Jak radzić sobie z uciążliwymi wzdęciami? Jak pozbyć się powodujących wzdęcia gazów? Pomocne preparaty znajdziesz internetowej Aptece Centralnej.

01.04.2025

Wzdęcia brzucha – objaw przejedzenia, nietolerancji pokarmowej, a może groźnego dla zdrowia schorzenia? Jakie są domowe sposoby i dostępne bez recepty leki na wzdęcia?

Wzdęcia brzucha to powszechny problem, który choć zazwyczaj nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia, może znacząco wpływać na komfort życia. Wzdęcia wynikają z nadmiaru gazów w jelitach, co najczęściej wiąże się z uczuciem rozdęcia, pełności i bólem brzucha. Aby móc skutecznie radzić sobie nadmiarem gazów warto poznać przyczyny, metody leczenia oraz domowe sposoby na wzdęcia.

Wzdęty brzuch przyczyny

Wzdęty brzuch to nieprzyjemny objaw będący wynikiem między innymi nadmiernej ilości gazów w jelitach, nietolerancji pokarmowych, problemów z trawieniem, zatrucia czy infekcji oraz zaparć. Wzdęcia mogą towarzyszyć także chorobom układu pokarmowego, a w przypadku kobiet – problemów ginekologicznych.

Wzdęty brzuch po jedzeniu

Nieprawidłowa, ciężkostrawna dieta bogata w gazotwórcze bądź tłuste produkty oraz spożywanie posiłków w pośpiechu to czynniki, które mogą prowadzić do wzdęć po jedzeniu

  • Połykanie powietrza podczas jedzenia, picia, żucia gumy lub rozmawiania może prowadzić do wzdęć.
  • Niektóre produkty spożywcze mogą powodować nadprodukcję gazów w przewodzie pokarmowym. Do produktów gazotwórczych należą między innymi fasola, kapusta, brukselka, cebula, brokuły, gazowane napoje i produkty mleczne.
  • Wzdęcia po jedzeniu mogą wywoływać także nietolerancje pokarmowe — nietolerancja laktozy może powodować wzdęcia po spożyciu produktów mlecznych, a nietolerancję fruktozy może powodować trudności w trawieniu niektórych owoców, warzyw i słodzików.
  • Spożywanie dużych ilości jedzenia podczas jednego posiłku może wpływać na czas trawienia i prowadzić do wzdęć.
  • Nadmiar tłuszczów może opóźniać opróżnianie się żołądka, co może powodować wzdęcia.

Brzuch jak balon — choroby

"Brzuch jak balon" to określenie używane dla opisania wzdęcia lub dyskomfortu w okolicach brzucha. Uczucie to może być związane z różnymi schorzeniami, takimi jak IBS, choroba  Leśniowskiego-Crohna, zaparcia, zapalenie jelita czy infekcje.

  • Zespół jelita drażliwego (IBS) to schorzenie przewodu pokarmowego, które może powodować wzdęcia, ból brzucha, zmiany w rytmie wypróżnień i inne problemy trawienne.
  • Choroba Leśniowskiego-Crohna to przewlekła choroba zapalna jelit, która może objawiać się między innymi wzdęciami, bólami brzucha i biegunką.
  • Osoby cierpiące na celiakię mogą doświadczać wzdęć po spożyciu pokarmów zawierających gluten.
  • Zaparcia i nagromadzenie kału w jelitach może prowadzić do uczucia wzdęcia.
  • Zapalenie jelita grubego, zwłaszcza w postaci wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, może objawiać się bólami brzucha, wzdęciami i biegunką.
  • Bakteryjne lub wirusowe infekcje jelitowe mogą powodować wzdęcia, biegunki i inne objawy ze strony układu pokarmowego.

Wzdęty brzuch przyczyny ginekologiczne

Spuchnięty brzuch u kobiet może mieć swoje źródło również w problemach ginekologicznych. 

  • Zespół policystycznych jajników (PCOS) to powodujące wzdęcia brzucha schorzenie charakteryzujące się obecnością torbieli na jajnikach.
  • Endometrioza to choroba ginekologiczna, w której przebiegu komórki podobne do błony śluzowej macicy rosną poza nią. Może to powodować wzdęcia i ból brzucha oraz problemy z układem trawiennym.
  • Torbiele jajnika - duże torbiele mogą powodować niewielkie powiększenie brzucha i uczucie wzdęcia.
  • Mięśniaki macicy to rosnące w macicy guzy, które w zależności od ich rozmiaru i położenia, mogą powodować uczucie pełnego brzucha.
  • Niedrożność jajowodów może prowadzić do wzdęć i wywoływać uczucia rozpierania.
  • Ciąża pozamaciczna rozwijająca się najczęściej w jajowodzie, może powodować wzdęcie i ból brzucha.
  • Zakrzepica w okolicach miednicy może wpływać na krążenie krwi i powodować wzdęcia i zaparcia.
  • Niektóre kobiety mogą doświadczać wzdęć na skutek zmian hormonalnych związanych z cyklem menstruacyjnym.

Kobieta doświadczająca wzdęć brzucha w połączeniu z innymi objawami, takimi jak ból, nieregularne krwawienia, trudności w oddawaniu moczu czy zmiany w cyklu menstruacyjnym, powinna niezwłocznie skonsultować się z lekarzem ginekologiem. Diagnostyka ginekologiczna, w tym badania obrazowe, badania krwi i inne, może być konieczna w celu zidentyfikowania przyczyny problemu i ustalenia odpowiedniego leczenia.

Wzdęcia objawy

Wzdęcia to objaw, który charakteryzuje się gromadzeniem się gazu w przewodzie pokarmowym, prowadząc do uczucia pełności i napięcia w jamie brzusznej. Objawy związane ze wzdęciami mogą różnić się w zależności od przyczyn problemu. 

  • Uczucie pełności — wzdęcia jelit często powodują uczucie napompowanego, pełnego brzucha.
  • Ból brzucha — wzdęciom mogą towarzyszyć bóle brzucha o różnej intensywności i długotrwałości.
  • Gazy — nadmiar powietrza w jelitach może prowadzić do gazów zwanych potocznie wiatrami.
  • Odbijanie — osoby cierpiące na wzdęcia mogą doświadczać nadmiernego odbijania nawet po niewielkim posiłku.
  • Zmiany w rytmie wypróżnień — częste wzdęcia mogą wpływać na rytm wypróżnień, prowadząc do biegunki, zaparć lub zmiany konsystencji stolca.
  • Zmiany w apetycie – osoby, którym dokuczają częste wzdęcia, mogą doświadczać zmniejszonego apetytu lub unikać jedzenia z obawy przed zaostrzeniem objawów.
  • Niepokój i stres — silne wzdęcia mogą wpływać na ogólne samopoczucie i wywoływać uczucie niepokoju czy stresu.

Co na wzdęty brzuch?

Wśród dostępnych bez recepty środków farmakologicznych łagodzących wzdęcia i gazy w brzuchu wymienia się: mieszanki ziołowe, probiotyki, leki z symetykonem, enzymy trawienne oraz węgiel aktywowany. Należy jednak pamiętać, że  przed rozpoczęciem jakiegokolwiek leczenia, należy skonsultować się z lekarzem, szczególnie jeśli wzdęcia są uciążliwe lub długotrwałe.

  • Herbatki ziołowe, takie jak mięta pieprzowa, kminek, lub imbir, mogą pomóc w łagodzeniu objawów wzdęć i ułatwić uwalnianie gazów.
  • Probiotyki to dobre bakterie, które pomagają utrzymać zdrową florę bakteryjną w przewodzie pokarmowym. Dostępne są w formie suplementów lub naturalnych produktów, takich jak jogurt czy kiszonki.
  • Węgiel aktywowany może pomóc w absorpcji gazów w przewodzie pokarmowym.
  • Preparaty na trawienie przyspieszają rozkład pokarmów i zmniejszają nadprodukcję gazów.
  • Zawierające symetykon tabletki na wzdęcia mogą pomóc w rozbiciu pęcherzyków gazu w przewodzie pokarmowym.

Domowe sposoby na wzdęcia

Jak pozbyć się gazów domowymi sposobami? Zmiana diety, unikanie produktów gazotwórczych i dokładne przeżuwanie pokarmów pomoże zapobiec wzdęciom, ale jak uwolnić gazy z jelit kiedy czujemy napięcie i pełność w brzuchu? Aktywność fizyczna i ćwiczenia oddechowe, masowanie brzucha oraz ciepłe okłady złagodzą napięcie brzucha i towarzyszący mu dyskomfort.

Ćwiczenia na wzdęty brzuch takie jak przyciąganie kolan do klatki piersiowej, rowerek, skręty tułowia, skłony czy przysiady rozluźnią jelita, pobudzą perystaltykę i pomogą w przesuwaniu się nagromadzonych w przewodzie pokarmowym treści i gazów, a ćwiczenia oddechowe mogą pomóc w rozluźnieniu mięśni brzucha i zmniejszeniu napięcia.

Masowanie brzucha może być skutecznym sposobem na złagodzenie objawów wzdęć. Masaż może pomóc w rozluźnieniu napiętych mięśni brzucha, poprawie krążenia krwi w obszarze brzucha i ułatwieniu procesu trawienia. Masaż powinien być delikatny i odbywać się kolistymi ruchami zgodnie z ruchami wskazówek zegara. 

Ciepło może pomóc w rozszerzeniu naczyń krwionośnych, zrelaksowaniu mięśni brzucha i zmniejszeniu napięcia, co może przyczynić się do ulgi w przypadku dolegliwości związanych ze wzdęciami. Do terapii ciepłem najwygodniej wykorzystać termofor – klasyczny – gumowego lub termofor z pestek wiśni, który kojarzy się głównie z łagodzeniem kolki niemowlęcej. Okłady powinny trwać kilka minut i mogą być powtarzane kilka razy dziennie. 

Bibliografia:

  1. Gulbicka P., Grzymisławski M., Wzdęcia brzucha – najczęstsze przyczyny i postępowanie. Piel. Zdr. Publ. 2016; 6 (1): 69–76.
  2. Jarosz M., Dzieniszewski J. (red.), Gazy jelitowe, PZWL, Warszawa, 2003
    Słomka M., Małecka-Panas E., Wzdęcia i odbijania, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 2011, 1 (7): 30–34.
  3. Wzdęcia i nadmierne gazy jelitowe, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, online: https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2024/06/zalecenia_dietetycy_wzdecia-i-gazy-jelitowe.pdf [29.03.2025]
  4. Yamada T., Postępowanie u chorego ze wzdęciem i odbijaniem. W: Podręcznik gastroenterologii. Wydawnictwo Czelej 2007: 76‑83.
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Ewa Rutkowska-Król – redaktor naczelna z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w tworzeniu treści produktowych oraz artykułów o tematyce medycznej. Przez lata miała okazję współpracować z różnymi firmami z branży zdrowia i farmacji, dostarczając merytoryczne i angażujące teksty. Jej pasją jest przekształcanie skomplikowanych zagadnień medycznych w przystępne treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć świat zdrowia i dbania o siebie.


PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

Zespół Reye'a – przyczyny, objawy, powikłania
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Zespół Reye'a – przyczyny, objawy, powikłania

Zespół Reye’a to bardzo poważne schorzenie, które najczęściej dotyka dzieci i młodzież w trakcie lub po przebyciu infekcji wirusowej. Choroba rozwija się nagle, a jej przebieg może być dramatyczny – prowadząc do uszkodzenia wątroby i mózgu (encefalopatia), a nawet śmierci. Choć dziś występuje znacznie rzadziej niż jeszcze kilkadziesiąt lat temu, nadal warto znać jej przyczyny, wiedzieć, jakie objawy powinny zaniepokoić rodziców oraz jakie mogą być konsekwencje zdrowotne. Zespół Reye'a – przyczyny Ryzyko wystąpienia choroby zwiększa się szczególnie w okresie infekcji wirusowych, gdy stosowane są niewłaściwe leki przeciwgorączkowe. Zespołu Reye’a najczęściej spowodowany jest nieprawidłową reakcją organizmu na przebytą infekcję wirusową. Najsilniej z chorobą wiąże się zastosowanie kwasu acetylosalicylowego (aspiryny) u dzieci i młodzieży poniżej 12. roku życia w trakcie leczenia gorączki i bólu. Uważa się również, że u niektórych osób zespół Reye’a może być związany z predyspozycjami genetycznymi, które wpływają na metabolizm kwasów tłuszczowych w wątrobie.  Aspiryna dla dzieci Stosowanie aspiryny (kwasu acetylosalicylowego) u dzieci i młodzieży poniżej 12. roku życia jest zdecydowanie odradzane ze względu na ryzyko rozwoju zespołu Reye’a. Choć lek ten od lat jest popularnym środkiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym u dorosłych, u najmłodszych może prowadzić do groźnych powikłań neurologicznych i uszkodzenia wątroby. Z tego powodu w pediatrii aspiryna nie powinna być stosowana, a w razie potrzeby obniżania temperatury czy łagodzenia bólu zaleca się sięganie po alternatywne leki przeciwgorączkowe, takie jak paracetamol lub ibuprofen w odpowiednich – dostosowanych do wieku i wagi dziecka dawkach. 

czytaj
Hipoglikemia – objawy niedocukrzenia oraz skuteczne sposoby leczenia i zapobiegania
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Hipoglikemia – objawy niedocukrzenia oraz skuteczne sposoby leczenia i zapobiegania

Hipoglikemia, czyli nagły spadek poziomu glukozy we krwi, to stan, który może być niebezpieczny zarówno dla osób z cukrzycą, jak i tych, które na co dzień nie zmagają się z chorobami metabolicznymi. Do niedocukrzenia może dojść m.in. po intensywnym wysiłku fizycznym, długiej przerwie między posiłkami czy po spożyciu alkoholu. Objawy bywają różnorodne – od osłabienia i nadmiernego głodu, przez drżenie rąk i zawroty głowy, aż po zaburzenia świadomości. Szybka reakcja i znajomość skutecznych sposobów leczenia oraz zapobiegania spadkom cukru pozwolą uniknąć groźnych konsekwencji i zadbać o bezpieczeństwo w codziennym życiu. Co to jest hipoglikemia? Hipoglikemia to stan, w którym poziom glukozy we krwi spada poniżej wartości uznawanych za prawidłowe – najczęściej poniżej 70 mg/dl (3,9 mmol/l). Glukoza jest głównym źródłem energii dla organizmu, a zwłaszcza dla mózgu, dlatego jej niedobór może szybko prowadzić do zaburzeń koncentracji, osłabienia, a w ciężkich przypadkach nawet utraty przytomności. Niedocukrzenie pojawia się najczęściej u osób z cukrzycą przyjmujących insulinę lub niektóre leki doustne, jednak może wystąpić także u osób bez tej choroby – na przykład po nadmiernym wysiłku fizycznym, po spożyciu alkoholu czy przy zbyt długiej przerwie między posiłkami. Hipoglikemia nie powinna być lekceważona, ponieważ nieleczona może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. Rodzaje hipoglikemii Hipoglikemia może przybierać różne postaci, w zależności od przyczyny oraz momentu jej wystąpienia. Najczęściej wyróżnia się: hipoglikemię reaktywną, hipoglikemię polekową, hipoglikemię nocną oraz hipoglikemię głodową. Hipoglikemia reaktywna pojawia się zwykle kilka godzin po posiłku, kiedy poziom cukru we krwi gwałtownie spada w wyniku nadmiernego wydzielania insuliny. Może dotyczyć zarówno osób z cukrzycą, jak i zdrowych. Hipoglikemia polekowa najczęściej występuje u pacjentów z cukrzycą stosujących insulinę lub niektóre leki przeciwcukrzycowe, które mogą obniżać poziom glukozy. Hipoglikemia nocna rozwija się podczas snu i bywa szczególnie groźna, ponieważ łatwo ją przeoczyć. Objawia się m.in. bólami głowy po przebudzeniu czy uczuciem zmęczenia. Hipoglikemia głodowa pojawia się w wyniku długotrwałego postu, zbyt małej ilości spożytych kalorii albo przy intensywnym wysiłku fizycznym bez odpowiedniego uzupełnienia energii. Każdy z tych rodzajów niedocukrzenia może dawać podobne objawy, ale umiejętność ich rozróżnienia ułatwia prawidłowe rozpoznanie problemu i dobranie właściwej metody zapobiegania.

czytaj
Probiotyki – dlaczego warto włączyć je do codziennej diety?
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Probiotyki – dlaczego warto włączyć je do codziennej diety?

Zdrowie jelit ma ogromny wpływ na cały organizm – od odporności, przez trawienie, aż po samopoczucie. W utrzymaniu zdrowia jelit podstawową rolę odgrywają probiotyki, czyli żywe kultury bakterii wspierające równowagę mikroflory. Można je znaleźć zarówno w naturalnych produktach spożywczych, jak i w formie łatwych do stosowania suplementów diety dostępnych w aptece. Regularne sięganie po probiotyki to prosty sposób na poprawę odporności, ochronę jelit podczas antybiotykoterapii oraz wsparcie układu pokarmowego na co dzień. Co to jest probiotyk? Probiotyk to żywy mikroorganizm, najczęściej bakteria kwasu mlekowego lub drożdże, który podany w odpowiedniej ilości wywiera korzystny wpływ na zdrowie człowieka. Jego głównym zadaniem jest wspieranie naturalnej mikroflory jelitowej, czyli „dobrych bakterii” obecnych w przewodzie pokarmowym. Dzięki temu probiotyki pomagają utrzymać równowagę w jelitach, co ma bezpośredni wpływ na odporność, prawidłowe trawienie oraz ogólne samopoczucie. Naturalne probiotyki Naturalne probiotyki to produkty spożywcze, które zawierają żywe kultury bakterii wspierające mikroflorę jelitową. Najczęściej kojarzą się z fermentowanym nabiałem, takim jak jogurty, kefiry czy maślanki, ale warto pamiętać, że bogatym źródłem dobroczynnych bakterii są także kiszonki – kapusta, ogórki, buraki czy kimchi.  Bakterie probiotyczne - rodzaje Suplementy probiotyczne dostępne w aptekach różnią się między sobą rodzajem, gatunkiem i szczepem bakterii, które zawierają. To właśnie szczep decyduje o właściwościach danego probiotyku i jego skuteczności w określonych dolegliwościach. Najczęściej stosowane są bakterie z gatunków Lactobacillus i Bifidobacterium, które wspierają równowagę mikroflory jelitowej, pomagają przy biegunkach, zaparciach oraz wzmacniają odporność. Popularne są również Saccharomyces boulardii, czyli drożdże probiotyczne, polecane szczególnie przy biegunkach związanych z antybiotykoterapią czy podróżami. Na rynku dostępne są zarówno probiotyki jednoszczepowe, jak i wieloszczepowe, które łączą kilka różnych mikroorganizmów, wspierając organizm w szerszym zakresie. Wybór odpowiedniego preparatu warto dostosować do indywidualnych potrzeb, wieku oraz aktualnego stanu zdrowia. Synbiotyk – probiotyk + prebiotyk Synbiotyk to nowoczesne połączenie probiotyku z prebiotykiem, czyli żywych kultur bakterii i substancji, które stanowią dla nich pożywkę. Dzięki temu dobre bakterie mają lepsze warunki do rozwoju i dłużej utrzymują się w jelitach, co przekłada się na skuteczniejsze działanie. Najczęściej stosowanymi prebiotykami są inulina, fruktooligosacharydy (FOS) czy błonnik rozpuszczalny, które wspierają namnażanie dobroczynnych mikroorganizmów.

czytaj
Powakacyjna pielęgnacja. Regeneracja skóry i włosów po lecie
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Powakacyjna pielęgnacja. Regeneracja skóry i włosów po lecie

Intensywne promieniowanie UV, słona morska woda, chlor z basenów oraz wysoka temperatura często pozostawiają na skórze i włosach ślady w postaci przesuszenia, podrażnień czy utraty blasku. Powakacyjna pielęgnacja przy użyciu odpowiednich, dostosowanych do indywidualnych potrzeb kosmetyków przywróci zdrowy wygląd i pozwoli cieszyć się nawilżeniem i elastycznością aż do kolejnego lata. Wpływ promieniowania UV, słonej wody i chloru na urodę Promienie słoneczne oraz kąpiele w morzu czy basenie to nieodłączne elementy wakacyjnego wypoczynku, które niestety pozostawiają swój ślad na urodzie.  Promieniowanie UV przyspiesza procesy starzenia skóry – osłabia włókna kolagenowe, powoduje utratę jędrności, przesuszenie oraz pojawianie się przebarwień. Słona woda intensywnie odwadnia zarówno skórę, jak i włosy, odbierając im elastyczność i zdrowy wygląd. Obecny w basenach chlor narusza naturalną barierę hydrolipidową skóry, prowadząc do podrażnień. Chlor osadza się także na włosach, sprawiając, że stają się szorstkie i pozbawione matowe.  Połączenie tych czynników sprawia, że po lecie nasza cera i włosy wymagają szczególnej troski oraz skutecznej regeneracji. Jak rozpoznać przesuszenie i uszkodzenia posłoneczne? Skóra po wakacjach może stać się matowa, szorstka w dotyku, a także nadmiernie napięta i nieprzyjemnie ściągnięta. Często towarzyszy temu pieczenie, swędzenie lub zaczerwienienie, świadczące o podrażnieniu i osłabionej barierze ochronnej. Objawem fotouszkodzeń są również nierównomierna pigmentacja, przebarwienia czy drobne zmarszczki, które stają się bardziej widoczne po intensywnej ekspozycji na słońce. W przypadku włosów typowe symptomy to utrata blasku, łamliwość, rozdwojone końcówki i trudności w rozczesywaniu. 

czytaj