otyłość, niewłaściwa dieta uboga w błonnik, nadmierny wysiłek, a także predyspozycje genetyczne. Zrozumienie przyczyn pozwoli skutecznie zapobiegać hemoroidom i wdrożyć odpowiednie leczenie.

  • Przewlekłe zaparcia
  • Siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej
  • Ciąża i nacisk powiększonej macicy na naczynia krwionośne
  • Otyłość i dieta uboga w błonnik
  • Nadmierny wysiłek fizyczny, dźwiganie ciężarów
  • Predyspozycje genetyczne

Leczenie hemoroidów

Leczenie hemoroidów zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz rodzaju zmian. W łagodniejszych przypadkach pomocne są preparaty dostępne bez recepty, takie jak maści, czopki i kremy na hemoroidy. Ważną rolę odgrywa także zmiana stylu życia, w tym odpowiednia - bogata w błonnik dieta i unikanie długiego siedzenie. W bardziej zaawansowanych przypadkach konieczne może być zastosowanie zabiegów medycznych. 

Hemoroidy zewnętrzne

Leczenie hemoroidów zewnętrznych skupia się na łagodzeniu bólu, obrzęku i stanu zapalnego. W terapii najczęściej stosuje się kremy, żele i maści na hemoroidy zawierające składniki o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i ściągającym, takie jak hydrokortyzon, lidokaina czy wyciąg z kasztanowca. Skuteczne mogą być także preparaty z nagietkiem, oczarem wirginijskim lub tlenkiem cynku, które dodatkowo przyspieszają gojenie. Ulgę przynoszą ciepłe nasiadówki, na przykład z dodatkiem rumianku lub kory dębu. W leczeniu ważne jest również dbanie o codzienną higienę i noszenie przewiewnej bielizny. W przypadku nasilonych objawów może być konieczne leczenie zabiegowe pod kontrolą specjalisty.

Hemoroidy wewnętrzne

Leczenie hemoroidów wewnętrznych zależy od stopnia zaawansowania zmian. W początkowych stadiach skuteczne są czopki na hemoroidy, które łagodzą stan zapalny, zmniejszają obrzęk i przyspieszają gojenie błony śluzowej. W ich składzie często znajdują się substancje takie jak tribenozyd, lidokaina, wyciąg z ruszczyka czy glikokortykosteroidy. Ważnym elementem terapii jest również zmiana diety na bogatą w błonnik oraz unikanie zaparć. W bardziej zaawansowanych przypadkach konieczne może być zastosowanie zabiegów, takich jak skleroterapia, gumkowanie (metoda Barrona) lub leczenie chirurgiczne. 

  • Skleroterapia to mało inwazyjna metoda leczenia hemoroidów, polegająca na wstrzyknięciu specjalnego preparatu powodującego zamknięcie naczyń krwionośnych i stopniowe zmniejszanie się hemoroidów.
  • Gumkowanie (metoda Barrona) polega na założeniu specjalnej gumowej opaski na podstawę hemoroida, co odcina dopływ krwi, prowadząc do jego obumarcia i odpadnięcia po kilku dniach.
  • Chirurgiczne leczenie hemoroidów stosowane w zaawansowanych przypadkach, polega na operacyjnym usunięciu zmienionych chorobowo guzków krwawniczych, najczęściej metodą klasyczną lub przy użyciu nowoczesnych technik minimalnie inwazyjnych.

Odpowiednio wcześnie wdrożone leczenie pozwala skutecznie kontrolować objawy i poprawić komfort życia.

Jak pozbyć się hemoroidów? Leczenie domowe

Przekazywane z pokolenia na pokolenie domowe, naturalne sposoby na hemoroidy wciąż cieszą się dużą popularnością. 

  • Jedną z najczęściej polecanych metod są ciepłe nasiadówki – kąpiele w naparach z rumianku, kory dębu czy nagietka pomagają złagodzić ból, zmniejszyć stan zapalny i przyspieszyć gojenie.
  • Zimne okłady lub przykładanie lodu może szybko zmniejszyć obrzęk i przynieść ulgę.
  • Naturalne maści na bazie propolisu, aloesu czy oleju kokosowego łagodzą podrażnienia i przyspieszają regenerację skóry. 

Dieta na hemoroidy

Dieta odgrywa ogromną rolę zarówno w zapobieganiu, jak i w leczeniu hemoroidów. Podstawą jadłospisu powinny być produkty bogate w błonnik – pełnoziarniste pieczywo, kasze, brązowy ryż, warzywa i owoce – które wspomagają prawidłową pracę jelit i zapobiegają zaparciom. Szczególnie warto sięgać po śliwki, jabłka, buraki, marchew czy brokuły. Niezwykle ważne jest również regularne spożywanie odpowiedniej ilości płynów, szczególnie wody, co pozwoli utrzymać właściwe nawodnienie organizmu i zmiękczyć masy kałowe. Wskazane jest ograniczenie produktów ciężkostrawnych, tłustych, ostrych przypraw oraz alkoholu, które mogą nasilać podrażnienia i dolegliwości bólowe. Odpowiednio skomponowana dieta nie tylko złagodzi objawy, ale także pomoże zmniejszyć ryzyko nawrotu choroby hemoroidalnej.

Co jeść przy hemoroidach?

  • pełnoziarniste pieczywo, makarony i kasze (np. kasza gryczana, jęczmienna),
  • brązowy ryż i płatki owsiane,
  • świeże warzywa – zwłaszcza buraki, marchew, brokuły, szpinak, cukinia,
  • owoce bogate w błonnik – śliwki, jabłka, gruszki, jagody, maliny,
  • rośliny strączkowe – soczewica, ciecierzyca, fasola,
  • orzechy i nasiona (np. siemię lniane, nasiona chia),
  • kefiry, jogurty naturalne i inne produkty fermentowane, wspierające florę jelitową,
  • duże ilości wody mineralnej niegazowanej (minimum 1,5–2 litry dziennie).

Czego nie jeść przy hemoroidach?

  • tłustych i smażonych potraw (np. fast food, frytki, kotlety panierowane),
  • ostrych przypraw (chili, pieprz cayenne, ostre sosy),
  • produktów wysoko przetworzonych (chipsy, gotowe dania, słone przekąski),
  • białego pieczywa i wyrobów z białej mąki,
  • czerwonego mięsa (w nadmiarze),
  • słodyczy i wyrobów cukierniczych (ciastka, pączki, batoniki),
  • alkoholu, zwłaszcza piwa i wysokoprocentowych trunków,
  • mocnej kawy i herbaty w dużych ilościach.


Bibliografia:

  1. Jabłoński M., Żylaki odbytu – możliwości terapeutyczne, Lek w Polsce, 2024'06 | Vol. 34
  2. Jarosz M. (red.), Praktyczny podręcznik dietetyki, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa, 2010.
  3. Kaszuba A., Pastuszka M., Kaszuba A. Miejscowe glikokortykosteroidy
    w leczeniu chorób skóry – zalecane standardy postępowania, Forum Medycyny Rodzinnej, 2009.
  4. Kołodziejczak M., Grochowicz P., Poradnik dla pacjenta po operacji proktologicznej, online: https://pkk.org.pl/wp-content/uploads/2023/05/OK-PORADNIK_lipiec2019.pdf [dostęp: 30.06.2025]
  5. Obcowska A., Kołodziejczak M., Choroba hemoroidalna – współczesne poglądy na temat etiopatogenezy oraz metod leczenia. Przegląd piśmiennictwa, Nowa Medycyna, 2016.
  6. Wroński K., Leczenie żylaków wewnętrznych odbytu metodą Barrona – opis przypadku i przegląd piśmiennictwa, Nowa Medycyna 4/2011.
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Ewa Rutkowska-Król – redaktor naczelna z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w tworzeniu treści produktowych oraz artykułów o tematyce medycznej. Przez lata miała okazję współpracować z różnymi firmami z branży zdrowia i farmacji, dostarczając merytoryczne i angażujące teksty. Jej pasją jest przekształcanie skomplikowanych zagadnień medycznych w przystępne treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć świat zdrowia i dbania o siebie.


PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

Włókniaki – przyczyny, rozpoznanie i usuwanie
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Włókniaki – przyczyny, rozpoznanie i usuwanie

Włókniaki to zmiany skórne, które, choć zazwyczaj są niegroźne, potrafią budzić niepokój i wątpliwości. Pojawiają się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, niezależnie od wieku, a ich obecność może być związana z predyspozycjami genetycznymi, zmianami hormonalnymi lub podrażnieniami mechanicznymi skóry. W większości przypadków mają charakter łagodny, jednak ze względu na ich wygląd i umiejscowienie wiele osób decyduje się na ich usunięcie. Jak wygląda włókniak? Włókniak to niewielka, miękka lub twarda grudka na skórze, o kolorze zbliżonym do naturalnego odcienia ciała lub nieco ciemniejszy – beżowy, brunatny bądź różowy. Zmiana może być pojedyncza lub występować w większej liczbie, zwłaszcza w miejscach narażonych na tarcie, takich jak szyja, pachy, pachwiny, powieki czy okolice pod biustem. Włókniaki rosną powoli i nie powodują bólu ani świądu, choć w wyniku podrażnienia mogą ulec zaczerwienieniu lub stanowić defekt estetyczny.

czytaj
Stopa cukrzycowa – przyczyny, objawy, leczenie
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Stopa cukrzycowa – przyczyny, objawy, leczenie

ZSC czyli Zespół Stopy Cukrzycowej to jedno z najpoważniejszych powikłań cukrzycy, które może prowadzić do trudno gojących się ran, infekcji, a nawet amputacji kończyny. Schorzenie to rozwija się powoli, często niezauważalnie, w wyniku zaburzeń krążenia i uszkodzenia nerwów obwodowych. Charakterystyczne objawy, takie jak drętwienie, mrowienie czy owrzodzenia na stopach, wymagają szybkiej diagnostyki i odpowiedniego leczenia. Wczesne rozpoznanie oraz właściwa pielęgnacja stóp mogą pomóc zapobiec powikłaniom i poprawić jakości życia osób z cukrzycą. Stopa cukrzycowa co to?  Stopa cukrzycowa nie jest pojedynczym schorzeniem, lecz poważnym powikłaniem cukrzycy, wymagającym kompleksowej opieki medycznej i właściwej profilaktyki. ZSC to zespół zmian chorobowych występujących w obrębie stóp u osób chorujących na cukrzycę. Jest wynikiem długotrwale utrzymującego się podwyższonego poziomu glukozy we krwi, który prowadzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych i nerwów. W efekcie dochodzi do pogorszenia ukrwienia tkanek oraz zaburzeń czucia, co sprzyja powstawaniu ran, owrzodzeń i infekcji.  Jak wygląda stopa cukrzycowa? Objawy stopy cukrzycowej Objawy stopy cukrzycowej mogą przybierać różne formy, w zależności od stopnia zaawansowania choroby. Początkowo pojawia się uczucie drętwienia, mrowienia lub pieczenia stóp, wynikające z uszkodzenia nerwów obwodowych. Skóra może być sucha, cienka i podatna na pęknięcia, a drobne otarcia czy skaleczenia często goją się znacznie wolniej niż u osób zdrowych. W bardziej zaawansowanych stadiach pojawiają się trudno gojące się owrzodzenia, przebarwienia skóry, deformacje palców oraz nieprzyjemny zapach świadczący o infekcji. Charakterystycznym objawem jest także utrata czucia bólu, przez co pacjent może nie zauważyć powstających ran, co dodatkowo zwiększa ryzyko powikłań. Uczucie drętwienia, mrowienia lub pieczenia stóp. Sucha, cienka i podatna na pęknięcia skóra stóp. Wolne gojenie się ran, otarć i skaleczeń. Obecność owrzodzeń lub trudno gojące się rany. Przebarwienia skóry i zmiany w wyglądzie stóp. Deformacje palców (np. palce młotkowate). Nieprzyjemny zapach stóp świadczący o infekcji. Utrata czucia bólu. W zaawansowanych przypadkach – martwica tkanek.

czytaj
PMS – czym jest zespół napięcia przedmiesiączkowego i jak sobie z nim radzić?
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

PMS – czym jest zespół napięcia przedmiesiączkowego i jak sobie z nim radzić?

Zespół napięcia przedmiesiączkowego, znany szerzej jako PMS (ang. premenstrual syndrome), to zjawisko, które dotyczy nawet 70–80% kobiet w wieku rozrodczym. Choć dla jednych to tylko drobna niedogodność, dla innych może oznaczać prawdziwe wyzwanie utrudniające codzienne funkcjonowanie. Znajomość przyczyn, objawów, a przede wszystkim skutecznych sposobów ich łagodzenia pozwoli odzyskać komfort i dobre samopoczucie w tym wymagającym czasie. PMS co to? PMS, czyli Premenstrual Syndrome - zespół napięcia przedmiesiączkowego, to zespół fizycznych i emocjonalnych objawów, które pojawiają się u kobiet zazwyczaj na kilka dni, a nawet do dwóch tygodni przed miesiączką. Ich nasilenie różni się w zależności od organizmu – u niektórych kobiet są ledwie zauważalne, u innych mogą znacząco wpływać na samopoczucie i codzienne funkcjonowanie. Za wystąpienie PMS odpowiadają przede wszystkim zmiany hormonalne zachodzące w drugiej fazie cyklu menstruacyjnego, zwłaszcza w poziomie estrogenu i progesteronu. Wahania tych hormonów oddziałują nie tylko na układ rozrodczy, ale również na układ nerwowy i gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu, co tłumaczy różnorodność objawów – od napięcia piersi, przez bóle głowy i uczucie zmęczenia, po rozdrażnienie czy obniżony nastrój.

czytaj
Pasożyty wewnętrzne – objawy, leczenie i profilaktyka
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Pasożyty wewnętrzne – objawy, leczenie i profilaktyka

Pasożyty wewnętrzne potrafią przez długi czas rozwijać się w organizmie człowieka, nie dając wyraźnych objawów swojej obecności. Z czasem mogą pojawić się dolegliwości takie jak bóle brzucha, osłabienie, utrata apetytu czy problemy skórne. Choć temat pasożytów często budzi niepokój, warto wiedzieć, że współczesna diagnostyka i skuteczne, dostępne bez recepty środki pozwolą na szybkie i bezpieczne pozbycie się problemu. Pasożyty ludzkie. Rodzaje pasożytów wewnętrznych Pasożyty wewnętrzne to organizmy, które żyją i rozmnażają się kosztem człowieka, wykorzystując jego organizm jako źródło pożywienia i środowisko do rozwoju. Do najczęściej spotykanych pasożytów należą tasiemce, glisty ludzkie oraz owsiki – różnią się one budową, sposobem zakażenia i objawami, jakie wywołują. Tasiemiec uzbrojony Tasiemiec uzbrojony (Taenia solium) to pasożyt należący do płazińców, który może osiągać nawet kilka metrów długości. Jego cykl rozwojowy związany jest z obecnością dwóch żywicieli – pośredniego (świni) i ostatecznego (człowieka). Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez spożycie niedogotowanego lub surowego mięsa wieprzowego, zawierającego larwy pasożyta, tzw. wągry. W organizmie człowieka tasiemiec osiedla się zazwyczaj w jelicie cienkim, gdzie rośnie i dojrzewa, wykorzystując składniki odżywcze z pożywienia gospodarza. Charakterystyczną cechą tego gatunku są haczyki na główce, które umożliwiają mu mocne przytwierdzenie się do ściany jelita – stąd nazwa „uzbrojony”. Glista ludzka Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) to jeden z najczęściej występujących pasożytów przewodu pokarmowego człowieka. Jest to robak obły o charakterystycznym, cylindrycznym kształcie, który może osiągać nawet do 30 cm długości. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową, poprzez spożycie żywności lub wody zanieczyszczonej jajami pasożyta – szczególnie tam, gdzie nie przestrzega się zasad higieny. Jaja glisty przedostają się do jelita, gdzie rozwijają się larwy. Następnie migrują one przez układ krwionośny i oddechowy, by ostatecznie powrócić do jelita cienkiego, gdzie osiągają postać dorosłą. Cykl życiowy glisty jest złożony, a sam pasożyt potrafi przetrwać w organizmie człowieka nawet kilka miesięcy, pobierając składniki odżywcze i zaburzając naturalną równowagę jelitową. Owsiki Owsiki ludzkie (Enterobius vermicularis) to niewielkie, białe nicienie pasożytujące głównie w jelicie grubym człowieka. Zakażenie nimi, nazywane owsicą, jest jedną z najczęstszych chorób pasożytniczych, szczególnie u dzieci. Do infekcji dochodzi drogą pokarmową lub przez kontakt bezpośredni, gdy jaja pasożyta trafiają do ust z zanieczyszczonych rąk, pościeli czy zabawek. Cykl życiowy owsika jest krótki, ale bardzo intensywny – dorosłe samice składają tysiące jaj w okolicach odbytu, skąd łatwo mogą się przenosić na inne osoby lub przedmioty codziennego użytku. Owsiki rozwijają się szybko, a ich obecność w jelitach może prowadzić do dyskomfortu i zaburzeń snu, zwłaszcza u najmłodszych.

czytaj