COVID-19 – objawy, przyczyny i profilaktyka koronawirusa
Choć od pierwszych przypadków COVID-19 minęło już kilka lat, temat koronawirusa wciąż budzi wiele pytań – zwłaszcza w sezonie zwiększonej zachorowalności. Jakie są najczęstsze objawy koronawirusa? Co powoduje rozwój choroby? Jakie są metody leczenia i łagodzenia objawów? Zrozumienie mechanizmu zakażenia, rozpoznanie pierwszych symptomów oraz właściwe postępowanie pozwolą skutecznie ograniczyć ryzyko powikłań i szybciej wrócić do pełni sił. COVID-19 co to? COVID-19 to choroba zakaźna wywoływana przez wirusa SARS-CoV-2, należącego do rodziny koronawirusów. Po raz pierwszy została zidentyfikowana pod koniec 2019 roku w Chinach, a w krótkim czasie rozprzestrzeniła się na cały świat. Do zakażenia dochodzi głównie drogą kropelkową – podczas kaszlu, kichania czy rozmowy – a także poprzez kontakt z powierzchniami, na których osiadł wirus. Przebieg choroby może być bardzo różny – u jednych przypomina lekkie przeziębienie, u innych powoduje silne objawy i wymaga opieki medycznej.
czytaj
Pajączki na nogach – przyczyny, sposoby leczenia i profilaktyka
Pękające naczynka na nogach, choć z pozoru to jedynie zmiany kosmetyczne, nieleczone mogą prowadzić do rozwoju poważniejszych schorzeń naczyniowych, takich jak przewlekła niewydolność żylna. Pojawianie się pajączków może być spowodowane różnorodnymi czynnikami – od uwarunkowań genetycznych i hormonalnych, przez długotrwałe stanie lub siedzenie, po wpływ stylu życia. Zmiany te często nasilają się u osób otyłych, kobiet w ciąży, oraz pań stosujących antykoncepcję hormonalną. Leczenie pękających naczynek obejmuje szeroką gamę metod — od farmakologicznych opcji, takich jak leki, suplementy i maści wspierające naczynia krwionośne, przez kompresjoterapię, po zabiegi laserowe, które skutecznie zamykają naczynka, eliminując ich widoczność. Oprócz profesjonalnych metod leczenia istnieją również domowe sposoby na redukcję pajączków — masaże nóg, zimne okłady, kąpiele ziołowe oraz zdrowa dieta pomogą skutecznie dbać o zdrowie nóg, oraz zapobiegać powstawaniu nowych zmian naczyniowych.
czytaj
Zakrzepica kończyn dolnych – objawy, przyczyny i sposoby leczenia
Zakrzepica kończyn dolnych to poważne schorzenie, które polega na tworzeniu się skrzeplin (zakrzepów) w żyłach nóg, najczęściej w żyłach głębokich. Jest to stan, który może prowadzić do zatorowości płucnej, dlatego ważne jest szybkie rozpoznanie i odpowiednie leczenie. Zakrzepica nóg może dotyczyć osób w każdym wieku, jednak najczęściej występuje u osób starszych, osób z chorobami przewlekłymi, palaczy, a także u tych, którzy prowadzą siedzący tryb życia. Objawy zakrzepicy Zakrzepica żylna może przebiegać z różnymi objawami, które zależą od nasilenia schorzenia oraz lokalizacji zakrzepu. Najczęściej występujące symptomy to: ból, obrzęk, tkliwość i wzrost temperatury ciała. Ból i uczucie ciężkości w nodze – ból często nasila się przy chodzeniu lub staniu, a noga może wydawać się ciężka i obolała. Obrzęk – dotyczy głównie dolnej części nogi, wokół kostki lub w obrębie całej kończyny. Może występować w wyniku zastoju krwi. Zaczerwienienie skóry – skóra nad miejscem, gdzie znajduje się zakrzep, może stać się ciepła i zaczerwieniona. Zwiększona wrażliwość na dotyk – obszar objęty zakrzepicą może być bolesny w dotyku. Wzrost temperatury ciała – u niektórych osób zatorowi może towarzyszyć stan podgorączkowy. Warto zaznaczyć, że nie zawsze występują wszystkie z tych objawów, a niektóre przypadki zakrzepicy mogą przebiegać bez widocznych objawów. Zakrzepica żylna – przyczyny Zakrzepica może być wynikiem wielu czynników, które wpływają na przepływ krwi w żyłach i skłonność do tworzenia się skrzeplin. Do najczęstszych przyczyn zakrzepicy należą: unieruchomienie, choroby serca, uszkodzenia naczyń krwionośnych, zaburzenia krzepliwości, ciąża i połóg, otyłość i nikotynizm. Unieruchomienie i długotrwałe siedzenie lub leżenie, np. w wyniku długich podróży, hospitalizacji czy po operacjach, które ograniczają ruchliwość, sprzyja zastojowi krwi. Choroby serca takie jak niewydolność serca czy arytmie mogą zaburzać krążenie i zwiększać ryzyko zakrzepów. Uszkodzenie ściany naczynia, np. w wyniku urazów, operacji lub przewlekłych stanów zapalnych, sprzyja tworzeniu się skrzeplin. Zaburzenia krzepliwości zwiększają ryzyko zakrzepicy. W czasie ciąży i po porodzie organizm kobiety przechodzi zmiany hormonalne, które mogą wpływać na większą skłonność do tworzenia zakrzepów. Nadmierna masa ciała zwiększa ciśnienie w żyłach nóg, co sprzyja powstawaniu zakrzepów. Palenie papierosów – nikotyna wpływa na zjawisko zwężenia naczyń krwionośnych oraz zaburza prawidłową krzepliwość krwi. Osoby znajdujące się w grupach ryzyka powinny szczególnie dbać o odpowiednią aktywność fizyczną, zdrową dietę i, w miarę możliwości, unikać czynników sprzyjających rozwojowi tej choroby. Regularne badania i konsultacje specjalistyczne pozwolą na szybsze wykrycie problemu i podjęcie właściwego leczenia.
czytaj
Zespół Reye'a – przyczyny, objawy, powikłania
Zespół Reye’a to bardzo poważne schorzenie, które najczęściej dotyka dzieci i młodzież w trakcie lub po przebyciu infekcji wirusowej. Choroba rozwija się nagle, a jej przebieg może być dramatyczny – prowadząc do uszkodzenia wątroby i mózgu (encefalopatia), a nawet śmierci. Choć dziś występuje znacznie rzadziej niż jeszcze kilkadziesiąt lat temu, nadal warto znać jej przyczyny, wiedzieć, jakie objawy powinny zaniepokoić rodziców oraz jakie mogą być konsekwencje zdrowotne. Zespół Reye'a – przyczyny Ryzyko wystąpienia choroby zwiększa się szczególnie w okresie infekcji wirusowych, gdy stosowane są niewłaściwe leki przeciwgorączkowe. Zespołu Reye’a najczęściej spowodowany jest nieprawidłową reakcją organizmu na przebytą infekcję wirusową. Najsilniej z chorobą wiąże się zastosowanie kwasu acetylosalicylowego (aspiryny) u dzieci i młodzieży poniżej 12. roku życia w trakcie leczenia gorączki i bólu. Uważa się również, że u niektórych osób zespół Reye’a może być związany z predyspozycjami genetycznymi, które wpływają na metabolizm kwasów tłuszczowych w wątrobie. Aspiryna dla dzieci Stosowanie aspiryny (kwasu acetylosalicylowego) u dzieci i młodzieży poniżej 12. roku życia jest zdecydowanie odradzane ze względu na ryzyko rozwoju zespołu Reye’a. Choć lek ten od lat jest popularnym środkiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym u dorosłych, u najmłodszych może prowadzić do groźnych powikłań neurologicznych i uszkodzenia wątroby. Z tego powodu w pediatrii aspiryna nie powinna być stosowana, a w razie potrzeby obniżania temperatury czy łagodzenia bólu zaleca się sięganie po alternatywne leki przeciwgorączkowe, takie jak paracetamol lub ibuprofen w odpowiednich – dostosowanych do wieku i wagi dziecka dawkach.
czytaj
Wszy u dzieci. Objawy, przyczyny i sposoby leczenia wszawicy
Wszy, choć często kojarzą się z odległymi czasami, wciąż są obecne wśród dzieci, a zakażenie nimi nie wynika z braku higieny, lecz najczęściej z bliskiego kontaktu w grupie rówieśniczej. Umiejętność szybkiego rozpoznania wszawicy oraz znajomość jej przyczyn i skutecznych metody leczenia i profilaktyki pozwoli szybko i skutecznie pozbyć się problemu, oraz uniknąć nawrotów. Wesz ludzka – jak ją rozpoznać? Wesz głowowa to niewielki pasożyt o długości zaledwie 2–3 mm, który żywi się krwią człowieka. Najczęściej bytuje u nasady włosów, w okolicy skroni, karku i za uszami, gdzie skóra jest cieńsza i dobrze ukrwiona. Dorosłe osobniki są ruchliwe i trudne do zauważenia, dlatego łatwiej dostrzec ich jaja, tzw. gnidy – małe, białe lub żółtawe kuleczki przyklejone mocno do włosa, których nie da się strząsnąć jak zwykłego łupieżu. Typowym objawem obecności wszy jest uporczywy świąd skóry głowy, spowodowany reakcją alergiczną na ich ślinę. Jeśli więc dziecko intensywnie się drapie, warto dokładnie obejrzeć skórę i włosy przy dobrym świetle, najlepiej używając gęstego grzebienia, aby upewnić się, czy przyczyną nie są właśnie wszy.
czytaj
Lipodemia – co to jest obrzęk tłuszczowy i jak go leczyć?
Lipodemia to przewlekłe zaburzenie dotyczące nieprawidłowego rozmieszczenia tkanki tłuszczowej, które występuje niemal wyłącznie u kobiet. Choroba ta charakteryzuje się symetrycznym powiększeniem kończyn – najczęściej dolnych, często połączonym z uczuciem bólu, napięcia oraz zwiększoną skłonnością do powstawania siniaków. Mimo że lipodemia bywa mylona z otyłością lub obrzękiem limfatycznym, jej podłoże i mechanizmy rozwoju są odmienne. Wczesne rozpoznanie pozwoli w porę podjąć skuteczne leczenie, by przywrócić skórze zdrowy wygląd i zapobiec powikłaniom. Lipodemia co to? Lipodemia, określana również jako obrzęk tłuszczowy, to przewlekłe, postępujące zaburzenie, które polega na symetrycznym rozroście komórek tłuszczowych (adipocytów) w określonych partiach ciała – najczęściej w obrębie bioder, ud, łydek oraz ramion – przy jednoczesnym braku zmian w obrębie stóp i dłoni. Charakterystyczną cechą lipodemii jest brak reakcji na tradycyjne metody redukcji masy ciała, takie jak dieta czy aktywność fizyczna. Lipodemia nie wynika z nadmiernego spożycia kalorii, lecz z zaburzeń mikrokrążenia i gospodarki hormonalnej, które wpływają na funkcjonowanie tkanki tłuszczowej. Istotną rolę w jej rozwoju odgrywać mogą czynniki genetyczne oraz zmiany hormonalne, zwłaszcza te związane z okresem dojrzewania, ciążą lub menopauzą. W początkowych etapach choroba może być bagatelizowana lub mylona z otyłością czy obrzękiem limfatycznym. Z czasem jednak pojawia się ból, nadwrażliwość na dotyk, uczucie ciężkości kończyn oraz skłonność do powstawania siniaków.
czytaj
Hipoglikemia – objawy niedocukrzenia oraz skuteczne sposoby leczenia i zapobiegania
Hipoglikemia, czyli nagły spadek poziomu glukozy we krwi, to stan, który może być niebezpieczny zarówno dla osób z cukrzycą, jak i tych, które na co dzień nie zmagają się z chorobami metabolicznymi. Do niedocukrzenia może dojść m.in. po intensywnym wysiłku fizycznym, długiej przerwie między posiłkami czy po spożyciu alkoholu. Objawy bywają różnorodne – od osłabienia i nadmiernego głodu, przez drżenie rąk i zawroty głowy, aż po zaburzenia świadomości. Szybka reakcja i znajomość skutecznych sposobów leczenia oraz zapobiegania spadkom cukru pozwolą uniknąć groźnych konsekwencji i zadbać o bezpieczeństwo w codziennym życiu. Co to jest hipoglikemia? Hipoglikemia to stan, w którym poziom glukozy we krwi spada poniżej wartości uznawanych za prawidłowe – najczęściej poniżej 70 mg/dl (3,9 mmol/l). Glukoza jest głównym źródłem energii dla organizmu, a zwłaszcza dla mózgu, dlatego jej niedobór może szybko prowadzić do zaburzeń koncentracji, osłabienia, a w ciężkich przypadkach nawet utraty przytomności. Niedocukrzenie pojawia się najczęściej u osób z cukrzycą przyjmujących insulinę lub niektóre leki doustne, jednak może wystąpić także u osób bez tej choroby – na przykład po nadmiernym wysiłku fizycznym, po spożyciu alkoholu czy przy zbyt długiej przerwie między posiłkami. Hipoglikemia nie powinna być lekceważona, ponieważ nieleczona może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. Rodzaje hipoglikemii Hipoglikemia może przybierać różne postaci, w zależności od przyczyny oraz momentu jej wystąpienia. Najczęściej wyróżnia się: hipoglikemię reaktywną, hipoglikemię polekową, hipoglikemię nocną oraz hipoglikemię głodową. Hipoglikemia reaktywna pojawia się zwykle kilka godzin po posiłku, kiedy poziom cukru we krwi gwałtownie spada w wyniku nadmiernego wydzielania insuliny. Może dotyczyć zarówno osób z cukrzycą, jak i zdrowych. Hipoglikemia polekowa najczęściej występuje u pacjentów z cukrzycą stosujących insulinę lub niektóre leki przeciwcukrzycowe, które mogą obniżać poziom glukozy. Hipoglikemia nocna rozwija się podczas snu i bywa szczególnie groźna, ponieważ łatwo ją przeoczyć. Objawia się m.in. bólami głowy po przebudzeniu czy uczuciem zmęczenia. Hipoglikemia głodowa pojawia się w wyniku długotrwałego postu, zbyt małej ilości spożytych kalorii albo przy intensywnym wysiłku fizycznym bez odpowiedniego uzupełnienia energii. Każdy z tych rodzajów niedocukrzenia może dawać podobne objawy, ale umiejętność ich rozróżnienia ułatwia prawidłowe rozpoznanie problemu i dobranie właściwej metody zapobiegania.
czytaj
Krew w kale – przyczyny, metody diagnozowania, zagrożenia
Obecność krwi w kale może być objawem niewielkich podrażnień, ale również może sygnalizować poważne schorzenia przewodu pokarmowego, np. wrzody, choroby zapalne jelit czy nawet nowotwory. Świadomość najczęstszych przyczyn krwi w stolcu oraz znajomość badań, jakie mogą pomóc w postawieniu właściwej diagnozy, pozwoli podjąć świadome kroki w kierunku zdrowia układu pokarmowego. Krew w stolcu – przyczyny Obecność krwi w kale może wynikać zarówno z łagodnych, jak i poważniejszych schorzeń. W zależności od źródła krwawienie może mieć jasnoczerwony kolor — świadczący o krwawieniu z dolnego odcinka przewodu pokarmowego, np. odbytu, lub ciemne, smoliste zabarwienie, co sugeruje problemy w górnym odcinku, np. w żołądku lub dwunastnicy. Najczęstsze przyczyny krwi w kale: Hemoroidy – powiększone naczynia krwionośne w odbycie mogą pękać, powodując krwawienie. Szczelina odbytu – drobne pęknięcia w błonie śluzowej odbytu często prowadzą do obecności jasnoczerwonej krwi na papierze toaletowym. Choroby zapalne jelit (np. choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego) – mogą powodować krwawe biegunki i bóle brzucha. Polipy jelita grubego i nowotwory – mogą być źródłem utajonego lub jawnego krwawienia i wymagają szybkiej diagnostyki. Wrzody żołądka i dwunastnicy – jeśli dochodzi do ich krwawienia, krew w stolcu może mieć ciemny, smolisty wygląd. Infekcje bakteryjne i pasożytnicze – niektóre zakażenia przewodu pokarmowego prowadzą do biegunek z domieszką krwi.
czytaj
Chora tarczyca – przyczyny, diagnozowanie, leczenie
Tarczyca to mały, ale niezwykle ważny gruczoł, który wpływa na niemal każdy aspekt funkcjonowania organizmu – od metabolizmu, przez nastrój, aż po pracę serca. Problemy z tarczycą mogą pojawić się na różnych etapach życia i często objawiają się w sposób nieoczywisty, co utrudnia szybkie rozpoznanie. Zaburzenia pracy tarczycy, takie jak nadczynność czy niedoczynność, mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, dlatego tak ważna jest znajomość przyczyn chorób tarczycy, sposobów ich diagnozowania oraz dostępnych metod leczenia, które pozwalają skutecznie przywrócić równowagę hormonalną i poprawić samopoczucie. Co to jest tarczyca? Tarczyca to niewielki gruczoł położony u podstawy szyi, przypominający kształtem motyla. Jest odpowiedzialna za produkcję hormonów, które regulują tempo przemiany materii, wpływają na pracę serca, układu nerwowego oraz wiele innych procesów w organizmie. Prawidłowe funkcjonowanie tarczycy jest bardzo istotne dla utrzymania zdrowia i dobrego samopoczucia. Za co odpowiada tarczyca? Funkcje tarczycy Tarczyca to gruczoł, który wytwarza hormony wpływające na wiele procesów życiowych. Jej główne funkcje to regulacja metabolizmu, wspieranie pracy układu sercowo-naczyniowego oraz wpływ na rozwój i funkcjonowanie układu nerwowego. Hormony tarczycy pomagają też utrzymać odpowiednią temperaturę ciała oraz mają znaczenie dla zdrowia kości i mięśni. Dzięki nim organizm efektywnie wykorzystuje energię, co przekłada się na dobre samopoczucie i zdrowie. Najważniejsze funkcje tarczycy: regulacja tempa przemiany materii (metabolizmu), wpływ na pracę serca i układ krążenia, wspieranie prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, kontrola temperatury ciała, udział w rozwoju i regeneracji mięśni oraz kości, wpływ na wzrost i rozwój organizmu, zwłaszcza u dzieci. Jaki hormon produkuje tarczyca? Tarczyca wytwarza kilka hormonów, które mają ważne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Najważniejsze z nich to: tyroksyna (T4), trójjodotyronina (T3), kalcytonina Tyroksyna (T4) to główny hormon tarczycy, który wpływa na tempo przemiany materii, energię komórek oraz rozwój narządów. W organizmie część T4 przekształca się w aktywną formę T3. Trójjodotyronina (T3) to aktywniejsza forma hormonu, bezpośrednio regulująca metabolizm i wpływająca na funkcje serca, układu nerwowego oraz mięśni. Kalcytonina jest hormonem odpowiedzialnym za regulację poziomu wapnia we krwi, wspierający zdrowie kości i przeciwdziałający nadmiernemu uwalnianiu wapnia z kości.
czytajChoroby ↓
Choroby , jak sobie z nimi radzić?
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Miażdżyca - objawy, przyczyny, leczenie
Miażdżyca to przewlekła choroba naczyń krwionośnych, charakteryzująca się odkładaniem się blaszek miażdżycowych w ścianach tętnic, co prowadzi do ich zwężenia i utraty elastyczności. Proces ten może dotyczyć zarówno tętnic wieńcowych, szyjnych, mózgowych jak i i obwodowych. Miażdżyca rozwija się stopniowo i przez długi czas może przebiegać bezobjawowo, jednak w miarę postępu choroby, zmniejszenie przepływu krwi do ważnych narządów może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych, takich jak zawał serca, udar mózgu czy niedokrwienie kończyn. Leczenie miażdżycy może obejmować zarówno stosowanie farmaceutyków, jak i interwencyjne zabiegi medyczne, takie jak angioplastyka bypassy czy endarterektomia. Objawy miażdżycy Objawy miażdżycy mogą się różnić w zależności od lokalizacji i stopnia zaawansowania choroby. Pierwsze symptomy mogą być niezauważalne, dopóki tętnice nie ulegną znacznemu zwężeniu lub zablokowaniu. Ból w klatce piersiowej (dławica piersiowa): zwykle odczuwany jako ucisk, ciężar lub pieczenie w klatce piersiowej. Może promieniować do ramion, szyi, szczęki lub pleców. Duszność: może występować podczas wysiłku lub w spoczynku, gdy serce nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu. Zawał serca: ostry ból w klatce piersiowej, któremu mogą towarzyszyć nudności, zimne poty, zawroty głowy. Przemijające ataki niedokrwienne mózgu (TIA): tymczasowe objawy podobne do udaru, takie jak nagłe osłabienie, drętwienie twarzy lub kończyn, problemy z mówieniem lub widzeniem. Udar mózgu: może wystąpić, gdy przepływ krwi do mózgu zostanie przerwany, co prowadzi do trwałego uszkodzenia mózgu. Chromanie przestankowe: ból, skurcze lub uczucie ciężkości w nogach podczas chodzenia lub ćwiczeń, który ustępuje w spoczynku. Zimne nogi lub stopy: szczególnie w porównaniu z innymi częściami ciała. Rany lub owrzodzenia na stopach lub palcach, które goją się powoli lub nie goją się wcale. Niewydolność nerek: zwężenie tętnic nerkowych objawiające się zmęczeniem, obrzękami czy zmianami w ilości wydalanego moczu. Wszelkie niepokojące objawy sygnalizujące obecność miażdżycy należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem, ponieważ jej wczesne wykrycie i leczenie mogą zapobiec poważnym powikłaniom zdrowotnym.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ból ucha – przyczyny, leki i domowe sposoby na zapalenie ucha
Ból ucha to dotykająca zarówno dzieci jak i dorosłych dolegliwość, wynikająca najczęściej z infekcji, stanów zapalnych czy urazów mechanicznych. Niezależnie od przyczyny, ból uszu potrafi być bardzo dokuczliwy, zaburzać prawidłowe słyszenie i utrudniać codzienne funkcjonowanie. Znajomość dostępnych sposobów leczenia i skutecznych domowych metod łagodzenia bólu może pomóc na wczesnym etapie dolegliwości, natomiast świadomość roli, jaką pełni odpowiednia higieny uszu może znacząco zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia. Ból uszu – przyczyny Prawidłowe zidentyfikowanie powodu bólu ucha jest kluczowe dla odpowiedniego leczenia. Do najczęstszych przyczyn bólu uszu należą: zapalenie ucha środkowego lub zewnętrznego, urazy mechaniczne lub akustyczne, zatkanie ucha woskowiną, zapalenie zatok, ból promieniujący czy zmiany ciśnienia. Zapalenie ucha środkowego to infekcja bakteryjna lub wirusowa objawiająca się silnym bólem, gorączką i czasami wyciekiem płynu z ucha. Zapalenie ucha zewnętrznego (tzw. "ucho pływaka") to infekcja kanału słuchowego spowodowana wilgocią, która sprzyja rozwojowi bakterii i grzybów. Objawy to ból, świąd, zaczerwienienie i obrzęk ucha. Uszkodzenia mechaniczne (np. przez zbyt intensywne czyszczenie ucha patyczkami) lub ekspozycja na głośne dźwięki mogą powodować ból, lub kłucie w uchu. Nadmiar woskowiny może prowadzić do bólu, uczucia zatkania, a nawet utraty słuchu. Infekcje zatok mogą prowadzić do bólu uszu z powodu zablokowania kanałów i wzrostu ciśnienia. Czasami ból ucha jest wynikiem bólu promieniującego z innego miejsca, takiego jak zęby (np. z powodu próchnicy lub zapalenia dziąseł) czy gardło (np. angina). Nagłe zmiany ciśnienia atmosferycznego, np. podczas lotu samolotem lub nurkowania, mogą prowadzić do bólu uszu.
czytaj