Napięcie mięśni, problemy ze snem i zmęczenie mogą być objawami stresu. Dostępne bez recepty tabletki na uspokojenie znajdziesz w internetowej Aptece Centralnej.

12.02.2025

Stres – jak ukoić emocje?

Co to jest stres? Stres jest naturalną reakcją organizmu na wymagające sytuacje, a także na fizyczne, jak i emocjonalne wyzwania. Gdy organizm doświadcza stresu, wytwarza się szereg reakcji fizjologicznych i hormonalnych, które mają na celu przygotowanie ciała do działania w obliczu zagrożenia. Stres może być krótkotrwały (aktywuje się w odpowiedzi na krótkotrwałe sytuacje stresogenne) lub długotrwały (kiedy organizm doświadcza ciągłego napięcia lub presji). Długotrwały stres może być szkodliwy dla zdrowia fizycznego i psychicznego, prowadząc do różnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca, depresja, problemy z układem odpornościowym oraz zaburzenia snu. Istnieją różne źródła stresu, w tym stres związany z pracą, problemami rodzinnymi, finansowymi, zdrowotnymi, a także z wydarzeniami życiowymi, takimi jak śmierć bliskiej osoby, rozwód, utrata pracy czy przeprowadzka. Właściwe radzenie sobie ze stresem, w tym stosowanie technik relaksacyjnych, aktywność fizyczna i rozwijanie zdrowych nawyków żywieniowych, a także właściwa suplementacja, wsparcie społeczne i terapię psychologiczną mogą pomóc zachować dobre samopoczucie. 

Rodzaje stresu

Stres klasyfikowany jest w zależności od takich czynników jak: czas trwania, źródło czy reakcja organizmu. Wśród rodzajów stresu wymienia się: stres krótkotrwały, stres przewlekły, stres emocjonalny, społeczny, zawodowy, ale też stres pozytywny.

  • Stres krótkotrwały występuje w odpowiedzi na natychmiastowe wyzwanie lub zagrożenie. Jest to typowy mechanizm obronny organizmu, który pomaga szybko zareagować w sytuacjach stresowych.
  • Stres przewlekły (zwany też stresem długotrwałym lub chronicznym) to napięcie, które utrzymuje się przez dłuższy czas, często miesiącami lub latami. Może być wynikiem ciągłych problemów w pracy, trudności rodzinnych, chorób przewlekłych lub innych czynników.
  • Stres fizyczny wynika z czynników fizycznych, takich jak urazy, choroby, niedożywienie lub brak snu. Może obejmować również stres związany z wysiłkiem fizycznym, na przykład intensywnym treningiem.
  • Stres emocjonalny powstaje w wyniku emocjonalnych doświadczeń, takich jak śmierć bliskiej osoby, utrata pracy, rozwód czy konflikt w rodzinie. 
  • Stres społeczny wynika z interakcji z innymi ludźmi i obejmuje trudności w relacjach międzyludzkich, presję społeczną lub niepewność związaną z oczekiwaniami społecznymi.
  • Stres zawodowy związany jest z wymaganiami i presją związaną z pracą. Może obejmować nadmierną ilość obowiązków, trudności w relacjach w miejscu pracy, niskie wynagrodzenie lub brak równowagi między życiem zawodowym a prywatnym.
  • Stres pozytywny (eustres) to rodzaj stresu motywującego i pobudzającego do działania. Pomaga człowiekowi osiągnąć cele i zwiększa jego wydajność. Na przykład, podejmowanie wyzwań, które prowadzą do rozwoju osobistego, może być źródłem pozytywnego stresu.

Objawy stresu

Objawy stresu mogą mieć różnorodną naturę i mogą dotyczyć zarówno ciała, jak i umysłu. 

Fizyczne objawy stresu

  • Bóle głowy — stres może powodować ból głowy lub częste migreny.
  • Problemy żołądkowe — objawy te mogą obejmować nudności, wymioty, biegunkę lub bóle brzucha.
  • Napięcie mięśni — stres może prowadzić do nadmiernego napięcia mięśni, co może objawiać się bólami pleców, szyi lub ramion.
  • Bezsenność — stres może powodować problemy ze snem, prowadząc do trudności z zasypianiem i utrzymaniem snu.
  • Zmiany w apetycie — stres może prowadzić do zmian w apetycie, prowadząc do objadania się lub utraty apetytu.
  • Zmęczenie — osoby doświadczające stresu mogą odczuwać zmęczenie pomimo odpowiedniej ilości snu.
  • Zaburzenia hormonalne — stres może wpływać na poziomy hormonów, co może prowadzić do nieregularnych cykli menstruacyjnych u kobiet lub problemów z libido u obu płci.

Emocjonalne i psychiczne objawy stresu

  • Zmiany nastroju — stres może prowadzić do wahania nastrojów, poczucia przygnębienia, drażliwości lub uczucia przytłoczenia.
  • Lęk i niepokój — stres może powodować uczucie lęku, niepokoju lub ataki paniki.
  • Zaburzenia koncentracji — zdenerwowanie może utrudniać skupienie uwagi.
  • Poczucie beznadziei — osobom doświadczającym chronicznego stresu może towarzyszyć poczucie beznadziejności lub bezsilności.
  • Izolacja społeczna — stres może prowadzić do unikania interakcji społecznych lub wycofania się z relacji międzyludzkich.
  • Zaburzenia emocjonalne — długotrwały stres może zwiększyć ryzyko wystąpienia depresji, zaburzeń lękowych lub innych problemów psychicznych.

Skutki stresu

Długotrwały stres może przyczynić się do różnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca, nadciśnienie tętnicze, choroby układu pokarmowego (np. choroba wrzodowa żołądka, zespół jelita drażliwego), osłabienie układu odpornościowego, co zwiększa podatność na infekcje, a także problemy z utrzymaniem zdrowego stylu życia. Chroniczny stres może prowadzić również do zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, lęki, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD) czy zaburzenia snu, co znacząco pogarsza jakość życia i codzienne funkcjonowanie. Stres może przyczyniać się także do problemów w relacjach z innymi ludźmi, do zmniejszenia wydajność i efektywności podczas wykonywania codziennych obowiązków, problemów emocjonalnych, a nawet do zachowań autodestrukcyjnych, takich jak nadużywanie alkoholu, narkotyków, objadanie się czy samookaleczanie.

Sposoby na stres

Istnieje wiele skutecznych technik, które mogą pomóc złagodzić wpływ stresu. Zalicza się do nich między innymi: głębokie oddychanie, regularną aktywność fizyczną, zdrową dietę i unikanie substancji stresogennych, a także wsparcie społeczne i rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, takich jak joga czy medytacja.

  • Głębokie i świadome oddychanie pomoże wyrównać tętno, obniżając poziom stresu. Należy skoncentrować się na spokojnym, głębokim wdechu przez nos i powolnym wydychaniu powietrza przez usta.
  • Regularna aktywność fizyczna może pomóc zmniejszyć poziom stresu poprzez uwalnianie endorfin, które działają jak naturalne środki przeciwbólowe i poprawiają nastrój.
  • Zdrowa i zrównoważona dieta może pomóc w utrzymaniu równowagi hormonalnej i poprawie samopoczucia, co może z kolei zmniejszyć odczuwanie stresu.
  • Praktyki takie jak medytacja, joga pomogą odprężyć ciało i zwiększyć odporność psychiczną na stres.
  • Alkohol, kofeina czy nikotyna mogą zwiększać poziom stresu. Stosowanie ich w nadmiarze może zwiększać uczucie niepokoju i napięcia, dlatego warto zrezygnować ze stosowania używek.
  • Rozmowa z bliskimi, rodziną, przyjaciółmi lub terapeutą mogą pomóc w wyrażeniu emocji, a w rezultacie w rozładowaniu stresu.
  • Jeśli zmiany w diecie nie są w stanie uzupełnić niedoboru ważnych dla zdrowia psychicznego składników, warto rozważyć sięgnięcie po preparaty uspokajające w postaci suplementów diety z magnezem, witaminami, kwasami tłuszczowymi omega-3 czy roślinnymi ekstraktami o właściwościach wyciszających lub adaptogennych. 
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Ewa Rutkowska-Król – redaktor naczelna z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w tworzeniu treści produktowych oraz artykułów o tematyce medycznej. Przez lata miała okazję współpracować z różnymi firmami z branży zdrowia i farmacji, dostarczając merytoryczne i angażujące teksty. Jej pasją jest przekształcanie skomplikowanych zagadnień medycznych w przystępne treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć świat zdrowia i dbania o siebie.


PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

Choroba wieńcowa – przyczyny, objawy i sposoby leczenia choroby niedokrwiennej serca
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Choroba wieńcowa – przyczyny, objawy i sposoby leczenia choroby niedokrwiennej serca

Choroba wieńcowa, nazywana także chorobą niedokrwienną serca, to schorzenie układu krążenia, które może prowadzić między innymi do zawału serca. Powstaje na skutek zwężenia lub zablokowania tętnic wieńcowych, co ogranicza dopływ tlenu do mięśnia sercowego. Jakie są główne przyczyny choroby wieńcowej? Jakie objawy daje niedokrwienie serca? Znajomość odpowiedzi na te pytania pozwoli właściwie zadbać o profilaktykę schorzenia, a świadomość sposobów leczenia pomoże w wyborze najlepszej metody terapii.  Choroba wieńcowa – co to? Choroba niedokrwienna serca to choroba układu krążenia spowodowane zwężeniem lub zablokowaniem tętnic wieńcowych, które dostarczają tlen i składniki odżywcze do mięśnia sercowego. Główną przyczyną tego procesu jest miażdżyca, czyli odkładanie się blaszek miażdżycowych na ścianach naczyń krwionośnych. Ograniczony przepływ krwi do serca może prowadzić do bólu w klatce piersiowej (dławicy piersiowej), duszności, a w skrajnych przypadkach – do zawału serca. Choroba rozwija się stopniowo i często przez długi czas nie daje wyraźnych objawów, dlatego tak ważna jest profilaktyka oraz regularne badania kontrolne. ChNS – przyczyny Choroba niedokrwienna serca (ChNS) najczęściej rozwija się na skutek miażdżycy, czyli procesu odkładania się blaszek miażdżycowych w tętnicach wieńcowych. Tworzące się złogi tłuszczowe, cholesterol oraz inne substancje stopniowo zwężają światło naczyń krwionośnych, ograniczając przepływ krwi do serca. Do głównych czynników ryzyka należą niezdrowa dieta bogata w tłuszcze nasycone i cukry, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca oraz przewlekły stres. Nie bez znaczenia są także predyspozycje genetyczne – jeśli w rodzinie występowały choroby serca, rośnie ryzyko ChNS. Wczesne rozpoznanie czynników ryzyka oraz zmiana stylu życia oraz rzucenie palenia mogą skutecznie opóźnić rozwój choroby i zmniejszyć ryzyko powikłań.

czytaj
Kac – objawy, sposoby zapobiegania i metody leczenia złego samopoczucia po spożyciu alkoholu
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Kac – objawy, sposoby zapobiegania i metody leczenia złego samopoczucia po spożyciu alkoholu

Ciężka głowa, suchość w ustach, mdłości i problemy z koncentracją to typowe objawy kaca. Jego główną przyczyną jest metabolizm alkoholu w organizmie - etanol, czyli alkohol etylowy zawarty w napojach wyskokowych, jest traktowany przez organizm jak toksyna, wątroba przekształca go w aldehyd octowy, substancję jeszcze bardziej toksyczną niż sam alkohol. Znajomość skutecznych sposobów zapobiegania kacowi oraz sprawdzonych sposobów na syndrom dnia poprzedniego pomoże szybciej wrócić do formy niezależnie od tego, czy dopiero planujemy zakrapianą alkoholem imprezę, czy szukamy ulgi po hucznej zabawie. Co to jest kac? - przyczyny Kac to stan złego samopoczucia, który pojawia się kilka godzin po spożyciu alkoholu, najczęściej następnego dnia rano. Po wypiciu napojów zawierających etanol wątroba przekształca go w aldehyd octowy – toksyczny związek chemiczny, który odpowiada za wiele nieprzyjemnych objawów kaca, takich jak bóle głowy, nudności czy ogólne osłabienie organizmu. Kolejnym czynnikiem jest działanie odwadniające alkoholu – alkohol zwiększa produkcję moczu, co prowadzi do utraty wody i elektrolitów, powodując uczucie suchości w ustach i zaburzenia równowagi elektrolitowej. Nie bez znaczenia jest także wpływ alkoholu na układ nerwowy i jakość snu – mimo że po jego spożyciu łatwiej jest zasnąć, to jednak sen staje się płytszy i przerywany, przez co organizm nie ma szans na pełną regenerację. 

czytaj
Opryszczka. Przyczyny zimna na ustach i leczenie opryszczki wargowej
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Opryszczka. Przyczyny zimna na ustach i leczenie opryszczki wargowej

Opryszczka wargowa to dolegliwość objawiająca się bolesnymi pęcherzykami. Występuje najczęściej w okresie osłabienia organizmu, długotrwałego stresu oraz zmiennej pogody. Poza nieprzyjemnym swędzeniem, mrowieniem czy pieczeniem opryszczka wpływa negatywnie również na ogólne samopoczucie i wygląd, dlatego warto wiedzieć, jak skutecznie sobie z nią radzić oraz jak zapobiegać jej nawrotom. Jak wygląda zimno na ustach? Charakterystyczne, wypełnione płynem pęcherzyki na wargach, wokół ust lub w okolicy nosa to typowe objawy opryszczki wargowej. Początkowo skóra w tych miejscach może zacząć swędzieć, piec lub sprawiać wrażenie ściągniętej. Wkrótce na tym obszarze pojawiają się małe, bolesne bąbelki, które po kilku dniach pękają, tworząc owrzodzenia.  Opryszczka na ustach przyczyny. Czy opryszczka jest zaraźliwa? Febra na ustach jest wywoływana przez wirus opryszczki wargowej herpes simplex (HSV-1), który wnika do organizmu i pozostaje w nim przez całe życie. W wyniku osłabienia układu odpornościowego, stresu, przeziębienia czy zmian temperatury otoczenia może dojść do jej aktywacji i pojawienia się pęcherzyków. Wirus jest bardzo zaraźliwy i łatwo przenosi się przez bezpośredni kontakt z zakażoną skórą, śliną, a także poprzez korzystanie z tych samych przedmiotów (np. ręczników czy szminki). Z tego powodu ważne jest, aby unikać bliskich kontaktów z osobami mającymi opryszczkę, szczególnie w aktywnej fazie, pamiętając jednak, że wirus może być przenoszony nawet wtedy, gdy objawy nie są jeszcze widoczne.

czytaj
Bezpieczne opalanie - ochrona przeciwsłoneczna skóry
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Bezpieczne opalanie - ochrona przeciwsłoneczna skóry

Opalanie to nieodłączny element letniego relaksu na świeżym powietrzu, jednak promienie słoneczne, choć niezbędne do produkcji witaminy D i korzystnie wpływające na nasz nastrój i wygląd mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia skóry. Zbyt długa i nieodpowiedzialna ekspozycja na słońce może prowadzić do oparzeń słonecznych, przyspiesza starzenia się skóry oraz zwiększa ryzyko raka skóry. Jak zatem opalać się bezpiecznie? Poza unikaniem zbyt długiego wylegiwania się na słońcu oraz korzystania z promieni słonecznych poza godzinami największego promieniowania (10-16) pamiętać należy o niezbędnej ochronie w postaci filtrów przeciwsłonecznych. Wybór odpowiedniego filtra i umiejętne stosowanie kosmetyków przeciwsłonecznych zapewni właściwą ochronę oraz pozwoli cieszyć się piękną, a przede wszystkim zdrową opalenizną. Filtry przeciwsłoneczne – rodzaje filtrów SPF Filtry przeciwsłoneczne są kluczowym elementem ochrony skóry przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego (UV). Różnią się one między sobą mechanizmem działania, składem oraz poziomem ochrony, który określany jest współczynnikiem ochrony przeciwsłonecznej (SPF). Wśród dostępnych na rynku filtrów SPF znajdziemy filtry fizyczne, chemiczne, hybrydowe oraz filtry naturalne. Filtry mineralne (fizyczne) Filtry mineralne, znane również jako fizyczne, działają na zasadzie odbijania i rozpraszania promieniowania UV. Są to najczęściej tlenek cynku (ZnO) i dwutlenek tytanu (TiO2). Tlenek cynku (ZnO): zapewnia ochronę przed promieniowaniem UVA i UVB. Jest szczególnie polecany dla osób o wrażliwej skórze. Dwutlenek tytanu (TiO2): chroni głównie przed promieniowaniem UVB i częściowo przed UVA. Jest powszechnie stosowany w kosmetykach przeciwsłonecznych. Filtry chemiczne (organiczne) Filtry chemiczne, zwane również organicznymi, działają poprzez absorpcję promieniowania UV i przekształcanie go w ciepło, które jest następnie uwalniane z powierzchni skóry. Do filtrów chemicznych zawartych w dostępnych na rynku kosmetyczkach przeciwsłonecznych należą między innymi: oktokrylen, oksybenzon czy octinoxate. Filtry hybrydowe Filtry hybrydowe łączą w sobie właściwości filtrów mineralnych i chemicznych, oferując wszechstronną ochronę przed promieniowaniem UV. Dzięki tej kombinacji mogą oferować zalety obu typów filtrów zapewniając szersze spektrum ochrony i lepszą stabilność. Filtry naturalne Niektóre kosmetyki przeciwsłoneczne zawierają składniki pochodzenia naturalnego, takie jak np. olej z nasion malin, marchwi, masło shea lub inne substancje naturalne, które mają właściwości chroniące przed UV. Choć ich skuteczność może być niższa w porównaniu do filtrów chemicznych lub mineralnych, są one często wybierane przez osoby preferujące naturalne kosmetyki.

czytaj