29.05.2025
Lewatywa – co to jest, jak działa i jak ją prawidłowo wykonywać?
Lewatywa to znany od wieków zabieg stosowany zarówno w celach leczniczych, jak i profilaktycznych. Polega na wprowadzeniu płynów do jelita grubego przez odbyt, co wspomaga usuwanie zalegających resztek pokarmowych i toksyn, poprawia perystaltykę jelit i może pomóc w walce z zaparciami. Jak działa lewatywa? Kiedy po nią sięgnąć? Jak zrobić lewatywę w domu? Znajomość odpowiedzi na te pytania pozwoli skutecznie, a przy tym bezpiecznie korzystać z tej metody oczyszczania organizmu.
Lewatywa - co to?
Lewatywa to zabieg, który polega na wprowadzeniu płynu (najczęściej wody, soli fizjologicznej lub specjalnych roztworów) do jelita grubego przez odbyt, co rozciąga ściany jelita, pobudzając perystaltykę. Jej celem jest oczyszczenie jelit z zalegających resztek pokarmowych, toksyn i gazów, co może przynieść ulgę przy zaparciach lub przygotować organizm do badań diagnostycznych, takich jak np. kolonoskopia. Zabieg wspomaga również detoksykację organizmu, poprawiając ogólne samopoczucie i funkcjonowanie układu trawiennego.
Wskazania do lewatywy
Wśród wskazań do wykonania lewatywy wymienia się najczęściej: zaparcia, przygotowanie do badań diagnostycznych lub porodu, oczyszczenie organizmu, a także leczenie niektórych schorzeń i postępowanie po zabiegach operacyjnych.
- Lewatywa pomaga w usuwaniu zalegających resztek pokarmowych i gazów, co przynosi ulgę przy przewlekłych zaparciach.
- Oczyszcza jelita, zapewniając lepszą widoczność i dokładność wyników kolonoskopii.
- Stosowana przed porodem może pomóc w zmniejszeniu ryzyka zakażeń i poprawie komfortu w trakcie porodu.
- Jako element detoksykacji może wspomóc usuwanie toksyn i poprawić funkcjonowanie układu trawiennego.
- Lewatywa może być zalecana w okresie pooperacyjnym w celu oczyszczenia jelit i wspomagania powrotu do zdrowia.
Lewatywa domowa
Lewatywa to zabieg, który przy zachowaniu odpowiednich zasad higieny i ostrożności można wykonać samodzielnie w warunkach domowych. Należy przygotować w tym celu płyn - np. letnią wodę, roztwór soli fizjologicznej lub specjalne preparaty do lewatywy oraz niezbędne akcesoria, takie jak gruszka do lewatywy lub gumowy wlewnik.
Z czego zrobić lewatywę?
Lewatywę można przeprowadzić za pomocą specjalnych, dostępnych w aptekach roztworów oraz odpowiedniego sprzętu, takiego jak gruszki lub wlewniki.
- Roztwory do lewatywy to najczęściej preparaty zawierające sól fizjologiczną, fosforany lub ziołowe wyciągi, które pomagają w rozluźnieniu mas kałowych i ułatwiają ich wydalanie. Skład roztworu warto dopasować do indywidualnych potrzeb, korzystając z porady farmaceuty lub lekarza.
- Gruszki do lewatywy wykonane są zazwyczaj z miękkiego tworzywa sztucznego, które umożliwia łatwe i wygodne użycie. Są dostępne w różnych rozmiarach, co pozwala na dostosowanie objętości do potrzeb użytkownika. Każda gruszka wyposażona jest w kankę, czyli wąską rurkę aplikacyjną, którą wprowadza się do odbytnicy. Kanki wykonane są z delikatnego materiału, aby minimalizować ryzyko podrażnień podczas zabiegu.
- Wlewniki gumowe to bardziej zaawansowane zestawy, składające się zazwyczaj z pojemnika na roztwór i rurki zakończonej kanką.
Wybór odpowiedniego rozwiązania zależy od celu lewatywy oraz preferencji użytkownika.
Jak zrobić lewatywę?
- Przygotować płyn – letnią wodę, roztwór soli fizjologicznej lub gotową wlewkę doodbytniczą. Temperatura płynu powinna wynosić około 37°C.
- Przygotować i zdezynfekować akcesoria do lewatywy – gruszkę lub gumowy wlewnik.
- Aby ułatwić wprowadzenie gruszki/wlewnika warto nasmarować końcówkę aplikatora oliwką lub wazeliną - zmniejszy to ryzyko podrażnień i większy komfort zabiegu.
- Przyjąć komfortową pozycję – najlepiej leżąc na boku lub na plecach z uniesionymi nogami - w zależności od preferencji.
- Włożyć delikatnie końcówkę aplikacyjną do odbytu, a następnie powoli wprowadzać płyn do jelita.
- Utrzymać płyn w jelitach przez kilka minut, aby dać czas na oczyszczanie.
- Wydalić płyn wraz z zalegającymi resztkami.
Zalecenia po lewatywie
Aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność zabiegu, po wykonaniu lewatywy warto odpocząć przez kilka minut, uzupełnić utracone płyny i zadbać o właściwe żywienie.
- Krótki odpoczynek po lewatywie pomoże organizmowi w przywróceniu równowagi.
- Właściwe nawodnienie uzupełni utracone płyny, niwelując ryzyko odwodnienia, szczególnie jeśli lewatywa została przeprowadzona z użyciem soli fizjologicznej.
- Spożywanie lekkostrawnych posiłków odciąży układ trawienny.
Przeciwwskazania i skutki uboczne lewatywy
Lewatywa, choć jest skuteczna w oczyszczaniu jelit i bywa pomocna w leczeniu wielu dolegliwości, nie jest odpowiednia dla każdego. Przed jej wykonaniem należy zwrócić uwagę na przeciwwskazania i możliwe skutki uboczne zabiegu, a w przypadku wątpliwości – skonsultować się z lekarzem.
Przeciwwskazaniami do wykonania lewatywy są przede wszystkim: ciąża oraz niektóre schorzenia.
- Ostre stany zapalne jelit, niedrożność lub perforacja jelit są przeciwwskazaniem do wykonania lewatywy.
- Osoby z nadciśnieniem tętniczym, niewydolnością serca lub innymi schorzeniami układu krążenia powinny unikać lewatyw.
Osoby z problemami nerkowymi przed zastosowaniem lewatywy powinny skonsultować się z lekarzem. - Ze względu na ryzyko wywołania skurczów macicy lewatywa nie jest zalecana w ciąży - szczególnie w pierwszym trymestrze.
Do możliwych skutków ubocznych lewatywy zalicza się: bóle brzucha, odwodnienie, podrażnienia jelit oraz zaburzenia mikroflory jelitowej.
- Niektóre osoby mogą odczuwać dyskomfort lub skurcze brzucha podczas lub po zabiegu.
- Stosowanie lewatyw, szczególnie przy użyciu soli fizjologicznej, może powodować odwodnienie organizmu.
- Częste stosowanie lewatyw może prowadzić do podrażnienia błony śluzowej jelit.
- Nadmierne oczyszczanie jelit może wpłynąć na równowagę mikrobioty, co może prowadzić do problemów trawiennych.
Mikrowlewka doodbytnicza – alternatywa dla lewatywy
Bezpieczną i wygodną alternatywę dla tradycyjnej lewatywy stanowią mikrowlewki doodbytnicze. Mikrowlewki są dostępne w formie gotowych do użycia, wyposażonych w aplikator ampułek zawierających substancje o działaniu nawilżającym i przeczyszczającym, które wspomagają perystaltykę jelit i przyspieszają wydalanie zalegających resztek. Ich zastosowanie nie wymaga żadnych specjalistycznych umiejętności, a zastosowane w ich formuły są opracowane w taki sposób, aby zminimalizować ryzyko błędów podczas aplikacji, co dodatkowo zwiększa ich bezpieczeństwo i komfort stosowania zarówno u dorosłych jak i u dzieci.
Bibliografia:
- Borycka-Kiciak K., Hydrokolonoterapia – fakty i mity, Kosmos. Problemy nauk biologicznych, Tom 59 2010, Numer 3–4 (288–289), Strony 421–428.
- Daniluk J., Przewlekłe zaparcia — niedoceniany problem kliniczny, Gastroenterologia Kliniczna 2018; 10 (1): 1–13.
- Sikorski T., Zaparcie w wieku podeszłym – odrębności diagnostyczne i terapeutyczne, Postępy Nauk Medycznych, t. XXIV, nr 5, 2011
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król – redaktor naczelna z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w tworzeniu treści produktowych oraz artykułów o tematyce medycznej. Przez lata miała okazję współpracować z różnymi firmami z branży zdrowia i farmacji, dostarczając merytoryczne i angażujące teksty. Jej pasją jest przekształcanie skomplikowanych zagadnień medycznych w przystępne treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć świat zdrowia i dbania o siebie.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Udar słoneczny - objawy, postępowanie i zapobieganie
Lato sprzyja spędzaniu czasu na świeżym powietrzu, jednak intensywne promieniowanie słoneczne może być niebezpieczne dla zdrowia. Udar słoneczny to poważna reakcja organizmu na przegrzanie, która może prowadzić do groźnych powikłań, zwłaszcza u dzieci, seniorów i osób cierpiących na choroby przewlekłe. Objawia się m.in. wysoką gorączką, nudnościami, zawrotami głowy i zaburzeniami świadomości. Szybkie rozpoznanie objawów, odpowiednie postępowanie oraz stosowanie prostych zasad profilaktyki pozwolą uniknąć przegrzania organizmu i cieszyć się słońcem w pełni bezpiecznie.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Co oznacza białko w moczu? Objawy i przyczyny białkomoczu
Obecność białka w moczu, zwana białkomoczem, to sygnał, którego nie należy ignorować. Choć niewielkie ilości mogą pojawiać się przejściowo – np. po wysiłku fizycznym czy w czasie infekcji – utrzymujące się podwyższone stężenie białka może świadczyć o problemach z nerkami lub innymi schorzeniami ogólnoustrojowymi. Norma białka w moczu U zdrowej osoby mocz zawiera jedynie śladowe ilości białka – zazwyczaj nieprzekraczające 150 mg na dobę. W badaniu ogólnym moczu prawidłowy wynik to „brak” lub „śladowe ilości” białka. Wynik powyżej normy może wskazywać na przejściowe zaburzenia (np. wysiłek fizyczny, stres, gorączkę) lub być objawem chorób nerek i układu moczowego. W przypadku podwyższonego stężenia białka konieczna może być dalsza diagnostyka, w tym badanie dobowej zbiórki moczu lub testy laboratoryjne wykrywające białkomocz selektywny i nieselektywny. Rodzaje białkomoczu Białkomocz, czyli obecność białka w moczu, może mieć różne mechanizmy powstawania i przybierać różne postaci. Rozróżnienie rodzaju białkomoczu ma istotne znaczenie diagnostyczne, ponieważ pomaga określić przyczynę problemu i dobrać odpowiednie leczenie. Białkomocz czynnościowy (przemijający) – pojawia się przejściowo, np. po wysiłku fizycznym, w czasie gorączki, stresu czy odwodnienia. Nie świadczy o uszkodzeniu nerek i zwykle ustępuje samoistnie. Białkomocz ortostatyczny (posturalny) – występuje głównie u dzieci i młodzieży. Białko pojawia się w moczu w ciągu dnia, a znika po nocy spędzonej w pozycji leżącej. Ma łagodny przebieg i nie wymaga leczenia. Białkomocz kłębuszkowy – wynika z uszkodzenia kłębuszków nerkowych, które odpowiadają za filtrację krwi. W tej grupie wyróżniamy: białkomocz selektywny (utrata głównie małych białek (np. albumin) - zwykle w mniej zaawansowanych chorobach) i nieseektywny (utrata różnych typów białek, także większych cząsteczek - świadczy o poważniejszym uszkodzeniu nerek). Białkomocz cewkowy – spowodowany uszkodzeniem cewek nerkowych, które nie są w stanie prawidłowo wchłaniać przefiltrowanych białek. Występuje m.in. w toksycznych uszkodzeniach nerek czy chorobach metabolicznych. Białkomocz z przeładowania (nadmiarowy) – pojawia się, gdy we krwi występuje nadmiar pewnych białek (np. w szpiczaku mnogim – białko Bence’a-Jonesa), które przenikają do moczu mimo prawidłowej pracy nerek. Białkomocz mieszany – zawiera cechy kilku typów jednocześnie i wskazuje na złożony mechanizm powstawania, często przy ciężkich i przewlekłych chorobach nerek. Rozpoznanie rodzaju białkomoczu wymaga dokładnych badań – m.in. analizy ogólnej moczu, pomiaru dobowej utraty białka oraz badań laboratoryjnych krwi. Białko w moczu objawy Obecność białka w moczu, zwłaszcza we wczesnym stadium, często przebiega bezobjawowo i jest wykrywana jedynie podczas badania ogólnego moczu. W miarę postępu choroby, gdy białkomocz osiąga wyższe wartości, mogą pojawić się niespecyficzne objawy wynikające z utraty białek osoczowych i pogarszającej się funkcji nerek. Dochodzi wtedy m.in. do zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, spadku ciśnienia onkotycznego krwi i zatrzymywania płynów w organizmie. U pacjentów mogą występować również objawy ogólne związane z toczącym się stanem zapalnym lub współistniejącą chorobą nerek. Obrzęki Pieniący się mocz Zmniejszona ilość moczu Uczucie zmęczenia Nadciśnienie tętnicze
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ból stawów – przyczyny, sposoby leczenia i profilaktyka
Ból stawów to problem zdrowotny, który może znacząco obniżyć jakość życia i ograniczać codzienną aktywność. Objawia się dyskomfortem, sztywnością, obrzękiem, a niekiedy także zaczerwienieniem w obrębie stawów. Może mieć charakter ostry lub przewlekły, a jego przyczyny upatruje się w przeciążeniach mechanicznych, chorobach zapalnych oraz zmianach zwyrodnieniowych. Podstawowe znaczenie w redukcji bólu ma trafna diagnoza oraz odpowiednio dobrane leczenie, które może obejmować zarówno farmakoterapię, jak i domowe sposoby. Nie bez znaczenia jest również profilaktyka, która pozwala ograniczyć ryzyko nawrotów oraz spowolnić postęp dolegliwości. Jak bolą stawy? Ból stawów może przyjmować różne formy, w zależności od jego przyczyny i lokalizacji. Najczęściej opisywany jest jako uczucie sztywności, kłucia, pieczenia lub tępego, rozlanego bólu, który nasila się podczas ruchu lub obciążenia stawu. W niektórych przypadkach może występować również ból spoczynkowy, szczególnie w nocy lub nad ranem, co jest charakterystyczne dla chorób zapalnych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów. Dolegliwości mogą obejmować jeden lub kilka stawów, a ich nasilenie bywa zmienne – od łagodnego dyskomfortu po silny, unieruchamiający ból. Często towarzyszą im objawy dodatkowe, takie jak obrzęk, zaczerwienienie, ograniczenie zakresu ruchu czy uczucie przeskakiwania w stawie. Charakter bólu może stanowić istotną wskazówkę diagnostyczną i pomóc w ustaleniu jego źródła. Ból stawów przyczyny Ból stawów może wynikać z czynników mechanicznych, zapalnych lub zwyrodnieniowych. Jedną z najczęstszych przyczyn są choroby zwyrodnieniowe stawów, które pojawiają się wraz z wiekiem, na skutek zużycia chrząstki stawowej. Równie często ból stawów towarzyszy stanom zapalnym, takim jak reumatoidalne zapalenie stawów, dna moczanowa czy toczeń rumieniowaty układowy. Dolegliwości mogą być również efektem urazów – skręceń, zwichnięć czy przeciążeń związanych z intensywną aktywnością fizyczną. Czasami ból stawów ma charakter wtórny i towarzyszy innym schorzeniom ogólnoustrojowym. Najczęstsze przyczyny bólu stawów: choroba zwyrodnieniowa stawów, reumatoidalne zapalenie stawów i inne choroby autoimmunologiczne, dna moczanowa (podagra), urazy mechaniczne: skręcenia, zwichnięcia, przeciążenia, infekcje wirusowe lub bakteryjne, zaburzenia metaboliczne i hormonalne.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Hemoroidy - przyczyny żylaków odbytu i leczenie hemoroidów
Hemoroidy to wstydliwe schorzenie związane z poszerzeniem naczyń żylnych w okolicach odbytu. Jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie rozpoznane i leczone, mogą powodować dyskomfort, ból, a nawet poważne komplikacje. Znajomość czynników sprzyjających ich powstawaniu pomoże w profilaktyce, a świadomość dostępnych metod leczenia – zarówno domowych, jak i farmakologicznych – może przynieść szybką ulgę i poprawić komfort życia. Co to są hemoroidy? Hemoroidy to naturalnie występujące struktury naczyniowe zlokalizowane w kanale odbytu Wyróżniamy hemoroidy zewnętrzne i hemoroidy wewnętrzne. Ich zadaniem jest wspomaganie kontroli wypróżniania. Gdy hemoroidy ulegają powiększeniu lub stanom zapalnym mamy do czynienia z rozwojem choroby hemoroidalnej, potocznie nazywanej żylakami odbytu. Objawy takie jak swędzenie, pieczenie, krwawienie czy ból podczas wypróżniania są sygnałem, że hemoroidy wymagają specjalistycznej diagnostyki i właściwego leczenia.
czytaj