Niedobór potasu może powodować osłabienie mięśni, arytmię serca, a nawet zwiększać ryzyko osteoporozy. Dostępne bez recepty suplementy diety z potasem znajdziesz w internetowej Aptece Centralnej.

18.11.2024

Potas – objawy niedoboru, skutki nadmiaru i naturalne źródła tego pierwiastka

Potas to minerał niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu, odgrywający istotną rolę w regulacji ciśnienia krwi, funkcjonowaniu mięśni oraz pracy układu nerwowego. Jego niedobór, zwany hipokaliemią, może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak osłabienie mięśni, zaburzenia rytmu serca czy skurcze. Znajomość zapotrzebowania organizmu na potas oraz włączenie naturalnych źródeł tego pierwiastka do codziennej diety pozwoli zapobiec niedoborom, oraz pomoże zachować sprawność i zdrowie.

Właściwości potasu

Potas jest minerałem i elektrolitem, który odgrywa fundamentalną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Jego podstawową właściwością jest zdolność do przewodzenia impulsów nerwowych, co jest niezbędne do skurczu mięśni, w tym mięśnia sercowego. Ponadto potas bierze udział w regulacji ciśnienia krwi, pomagając utrzymać równowagę sodu i płynów w organizmie, jest także istotnym elementem procesów metabolicznych, wpływając na produkcję energii oraz syntezę białek. Potas pomaga również w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej, co jest istotne dla ogólnej homeostazy organizmu. Jego niedobór lub nadmiar może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, co podkreśla znaczenie utrzymania optymalnego poziomu tego minerału.

Objawy niedoboru potasu

Potas jest niezbędny do wielu funkcji życiowych, takich jak regulacja pracy serca, funkcjonowanie mięśni oraz utrzymanie równowagi płynów w organizmie. Hipokaliemia, czyli niedobór tego pierwiastka może dawać różnorodne objawy, począwszy od zmęczenia i osłabienia organizmu, przez skurcze mięśni, po zaburzenia układu trawiennego i wydalniczego czy kołatanie serca.

Niski poziom potasu objawy:

  • zmęczenie i osłabienie - osoby dotknięte hipokaliemią mogą odczuwać ogólne zmęczenie organizmu oraz osłabienie mięśni;
  • zmiany nastroju - niedobór potasu może wpływać na układ nerwowy, prowadząc do zmian nastroju, drażliwości i zaburzeń psychicznych;
  • skurcze mięśni – brak dostatecznej ilości potasu w codziennej diecie może prowadzić do bolesnych skurczów mięśni w kończynach, skurcze te mogą występować spontanicznie lub nasilać się podczas wysiłku fizycznego;
  • zaburzenia rytmu serca - potas jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania serca, a jego niedobór może prowadzić do niebezpiecznego dla zdrowia nieregularnego bicia serca (arytmii);
  • nadmierne pragnienie - niedostatek potasu może powodować silne pragnienie, co jest reakcją organizmu na próbę kompensacji utraty tego pierwiastka;
  • zmniejszone wydalanie moczu oraz zaparcia - hipokaliemia może prowadzić do zmniejszenia ilości wydalanego moczu, co jest związane z zaburzeniami funkcji nerek, a także powodować problemy trawienne powodując między innymi zaparcia;
  • zwiększone ryzyko osteoporozy – potas pomaga zachować prawidłową gęstość kości, zatem jego długotrwały niedobór może wpływać na ich zdrowie, zwiększając ryzyko rozwoju osteoporozy.

Zapotrzebowanie – ile potasu dziennie należy spożywać?

Normy na potas zostały ustalone na poziomie wystarczającego spożycia dla osób dorosłych i niezależnie od płci i wieku wynoszą one 3500 mg/dobę.

Grupa/wiek (lata) Potas (mg/dobę)

Niemowlęta
0–0,5
0,5–1

400
750

Dzieci
1–3
4–6
7–9

800
1100
1800

Chłopcy
10–12
13–15
16–18

2400
3000
3500

Dziewczęta
10–12
13–15
16–18

2400
3000
3500

Mężczyźni
19–30
31–50
51–65
66–75
> 75

3500
3500
3500
3500
3500

Kobiety
19–30
31–50
51–65
66–75
> 75
ciąża
laktacja


3500
3500
3500
3500
3500
3500
4000


Źródła potasu

Potas powinien być dostarczany organizmowi z różnorodnych, naturalnych źródeł. Do produktów spożywczych bogatych w potas należą przede wszystkim: rośliny strączkowe, orzechy, nasiona, a także owoce i warzywa.

Produkty bogate w potas:

Produkt Zawartość potasu w 100 g
Fasola biała, sucha  1188
Soja, sucha 2132
Morele suszone  1666
Orzechy pistacjowe 1090
Dynia, pestki 810
Awokado 600
Migdały 778
Soczewica czerwona, sucha 874


Potas w tabletkach – kiedy warto rozpocząć suplementację?

Suplementacja potasu preparatami w postaci tabletek lub innych form jest zalecana jedynie w przypadkach, gdy istnieje medyczna potrzeba zwiększenia jego poziomu w organizmie lub gdy istnieje ryzyko jego niedoboru.

Suplementację potasu należy rozważyć: 

  • w przypadku niedoboru potasu (hipokaliemia) potwierdzonego wynikami badania krwi;
  • podczas stosowania leków moczopędnych - diuretyki zwiększają wydalanie potasu przez nerki, zwiększając tym samym ryzyko niedoboru tego pierwiastka;
  • u osób z chorobami przewodu pokarmowego, takimi jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy zespół jelita drażliwego, które mogą utrudniać wchłanianie potasu z pożywienia;
  • u osób regularnie uprawiających intensywny wysiłek fizyczny lub pracujących w warunkach gorąca, u których może dochodzić do nadmiernej utraty potasu przez pot;
  • w przypadku zaburzeń rytmu serca lub arytmii - w takich przypadkach, suplementacja potasu może być stosowana jako część leczenia.

Choć potas dostępny jest w aptekach również bez recepty, decyzja o rozpoczęciu suplementacji powinna być zawsze podejmowana pod nadzorem lekarza, który na podstawie odpowiednich badań i wywiadu medycznego oceni rzeczywistą potrzebę, oraz dobierze odpowiednią dawkę i formę preparatu potasowego. Nadmiar potasu w organizmie może prowadzić do równie poważnych komplikacji co jego niedobór.

Nadmiar potasu

Samodzielna, niepodparta badaniami stężenia potasu we krwi suplementacja tego pierwiastka może prowadzić do hiperkaliemii, stanu, który zakłóca normalną funkcję mięśni i nerwów, szczególnie wpływając na mięsień sercowy. O nadmiarze potasu w organizmie świadczyć może między innymi spowolnienie akcji serca (bradykardia), osłabienie lub porażenie mięśni, a także uczucie mrowienia i drętwienia kończyn. Na hiperkaliemię szczególnie narażone są osoby z problemami w funkcjonowaniu układu wydalniczego, ponieważ ich nerki mogą nie być w stanie skutecznie usuwać nadmiaru potasu z organizmu. Dlatego ważne jest monitorowanie spożycia potasu i utrzymanie jego poziomu w zdrowych granicach. 

Jak obniżyć potas domowymi sposobami

Hiperkaliemia może stanowić poważne zagrożenie dla życia, wymagające natychmiastowej interwencji medycznej. Jeśli badanie potasu potwierdziło nadmiar tego pierwiastka w organizmie, lekarz może zastosować leki zmniejszające jego stężenie oraz środki moczopędne, które pomogą w usuwaniu nadmiaru potasu z organizmu. Farmakoterapię warto wzmocnić domowymi metodami. Domowe sposoby na obniżenie poziomu potasu obejmują przede wszystkim włączenie do diety produktów o niskiej zawartości tego minerału i unikanie lub ograniczenie spożycia produktów bogatych w potas. Dieta ubogopotasowa powinna opierać się zatem na chudym mięsie, rybach, nabiale i produktach zbożowych. Sięgając po owoce, należy wybierać te o niskiej zawartości potasu, takie jak jabłka, maliny czy truskawki, natomiast warzywa należy spożywać wyłącznie po ugotowaniu, stosując dodatkowo metodę podwójnego gotowania bez użycia soli.


PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

Choroba wieńcowa – przyczyny, objawy i sposoby leczenia choroby niedokrwiennej serca
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Choroba wieńcowa – przyczyny, objawy i sposoby leczenia choroby niedokrwiennej serca

Choroba wieńcowa, nazywana także chorobą niedokrwienną serca, to schorzenie układu krążenia, które może prowadzić między innymi do zawału serca. Powstaje na skutek zwężenia lub zablokowania tętnic wieńcowych, co ogranicza dopływ tlenu do mięśnia sercowego. Jakie są główne przyczyny choroby wieńcowej? Jakie objawy daje niedokrwienie serca? Znajomość odpowiedzi na te pytania pozwoli właściwie zadbać o profilaktykę schorzenia, a świadomość sposobów leczenia pomoże w wyborze najlepszej metody terapii.  Choroba wieńcowa – co to? Choroba niedokrwienna serca to choroba układu krążenia spowodowane zwężeniem lub zablokowaniem tętnic wieńcowych, które dostarczają tlen i składniki odżywcze do mięśnia sercowego. Główną przyczyną tego procesu jest miażdżyca, czyli odkładanie się blaszek miażdżycowych na ścianach naczyń krwionośnych. Ograniczony przepływ krwi do serca może prowadzić do bólu w klatce piersiowej (dławicy piersiowej), duszności, a w skrajnych przypadkach – do zawału serca. Choroba rozwija się stopniowo i często przez długi czas nie daje wyraźnych objawów, dlatego tak ważna jest profilaktyka oraz regularne badania kontrolne. ChNS – przyczyny Choroba niedokrwienna serca (ChNS) najczęściej rozwija się na skutek miażdżycy, czyli procesu odkładania się blaszek miażdżycowych w tętnicach wieńcowych. Tworzące się złogi tłuszczowe, cholesterol oraz inne substancje stopniowo zwężają światło naczyń krwionośnych, ograniczając przepływ krwi do serca. Do głównych czynników ryzyka należą niezdrowa dieta bogata w tłuszcze nasycone i cukry, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca oraz przewlekły stres. Nie bez znaczenia są także predyspozycje genetyczne – jeśli w rodzinie występowały choroby serca, rośnie ryzyko ChNS. Wczesne rozpoznanie czynników ryzyka oraz zmiana stylu życia oraz rzucenie palenia mogą skutecznie opóźnić rozwój choroby i zmniejszyć ryzyko powikłań.

czytaj
Kac – objawy, sposoby zapobiegania i metody leczenia złego samopoczucia po spożyciu alkoholu
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Kac – objawy, sposoby zapobiegania i metody leczenia złego samopoczucia po spożyciu alkoholu

Ciężka głowa, suchość w ustach, mdłości i problemy z koncentracją to typowe objawy kaca. Jego główną przyczyną jest metabolizm alkoholu w organizmie - etanol, czyli alkohol etylowy zawarty w napojach wyskokowych, jest traktowany przez organizm jak toksyna, wątroba przekształca go w aldehyd octowy, substancję jeszcze bardziej toksyczną niż sam alkohol. Znajomość skutecznych sposobów zapobiegania kacowi oraz sprawdzonych sposobów na syndrom dnia poprzedniego pomoże szybciej wrócić do formy niezależnie od tego, czy dopiero planujemy zakrapianą alkoholem imprezę, czy szukamy ulgi po hucznej zabawie. Co to jest kac? - przyczyny Kac to stan złego samopoczucia, który pojawia się kilka godzin po spożyciu alkoholu, najczęściej następnego dnia rano. Po wypiciu napojów zawierających etanol wątroba przekształca go w aldehyd octowy – toksyczny związek chemiczny, który odpowiada za wiele nieprzyjemnych objawów kaca, takich jak bóle głowy, nudności czy ogólne osłabienie organizmu. Kolejnym czynnikiem jest działanie odwadniające alkoholu – alkohol zwiększa produkcję moczu, co prowadzi do utraty wody i elektrolitów, powodując uczucie suchości w ustach i zaburzenia równowagi elektrolitowej. Nie bez znaczenia jest także wpływ alkoholu na układ nerwowy i jakość snu – mimo że po jego spożyciu łatwiej jest zasnąć, to jednak sen staje się płytszy i przerywany, przez co organizm nie ma szans na pełną regenerację. 

czytaj
Opryszczka. Przyczyny zimna na ustach i leczenie opryszczki wargowej
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Opryszczka. Przyczyny zimna na ustach i leczenie opryszczki wargowej

Opryszczka wargowa to dolegliwość objawiająca się bolesnymi pęcherzykami. Występuje najczęściej w okresie osłabienia organizmu, długotrwałego stresu oraz zmiennej pogody. Poza nieprzyjemnym swędzeniem, mrowieniem czy pieczeniem opryszczka wpływa negatywnie również na ogólne samopoczucie i wygląd, dlatego warto wiedzieć, jak skutecznie sobie z nią radzić oraz jak zapobiegać jej nawrotom. Jak wygląda zimno na ustach? Charakterystyczne, wypełnione płynem pęcherzyki na wargach, wokół ust lub w okolicy nosa to typowe objawy opryszczki wargowej. Początkowo skóra w tych miejscach może zacząć swędzieć, piec lub sprawiać wrażenie ściągniętej. Wkrótce na tym obszarze pojawiają się małe, bolesne bąbelki, które po kilku dniach pękają, tworząc owrzodzenia.  Opryszczka na ustach przyczyny. Czy opryszczka jest zaraźliwa? Febra na ustach jest wywoływana przez wirus opryszczki wargowej herpes simplex (HSV-1), który wnika do organizmu i pozostaje w nim przez całe życie. W wyniku osłabienia układu odpornościowego, stresu, przeziębienia czy zmian temperatury otoczenia może dojść do jej aktywacji i pojawienia się pęcherzyków. Wirus jest bardzo zaraźliwy i łatwo przenosi się przez bezpośredni kontakt z zakażoną skórą, śliną, a także poprzez korzystanie z tych samych przedmiotów (np. ręczników czy szminki). Z tego powodu ważne jest, aby unikać bliskich kontaktów z osobami mającymi opryszczkę, szczególnie w aktywnej fazie, pamiętając jednak, że wirus może być przenoszony nawet wtedy, gdy objawy nie są jeszcze widoczne.

czytaj
Bezpieczne opalanie - ochrona przeciwsłoneczna skóry
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Bezpieczne opalanie - ochrona przeciwsłoneczna skóry

Opalanie to nieodłączny element letniego relaksu na świeżym powietrzu, jednak promienie słoneczne, choć niezbędne do produkcji witaminy D i korzystnie wpływające na nasz nastrój i wygląd mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia skóry. Zbyt długa i nieodpowiedzialna ekspozycja na słońce może prowadzić do oparzeń słonecznych, przyspiesza starzenia się skóry oraz zwiększa ryzyko raka skóry. Jak zatem opalać się bezpiecznie? Poza unikaniem zbyt długiego wylegiwania się na słońcu oraz korzystania z promieni słonecznych poza godzinami największego promieniowania (10-16) pamiętać należy o niezbędnej ochronie w postaci filtrów przeciwsłonecznych. Wybór odpowiedniego filtra i umiejętne stosowanie kosmetyków przeciwsłonecznych zapewni właściwą ochronę oraz pozwoli cieszyć się piękną, a przede wszystkim zdrową opalenizną. Filtry przeciwsłoneczne – rodzaje filtrów SPF Filtry przeciwsłoneczne są kluczowym elementem ochrony skóry przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego (UV). Różnią się one między sobą mechanizmem działania, składem oraz poziomem ochrony, który określany jest współczynnikiem ochrony przeciwsłonecznej (SPF). Wśród dostępnych na rynku filtrów SPF znajdziemy filtry fizyczne, chemiczne, hybrydowe oraz filtry naturalne. Filtry mineralne (fizyczne) Filtry mineralne, znane również jako fizyczne, działają na zasadzie odbijania i rozpraszania promieniowania UV. Są to najczęściej tlenek cynku (ZnO) i dwutlenek tytanu (TiO2). Tlenek cynku (ZnO): zapewnia ochronę przed promieniowaniem UVA i UVB. Jest szczególnie polecany dla osób o wrażliwej skórze. Dwutlenek tytanu (TiO2): chroni głównie przed promieniowaniem UVB i częściowo przed UVA. Jest powszechnie stosowany w kosmetykach przeciwsłonecznych. Filtry chemiczne (organiczne) Filtry chemiczne, zwane również organicznymi, działają poprzez absorpcję promieniowania UV i przekształcanie go w ciepło, które jest następnie uwalniane z powierzchni skóry. Do filtrów chemicznych zawartych w dostępnych na rynku kosmetyczkach przeciwsłonecznych należą między innymi: oktokrylen, oksybenzon czy octinoxate. Filtry hybrydowe Filtry hybrydowe łączą w sobie właściwości filtrów mineralnych i chemicznych, oferując wszechstronną ochronę przed promieniowaniem UV. Dzięki tej kombinacji mogą oferować zalety obu typów filtrów zapewniając szersze spektrum ochrony i lepszą stabilność. Filtry naturalne Niektóre kosmetyki przeciwsłoneczne zawierają składniki pochodzenia naturalnego, takie jak np. olej z nasion malin, marchwi, masło shea lub inne substancje naturalne, które mają właściwości chroniące przed UV. Choć ich skuteczność może być niższa w porównaniu do filtrów chemicznych lub mineralnych, są one często wybierane przez osoby preferujące naturalne kosmetyki.

czytaj