28.02.2025
Dlaczego bolą zęby? Niestety ta uciążliwa dolegliwość często jest wynikiem niewłaściwej higieny jamy ustnej. Ponadto może być spowodowana urazem czy nadwrażliwością na niektóre pokarmy. Po jakie tabletki warto sięgnąć w oczekiwaniu na specjalistę i jak złagodzić ból domowymi sposobami oraz dostępnymi bez recepty preparatami?
Ból zęba może mieć różne przyczyny — od próchnicy, przez infekcję, uszkodzenie zęba, nadwrażliwość, zapalenie dziąseł, po nadmierne napięcie mięśni żuchwy.
Objawy bólu zęba mogą się różnić w zależności od przyczyny i stopnia zaawansowania problemu, mogą mieć też różny charakter – od stałego, przez pulsujący, tępy ból, po ostry, trudny do złagodzenia. Bólem może być objęty konkretny ząb lub obszar w jamie ustnej. W przypadku zęba znajdującego się w okolicy żuchwy ból może promieniować, atakując szczękę, zatoki przynosowe czy ucho. Może mu towarzyszyć również obrzęk i zaczerwienienie dziąseł będące wynikiem wyrzynania się zębów bądź infekcji jego korzenia. Niewątpliwie powodem bólu zębów bywa nienależyta higiena jamy ustnej; w efekcie złego czyszczenia następuje nagromadzenie się płytki bakteryjnej i rozwój próchnicy, zęby mogą zmienić kolor (biały lub żółty nalot), może też pojawić się nieprzyjemny zapach z ust. Stały, nieleczony ból zębów może prowadzić do problemów ze snem, co z kolei może wpływać na pogorszenie ogólnego nastroju i wywoływać drażliwość.
Jest wiele sposobów, aby uśmierzyć ból. Poza tabletkami przeciwbólowymi ból zęba złagodzić mogą miejscowo znieczulające i przeciwbólowe leki w postaci sprayu oraz płynów do płukania jamy ustnej. Jednak gdy spowodowany jest on próchnicą czy stanem zapalnym, żaden z preparatów dostępnych w aptece nie zastąpi wizyty u dentysty.
Ból zębów wywołuje dyskomfort, zaburza koncentrację i wpływa negatywnie na funkcjonowanie i ogólną jakość życia. Pierwsza pomoc, niezależnie od przyczyny, polega na łagodzeniu dolegliwości przy użyciu ogólnodostępnych leków przeciwbólowych, takich jak paracetamol czy ibuprofen. Jeśli ból nie ustępuje, można sięgnąć po silniejsze środki, takie jak dostępne bez recepty leki z grupy NLPZ np. naproksen, deksketoprofen, ketoprofen. Preparaty te, podobnie jak należący do niesteroidowych leków przeciwzapalnych ibuprom pomogą złagodzić ból oraz przyspieszą leczenie stanu zapalnego. Należy jednak pamiętać, że leki na ból zęba mogą jedynie złagodzić objawy, nie mogą być stosowane dłużej niż kilka dni i nie rozwiązują przyczyny bólu zęba. Wizyta u dentysty jest konieczna, aby zidentyfikować przyczynę problemu i podjąć odpowiednie leczenie. Jeśli ból jest intensywny, utrzymuje się pomimo sięgania po coraz silniejsze środki, nie należy zwlekać z wizytą u specjalisty
Spray na ból zęba to produkt przeciwbólowy do stosowania miejscowego w celu złagodzenia objawów. Najczęściej zawiera benzokainę czy lidokainę, które stosowane na błony śluzowe w jamie ustnej znieczulają obszar wokół bolesnego zęba. Spray na ból zęba często zawiera także substancje przeciwbólowe, takie jak kwas acetylosalicylowy lub ibuprofen oraz działającą antybakteryjnie chlorheksydynę. Ta ostatnia substancja chroni przed postaniem stanów zapalnych. Na rynku farmaceutycznym dostępne są także spraye zawierające składniki chłodzące (np. mentol), które delikatnie znieczulają i łagodzą ból zęba.
Dostępne na rynku płyny do łagodzenia bólu zęba zawierają zazwyczaj kompozycję składników znieczulających, antybakteryjnych i ściągających.
Domowe sposoby, choć nie zastąpią profesjonalnej opieki stomatologicznej, mogą czasowo złagodzić ból zębów.
Zarówno leki przeciwbólowe, znieczulające preparaty do stosowania miejscowego czy domowe sposoby to jedynie tymczasowe rozwiązanie i nie zastępują wizyty u dentysty. Jeśli ból zęba utrzymuje się dłuższy czas lub jest intensywny i uciążliwy, konieczna jest konsultacja stomatologiczna, podczas której dentysta zidentyfikuje przyczynę problemu i podejmie odpowiednie leczenie.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Lato sprzyja spędzaniu czasu na świeżym powietrzu, jednak intensywne promieniowanie słoneczne może być niebezpieczne dla zdrowia. Udar słoneczny to poważna reakcja organizmu na przegrzanie, która może prowadzić do groźnych powikłań, zwłaszcza u dzieci, seniorów i osób cierpiących na choroby przewlekłe. Objawia się m.in. wysoką gorączką, nudnościami, zawrotami głowy i zaburzeniami świadomości. Szybkie rozpoznanie objawów, odpowiednie postępowanie oraz stosowanie prostych zasad profilaktyki pozwolą uniknąć przegrzania organizmu i cieszyć się słońcem w pełni bezpiecznie.
czytajEwa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Obecność białka w moczu, zwana białkomoczem, to sygnał, którego nie należy ignorować. Choć niewielkie ilości mogą pojawiać się przejściowo – np. po wysiłku fizycznym czy w czasie infekcji – utrzymujące się podwyższone stężenie białka może świadczyć o problemach z nerkami lub innymi schorzeniami ogólnoustrojowymi. Norma białka w moczu U zdrowej osoby mocz zawiera jedynie śladowe ilości białka – zazwyczaj nieprzekraczające 150 mg na dobę. W badaniu ogólnym moczu prawidłowy wynik to „brak” lub „śladowe ilości” białka. Wynik powyżej normy może wskazywać na przejściowe zaburzenia (np. wysiłek fizyczny, stres, gorączkę) lub być objawem chorób nerek i układu moczowego. W przypadku podwyższonego stężenia białka konieczna może być dalsza diagnostyka, w tym badanie dobowej zbiórki moczu lub testy laboratoryjne wykrywające białkomocz selektywny i nieselektywny. Rodzaje białkomoczu Białkomocz, czyli obecność białka w moczu, może mieć różne mechanizmy powstawania i przybierać różne postaci. Rozróżnienie rodzaju białkomoczu ma istotne znaczenie diagnostyczne, ponieważ pomaga określić przyczynę problemu i dobrać odpowiednie leczenie. Białkomocz czynnościowy (przemijający) – pojawia się przejściowo, np. po wysiłku fizycznym, w czasie gorączki, stresu czy odwodnienia. Nie świadczy o uszkodzeniu nerek i zwykle ustępuje samoistnie. Białkomocz ortostatyczny (posturalny) – występuje głównie u dzieci i młodzieży. Białko pojawia się w moczu w ciągu dnia, a znika po nocy spędzonej w pozycji leżącej. Ma łagodny przebieg i nie wymaga leczenia. Białkomocz kłębuszkowy – wynika z uszkodzenia kłębuszków nerkowych, które odpowiadają za filtrację krwi. W tej grupie wyróżniamy: białkomocz selektywny (utrata głównie małych białek (np. albumin) - zwykle w mniej zaawansowanych chorobach) i nieseektywny (utrata różnych typów białek, także większych cząsteczek - świadczy o poważniejszym uszkodzeniu nerek). Białkomocz cewkowy – spowodowany uszkodzeniem cewek nerkowych, które nie są w stanie prawidłowo wchłaniać przefiltrowanych białek. Występuje m.in. w toksycznych uszkodzeniach nerek czy chorobach metabolicznych. Białkomocz z przeładowania (nadmiarowy) – pojawia się, gdy we krwi występuje nadmiar pewnych białek (np. w szpiczaku mnogim – białko Bence’a-Jonesa), które przenikają do moczu mimo prawidłowej pracy nerek. Białkomocz mieszany – zawiera cechy kilku typów jednocześnie i wskazuje na złożony mechanizm powstawania, często przy ciężkich i przewlekłych chorobach nerek. Rozpoznanie rodzaju białkomoczu wymaga dokładnych badań – m.in. analizy ogólnej moczu, pomiaru dobowej utraty białka oraz badań laboratoryjnych krwi. Białko w moczu objawy Obecność białka w moczu, zwłaszcza we wczesnym stadium, często przebiega bezobjawowo i jest wykrywana jedynie podczas badania ogólnego moczu. W miarę postępu choroby, gdy białkomocz osiąga wyższe wartości, mogą pojawić się niespecyficzne objawy wynikające z utraty białek osoczowych i pogarszającej się funkcji nerek. Dochodzi wtedy m.in. do zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, spadku ciśnienia onkotycznego krwi i zatrzymywania płynów w organizmie. U pacjentów mogą występować również objawy ogólne związane z toczącym się stanem zapalnym lub współistniejącą chorobą nerek. Obrzęki Pieniący się mocz Zmniejszona ilość moczu Uczucie zmęczenia Nadciśnienie tętnicze
czytajEwa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ból stawów to problem zdrowotny, który może znacząco obniżyć jakość życia i ograniczać codzienną aktywność. Objawia się dyskomfortem, sztywnością, obrzękiem, a niekiedy także zaczerwienieniem w obrębie stawów. Może mieć charakter ostry lub przewlekły, a jego przyczyny upatruje się w przeciążeniach mechanicznych, chorobach zapalnych oraz zmianach zwyrodnieniowych. Podstawowe znaczenie w redukcji bólu ma trafna diagnoza oraz odpowiednio dobrane leczenie, które może obejmować zarówno farmakoterapię, jak i domowe sposoby. Nie bez znaczenia jest również profilaktyka, która pozwala ograniczyć ryzyko nawrotów oraz spowolnić postęp dolegliwości. Jak bolą stawy? Ból stawów może przyjmować różne formy, w zależności od jego przyczyny i lokalizacji. Najczęściej opisywany jest jako uczucie sztywności, kłucia, pieczenia lub tępego, rozlanego bólu, który nasila się podczas ruchu lub obciążenia stawu. W niektórych przypadkach może występować również ból spoczynkowy, szczególnie w nocy lub nad ranem, co jest charakterystyczne dla chorób zapalnych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów. Dolegliwości mogą obejmować jeden lub kilka stawów, a ich nasilenie bywa zmienne – od łagodnego dyskomfortu po silny, unieruchamiający ból. Często towarzyszą im objawy dodatkowe, takie jak obrzęk, zaczerwienienie, ograniczenie zakresu ruchu czy uczucie przeskakiwania w stawie. Charakter bólu może stanowić istotną wskazówkę diagnostyczną i pomóc w ustaleniu jego źródła. Ból stawów przyczyny Ból stawów może wynikać z czynników mechanicznych, zapalnych lub zwyrodnieniowych. Jedną z najczęstszych przyczyn są choroby zwyrodnieniowe stawów, które pojawiają się wraz z wiekiem, na skutek zużycia chrząstki stawowej. Równie często ból stawów towarzyszy stanom zapalnym, takim jak reumatoidalne zapalenie stawów, dna moczanowa czy toczeń rumieniowaty układowy. Dolegliwości mogą być również efektem urazów – skręceń, zwichnięć czy przeciążeń związanych z intensywną aktywnością fizyczną. Czasami ból stawów ma charakter wtórny i towarzyszy innym schorzeniom ogólnoustrojowym. Najczęstsze przyczyny bólu stawów: choroba zwyrodnieniowa stawów, reumatoidalne zapalenie stawów i inne choroby autoimmunologiczne, dna moczanowa (podagra), urazy mechaniczne: skręcenia, zwichnięcia, przeciążenia, infekcje wirusowe lub bakteryjne, zaburzenia metaboliczne i hormonalne.
czytajEwa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Hemoroidy to wstydliwe schorzenie związane z poszerzeniem naczyń żylnych w okolicach odbytu. Jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie rozpoznane i leczone, mogą powodować dyskomfort, ból, a nawet poważne komplikacje. Znajomość czynników sprzyjających ich powstawaniu pomoże w profilaktyce, a świadomość dostępnych metod leczenia – zarówno domowych, jak i farmakologicznych – może przynieść szybką ulgę i poprawić komfort życia. Co to są hemoroidy? Hemoroidy to naturalnie występujące struktury naczyniowe zlokalizowane w kanale odbytu Wyróżniamy hemoroidy zewnętrzne i hemoroidy wewnętrzne. Ich zadaniem jest wspomaganie kontroli wypróżniania. Gdy hemoroidy ulegają powiększeniu lub stanom zapalnym mamy do czynienia z rozwojem choroby hemoroidalnej, potocznie nazywanej żylakami odbytu. Objawy takie jak swędzenie, pieczenie, krwawienie czy ból podczas wypróżniania są sygnałem, że hemoroidy wymagają specjalistycznej diagnostyki i właściwego leczenia.
czytaj