01.04.2025
Wzdęcia brzucha – objaw przejedzenia, nietolerancji pokarmowej, a może groźnego dla zdrowia schorzenia? Jakie są domowe sposoby i dostępne bez recepty leki na wzdęcia?
Wzdęcia brzucha to powszechny problem, który choć zazwyczaj nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia, może znacząco wpływać na komfort życia. Wzdęcia wynikają z nadmiaru gazów w jelitach, co najczęściej wiąże się z uczuciem rozdęcia, pełności i bólem brzucha. Aby móc skutecznie radzić sobie nadmiarem gazów warto poznać przyczyny, metody leczenia oraz domowe sposoby na wzdęcia.
Wzdęty brzuch przyczyny
Wzdęty brzuch to nieprzyjemny objaw będący wynikiem między innymi nadmiernej ilości gazów w jelitach, nietolerancji pokarmowych, problemów z trawieniem, zatrucia czy infekcji oraz zaparć. Wzdęcia mogą towarzyszyć także chorobom układu pokarmowego, a w przypadku kobiet – problemów ginekologicznych.
Wzdęty brzuch po jedzeniu
Nieprawidłowa, ciężkostrawna dieta bogata w gazotwórcze bądź tłuste produkty oraz spożywanie posiłków w pośpiechu to czynniki, które mogą prowadzić do wzdęć po jedzeniu
- Połykanie powietrza podczas jedzenia, picia, żucia gumy lub rozmawiania może prowadzić do wzdęć.
- Niektóre produkty spożywcze mogą powodować nadprodukcję gazów w przewodzie pokarmowym. Do produktów gazotwórczych należą między innymi fasola, kapusta, brukselka, cebula, brokuły, gazowane napoje i produkty mleczne.
- Wzdęcia po jedzeniu mogą wywoływać także nietolerancje pokarmowe — nietolerancja laktozy może powodować wzdęcia po spożyciu produktów mlecznych, a nietolerancję fruktozy może powodować trudności w trawieniu niektórych owoców, warzyw i słodzików.
- Spożywanie dużych ilości jedzenia podczas jednego posiłku może wpływać na czas trawienia i prowadzić do wzdęć.
- Nadmiar tłuszczów może opóźniać opróżnianie się żołądka, co może powodować wzdęcia.
Brzuch jak balon — choroby
"Brzuch jak balon" to określenie używane dla opisania wzdęcia lub dyskomfortu w okolicach brzucha. Uczucie to może być związane z różnymi schorzeniami, takimi jak IBS, choroba Leśniowskiego-Crohna, zaparcia, zapalenie jelita czy infekcje.
- Zespół jelita drażliwego (IBS) to schorzenie przewodu pokarmowego, które może powodować wzdęcia, ból brzucha, zmiany w rytmie wypróżnień i inne problemy trawienne.
- Choroba Leśniowskiego-Crohna to przewlekła choroba zapalna jelit, która może objawiać się między innymi wzdęciami, bólami brzucha i biegunką.
- Osoby cierpiące na celiakię mogą doświadczać wzdęć po spożyciu pokarmów zawierających gluten.
- Zaparcia i nagromadzenie kału w jelitach może prowadzić do uczucia wzdęcia.
- Zapalenie jelita grubego, zwłaszcza w postaci wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, może objawiać się bólami brzucha, wzdęciami i biegunką.
- Bakteryjne lub wirusowe infekcje jelitowe mogą powodować wzdęcia, biegunki i inne objawy ze strony układu pokarmowego.
Wzdęty brzuch przyczyny ginekologiczne
Spuchnięty brzuch u kobiet może mieć swoje źródło również w problemach ginekologicznych.
- Zespół policystycznych jajników (PCOS) to powodujące wzdęcia brzucha schorzenie charakteryzujące się obecnością torbieli na jajnikach.
- Endometrioza to choroba ginekologiczna, w której przebiegu komórki podobne do błony śluzowej macicy rosną poza nią. Może to powodować wzdęcia i ból brzucha oraz problemy z układem trawiennym.
- Torbiele jajnika - duże torbiele mogą powodować niewielkie powiększenie brzucha i uczucie wzdęcia.
- Mięśniaki macicy to rosnące w macicy guzy, które w zależności od ich rozmiaru i położenia, mogą powodować uczucie pełnego brzucha.
- Niedrożność jajowodów może prowadzić do wzdęć i wywoływać uczucia rozpierania.
- Ciąża pozamaciczna rozwijająca się najczęściej w jajowodzie, może powodować wzdęcie i ból brzucha.
- Zakrzepica w okolicach miednicy może wpływać na krążenie krwi i powodować wzdęcia i zaparcia.
- Niektóre kobiety mogą doświadczać wzdęć na skutek zmian hormonalnych związanych z cyklem menstruacyjnym.
Kobieta doświadczająca wzdęć brzucha w połączeniu z innymi objawami, takimi jak ból, nieregularne krwawienia, trudności w oddawaniu moczu czy zmiany w cyklu menstruacyjnym, powinna niezwłocznie skonsultować się z lekarzem ginekologiem. Diagnostyka ginekologiczna, w tym badania obrazowe, badania krwi i inne, może być konieczna w celu zidentyfikowania przyczyny problemu i ustalenia odpowiedniego leczenia.
Wzdęcia objawy
Wzdęcia to objaw, który charakteryzuje się gromadzeniem się gazu w przewodzie pokarmowym, prowadząc do uczucia pełności i napięcia w jamie brzusznej. Objawy związane ze wzdęciami mogą różnić się w zależności od przyczyn problemu.
- Uczucie pełności — wzdęcia jelit często powodują uczucie napompowanego, pełnego brzucha.
- Ból brzucha — wzdęciom mogą towarzyszyć bóle brzucha o różnej intensywności i długotrwałości.
- Gazy — nadmiar powietrza w jelitach może prowadzić do gazów zwanych potocznie wiatrami.
- Odbijanie — osoby cierpiące na wzdęcia mogą doświadczać nadmiernego odbijania nawet po niewielkim posiłku.
- Zmiany w rytmie wypróżnień — częste wzdęcia mogą wpływać na rytm wypróżnień, prowadząc do biegunki, zaparć lub zmiany konsystencji stolca.
- Zmiany w apetycie – osoby, którym dokuczają częste wzdęcia, mogą doświadczać zmniejszonego apetytu lub unikać jedzenia z obawy przed zaostrzeniem objawów.
- Niepokój i stres — silne wzdęcia mogą wpływać na ogólne samopoczucie i wywoływać uczucie niepokoju czy stresu.
Co na wzdęty brzuch?
Wśród dostępnych bez recepty środków farmakologicznych łagodzących wzdęcia i gazy w brzuchu wymienia się: mieszanki ziołowe, probiotyki, leki z symetykonem, enzymy trawienne oraz węgiel aktywowany. Należy jednak pamiętać, że przed rozpoczęciem jakiegokolwiek leczenia, należy skonsultować się z lekarzem, szczególnie jeśli wzdęcia są uciążliwe lub długotrwałe.
- Herbatki ziołowe, takie jak mięta pieprzowa, kminek, lub imbir, mogą pomóc w łagodzeniu objawów wzdęć i ułatwić uwalnianie gazów.
- Probiotyki to dobre bakterie, które pomagają utrzymać zdrową florę bakteryjną w przewodzie pokarmowym. Dostępne są w formie suplementów lub naturalnych produktów, takich jak jogurt czy kiszonki.
- Węgiel aktywowany może pomóc w absorpcji gazów w przewodzie pokarmowym.
- Preparaty na trawienie przyspieszają rozkład pokarmów i zmniejszają nadprodukcję gazów.
- Zawierające symetykon tabletki na wzdęcia mogą pomóc w rozbiciu pęcherzyków gazu w przewodzie pokarmowym.
Domowe sposoby na wzdęcia
Jak pozbyć się gazów domowymi sposobami? Zmiana diety, unikanie produktów gazotwórczych i dokładne przeżuwanie pokarmów pomoże zapobiec wzdęciom, ale jak uwolnić gazy z jelit kiedy czujemy napięcie i pełność w brzuchu? Aktywność fizyczna i ćwiczenia oddechowe, masowanie brzucha oraz ciepłe okłady złagodzą napięcie brzucha i towarzyszący mu dyskomfort.
Ćwiczenia na wzdęty brzuch takie jak przyciąganie kolan do klatki piersiowej, rowerek, skręty tułowia, skłony czy przysiady rozluźnią jelita, pobudzą perystaltykę i pomogą w przesuwaniu się nagromadzonych w przewodzie pokarmowym treści i gazów, a ćwiczenia oddechowe mogą pomóc w rozluźnieniu mięśni brzucha i zmniejszeniu napięcia.
Masowanie brzucha może być skutecznym sposobem na złagodzenie objawów wzdęć. Masaż może pomóc w rozluźnieniu napiętych mięśni brzucha, poprawie krążenia krwi w obszarze brzucha i ułatwieniu procesu trawienia. Masaż powinien być delikatny i odbywać się kolistymi ruchami zgodnie z ruchami wskazówek zegara.
Ciepło może pomóc w rozszerzeniu naczyń krwionośnych, zrelaksowaniu mięśni brzucha i zmniejszeniu napięcia, co może przyczynić się do ulgi w przypadku dolegliwości związanych ze wzdęciami. Do terapii ciepłem najwygodniej wykorzystać termofor – klasyczny – gumowego lub termofor z pestek wiśni, który kojarzy się głównie z łagodzeniem kolki niemowlęcej. Okłady powinny trwać kilka minut i mogą być powtarzane kilka razy dziennie.
Bibliografia:
- Gulbicka P., Grzymisławski M., Wzdęcia brzucha – najczęstsze przyczyny i postępowanie. Piel. Zdr. Publ. 2016; 6 (1): 69–76.
- Jarosz M., Dzieniszewski J. (red.), Gazy jelitowe, PZWL, Warszawa, 2003
Słomka M., Małecka-Panas E., Wzdęcia i odbijania, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 2011, 1 (7): 30–34. - Wzdęcia i nadmierne gazy jelitowe, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, online: https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2024/06/zalecenia_dietetycy_wzdecia-i-gazy-jelitowe.pdf [29.03.2025]
- Yamada T., Postępowanie u chorego ze wzdęciem i odbijaniem. W: Podręcznik gastroenterologii. Wydawnictwo Czelej 2007: 76‑83.
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król – redaktor naczelna z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w tworzeniu treści produktowych oraz artykułów o tematyce medycznej. Przez lata miała okazję współpracować z różnymi firmami z branży zdrowia i farmacji, dostarczając merytoryczne i angażujące teksty. Jej pasją jest przekształcanie skomplikowanych zagadnień medycznych w przystępne treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć świat zdrowia i dbania o siebie.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Choroba wieńcowa – przyczyny, objawy i sposoby leczenia choroby niedokrwiennej serca
Choroba wieńcowa, nazywana także chorobą niedokrwienną serca, to schorzenie układu krążenia, które może prowadzić między innymi do zawału serca. Powstaje na skutek zwężenia lub zablokowania tętnic wieńcowych, co ogranicza dopływ tlenu do mięśnia sercowego. Jakie są główne przyczyny choroby wieńcowej? Jakie objawy daje niedokrwienie serca? Znajomość odpowiedzi na te pytania pozwoli właściwie zadbać o profilaktykę schorzenia, a świadomość sposobów leczenia pomoże w wyborze najlepszej metody terapii. Choroba wieńcowa – co to? Choroba niedokrwienna serca to choroba układu krążenia spowodowane zwężeniem lub zablokowaniem tętnic wieńcowych, które dostarczają tlen i składniki odżywcze do mięśnia sercowego. Główną przyczyną tego procesu jest miażdżyca, czyli odkładanie się blaszek miażdżycowych na ścianach naczyń krwionośnych. Ograniczony przepływ krwi do serca może prowadzić do bólu w klatce piersiowej (dławicy piersiowej), duszności, a w skrajnych przypadkach – do zawału serca. Choroba rozwija się stopniowo i często przez długi czas nie daje wyraźnych objawów, dlatego tak ważna jest profilaktyka oraz regularne badania kontrolne. ChNS – przyczyny Choroba niedokrwienna serca (ChNS) najczęściej rozwija się na skutek miażdżycy, czyli procesu odkładania się blaszek miażdżycowych w tętnicach wieńcowych. Tworzące się złogi tłuszczowe, cholesterol oraz inne substancje stopniowo zwężają światło naczyń krwionośnych, ograniczając przepływ krwi do serca. Do głównych czynników ryzyka należą niezdrowa dieta bogata w tłuszcze nasycone i cukry, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca oraz przewlekły stres. Nie bez znaczenia są także predyspozycje genetyczne – jeśli w rodzinie występowały choroby serca, rośnie ryzyko ChNS. Wczesne rozpoznanie czynników ryzyka oraz zmiana stylu życia oraz rzucenie palenia mogą skutecznie opóźnić rozwój choroby i zmniejszyć ryzyko powikłań.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Kac – objawy, sposoby zapobiegania i metody leczenia złego samopoczucia po spożyciu alkoholu
Ciężka głowa, suchość w ustach, mdłości i problemy z koncentracją to typowe objawy kaca. Jego główną przyczyną jest metabolizm alkoholu w organizmie - etanol, czyli alkohol etylowy zawarty w napojach wyskokowych, jest traktowany przez organizm jak toksyna, wątroba przekształca go w aldehyd octowy, substancję jeszcze bardziej toksyczną niż sam alkohol. Znajomość skutecznych sposobów zapobiegania kacowi oraz sprawdzonych sposobów na syndrom dnia poprzedniego pomoże szybciej wrócić do formy niezależnie od tego, czy dopiero planujemy zakrapianą alkoholem imprezę, czy szukamy ulgi po hucznej zabawie. Co to jest kac? - przyczyny Kac to stan złego samopoczucia, który pojawia się kilka godzin po spożyciu alkoholu, najczęściej następnego dnia rano. Po wypiciu napojów zawierających etanol wątroba przekształca go w aldehyd octowy – toksyczny związek chemiczny, który odpowiada za wiele nieprzyjemnych objawów kaca, takich jak bóle głowy, nudności czy ogólne osłabienie organizmu. Kolejnym czynnikiem jest działanie odwadniające alkoholu – alkohol zwiększa produkcję moczu, co prowadzi do utraty wody i elektrolitów, powodując uczucie suchości w ustach i zaburzenia równowagi elektrolitowej. Nie bez znaczenia jest także wpływ alkoholu na układ nerwowy i jakość snu – mimo że po jego spożyciu łatwiej jest zasnąć, to jednak sen staje się płytszy i przerywany, przez co organizm nie ma szans na pełną regenerację.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Opryszczka. Przyczyny zimna na ustach i leczenie opryszczki wargowej
Opryszczka wargowa to dolegliwość objawiająca się bolesnymi pęcherzykami. Występuje najczęściej w okresie osłabienia organizmu, długotrwałego stresu oraz zmiennej pogody. Poza nieprzyjemnym swędzeniem, mrowieniem czy pieczeniem opryszczka wpływa negatywnie również na ogólne samopoczucie i wygląd, dlatego warto wiedzieć, jak skutecznie sobie z nią radzić oraz jak zapobiegać jej nawrotom. Jak wygląda zimno na ustach? Charakterystyczne, wypełnione płynem pęcherzyki na wargach, wokół ust lub w okolicy nosa to typowe objawy opryszczki wargowej. Początkowo skóra w tych miejscach może zacząć swędzieć, piec lub sprawiać wrażenie ściągniętej. Wkrótce na tym obszarze pojawiają się małe, bolesne bąbelki, które po kilku dniach pękają, tworząc owrzodzenia. Opryszczka na ustach przyczyny. Czy opryszczka jest zaraźliwa? Febra na ustach jest wywoływana przez wirus opryszczki wargowej herpes simplex (HSV-1), który wnika do organizmu i pozostaje w nim przez całe życie. W wyniku osłabienia układu odpornościowego, stresu, przeziębienia czy zmian temperatury otoczenia może dojść do jej aktywacji i pojawienia się pęcherzyków. Wirus jest bardzo zaraźliwy i łatwo przenosi się przez bezpośredni kontakt z zakażoną skórą, śliną, a także poprzez korzystanie z tych samych przedmiotów (np. ręczników czy szminki). Z tego powodu ważne jest, aby unikać bliskich kontaktów z osobami mającymi opryszczkę, szczególnie w aktywnej fazie, pamiętając jednak, że wirus może być przenoszony nawet wtedy, gdy objawy nie są jeszcze widoczne.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Bezpieczne opalanie - ochrona przeciwsłoneczna skóry
Opalanie to nieodłączny element letniego relaksu na świeżym powietrzu, jednak promienie słoneczne, choć niezbędne do produkcji witaminy D i korzystnie wpływające na nasz nastrój i wygląd mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia skóry. Zbyt długa i nieodpowiedzialna ekspozycja na słońce może prowadzić do oparzeń słonecznych, przyspiesza starzenia się skóry oraz zwiększa ryzyko raka skóry. Jak zatem opalać się bezpiecznie? Poza unikaniem zbyt długiego wylegiwania się na słońcu oraz korzystania z promieni słonecznych poza godzinami największego promieniowania (10-16) pamiętać należy o niezbędnej ochronie w postaci filtrów przeciwsłonecznych. Wybór odpowiedniego filtra i umiejętne stosowanie kosmetyków przeciwsłonecznych zapewni właściwą ochronę oraz pozwoli cieszyć się piękną, a przede wszystkim zdrową opalenizną. Filtry przeciwsłoneczne – rodzaje filtrów SPF Filtry przeciwsłoneczne są kluczowym elementem ochrony skóry przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego (UV). Różnią się one między sobą mechanizmem działania, składem oraz poziomem ochrony, który określany jest współczynnikiem ochrony przeciwsłonecznej (SPF). Wśród dostępnych na rynku filtrów SPF znajdziemy filtry fizyczne, chemiczne, hybrydowe oraz filtry naturalne. Filtry mineralne (fizyczne) Filtry mineralne, znane również jako fizyczne, działają na zasadzie odbijania i rozpraszania promieniowania UV. Są to najczęściej tlenek cynku (ZnO) i dwutlenek tytanu (TiO2). Tlenek cynku (ZnO): zapewnia ochronę przed promieniowaniem UVA i UVB. Jest szczególnie polecany dla osób o wrażliwej skórze. Dwutlenek tytanu (TiO2): chroni głównie przed promieniowaniem UVB i częściowo przed UVA. Jest powszechnie stosowany w kosmetykach przeciwsłonecznych. Filtry chemiczne (organiczne) Filtry chemiczne, zwane również organicznymi, działają poprzez absorpcję promieniowania UV i przekształcanie go w ciepło, które jest następnie uwalniane z powierzchni skóry. Do filtrów chemicznych zawartych w dostępnych na rynku kosmetyczkach przeciwsłonecznych należą między innymi: oktokrylen, oksybenzon czy octinoxate. Filtry hybrydowe Filtry hybrydowe łączą w sobie właściwości filtrów mineralnych i chemicznych, oferując wszechstronną ochronę przed promieniowaniem UV. Dzięki tej kombinacji mogą oferować zalety obu typów filtrów zapewniając szersze spektrum ochrony i lepszą stabilność. Filtry naturalne Niektóre kosmetyki przeciwsłoneczne zawierają składniki pochodzenia naturalnego, takie jak np. olej z nasion malin, marchwi, masło shea lub inne substancje naturalne, które mają właściwości chroniące przed UV. Choć ich skuteczność może być niższa w porównaniu do filtrów chemicznych lub mineralnych, są one często wybierane przez osoby preferujące naturalne kosmetyki.
czytaj