Napięcie mięśni, problemy ze snem i zmęczenie mogą być objawami stresu. Dostępne bez recepty tabletki na uspokojenie znajdziesz w internetowej Aptece Centralnej.

12.02.2025

Stres – jak ukoić emocje?

Co to jest stres? Stres jest naturalną reakcją organizmu na wymagające sytuacje, a także na fizyczne, jak i emocjonalne wyzwania. Gdy organizm doświadcza stresu, wytwarza się szereg reakcji fizjologicznych i hormonalnych, które mają na celu przygotowanie ciała do działania w obliczu zagrożenia. Stres może być krótkotrwały (aktywuje się w odpowiedzi na krótkotrwałe sytuacje stresogenne) lub długotrwały (kiedy organizm doświadcza ciągłego napięcia lub presji). Długotrwały stres może być szkodliwy dla zdrowia fizycznego i psychicznego, prowadząc do różnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca, depresja, problemy z układem odpornościowym oraz zaburzenia snu. Istnieją różne źródła stresu, w tym stres związany z pracą, problemami rodzinnymi, finansowymi, zdrowotnymi, a także z wydarzeniami życiowymi, takimi jak śmierć bliskiej osoby, rozwód, utrata pracy czy przeprowadzka. Właściwe radzenie sobie ze stresem, w tym stosowanie technik relaksacyjnych, aktywność fizyczna i rozwijanie zdrowych nawyków żywieniowych, a także właściwa suplementacja, wsparcie społeczne i terapię psychologiczną mogą pomóc zachować dobre samopoczucie. 

Rodzaje stresu

Stres klasyfikowany jest w zależności od takich czynników jak: czas trwania, źródło czy reakcja organizmu. Wśród rodzajów stresu wymienia się: stres krótkotrwały, stres przewlekły, stres emocjonalny, społeczny, zawodowy, ale też stres pozytywny.

  • Stres krótkotrwały występuje w odpowiedzi na natychmiastowe wyzwanie lub zagrożenie. Jest to typowy mechanizm obronny organizmu, który pomaga szybko zareagować w sytuacjach stresowych.
  • Stres przewlekły (zwany też stresem długotrwałym lub chronicznym) to napięcie, które utrzymuje się przez dłuższy czas, często miesiącami lub latami. Może być wynikiem ciągłych problemów w pracy, trudności rodzinnych, chorób przewlekłych lub innych czynników.
  • Stres fizyczny wynika z czynników fizycznych, takich jak urazy, choroby, niedożywienie lub brak snu. Może obejmować również stres związany z wysiłkiem fizycznym, na przykład intensywnym treningiem.
  • Stres emocjonalny powstaje w wyniku emocjonalnych doświadczeń, takich jak śmierć bliskiej osoby, utrata pracy, rozwód czy konflikt w rodzinie. 
  • Stres społeczny wynika z interakcji z innymi ludźmi i obejmuje trudności w relacjach międzyludzkich, presję społeczną lub niepewność związaną z oczekiwaniami społecznymi.
  • Stres zawodowy związany jest z wymaganiami i presją związaną z pracą. Może obejmować nadmierną ilość obowiązków, trudności w relacjach w miejscu pracy, niskie wynagrodzenie lub brak równowagi między życiem zawodowym a prywatnym.
  • Stres pozytywny (eustres) to rodzaj stresu motywującego i pobudzającego do działania. Pomaga człowiekowi osiągnąć cele i zwiększa jego wydajność. Na przykład, podejmowanie wyzwań, które prowadzą do rozwoju osobistego, może być źródłem pozytywnego stresu.

Objawy stresu

Objawy stresu mogą mieć różnorodną naturę i mogą dotyczyć zarówno ciała, jak i umysłu. 

Fizyczne objawy stresu

  • Bóle głowy — stres może powodować ból głowy lub częste migreny.
  • Problemy żołądkowe — objawy te mogą obejmować nudności, wymioty, biegunkę lub bóle brzucha.
  • Napięcie mięśni — stres może prowadzić do nadmiernego napięcia mięśni, co może objawiać się bólami pleców, szyi lub ramion.
  • Bezsenność — stres może powodować problemy ze snem, prowadząc do trudności z zasypianiem i utrzymaniem snu.
  • Zmiany w apetycie — stres może prowadzić do zmian w apetycie, prowadząc do objadania się lub utraty apetytu.
  • Zmęczenie — osoby doświadczające stresu mogą odczuwać zmęczenie pomimo odpowiedniej ilości snu.
  • Zaburzenia hormonalne — stres może wpływać na poziomy hormonów, co może prowadzić do nieregularnych cykli menstruacyjnych u kobiet lub problemów z libido u obu płci.

Emocjonalne i psychiczne objawy stresu

  • Zmiany nastroju — stres może prowadzić do wahania nastrojów, poczucia przygnębienia, drażliwości lub uczucia przytłoczenia.
  • Lęk i niepokój — stres może powodować uczucie lęku, niepokoju lub ataki paniki.
  • Zaburzenia koncentracji — zdenerwowanie może utrudniać skupienie uwagi.
  • Poczucie beznadziei — osobom doświadczającym chronicznego stresu może towarzyszyć poczucie beznadziejności lub bezsilności.
  • Izolacja społeczna — stres może prowadzić do unikania interakcji społecznych lub wycofania się z relacji międzyludzkich.
  • Zaburzenia emocjonalne — długotrwały stres może zwiększyć ryzyko wystąpienia depresji, zaburzeń lękowych lub innych problemów psychicznych.

Skutki stresu

Długotrwały stres może przyczynić się do różnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca, nadciśnienie tętnicze, choroby układu pokarmowego (np. choroba wrzodowa żołądka, zespół jelita drażliwego), osłabienie układu odpornościowego, co zwiększa podatność na infekcje, a także problemy z utrzymaniem zdrowego stylu życia. Chroniczny stres może prowadzić również do zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, lęki, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD) czy zaburzenia snu, co znacząco pogarsza jakość życia i codzienne funkcjonowanie. Stres może przyczyniać się także do problemów w relacjach z innymi ludźmi, do zmniejszenia wydajność i efektywności podczas wykonywania codziennych obowiązków, problemów emocjonalnych, a nawet do zachowań autodestrukcyjnych, takich jak nadużywanie alkoholu, narkotyków, objadanie się czy samookaleczanie.

Sposoby na stres

Istnieje wiele skutecznych technik, które mogą pomóc złagodzić wpływ stresu. Zalicza się do nich między innymi: głębokie oddychanie, regularną aktywność fizyczną, zdrową dietę i unikanie substancji stresogennych, a także wsparcie społeczne i rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, takich jak joga czy medytacja.

  • Głębokie i świadome oddychanie pomoże wyrównać tętno, obniżając poziom stresu. Należy skoncentrować się na spokojnym, głębokim wdechu przez nos i powolnym wydychaniu powietrza przez usta.
  • Regularna aktywność fizyczna może pomóc zmniejszyć poziom stresu poprzez uwalnianie endorfin, które działają jak naturalne środki przeciwbólowe i poprawiają nastrój.
  • Zdrowa i zrównoważona dieta może pomóc w utrzymaniu równowagi hormonalnej i poprawie samopoczucia, co może z kolei zmniejszyć odczuwanie stresu.
  • Praktyki takie jak medytacja, joga pomogą odprężyć ciało i zwiększyć odporność psychiczną na stres.
  • Alkohol, kofeina czy nikotyna mogą zwiększać poziom stresu. Stosowanie ich w nadmiarze może zwiększać uczucie niepokoju i napięcia, dlatego warto zrezygnować ze stosowania używek.
  • Rozmowa z bliskimi, rodziną, przyjaciółmi lub terapeutą mogą pomóc w wyrażeniu emocji, a w rezultacie w rozładowaniu stresu.
  • Jeśli zmiany w diecie nie są w stanie uzupełnić niedoboru ważnych dla zdrowia psychicznego składników, warto rozważyć sięgnięcie po preparaty uspokajające w postaci suplementów diety z magnezem, witaminami, kwasami tłuszczowymi omega-3 czy roślinnymi ekstraktami o właściwościach wyciszających lub adaptogennych. 
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Ewa Rutkowska-Król – redaktor naczelna z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w tworzeniu treści produktowych oraz artykułów o tematyce medycznej. Przez lata miała okazję współpracować z różnymi firmami z branży zdrowia i farmacji, dostarczając merytoryczne i angażujące teksty. Jej pasją jest przekształcanie skomplikowanych zagadnień medycznych w przystępne treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć świat zdrowia i dbania o siebie.


PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

Pasożyty wewnętrzne – objawy, leczenie i profilaktyka
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Pasożyty wewnętrzne – objawy, leczenie i profilaktyka

Pasożyty wewnętrzne potrafią przez długi czas rozwijać się w organizmie człowieka, nie dając wyraźnych objawów swojej obecności. Z czasem mogą pojawić się dolegliwości takie jak bóle brzucha, osłabienie, utrata apetytu czy problemy skórne. Choć temat pasożytów często budzi niepokój, warto wiedzieć, że współczesna diagnostyka i skuteczne, dostępne bez recepty środki pozwolą na szybkie i bezpieczne pozbycie się problemu. Pasożyty ludzkie. Rodzaje pasożytów wewnętrznych Pasożyty wewnętrzne to organizmy, które żyją i rozmnażają się kosztem człowieka, wykorzystując jego organizm jako źródło pożywienia i środowisko do rozwoju. Do najczęściej spotykanych pasożytów należą tasiemce, glisty ludzkie oraz owsiki – różnią się one budową, sposobem zakażenia i objawami, jakie wywołują. Tasiemiec uzbrojony Tasiemiec uzbrojony (Taenia solium) to pasożyt należący do płazińców, który może osiągać nawet kilka metrów długości. Jego cykl rozwojowy związany jest z obecnością dwóch żywicieli – pośredniego (świni) i ostatecznego (człowieka). Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez spożycie niedogotowanego lub surowego mięsa wieprzowego, zawierającego larwy pasożyta, tzw. wągry. W organizmie człowieka tasiemiec osiedla się zazwyczaj w jelicie cienkim, gdzie rośnie i dojrzewa, wykorzystując składniki odżywcze z pożywienia gospodarza. Charakterystyczną cechą tego gatunku są haczyki na główce, które umożliwiają mu mocne przytwierdzenie się do ściany jelita – stąd nazwa „uzbrojony”. Glista ludzka Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) to jeden z najczęściej występujących pasożytów przewodu pokarmowego człowieka. Jest to robak obły o charakterystycznym, cylindrycznym kształcie, który może osiągać nawet do 30 cm długości. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową, poprzez spożycie żywności lub wody zanieczyszczonej jajami pasożyta – szczególnie tam, gdzie nie przestrzega się zasad higieny. Jaja glisty przedostają się do jelita, gdzie rozwijają się larwy. Następnie migrują one przez układ krwionośny i oddechowy, by ostatecznie powrócić do jelita cienkiego, gdzie osiągają postać dorosłą. Cykl życiowy glisty jest złożony, a sam pasożyt potrafi przetrwać w organizmie człowieka nawet kilka miesięcy, pobierając składniki odżywcze i zaburzając naturalną równowagę jelitową. Owsiki Owsiki ludzkie (Enterobius vermicularis) to niewielkie, białe nicienie pasożytujące głównie w jelicie grubym człowieka. Zakażenie nimi, nazywane owsicą, jest jedną z najczęstszych chorób pasożytniczych, szczególnie u dzieci. Do infekcji dochodzi drogą pokarmową lub przez kontakt bezpośredni, gdy jaja pasożyta trafiają do ust z zanieczyszczonych rąk, pościeli czy zabawek. Cykl życiowy owsika jest krótki, ale bardzo intensywny – dorosłe samice składają tysiące jaj w okolicach odbytu, skąd łatwo mogą się przenosić na inne osoby lub przedmioty codziennego użytku. Owsiki rozwijają się szybko, a ich obecność w jelitach może prowadzić do dyskomfortu i zaburzeń snu, zwłaszcza u najmłodszych.

czytaj
Cynk – właściwości, zapotrzebowanie i źródła cynku
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Cynk – właściwości, zapotrzebowanie i źródła cynku

Choć cynk występuje w ludzkim organizmie w śladowych ilościach, odgrywa bardzo ważną rolę w utrzymaniu zdrowia i prawidłowego funkcjonowania wielu procesów życiowych. Cynk wspiera odporność, przyspiesza gojenie ran, wpływa na kondycję skóry, włosów i paznokci, a także uczestniczy w produkcji hormonów i syntezie białek. Znając produkty bogate w cynk oraz zasady rozważnej suplementacji łatwej zapobiec jego niedoborom i zadbać o kondycję całego organizmu. Właściwości cynku Cynk to pierwiastek, który pełni w organizmie człowieka niezwykle wiele funkcji, między innymi  uczestniczy w wielu procesach enzymatycznych, wzmacnia naturalną barierę ochronną organizmu i pomaga zwalczać infekcje oraz odgrywa ważną rolę w gojeniu ran, regeneracji tkanek oraz utrzymaniu zdrowej skóry, włosów i paznokci. Cynk wpływa również na układ nerwowy i hormonalny - wspomaga prawidłowe działanie mózgu, procesy poznawcze oraz koncentrację, bierze udział w produkcji insuliny i hormonów płciowych, dlatego ma znaczenie dla płodności zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Ponadto cynk działa również jako silny przeciwutleniacz – neutralizuje wolne rodniki i opóźnia procesy starzenia komórek. Cynk na co pomaga? Wzmacnia odporność – pomaga organizmowi zwalczać infekcje i skraca czas trwania przeziębień. Przyspiesza gojenie ran – wspomaga regenerację tkanek i procesy naprawcze skóry. Poprawia kondycję skóry, włosów i paznokci – reguluje pracę gruczołów łojowych, zapobiega trądzikowi i łamliwości paznokci. Wspiera płodność i zdrowie hormonalne – uczestniczy w produkcji hormonów płciowych i wpływa na jakość nasienia. Dba o układ nerwowy i koncentrację – poprawia pamięć, zdolność uczenia się i ogólne funkcjonowanie mózgu. Reguluje poziom cukru we krwi – wspiera działanie insuliny i procesy metaboliczne. Chroni komórki przed stresem oksydacyjnym – działa jak antyoksydant, opóźniając procesy starzenia. Wspomaga wzrost i rozwój organizmu – jest niezbędny w okresie dzieciństwa, dojrzewania i regeneracji.

czytaj
Lipodemia – co to jest obrzęk tłuszczowy i jak go leczyć?
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Lipodemia – co to jest obrzęk tłuszczowy i jak go leczyć?

Lipodemia to przewlekłe zaburzenie dotyczące nieprawidłowego rozmieszczenia tkanki tłuszczowej, które występuje niemal wyłącznie u kobiet. Choroba ta charakteryzuje się symetrycznym powiększeniem kończyn – najczęściej dolnych, często połączonym z uczuciem bólu, napięcia oraz zwiększoną skłonnością do powstawania siniaków. Mimo że lipodemia bywa mylona z otyłością lub obrzękiem limfatycznym, jej podłoże i mechanizmy rozwoju są odmienne. Wczesne rozpoznanie pozwoli w porę podjąć skuteczne leczenie, by przywrócić skórze zdrowy wygląd i zapobiec powikłaniom.  Lipodemia co to? Lipodemia, określana również jako obrzęk tłuszczowy, to przewlekłe, postępujące zaburzenie, które polega na symetrycznym rozroście komórek tłuszczowych (adipocytów) w określonych partiach ciała – najczęściej w obrębie bioder, ud, łydek oraz ramion – przy jednoczesnym braku zmian w obrębie stóp i dłoni. Charakterystyczną cechą lipodemii jest brak reakcji na tradycyjne metody redukcji masy ciała, takie jak dieta czy aktywność fizyczna. Lipodemia nie wynika z nadmiernego spożycia kalorii, lecz z zaburzeń mikrokrążenia i gospodarki hormonalnej, które wpływają na funkcjonowanie tkanki tłuszczowej. Istotną rolę w jej rozwoju odgrywać mogą czynniki genetyczne oraz zmiany hormonalne, zwłaszcza te związane z okresem dojrzewania, ciążą lub menopauzą. W początkowych etapach choroba może być bagatelizowana lub mylona z otyłością czy obrzękiem limfatycznym. Z czasem jednak pojawia się ból, nadwrażliwość na dotyk, uczucie ciężkości kończyn oraz skłonność do powstawania siniaków.

czytaj
Ciemieniucha – co to, jak wygląda i jak się ją leczy?
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Ciemieniucha – co to, jak wygląda i jak się ją leczy?

Ciemieniucha to dolegliwość skórna, która występuje u noworodków i niemowląt najczęściej w ciągu dwóch pierwszych miesięcy życia. Objawia się suchymi, żółtawymi łuskami na skórze głowy, zwłaszcza w okolicy ciemiączka. Ciemieniucha jest zazwyczaj łagodnym i łatwo leczonym schorzeniem, które, choć często ustępuje samoistnie, czasem może wymagać specjalistycznej pielęgnacji w postaci szamponów lub kremów. Ciemieniucha u niemowląt Ciemieniucha to powszechne schorzenie skóry, które dotyka zazwyczaj niemowląt pomiędzy 2. a 10. tygodniem życia. Objawia się suchymi, łuskowatymi plamami na skórze głowy dziecka. Plamy te mogą być żółtawe, brązowe lub białawe i często gromadzą się w okolicy ciemiączka, choć mogą również dotyczyć środkowej części twarzy, klatki piersiowej oraz krocza. Objawy ciemieniuchy mogą być nieestetyczne, ale zazwyczaj nie powodują dyskomfortu ani swędzenia u dziecka. Ciemieniucha jest wynikiem nadmiernego wydzielania sebum (naturalnego oleju skórnego) przez gruczoły łojowe skóry głowy dziecka, co może prowadzić do nadmiernego rozmnażania się drożdżaków Malassezia. Choć dokładna przyczyna ciemieniuchy nie jest w pełni zrozumiana, rolę w jej występowaniu mogą odgrywać czynniki genetyczne, hormonalne i środowiskowe. W większości przypadków ciemieniucha u niemowląt ma łagodny przebieg i ustępuje samoistnie w ciągu kilku miesięcy bez konieczności leczenia, jednak jeśli objawy są nasilone lub nie ustępują, można zastosować łagodne metody pielęgnacyjne, takie jak regularne mycie głowy łagodnym szamponem dla niemowląt, delikatne szczotkowanie włosów lub olejowanie skóry głowy przed kąpielą. W przypadkach bardziej uporczywych lub nasilonych objawów pediatra może zalecić stosowanie specjalnych szamponów lub kremów.

czytaj