12.02.2025
Stres – jak ukoić emocje?
Co to jest stres? Stres jest naturalną reakcją organizmu na wymagające sytuacje, a także na fizyczne, jak i emocjonalne wyzwania. Gdy organizm doświadcza stresu, wytwarza się szereg reakcji fizjologicznych i hormonalnych, które mają na celu przygotowanie ciała do działania w obliczu zagrożenia. Stres może być krótkotrwały (aktywuje się w odpowiedzi na krótkotrwałe sytuacje stresogenne) lub długotrwały (kiedy organizm doświadcza ciągłego napięcia lub presji). Długotrwały stres może być szkodliwy dla zdrowia fizycznego i psychicznego, prowadząc do różnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca, depresja, problemy z układem odpornościowym oraz zaburzenia snu. Istnieją różne źródła stresu, w tym stres związany z pracą, problemami rodzinnymi, finansowymi, zdrowotnymi, a także z wydarzeniami życiowymi, takimi jak śmierć bliskiej osoby, rozwód, utrata pracy czy przeprowadzka. Właściwe radzenie sobie ze stresem, w tym stosowanie technik relaksacyjnych, aktywność fizyczna i rozwijanie zdrowych nawyków żywieniowych, a także właściwa suplementacja, wsparcie społeczne i terapię psychologiczną mogą pomóc zachować dobre samopoczucie.
Rodzaje stresu
Stres klasyfikowany jest w zależności od takich czynników jak: czas trwania, źródło czy reakcja organizmu. Wśród rodzajów stresu wymienia się: stres krótkotrwały, stres przewlekły, stres emocjonalny, społeczny, zawodowy, ale też stres pozytywny.
- Stres krótkotrwały występuje w odpowiedzi na natychmiastowe wyzwanie lub zagrożenie. Jest to typowy mechanizm obronny organizmu, który pomaga szybko zareagować w sytuacjach stresowych.
- Stres przewlekły (zwany też stresem długotrwałym lub chronicznym) to napięcie, które utrzymuje się przez dłuższy czas, często miesiącami lub latami. Może być wynikiem ciągłych problemów w pracy, trudności rodzinnych, chorób przewlekłych lub innych czynników.
- Stres fizyczny wynika z czynników fizycznych, takich jak urazy, choroby, niedożywienie lub brak snu. Może obejmować również stres związany z wysiłkiem fizycznym, na przykład intensywnym treningiem.
- Stres emocjonalny powstaje w wyniku emocjonalnych doświadczeń, takich jak śmierć bliskiej osoby, utrata pracy, rozwód czy konflikt w rodzinie.
- Stres społeczny wynika z interakcji z innymi ludźmi i obejmuje trudności w relacjach międzyludzkich, presję społeczną lub niepewność związaną z oczekiwaniami społecznymi.
- Stres zawodowy związany jest z wymaganiami i presją związaną z pracą. Może obejmować nadmierną ilość obowiązków, trudności w relacjach w miejscu pracy, niskie wynagrodzenie lub brak równowagi między życiem zawodowym a prywatnym.
- Stres pozytywny (eustres) to rodzaj stresu motywującego i pobudzającego do działania. Pomaga człowiekowi osiągnąć cele i zwiększa jego wydajność. Na przykład, podejmowanie wyzwań, które prowadzą do rozwoju osobistego, może być źródłem pozytywnego stresu.
Objawy stresu
Objawy stresu mogą mieć różnorodną naturę i mogą dotyczyć zarówno ciała, jak i umysłu.
Fizyczne objawy stresu
- Bóle głowy — stres może powodować ból głowy lub częste migreny.
- Problemy żołądkowe — objawy te mogą obejmować nudności, wymioty, biegunkę lub bóle brzucha.
- Napięcie mięśni — stres może prowadzić do nadmiernego napięcia mięśni, co może objawiać się bólami pleców, szyi lub ramion.
- Bezsenność — stres może powodować problemy ze snem, prowadząc do trudności z zasypianiem i utrzymaniem snu.
- Zmiany w apetycie — stres może prowadzić do zmian w apetycie, prowadząc do objadania się lub utraty apetytu.
- Zmęczenie — osoby doświadczające stresu mogą odczuwać zmęczenie pomimo odpowiedniej ilości snu.
- Zaburzenia hormonalne — stres może wpływać na poziomy hormonów, co może prowadzić do nieregularnych cykli menstruacyjnych u kobiet lub problemów z libido u obu płci.
Emocjonalne i psychiczne objawy stresu
- Zmiany nastroju — stres może prowadzić do wahania nastrojów, poczucia przygnębienia, drażliwości lub uczucia przytłoczenia.
- Lęk i niepokój — stres może powodować uczucie lęku, niepokoju lub ataki paniki.
- Zaburzenia koncentracji — zdenerwowanie może utrudniać skupienie uwagi.
- Poczucie beznadziei — osobom doświadczającym chronicznego stresu może towarzyszyć poczucie beznadziejności lub bezsilności.
- Izolacja społeczna — stres może prowadzić do unikania interakcji społecznych lub wycofania się z relacji międzyludzkich.
- Zaburzenia emocjonalne — długotrwały stres może zwiększyć ryzyko wystąpienia depresji, zaburzeń lękowych lub innych problemów psychicznych.
Skutki stresu
Długotrwały stres może przyczynić się do różnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca, nadciśnienie tętnicze, choroby układu pokarmowego (np. choroba wrzodowa żołądka, zespół jelita drażliwego), osłabienie układu odpornościowego, co zwiększa podatność na infekcje, a także problemy z utrzymaniem zdrowego stylu życia. Chroniczny stres może prowadzić również do zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, lęki, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD) czy zaburzenia snu, co znacząco pogarsza jakość życia i codzienne funkcjonowanie. Stres może przyczyniać się także do problemów w relacjach z innymi ludźmi, do zmniejszenia wydajność i efektywności podczas wykonywania codziennych obowiązków, problemów emocjonalnych, a nawet do zachowań autodestrukcyjnych, takich jak nadużywanie alkoholu, narkotyków, objadanie się czy samookaleczanie.
Sposoby na stres
Istnieje wiele skutecznych technik, które mogą pomóc złagodzić wpływ stresu. Zalicza się do nich między innymi: głębokie oddychanie, regularną aktywność fizyczną, zdrową dietę i unikanie substancji stresogennych, a także wsparcie społeczne i rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, takich jak joga czy medytacja.
- Głębokie i świadome oddychanie pomoże wyrównać tętno, obniżając poziom stresu. Należy skoncentrować się na spokojnym, głębokim wdechu przez nos i powolnym wydychaniu powietrza przez usta.
- Regularna aktywność fizyczna może pomóc zmniejszyć poziom stresu poprzez uwalnianie endorfin, które działają jak naturalne środki przeciwbólowe i poprawiają nastrój.
- Zdrowa i zrównoważona dieta może pomóc w utrzymaniu równowagi hormonalnej i poprawie samopoczucia, co może z kolei zmniejszyć odczuwanie stresu.
- Praktyki takie jak medytacja, joga pomogą odprężyć ciało i zwiększyć odporność psychiczną na stres.
- Alkohol, kofeina czy nikotyna mogą zwiększać poziom stresu. Stosowanie ich w nadmiarze może zwiększać uczucie niepokoju i napięcia, dlatego warto zrezygnować ze stosowania używek.
- Rozmowa z bliskimi, rodziną, przyjaciółmi lub terapeutą mogą pomóc w wyrażeniu emocji, a w rezultacie w rozładowaniu stresu.
- Jeśli zmiany w diecie nie są w stanie uzupełnić niedoboru ważnych dla zdrowia psychicznego składników, warto rozważyć sięgnięcie po preparaty uspokajające w postaci suplementów diety z magnezem, witaminami, kwasami tłuszczowymi omega-3 czy roślinnymi ekstraktami o właściwościach wyciszających lub adaptogennych.
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król – redaktor naczelna z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w tworzeniu treści produktowych oraz artykułów o tematyce medycznej. Przez lata miała okazję współpracować z różnymi firmami z branży zdrowia i farmacji, dostarczając merytoryczne i angażujące teksty. Jej pasją jest przekształcanie skomplikowanych zagadnień medycznych w przystępne treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć świat zdrowia i dbania o siebie.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Biegunka – przyczyny rozwolnienia, objawy i leczenie
Biegunka to stan charakteryzujący się częstymi i luźnymi wypróżnieniami. Jest to objaw różnych problemów zdrowotnych, takich jak infekcje bakteryjne, wirusowe lub pasożytnicze, reakcje alergiczne, stres, niestrawność pokarmowa lub zatrucie, czy też choroby przewlekłe, takie jak choroba trzewna czy zespół jelita drażliwego. Biegunka objawy Objawy biegunki mogą różnić się w zależności od przyczyny i stopnia nasilenia. Typowe symptomy obejmują: luźne stolce o płynnej konsystencji, częste wypróżnianie, dyskomfort, skurcze lub ból w okolicach brzucha, wzdęcia związane z nadmierną produkcją gazów w jelitach, nudności, nudności i wymioty - w przypadku poważniejszych zakażeń lub toksycznej biegunki, gorączkę (np. w przebiegu biegunki infekcyjnej), ogólne osłabienie i odwodnienie, brak apetytu. Rodzaje i przyczyny biegunki Typy biegunek zależą w głównej mierze od czynników wywołujących rozwolnienie. Wyróżnia się: biegunkę infekcyjną, biegunkę podróżnych, biegunkę pokarmową, reakcyjną stresową i przewlekłą. Biegunka infekcyjna spowodowana jest kontaktem z patogenami (bakteriami, wirusami lub pasożytami). Biegunkę infekcyjną wywołać mogą zakażenia rotawirusowe, salmonelloza, czy np. infekcje E. Coli. Biegunka podróżnych występuje u osób podróżujących do regionów o innym klimacie lub nietypowych warunkach higienicznych. Biegunka pokarmowa wywołana jest spożyciem pokarmów lub wody zanieczyszczonych bakteriami, wirusami lub toksynami. Biegunka jako objaw alergii na określone pokarmy lub składniki pokarmowe. Biegunka stresowa wynika z intensywnego stresu lub długotrwałego emocjonalnego napięcia. Biegunka przewlekła natomiast to trwające dłużej niż kilka tygodni rozwolnienie, które może być objawem chorób przewlekłych, takich jak choroba trzewna czy nadwrażliwe jelita.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Cera naczynkowa - jak wygląda i jak ją właściwie pielęgnować?
Skóra naczynkowa charakteryzuje się delikatnymi, cienkimi naczynkami krwionośnymi tuż pod powierzchnią skóry, które mogą łatwo pękać, tworząc zaczerwienienia i widoczne szczególnie na policzkach, nosie lub w okolicach dekoltu teleangiektazje - tzw. „pajączki”. Cera naczynkowa jest wrażliwa, skłonna do podrażnień i łatwo reaguje na zmiany temperatury, silne kosmetyki, stres czy nieodpowiednią pielęgnację. Pielęgnacja tego typu cery powinna zatem nie tylko redukować widoczne zmiany, ale także wzmacniać jej barierę ochronną, by zapobiec powstawaniu kolejnych „pajączków”. Popękane naczynka na twarzy – przyczyny Pękające naczynka to najczęściej wynik osłabienia naturalnej odporności skóry oraz ścianek naczyń krwionośnych. Do powstawania pajączków przyczyniać się mogą także nieodpowiednia pielęgnacja z zastosowaniem niewłaściwych kosmetyków, nadmierna ekspozycja na słońce czy gwałtowne zmiany temperatury, np. przejście z zimna do ciepłego pomieszczenia. Na pogorszenia kondycji cery naczynkowej wpływać może również styl życia – przewlekły stres, palenie papierosów czy spożywanie alkoholu.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Zapalenie pęcherza – objawy, przyczyny, leczenie i sposoby zapobiegania infekcji
Zapalenie pęcherza to jedna z najczęściej występujących infekcji układu moczowego, która może dotknąć zarówno kobiet jak i mężczyzn niezależnie od wieku. Choroba ta jest najczęściej wynikiem zakażenia bakteryjnego i objawia się zazwyczaj częstym oddawaniem moczu z uczuciem niepełnego opróżnienia pęcherza oraz bólem i pieczeniem przy mikcji. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie przyniosą szybką ulgę oraz zapobiegną rozprzestrzenianiu się infekcji i powikłaniom. Objawy zapalenia pęcherza Najczęstsze symptomy zapalenia to parcie na pęcherz, nawet jeśli jest on tylko częściowo wypełniony, oraz ból lub pieczenie przy mikcji. Inne objawy to mętny, czasami nieprzyjemnie pachnący mocz, a także krwiomocz, który może pojawić się w bardziej zaawansowanych przypadkach infekcji. Dodatkowo osoba cierpiąca na zapalenie pęcherza może odczuwać ból w dolnej części brzucha lub w okolicach miednicy, będący wynikiem stanu zapalnego. W niektórych przypadkach mogą wystąpić także ogólne objawy infekcji, takie jak gorączka, osłabienie i nudności. Częste parcie na mocz – uczucie potrzeby częstego oddawania moczu, nawet przy niewielkiej ilości. Uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza – mimo oddania moczu nadal występuje potrzeba skorzystania z toalety. Ból i pieczenie przy oddawaniu moczu – uczucie dyskomfortu, pieczenia lub kłucia podczas mikcji.Ból w podbrzuszu – uczucie ucisku lub bólu w dolnej części brzucha. Zmiana koloru i zapachu moczu – może być mętny, ciemniejszy lub mieć nieprzyjemny zapach. Obecność krwi w moczu – rzadziej występujący objaw, ale możliwy przy bardziej zaawansowanym stanie zapalnym. Podwyższona temperatura ciała – w niektórych przypadkach może pojawić się stan podgorączkowy.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Odchudzanie - jak schudnąć z brzucha?
Otyłość brzuszna to złożony problem, który może być wynikiem interakcji wielu różnych czynników. Osoby z nadmierną ilością tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha mogą być bardziej narażone na ryzyko wystąpienia poważnych schorzeń, takich jak choroby serca, udary mózgu, cukrzyca typu 2 i niektóre rodzaje nowotworów, dlatego tak ważne jest prowadzenie zdrowego stylu życia, który obejmuje zrównoważoną dietę, regularną aktywność fizyczną oraz unikanie czynników ryzyka, które mogą sprzyjać otyłości. Otyłość brzuszna przyczyny Otyłość brzuszna, nazywana również otyłością centralną lub otyłością typu jabłko, to stan, w którym nadmiar tkanki tłuszczowej gromadzi się głównie w okolicy brzucha. Przyczyny tego rodzaju otyłości są zazwyczaj wieloczynnikowe i mogą obejmować nieprawidłową dietę i niewystarczającą aktywność fizyczną, genetykę, zaburzenia metaboliczne, a także wiek i niezdrowe nawyki. Spożywanie zbyt dużej ilości kalorii w stosunku do zapotrzebowania energetycznego organizmu, szczególnie w połączeniu z brakiem regularnej aktywności fizycznej, może prowadzić do gromadzenia się tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha. Czynniki dziedziczne mogą predysponować do otyłości brzusznej. Istnieją geny, które mogą wpływać na sposób, w jaki organizm magazynuje tłuszcz, oraz na to, gdzie w organizmie tkanka tłuszczowa jest gromadzona. Długotrwały stres może prowadzić do wzrostu poziomu kortyzolu, hormonu stresu, który z kolei może zwiększać skłonność do odkładania się tłuszczu w okolicy brzucha. Spożywany w nadmiarze alkohol może przyczyniać się do odkładania się tłuszczu w okolicy brzucha, tworząc tzw. "oponkę". Zaburzenia takie jak insulinooporność, cukrzyca typu 2 i zespół metaboliczny mogą sprzyjać gromadzeniu się tłuszczu. Dieta bogata w cukry proste i przetworzone produkty spożywcze może przyczynić się do nadmiernego wzrostu masy ciała, w tym także otyłości brzusznej. Brak odpowiedniej ilości snu może zakłócać równowagę hormonalną organizmu, co może prowadzić do wzrostu apetytu i zwiększonego odkładania się tłuszczu. Z wiekiem zmienia się sposób, w jaki organizm magazynuje tłuszcz, co może prowadzić do otyłości brzusznej, zwłaszcza u osób starszych.
czytaj