18.11.2024
Potas – objawy niedoboru, skutki nadmiaru i naturalne źródła tego pierwiastka
Potas to minerał niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu, odgrywający istotną rolę w regulacji ciśnienia krwi, funkcjonowaniu mięśni oraz pracy układu nerwowego. Jego niedobór, zwany hipokaliemią, może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak osłabienie mięśni, zaburzenia rytmu serca czy skurcze. Znajomość zapotrzebowania organizmu na potas oraz włączenie naturalnych źródeł tego pierwiastka do codziennej diety pozwoli zapobiec niedoborom, oraz pomoże zachować sprawność i zdrowie.
Właściwości potasu
Potas jest minerałem i elektrolitem, który odgrywa fundamentalną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Jego podstawową właściwością jest zdolność do przewodzenia impulsów nerwowych, co jest niezbędne do skurczu mięśni, w tym mięśnia sercowego. Ponadto potas bierze udział w regulacji ciśnienia krwi, pomagając utrzymać równowagę sodu i płynów w organizmie, jest także istotnym elementem procesów metabolicznych, wpływając na produkcję energii oraz syntezę białek. Potas pomaga również w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej, co jest istotne dla ogólnej homeostazy organizmu. Jego niedobór lub nadmiar może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, co podkreśla znaczenie utrzymania optymalnego poziomu tego minerału.
Objawy niedoboru potasu
Potas jest niezbędny do wielu funkcji życiowych, takich jak regulacja pracy serca, funkcjonowanie mięśni oraz utrzymanie równowagi płynów w organizmie. Hipokaliemia, czyli niedobór tego pierwiastka może dawać różnorodne objawy, począwszy od zmęczenia i osłabienia organizmu, przez skurcze mięśni, po zaburzenia układu trawiennego i wydalniczego czy kołatanie serca.
Niski poziom potasu objawy:
- zmęczenie i osłabienie - osoby dotknięte hipokaliemią mogą odczuwać ogólne zmęczenie organizmu oraz osłabienie mięśni;
- zmiany nastroju - niedobór potasu może wpływać na układ nerwowy, prowadząc do zmian nastroju, drażliwości i zaburzeń psychicznych;
- skurcze mięśni – brak dostatecznej ilości potasu w codziennej diecie może prowadzić do bolesnych skurczów mięśni w kończynach, skurcze te mogą występować spontanicznie lub nasilać się podczas wysiłku fizycznego;
- zaburzenia rytmu serca - potas jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania serca, a jego niedobór może prowadzić do niebezpiecznego dla zdrowia nieregularnego bicia serca (arytmii);
- nadmierne pragnienie - niedostatek potasu może powodować silne pragnienie, co jest reakcją organizmu na próbę kompensacji utraty tego pierwiastka;
- zmniejszone wydalanie moczu oraz zaparcia - hipokaliemia może prowadzić do zmniejszenia ilości wydalanego moczu, co jest związane z zaburzeniami funkcji nerek, a także powodować problemy trawienne powodując między innymi zaparcia;
- zwiększone ryzyko osteoporozy – potas pomaga zachować prawidłową gęstość kości, zatem jego długotrwały niedobór może wpływać na ich zdrowie, zwiększając ryzyko rozwoju osteoporozy.
Zapotrzebowanie – ile potasu dziennie należy spożywać?
Normy na potas zostały ustalone na poziomie wystarczającego spożycia dla osób dorosłych i niezależnie od płci i wieku wynoszą one 3500 mg/dobę.
| Grupa/wiek (lata) | Potas (mg/dobę) |
|
Niemowlęta |
400 |
|
Dzieci |
800 1100 1800 |
|
Chłopcy |
2400 3000 3500 |
|
Dziewczęta |
2400 3000 3500 |
|
Mężczyźni |
3500 3500 3500 3500 3500 |
|
Kobiety |
3500 3500 3500 3500 3500 3500 4000 |
Źródła potasu
Potas powinien być dostarczany organizmowi z różnorodnych, naturalnych źródeł. Do produktów spożywczych bogatych w potas należą przede wszystkim: rośliny strączkowe, orzechy, nasiona, a także owoce i warzywa.
Produkty bogate w potas:
| Produkt | Zawartość potasu w 100 g |
| Fasola biała, sucha | 1188 |
| Soja, sucha | 2132 |
| Morele suszone | 1666 |
| Orzechy pistacjowe | 1090 |
| Dynia, pestki | 810 |
| Awokado | 600 |
| Migdały | 778 |
| Soczewica czerwona, sucha | 874 |
Potas w tabletkach – kiedy warto rozpocząć suplementację?
Suplementacja potasu preparatami w postaci tabletek lub innych form jest zalecana jedynie w przypadkach, gdy istnieje medyczna potrzeba zwiększenia jego poziomu w organizmie lub gdy istnieje ryzyko jego niedoboru.
Suplementację potasu należy rozważyć:
- w przypadku niedoboru potasu (hipokaliemia) potwierdzonego wynikami badania krwi;
- podczas stosowania leków moczopędnych - diuretyki zwiększają wydalanie potasu przez nerki, zwiększając tym samym ryzyko niedoboru tego pierwiastka;
- u osób z chorobami przewodu pokarmowego, takimi jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy zespół jelita drażliwego, które mogą utrudniać wchłanianie potasu z pożywienia;
- u osób regularnie uprawiających intensywny wysiłek fizyczny lub pracujących w warunkach gorąca, u których może dochodzić do nadmiernej utraty potasu przez pot;
- w przypadku zaburzeń rytmu serca lub arytmii - w takich przypadkach, suplementacja potasu może być stosowana jako część leczenia.
Choć potas dostępny jest w aptekach również bez recepty, decyzja o rozpoczęciu suplementacji powinna być zawsze podejmowana pod nadzorem lekarza, który na podstawie odpowiednich badań i wywiadu medycznego oceni rzeczywistą potrzebę, oraz dobierze odpowiednią dawkę i formę preparatu potasowego. Nadmiar potasu w organizmie może prowadzić do równie poważnych komplikacji co jego niedobór.
Nadmiar potasu
Samodzielna, niepodparta badaniami stężenia potasu we krwi suplementacja tego pierwiastka może prowadzić do hiperkaliemii, stanu, który zakłóca normalną funkcję mięśni i nerwów, szczególnie wpływając na mięsień sercowy. O nadmiarze potasu w organizmie świadczyć może między innymi spowolnienie akcji serca (bradykardia), osłabienie lub porażenie mięśni, a także uczucie mrowienia i drętwienia kończyn. Na hiperkaliemię szczególnie narażone są osoby z problemami w funkcjonowaniu układu wydalniczego, ponieważ ich nerki mogą nie być w stanie skutecznie usuwać nadmiaru potasu z organizmu. Dlatego ważne jest monitorowanie spożycia potasu i utrzymanie jego poziomu w zdrowych granicach.
Jak obniżyć potas domowymi sposobami
Hiperkaliemia może stanowić poważne zagrożenie dla życia, wymagające natychmiastowej interwencji medycznej. Jeśli badanie potasu potwierdziło nadmiar tego pierwiastka w organizmie, lekarz może zastosować leki zmniejszające jego stężenie oraz środki moczopędne, które pomogą w usuwaniu nadmiaru potasu z organizmu. Farmakoterapię warto wzmocnić domowymi metodami. Domowe sposoby na obniżenie poziomu potasu obejmują przede wszystkim włączenie do diety produktów o niskiej zawartości tego minerału i unikanie lub ograniczenie spożycia produktów bogatych w potas. Dieta ubogopotasowa powinna opierać się zatem na chudym mięsie, rybach, nabiale i produktach zbożowych. Sięgając po owoce, należy wybierać te o niskiej zawartości potasu, takie jak jabłka, maliny czy truskawki, natomiast warzywa należy spożywać wyłącznie po ugotowaniu, stosując dodatkowo metodę podwójnego gotowania bez użycia soli.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Biegunka – przyczyny rozwolnienia, objawy i leczenie
Biegunka to stan charakteryzujący się częstymi i luźnymi wypróżnieniami. Jest to objaw różnych problemów zdrowotnych, takich jak infekcje bakteryjne, wirusowe lub pasożytnicze, reakcje alergiczne, stres, niestrawność pokarmowa lub zatrucie, czy też choroby przewlekłe, takie jak choroba trzewna czy zespół jelita drażliwego. Biegunka objawy Objawy biegunki mogą różnić się w zależności od przyczyny i stopnia nasilenia. Typowe symptomy obejmują: luźne stolce o płynnej konsystencji, częste wypróżnianie, dyskomfort, skurcze lub ból w okolicach brzucha, wzdęcia związane z nadmierną produkcją gazów w jelitach, nudności, nudności i wymioty - w przypadku poważniejszych zakażeń lub toksycznej biegunki, gorączkę (np. w przebiegu biegunki infekcyjnej), ogólne osłabienie i odwodnienie, brak apetytu. Rodzaje i przyczyny biegunki Typy biegunek zależą w głównej mierze od czynników wywołujących rozwolnienie. Wyróżnia się: biegunkę infekcyjną, biegunkę podróżnych, biegunkę pokarmową, reakcyjną stresową i przewlekłą. Biegunka infekcyjna spowodowana jest kontaktem z patogenami (bakteriami, wirusami lub pasożytami). Biegunkę infekcyjną wywołać mogą zakażenia rotawirusowe, salmonelloza, czy np. infekcje E. Coli. Biegunka podróżnych występuje u osób podróżujących do regionów o innym klimacie lub nietypowych warunkach higienicznych. Biegunka pokarmowa wywołana jest spożyciem pokarmów lub wody zanieczyszczonych bakteriami, wirusami lub toksynami. Biegunka jako objaw alergii na określone pokarmy lub składniki pokarmowe. Biegunka stresowa wynika z intensywnego stresu lub długotrwałego emocjonalnego napięcia. Biegunka przewlekła natomiast to trwające dłużej niż kilka tygodni rozwolnienie, które może być objawem chorób przewlekłych, takich jak choroba trzewna czy nadwrażliwe jelita.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Cera naczynkowa - jak wygląda i jak ją właściwie pielęgnować?
Skóra naczynkowa charakteryzuje się delikatnymi, cienkimi naczynkami krwionośnymi tuż pod powierzchnią skóry, które mogą łatwo pękać, tworząc zaczerwienienia i widoczne szczególnie na policzkach, nosie lub w okolicach dekoltu teleangiektazje - tzw. „pajączki”. Cera naczynkowa jest wrażliwa, skłonna do podrażnień i łatwo reaguje na zmiany temperatury, silne kosmetyki, stres czy nieodpowiednią pielęgnację. Pielęgnacja tego typu cery powinna zatem nie tylko redukować widoczne zmiany, ale także wzmacniać jej barierę ochronną, by zapobiec powstawaniu kolejnych „pajączków”. Popękane naczynka na twarzy – przyczyny Pękające naczynka to najczęściej wynik osłabienia naturalnej odporności skóry oraz ścianek naczyń krwionośnych. Do powstawania pajączków przyczyniać się mogą także nieodpowiednia pielęgnacja z zastosowaniem niewłaściwych kosmetyków, nadmierna ekspozycja na słońce czy gwałtowne zmiany temperatury, np. przejście z zimna do ciepłego pomieszczenia. Na pogorszenia kondycji cery naczynkowej wpływać może również styl życia – przewlekły stres, palenie papierosów czy spożywanie alkoholu.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Zapalenie pęcherza – objawy, przyczyny, leczenie i sposoby zapobiegania infekcji
Zapalenie pęcherza to jedna z najczęściej występujących infekcji układu moczowego, która może dotknąć zarówno kobiet jak i mężczyzn niezależnie od wieku. Choroba ta jest najczęściej wynikiem zakażenia bakteryjnego i objawia się zazwyczaj częstym oddawaniem moczu z uczuciem niepełnego opróżnienia pęcherza oraz bólem i pieczeniem przy mikcji. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie przyniosą szybką ulgę oraz zapobiegną rozprzestrzenianiu się infekcji i powikłaniom. Objawy zapalenia pęcherza Najczęstsze symptomy zapalenia to parcie na pęcherz, nawet jeśli jest on tylko częściowo wypełniony, oraz ból lub pieczenie przy mikcji. Inne objawy to mętny, czasami nieprzyjemnie pachnący mocz, a także krwiomocz, który może pojawić się w bardziej zaawansowanych przypadkach infekcji. Dodatkowo osoba cierpiąca na zapalenie pęcherza może odczuwać ból w dolnej części brzucha lub w okolicach miednicy, będący wynikiem stanu zapalnego. W niektórych przypadkach mogą wystąpić także ogólne objawy infekcji, takie jak gorączka, osłabienie i nudności. Częste parcie na mocz – uczucie potrzeby częstego oddawania moczu, nawet przy niewielkiej ilości. Uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza – mimo oddania moczu nadal występuje potrzeba skorzystania z toalety. Ból i pieczenie przy oddawaniu moczu – uczucie dyskomfortu, pieczenia lub kłucia podczas mikcji.Ból w podbrzuszu – uczucie ucisku lub bólu w dolnej części brzucha. Zmiana koloru i zapachu moczu – może być mętny, ciemniejszy lub mieć nieprzyjemny zapach. Obecność krwi w moczu – rzadziej występujący objaw, ale możliwy przy bardziej zaawansowanym stanie zapalnym. Podwyższona temperatura ciała – w niektórych przypadkach może pojawić się stan podgorączkowy.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Odchudzanie - jak schudnąć z brzucha?
Otyłość brzuszna to złożony problem, który może być wynikiem interakcji wielu różnych czynników. Osoby z nadmierną ilością tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha mogą być bardziej narażone na ryzyko wystąpienia poważnych schorzeń, takich jak choroby serca, udary mózgu, cukrzyca typu 2 i niektóre rodzaje nowotworów, dlatego tak ważne jest prowadzenie zdrowego stylu życia, który obejmuje zrównoważoną dietę, regularną aktywność fizyczną oraz unikanie czynników ryzyka, które mogą sprzyjać otyłości. Otyłość brzuszna przyczyny Otyłość brzuszna, nazywana również otyłością centralną lub otyłością typu jabłko, to stan, w którym nadmiar tkanki tłuszczowej gromadzi się głównie w okolicy brzucha. Przyczyny tego rodzaju otyłości są zazwyczaj wieloczynnikowe i mogą obejmować nieprawidłową dietę i niewystarczającą aktywność fizyczną, genetykę, zaburzenia metaboliczne, a także wiek i niezdrowe nawyki. Spożywanie zbyt dużej ilości kalorii w stosunku do zapotrzebowania energetycznego organizmu, szczególnie w połączeniu z brakiem regularnej aktywności fizycznej, może prowadzić do gromadzenia się tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha. Czynniki dziedziczne mogą predysponować do otyłości brzusznej. Istnieją geny, które mogą wpływać na sposób, w jaki organizm magazynuje tłuszcz, oraz na to, gdzie w organizmie tkanka tłuszczowa jest gromadzona. Długotrwały stres może prowadzić do wzrostu poziomu kortyzolu, hormonu stresu, który z kolei może zwiększać skłonność do odkładania się tłuszczu w okolicy brzucha. Spożywany w nadmiarze alkohol może przyczyniać się do odkładania się tłuszczu w okolicy brzucha, tworząc tzw. "oponkę". Zaburzenia takie jak insulinooporność, cukrzyca typu 2 i zespół metaboliczny mogą sprzyjać gromadzeniu się tłuszczu. Dieta bogata w cukry proste i przetworzone produkty spożywcze może przyczynić się do nadmiernego wzrostu masy ciała, w tym także otyłości brzusznej. Brak odpowiedniej ilości snu może zakłócać równowagę hormonalną organizmu, co może prowadzić do wzrostu apetytu i zwiększonego odkładania się tłuszczu. Z wiekiem zmienia się sposób, w jaki organizm magazynuje tłuszcz, co może prowadzić do otyłości brzusznej, zwłaszcza u osób starszych.
czytaj