Nawał mleka, brak pokarmu i bolące sutki to trudności, z którymi stykają się młode mamy karmiące piersią. Laktatory, preparaty na zwiększenie laktacji oraz maści na brodawki sutkowe znajdziesz w internetowej Aptece Centralnej.

16.11.2024

Nawał mleka, brak pokarmu i bolące sutki. Wszystko co należy wiedzieć o laktacji

Karmienie piersią to szczególny czas, który niesie ze sobą wiele nowych wyzwań. Nawał mleczny lub brak pokarmu, zastoje w piersiach czy bolące sutki to tylko niektóre problemy, które mogą zaskoczyć młode mamy. Jak radzić sobie z nadmiarem mleka, a co zrobić, gdy brakuje pokarmu? Jak dbać o piersi, aby uniknąć bólu i dyskomfortu? Sprawdzone techniki karmienia, metody wspomagania laktacji i produkty do pielęgnacji i ochrony brodawek sutkowych pomogą wejść w proces karmienia, by móc skupić się wyłącznie na budowaniu więzi z maleństwem.

Hiperlaktacja — ile trwa nawał pokarmu?

Nawał pokarmu to naturalny proces będący częścią regulacji laktacji; pojawia się zazwyczaj między 2. a 6. dobą po porodzie, gdy nagle wzrasta produkcja mleka i może trwać od kilku dni do nawet tygodnia. Podczas hiperlaktacji piersi stają się bardzo pełne, twarde i nabrzmiałe, co przy niedostatecznym lub nieumiejętnym opróżnianiu piersi przez dziecko może powodować ból, dyskomfort i zastoje.

Jak łagodzić objawy nawału? 

Aby złagodzić uczucie nabrzmienia i dyskomfortu, można stosować: częste karmienie, masaż piersi oraz okłady.

  • Karmienie na żądanie zapewni regularne opróżnianie piersi. Jeśli dziecko nie zjada wystarczająco dużo mleka podczas karmienia, a piersi nadal są pełne, ulgę może przynieść laktator; nie należy jednak odciągać mleka zbyt często, aby nie stymulować nadmiernej produkcji.
  • Delikatne masowanie piersi przed i w trakcie karmienia – masaż piersi przed przystawieniem dziecka może pomóc w zmiękczeniu obrzmienia i ułatwić wypływ mleka, a delikatne masowanie wzdłuż linii przewodów mlecznych podczas karmienia poprawić przepływ mleka.
  • Ciepłe okłady przed karmieniem pomogą w rozluźnieniu piersi.
  • Chłodne kompresy po karmieniu, aby złagodzą obrzęk i zmniejszą ból.

Zastoje w piersiach – objawy i przyczyny

Kiedy produkcja mleka przewyższa potrzeby dziecka, może dojść do przepełnienia piersi, a nawet do zastoju pokarmu. Zastój mleka w piersiach objawia się uczuciem twardości piersi, utrudniającą karmienie bolesnością i tkliwością, a nawet powstawaniem twardych grudek i miejscowego zaczerwienienia skóry w obszarze zastoju. Do zastoju pokarmu, poza hiperlaktacją, przyczynia się przede wszystkim nieregularne i nieefektywne opróżnianie piersi, ale także nieprawidłowa pozycja podczas karmienia, noszenie zbyt ciasnej bielizny, stres i zmęczenie młodej mamy, zbyt częste dokarmianie dziecka butelką czy nagłe odstawienie dziecka od piersi. 

  • Nieregularne karmienie, zbyt długie przerwy między karmieniami (np. w nocy) lub rzadsze opróżnianie piersi powoduje, że co mleko gromadzi się w piersiach.
  • Nieskuteczne ssanie dziecka — niemowlę może niewystarczająco opróżniać pierś, np. z powodu nieprawidłowego przystawienia do piersi, słabego odruchu ssania lub krótkiego wędzidełka języka.
  • Stres i zmęczenie matki — emocjonalne i fizyczne obciążenie może hamować wypływ mleka, co powoduje, że piersi nie są opróżniane w pełni.
  • Nieprawidłowa pozycja karmienia lub noszenie zbyt ciasnej bielizny może blokować przepływ mleka.
  • Częste korzystanie ze smoczka lub dokarmianie butelką może powodować, że dziecko rzadziej ssie pierś, co prowadzi do zastoju.
  • Gwałtowne zmniejszenie częstotliwości karmień może spowodować, że mleko nie będzie skutecznie usuwane.

Zastój pokarmu, choć to częsty problemem w okresie karmienia piersią, jeśli nie zostanie odpowiednio rozwiązany, może prowadzić do dalszych komplikacji, takich jak zapalenie piersi.

Karmienie piersią, choć buduje więź między mamą i dzieckiem, może przysporzyć pewnych problemów.  Poznaj najczęstsze trudności związane z laktacją.

Zapalenie piersi przy karmieniu

Zapalenie piersi to bolesny stan zapalny gruczołu piersiowego, który często występuje u kobiet karmiących piersią. Może pojawić się w wyniku nieopróżniania piersi z mleka, co prowadzi do zastoju mleka i stanu zapalnego. 

Stan zapalny piersi – objawy

  • Bolesność w piersi, szczególnie podczas karmienia.
  • Obrzęk i zaczerwienienie skóry piersi.
  • Gorączka (powyżej 38°C) i uczucie ogólnego rozbicia, podobne do objawów grypy.
  • Stwardnienia lub guzy w piersi.
  • Uczucie pieczenia w piersi, które może nasilać się w trakcie karmienia.

Przyczyny zapalenia piersi

  • Niepełne opróżnienie piersi i zastój mleka to główna przyczyna stanu zapalnego.
  • Niedrożność kanalików mlecznych – blokady w przewodach mlecznych mogą powodować stan zapalny.
  • Bakterie – np. gronkowiec złocisty, mogą przedostać się przez popękane brodawki sutkowe do piersi, wywołując zakażenie.

Leczenie zapalenia piersi

  • Regularne karmienie lub odciąganie pokarmu pomaga opróżniać pierś i zapobiegać pogłębianiu się zastoju. Należy pamiętać, by w pierwszej kolejności przystawiać dziecko do chorej piersi, aby skutecznie opróżnić przewody.
  • Odpoczynek i picie dużych ilości płynów będą wspierać organizm w walce z infekcją.
  • Ciepłe okłady przed karmieniem pomogą w rozluźnieniu piersi i ułatwią wypływ mleka.
  • Chłodne kompresy po karmieniu redukują obrzęk i ból po karmieniu.
  • Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne takie jak paracetamol lub ibuprofen mogą pomóc w łagodzeniu bólu i gorączki.
  • Jeśli zapalenie ma podłoże bakteryjne, lekarz może przepisać antybiotyki, które są bezpieczne w czasie karmienia piersią. Ważne jest, aby przyjąć całą kurację antybiotykową, nawet jeśli objawy ustąpią wcześniej.

Jak pobudzić laktację?

Odwrotnym do nawału mlecznego problemem może okazać się niedostateczna ilość pokarmu. Jak bezpiecznie stymulować produkcję mleka? Pierwszy – najważniejszy krok do zwiększenia ilości pokarmu to częste przystawianie dziecka do piersi lub korzystanie z laktatora, który symuluje naturalne ssanie. Ważne jest również zadbanie o odpowiednią ilość płynów oraz zbilansowaną dietę matki, ponieważ jej nawodnienie i sposób odżywienia bezpośrednio wpływają na ilość pokarmu. Pomocne mogą być także suplementy diety na zwiększenie laktacji na bazie ziół czy stosowany samodzielnie lub jako składnik suplementów diety słód jęczmienny.

Pielęgnacja piersi podczas laktacji

Odpowiednia pielęgnacja piersi w okresie laktacji zapewni kobiecie poczucie komfortu oraz pomoże w utrzymaniu zdrowia piersi. Chłonne wkładki laktacyjne zapewnią suchość i zapobiegną podrażnieniom skóry spowodowanym wyciekającym mlekiem, nakładki na sutki mogą ułatwić karmienie, chroniąc wrażliwe brodawki, a specjalistyczne preparaty na popękane brodawki sutkowe zawierające lanolinę lub inne regenerujące składniki przyspieszą gojenie i złagodzą ból towarzyszący początkom karmienia.

Wkładki laktacyjne 

Jednorazowe, cienkie i dyskretne wkładki laktacyjne to dedykowane kobietom karmiącym produkty higieniczne, które umieszczone wewnątrz miseczki biustonosza wchłaniają wyciekające mleko i chronią ubrania przed wilgocią. Są wykonane z miękkich, delikatnych dla skóry, chłonnych materiałów, wykończone wodoodporną, zapobiegającą przeciekaniu warstwą, wyposażoną w samoprzylepny pasek, który mocuje je do bielizny. Anatomiczny kształt wkładki zapewnia maksymalne dopasowanie do kształtu piersi i wygodę noszenia. 

Maści na brodawki

Podrażnienia brodawek sutkowych to częsta dolegliwość kobiet karmiących piersią. Towarzyszący podrażnieniu ból i dyskomfort pomogą złagodzić maści na brodawki z lanoliną lub dekspantenolem. Lanolina to naturalny składnik pochodzący z wełny owiec, który jest bardzo skuteczny w łagodzeniu podrażnień i regeneracji skóry. Nawilża i zmiękcza skórę, tworzy warstwę ochronną na brodawkach, co przyspiesza ich gojenie. Pozbawiona substancji zapachowych maść z lanoliną jest bezpieczna do stosowania podczas karmienia piersią i nie wymaga zmywania przed przystawieniem dziecka. 

Kapturki do karmienia

Wykonane z miękkiego, bezpiecznego silikonu elastyczne nakładki na sutki to pomocne podczas karmienia piersią akcesorium, które nie tylko chroni przed podrażnieniami, ale także ułatwia przystawienie dziecka. Kapturki dostępne są w różnych rozmiarach, co pozwala na dopasowanie ich do indywidualnych potrzeb. 


PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

Zespół Reye'a – przyczyny, objawy, powikłania
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Zespół Reye'a – przyczyny, objawy, powikłania

Zespół Reye’a to bardzo poważne schorzenie, które najczęściej dotyka dzieci i młodzież w trakcie lub po przebyciu infekcji wirusowej. Choroba rozwija się nagle, a jej przebieg może być dramatyczny – prowadząc do uszkodzenia wątroby i mózgu (encefalopatia), a nawet śmierci. Choć dziś występuje znacznie rzadziej niż jeszcze kilkadziesiąt lat temu, nadal warto znać jej przyczyny, wiedzieć, jakie objawy powinny zaniepokoić rodziców oraz jakie mogą być konsekwencje zdrowotne. Zespół Reye'a – przyczyny Ryzyko wystąpienia choroby zwiększa się szczególnie w okresie infekcji wirusowych, gdy stosowane są niewłaściwe leki przeciwgorączkowe. Zespołu Reye’a najczęściej spowodowany jest nieprawidłową reakcją organizmu na przebytą infekcję wirusową. Najsilniej z chorobą wiąże się zastosowanie kwasu acetylosalicylowego (aspiryny) u dzieci i młodzieży poniżej 12. roku życia w trakcie leczenia gorączki i bólu. Uważa się również, że u niektórych osób zespół Reye’a może być związany z predyspozycjami genetycznymi, które wpływają na metabolizm kwasów tłuszczowych w wątrobie.  Aspiryna dla dzieci Stosowanie aspiryny (kwasu acetylosalicylowego) u dzieci i młodzieży poniżej 12. roku życia jest zdecydowanie odradzane ze względu na ryzyko rozwoju zespołu Reye’a. Choć lek ten od lat jest popularnym środkiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym u dorosłych, u najmłodszych może prowadzić do groźnych powikłań neurologicznych i uszkodzenia wątroby. Z tego powodu w pediatrii aspiryna nie powinna być stosowana, a w razie potrzeby obniżania temperatury czy łagodzenia bólu zaleca się sięganie po alternatywne leki przeciwgorączkowe, takie jak paracetamol lub ibuprofen w odpowiednich – dostosowanych do wieku i wagi dziecka dawkach. 

czytaj
Hipoglikemia – objawy niedocukrzenia oraz skuteczne sposoby leczenia i zapobiegania
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Hipoglikemia – objawy niedocukrzenia oraz skuteczne sposoby leczenia i zapobiegania

Hipoglikemia, czyli nagły spadek poziomu glukozy we krwi, to stan, który może być niebezpieczny zarówno dla osób z cukrzycą, jak i tych, które na co dzień nie zmagają się z chorobami metabolicznymi. Do niedocukrzenia może dojść m.in. po intensywnym wysiłku fizycznym, długiej przerwie między posiłkami czy po spożyciu alkoholu. Objawy bywają różnorodne – od osłabienia i nadmiernego głodu, przez drżenie rąk i zawroty głowy, aż po zaburzenia świadomości. Szybka reakcja i znajomość skutecznych sposobów leczenia oraz zapobiegania spadkom cukru pozwolą uniknąć groźnych konsekwencji i zadbać o bezpieczeństwo w codziennym życiu. Co to jest hipoglikemia? Hipoglikemia to stan, w którym poziom glukozy we krwi spada poniżej wartości uznawanych za prawidłowe – najczęściej poniżej 70 mg/dl (3,9 mmol/l). Glukoza jest głównym źródłem energii dla organizmu, a zwłaszcza dla mózgu, dlatego jej niedobór może szybko prowadzić do zaburzeń koncentracji, osłabienia, a w ciężkich przypadkach nawet utraty przytomności. Niedocukrzenie pojawia się najczęściej u osób z cukrzycą przyjmujących insulinę lub niektóre leki doustne, jednak może wystąpić także u osób bez tej choroby – na przykład po nadmiernym wysiłku fizycznym, po spożyciu alkoholu czy przy zbyt długiej przerwie między posiłkami. Hipoglikemia nie powinna być lekceważona, ponieważ nieleczona może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. Rodzaje hipoglikemii Hipoglikemia może przybierać różne postaci, w zależności od przyczyny oraz momentu jej wystąpienia. Najczęściej wyróżnia się: hipoglikemię reaktywną, hipoglikemię polekową, hipoglikemię nocną oraz hipoglikemię głodową. Hipoglikemia reaktywna pojawia się zwykle kilka godzin po posiłku, kiedy poziom cukru we krwi gwałtownie spada w wyniku nadmiernego wydzielania insuliny. Może dotyczyć zarówno osób z cukrzycą, jak i zdrowych. Hipoglikemia polekowa najczęściej występuje u pacjentów z cukrzycą stosujących insulinę lub niektóre leki przeciwcukrzycowe, które mogą obniżać poziom glukozy. Hipoglikemia nocna rozwija się podczas snu i bywa szczególnie groźna, ponieważ łatwo ją przeoczyć. Objawia się m.in. bólami głowy po przebudzeniu czy uczuciem zmęczenia. Hipoglikemia głodowa pojawia się w wyniku długotrwałego postu, zbyt małej ilości spożytych kalorii albo przy intensywnym wysiłku fizycznym bez odpowiedniego uzupełnienia energii. Każdy z tych rodzajów niedocukrzenia może dawać podobne objawy, ale umiejętność ich rozróżnienia ułatwia prawidłowe rozpoznanie problemu i dobranie właściwej metody zapobiegania.

czytaj
Probiotyki – dlaczego warto włączyć je do codziennej diety?
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Probiotyki – dlaczego warto włączyć je do codziennej diety?

Zdrowie jelit ma ogromny wpływ na cały organizm – od odporności, przez trawienie, aż po samopoczucie. W utrzymaniu zdrowia jelit podstawową rolę odgrywają probiotyki, czyli żywe kultury bakterii wspierające równowagę mikroflory. Można je znaleźć zarówno w naturalnych produktach spożywczych, jak i w formie łatwych do stosowania suplementów diety dostępnych w aptece. Regularne sięganie po probiotyki to prosty sposób na poprawę odporności, ochronę jelit podczas antybiotykoterapii oraz wsparcie układu pokarmowego na co dzień. Co to jest probiotyk? Probiotyk to żywy mikroorganizm, najczęściej bakteria kwasu mlekowego lub drożdże, który podany w odpowiedniej ilości wywiera korzystny wpływ na zdrowie człowieka. Jego głównym zadaniem jest wspieranie naturalnej mikroflory jelitowej, czyli „dobrych bakterii” obecnych w przewodzie pokarmowym. Dzięki temu probiotyki pomagają utrzymać równowagę w jelitach, co ma bezpośredni wpływ na odporność, prawidłowe trawienie oraz ogólne samopoczucie. Naturalne probiotyki Naturalne probiotyki to produkty spożywcze, które zawierają żywe kultury bakterii wspierające mikroflorę jelitową. Najczęściej kojarzą się z fermentowanym nabiałem, takim jak jogurty, kefiry czy maślanki, ale warto pamiętać, że bogatym źródłem dobroczynnych bakterii są także kiszonki – kapusta, ogórki, buraki czy kimchi.  Bakterie probiotyczne - rodzaje Suplementy probiotyczne dostępne w aptekach różnią się między sobą rodzajem, gatunkiem i szczepem bakterii, które zawierają. To właśnie szczep decyduje o właściwościach danego probiotyku i jego skuteczności w określonych dolegliwościach. Najczęściej stosowane są bakterie z gatunków Lactobacillus i Bifidobacterium, które wspierają równowagę mikroflory jelitowej, pomagają przy biegunkach, zaparciach oraz wzmacniają odporność. Popularne są również Saccharomyces boulardii, czyli drożdże probiotyczne, polecane szczególnie przy biegunkach związanych z antybiotykoterapią czy podróżami. Na rynku dostępne są zarówno probiotyki jednoszczepowe, jak i wieloszczepowe, które łączą kilka różnych mikroorganizmów, wspierając organizm w szerszym zakresie. Wybór odpowiedniego preparatu warto dostosować do indywidualnych potrzeb, wieku oraz aktualnego stanu zdrowia. Synbiotyk – probiotyk + prebiotyk Synbiotyk to nowoczesne połączenie probiotyku z prebiotykiem, czyli żywych kultur bakterii i substancji, które stanowią dla nich pożywkę. Dzięki temu dobre bakterie mają lepsze warunki do rozwoju i dłużej utrzymują się w jelitach, co przekłada się na skuteczniejsze działanie. Najczęściej stosowanymi prebiotykami są inulina, fruktooligosacharydy (FOS) czy błonnik rozpuszczalny, które wspierają namnażanie dobroczynnych mikroorganizmów.

czytaj
Powakacyjna pielęgnacja. Regeneracja skóry i włosów po lecie
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Powakacyjna pielęgnacja. Regeneracja skóry i włosów po lecie

Intensywne promieniowanie UV, słona morska woda, chlor z basenów oraz wysoka temperatura często pozostawiają na skórze i włosach ślady w postaci przesuszenia, podrażnień czy utraty blasku. Powakacyjna pielęgnacja przy użyciu odpowiednich, dostosowanych do indywidualnych potrzeb kosmetyków przywróci zdrowy wygląd i pozwoli cieszyć się nawilżeniem i elastycznością aż do kolejnego lata. Wpływ promieniowania UV, słonej wody i chloru na urodę Promienie słoneczne oraz kąpiele w morzu czy basenie to nieodłączne elementy wakacyjnego wypoczynku, które niestety pozostawiają swój ślad na urodzie.  Promieniowanie UV przyspiesza procesy starzenia skóry – osłabia włókna kolagenowe, powoduje utratę jędrności, przesuszenie oraz pojawianie się przebarwień. Słona woda intensywnie odwadnia zarówno skórę, jak i włosy, odbierając im elastyczność i zdrowy wygląd. Obecny w basenach chlor narusza naturalną barierę hydrolipidową skóry, prowadząc do podrażnień. Chlor osadza się także na włosach, sprawiając, że stają się szorstkie i pozbawione matowe.  Połączenie tych czynników sprawia, że po lecie nasza cera i włosy wymagają szczególnej troski oraz skutecznej regeneracji. Jak rozpoznać przesuszenie i uszkodzenia posłoneczne? Skóra po wakacjach może stać się matowa, szorstka w dotyku, a także nadmiernie napięta i nieprzyjemnie ściągnięta. Często towarzyszy temu pieczenie, swędzenie lub zaczerwienienie, świadczące o podrażnieniu i osłabionej barierze ochronnej. Objawem fotouszkodzeń są również nierównomierna pigmentacja, przebarwienia czy drobne zmarszczki, które stają się bardziej widoczne po intensywnej ekspozycji na słońce. W przypadku włosów typowe symptomy to utrata blasku, łamliwość, rozdwojone końcówki i trudności w rozczesywaniu. 

czytaj