20.03.2025
Jak dbać o oczy? Witaminy na wzrok, higiena i gimnastyka oczu
Oczy każdego dnia narażone są na szereg wyzwań – niebieskie światło, suche powietrze, czy nieodpowiednia – uboga w ważne dla oczu składniki odżywcze dieta. Aby zachować zdrowy wzrok i komfort widzenia warto wzbogacić codzienne odżywianie w produkty bogate w witaminy A, C, E, luteinę i kwasy omega-3, stosować regularne przerwy od ekranów oraz pielęgnować przesuszone oczy za pomocą nawilżających kropli do oczu z kwasem hialuronowym. Wprowadzone w porę zdrowe nawyki będą najlepszą inwestycją w dobrą kondycję oczu.
Suplementy na oczy
Tabletki na oczy to doskonałe wsparcie dla osób, które chcą zadbać o wzrok „od środka”. W ich składzie warto szukać witamin wspierających prawidłowe widzenie, luteiny, zeaksantyny oraz zdrowych kwasów tłuszczowych.
- Witaminy A, C i E chronią komórki oka przed stresem oksydacyjnym i wspierają prawidłowe funkcjonowanie siatkówki.
- Luteina i zeaksantyna odgrywają kluczową rolę w ochronie plamki żółtej przed szkodliwym światłem niebieskim i promieniowaniem UV, co pomaga utrzymać ostrość widzenia.
- Kwasy omega-3, szczególnie DHA, wspierają zdrowie siatkówki, poprawiają jakość filmu łzowego i pomagają w łagodzeniu objawów zespołu suchego oka.
Regularne stosowanie suplementów wzbogaconych o te składniki może nie tylko poprawić kondycję oczu, ale również zapobiec rozwojowi takich schorzeń jak zwyrodnienie plamki żółtej (AMD) czy zaćma.
Witaminy na wzrok
Dieta bogata we właściwe witaminy i składniki odżywcze wspiera utrzymanie zdrowia oczu oraz prawidłowe widzenie. Jedną z najważniejszych witamin w diecie na zdrowe oczy jest witamina A, która wspiera prawidłowe funkcjonowanie siatkówki i zapobiega problemom z widzeniem o zmierzchu, tzw. kurzej ślepocie. Nie mniej istotna jest witamina C, silny antyoksydant, który chroni oczy przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i zmniejsza ryzyko rozwoju zaćmy. Kolejnym niezbędnym składnikiem są witaminy z grupy B, szczególnie B2 i B6, które wspomagają zdrowie nerwu wzrokowego i mogą łagodzić objawy zmęczenia oczu. Warto także sięgnąć po produkty bogate w witaminę E, która wspiera ochronę komórek oka przed uszkodzeniami oksydacyjnymi.
Luteina na oczy
Dla prawidłowego widzenia niezwykle ważne są również luteina i zeaksantyna – naturalne karotenoidy, które filtrują szkodliwe światło niebieskie i chronią plamkę żółtą przed degeneracją. Luteina to jeden z najważniejszych składników odżywczych dla zdrowia oczu. Odgrywa szczególnie ważną rolę w ochronie siatkówki i plamki żółtej – obszaru odpowiedzialnego za ostrość widzenia. Ten naturalny karotenoid działa jak filtr ochronny, pochłaniając szkodliwe promieniowanie niebieskie emitowane przez ekrany komputerów, telefonów czy światło słoneczne. Luteina jest również silnym antyoksydantem, który neutralizuje wolne rodniki, zmniejszając ryzyko uszkodzeń w obrębie oka i opóźniając rozwój chorób takich jak zwyrodnienie plamki żółtej, czy zaćma. Ponieważ organizm nie produkuje luteiny samodzielnie, jej odpowiednia ilość musi być dostarczana wraz z dietą. Najlepszymi źródłami luteiny są zielone warzywa liściaste, takie jak szpinak, jarmuż i brokuły, a także żółtka jaj czy papryka. W przypadku niedoborów lub zwiększonego narażenia na czynniki szkodliwe warto sięgnąć po suplementy zawierające luteinę.
Kwasy omega-3
Kwasy omega-3, zwłaszcza DHA (kwas dokozaheksaenowy) i EPA (kwas eikozapentaenowy), to zdrowe tłuszcze, które wpływają pozytywnie na utrzymanie zdrowia oczu. DHA jest głównym składnikiem siatkówki oka i wspiera jej prawidłowe funkcjonowanie, poprawiając ostrość widzenia oraz chroniąc przed zwyrodnieniem plamki żółtej. Omega-3 mają również właściwości przeciwzapalne, dzięki czemu pomagają redukować podrażnienia i zmniejszają ryzyko rozwoju zespołu suchego oka, dodatkowo, poprawiają jakość filmu łzowego, zapobiegając nadmiernemu parowaniu łez i dyskomfortowi. Źródła kwasów omega-3 to przede wszystkim tłuste ryby morskie, takie jak łosoś, makrela czy sardynki, a także orzechy włoskie i nasiona lnu. W przypadku niedoborów lub braku możliwości dostarczenia odpowiednich ilości tych składników z dietą warto sięgnąć po kapsułki z omega-3, które wspomagają zdrowie oczu i ogólną kondycję organizmu.
Czym przemywać oczy?
Prawidłowe przemywanie oczu to istotny, a często pomijany element codziennej higieny, który usuwa zanieczyszczenia, pomaga łagodzić podrażnienia i zapobiegać infekcjom. Do przemywania oczu najlepiej używać sterylnych preparatów, takich jak specjalistyczne płyny do higieny oczu, szczególnie roztwory z dodatkiem nawilżającego kwasu hialuronowego oraz wyciągów z rumianku czy świetlika, znanych z właściwości kojących i przeciwzapalnych. W przypadku podrażnień lub uczucia piasku pod powiekami można stosować sól fizjologiczną – jest ona bezpieczna i neutralna dla delikatnych tkanek oka. Należy unikać przemywania oczu wodą z kranu, która może zawierać zanieczyszczenia i drażniące związki chemiczne.
Krople do oczu
Uzupełnienie przemywania stanowią oczyszczające lub nawilżające krople do oczu, często nazywane „sztucznymi łzami”. Ich zadaniem jest usuwanie zanieczyszczeń i nawilżenie powierzchni oka oraz przywrócenie naturalnej warstwy ochronnej filmu łzowego. Preparaty te często zawierają kwas hialuronowy, który doskonale wiąże wodę, zapewniając długotrwałe uczucie komfortu. Krople nawilżające są dostępne w różnych formach, w tym w praktycznych, jednorazowych ampułkach, idealnych do codziennego użytku. Regularne stosowanie takich preparatów pomaga zapobiegać objawom zespołu suchego oka i chroni wzrok przed wpływem szkodliwych czynników zewnętrznych. Jeśli suchość oczu utrzymuje się mimo stosowania kropli, warto skonsultować się z okulistą, aby dobrać odpowiednią terapię lub wykluczyć poważniejsze schorzenia.
Ćwiczenia na oczy
Gimnastyka oczu to prosty i skuteczny sposób na poprawę ich kondycji, zmniejszenie zmęczenia oraz wsparcie wzroku.
- Jednym z najpopularniejszych ćwiczeń jest metoda 20-20-20, która polega na odrywaniu wzroku od ekranu co 20 minut i spoglądaniu na obiekt oddalony o co najmniej 20 stóp (około 6 metrów) przez 20 sekund – pomaga to zrelaksować mięśnie oczu i zapobiega ich przemęczeniu.
- Kolejnym skutecznym ćwiczeniem jest ruch oka w różnych kierunkach – wystarczy zamknąć powieki i delikatnie przesuwać wzrok w górę, w dół, na boki oraz po okręgu, co poprawia elastyczność mięśni.
- Palming, czyli zasłanianie oczu dłońmi, pomaga zredukować stres i daje uczucie relaksu.
- Dla osób pracujących przy komputerze polecane są również ćwiczenia na akomodację – na zmianę patrzenie na bliski i daleki punkt.
Regularne wykonywanie takich ćwiczeń nie tylko odciąża oczy, ale także poprawia ich wytrzymałość i koncentrację.
Bibliografia:
- Brzozowska A, Olędzka A., Suplementacja diety jako droga do poprawy stanu odżywienia i stanu zdrowia ludności. W: Gawęcki J., Roszkowski W. (ed.). Żywienie człowieka a zdrowie publiczne, PWN, Warszawa 2009
- Czajkowski J., Profilaktyka zdrowotna narządu wzroku, Seria: Profilaktyka okulistyczna, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, 2020
- Hamułka J., Nogal D., Ocena oraz charakterystyka suplementów diety zawierających luteinę i zeaksantynę obecnych na polskim rynku farmaceutycznym, Rocz. PZH, 2008
- Nowak Z., Zakład Farmakologii, Katedra Farmakologii i Farmakologii Klinicznej UM w Łodzi, Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 w siatkówce i praktyce medycznej – blaski i cienie, Magazyn Lekarza Okulisty 3 (4) 2009
- Wawer I., Paradowska Katarzyna, Luteina i astaksantyna jako dietetyczne
wsparcie terapii, Wydawnictwo Medyczne Borgis - Postępy Fitoterapii, vol. 23, no. 1, 2022
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król – redaktor naczelna z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w tworzeniu treści produktowych oraz artykułów o tematyce medycznej. Przez lata miała okazję współpracować z różnymi firmami z branży zdrowia i farmacji, dostarczając merytoryczne i angażujące teksty. Jej pasją jest przekształcanie skomplikowanych zagadnień medycznych w przystępne treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć świat zdrowia i dbania o siebie.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Zemsta faraona – przyczyny, objawy i sposoby leczenia biegunki podróżnych
Egzotyczne wakacje oraz towarzysząca im zmiana standardów sanitarnych i diety dla wielu turystów kończy się niespodziewanym problemem zdrowotnym, znanym powszechnie jako "zemsta faraona". Biegunka podróżnych, bo o niej mowa, to częsta dolegliwość, która potrafi skutecznie zepsuć nawet najbardziej wyczekiwany wypoczynek. Skąd się bierze? Jakie są jej objawy i – co najważniejsze – jak szybko wrócić do formy? To pytania, na które warto znać odpowiedź, planując zagraniczną podróż. Zemsta faraona co to? Zemsta faraona to potoczne określenie biegunki podróżnych – ostrej dolegliwości żołądkowo-jelitowej, która najczęściej dotyka osoby podróżujące do krajów o cieplejszym klimacie, zwłaszcza w Afryce Północnej, Azji czy Ameryce Południowej. Jej nazwa pochodzi od legendarnej „klątwy”, która miała spotykać obcokrajowców odwiedzających Egipt. W rzeczywistości to nic innego jak reakcja organizmu na kontakt z miejscową florą bakteryjną, do której nasz układ pokarmowy nie jest przyzwyczajony. Klątwa faraona może pojawić się już w pierwszych dniach pobytu i objawia się biegunką, nudnościami, bólami brzucha oraz ogólnym osłabieniem. Choć zazwyczaj mija samoistnie po kilku dniach, nie warto jej bagatelizować – odpowiednie nawodnienie i szybka reakcja mogą znacznie złagodzić jej przebieg. Czy zemsta faraona jest zaraźliwa? Biegunka podróżnych najczęściej wywoływana jest przez bakterie (takie jak Escherichia coli), wirusy lub – rzadziej – pasożyty, które przenoszą się drogą pokarmową. Zakażenie może nastąpić nie tylko poprzez spożycie skażonej wody czy jedzenia, ale również przez kontakt z osobą chorą – na przykład poprzez wspólne korzystanie z toalety, ręczników czy niedokładnie umyte ręce. Z tego względu bardzo ważne jest zachowanie podstawowych zasad higieny – częste mycie rąk, unikanie dzielenia się posiłkami oraz stosowanie żeli antybakteryjnych. W przypadku wystąpienia objawów warto również zadbać o to, by nie narażać innych osób na kontakt z patogenami. Wspierając leczenie odpowiednimi preparatami można nie tylko szybciej wrócić do zdrowia, ale też zmniejszyć ryzyko rozprzestrzeniania się choroby. Ile trwa zemsta faraona? Zemsta faraona zazwyczaj ma charakter krótkotrwały i mija samoistnie w ciągu 3 do 5 dni. Czas trwania dolegliwości zależy jednak od przyczyny zakażenia, ogólnego stanu zdrowia osoby chorej oraz szybkości podjętego leczenia. U osób z dobrą odpornością objawy mogą ustąpić szybciej – zwłaszcza przy odpowiednim nawodnieniu, zastosowaniu elektrolitów, probiotyków oraz leków przeciwbiegunkowych dostępnych bez recepty. W przypadku braku poprawy po kilku dniach, nasilających się objawów (takich jak wysoka gorączka, obecność krwi w stolcu czy silne odwodnienie), konieczna jest konsultacja lekarska – może to wskazywać na poważniejsze zakażenie wymagające antybiotykoterapii.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Jakich preparatów unikać latem? Leki, zioła i kosmetyki światłouczulające
Latem chętnie spacerujemy, opalamy się, wypoczywamy na świeżym powietrzu. Korzystając z uroków słońca, jednocześnie stosujemy różne preparaty – zarówno lecznicze, jak i pielęgnacyjne, nie zdając sobie sprawy, że niektóre leki, zioła, a nawet kosmetyki w kontakcie z promieniowaniem UV mogą powodować reakcje fotouczulające. Reakcja fototoksyczna może prowadzić do przebarwień, podrażnień, a nawet poważnych zmian skórnych, dlatego wiedzieć, czego unikać latem, aby cieszyć się słońcem bez ryzyka dla zdrowia i urody. Reakcja fototoksyczna Reakcja fototoksyczna to najczęstszy rodzaj nadwrażliwości na światło, który może wystąpić po zastosowaniu niektórych leków, ziół czy kosmetyków zawierających substancje światłouczulające. Do reakcji fototoksycznej dochodzi, gdy dana substancja w organizmie wchodzi w reakcję z promieniowaniem UV, powodując uszkodzenie komórek skóry. Objawy przypominają silne oparzenie słoneczne – pojawia się zaczerwienienie, obrzęk, pieczenie, a czasem także pęcherze. Warto pamiętać, że nawet jednorazowa ekspozycja na słońce po zażyciu fototoksycznego preparatu może zakończyć się nieprzyjemnymi konsekwencjami skórnymi. Dlatego latem szczególnie ważne jest, aby dokładnie czytać ulotki i zachować ostrożność przy stosowaniu produktów o działaniu światłouczulającym.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Helicobacter pylori objawy, przyczyny i sposoby leczenia zakażenia
Zakażenie bakterią helicobacter pylori to jedna z najczęstszych przyczyn dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Choć często przebiega bezobjawowo, w wielu przypadkach prowadzi do poważniejszych problemów zdrowotnych – wrzodów żołądka, zapalenia błony śluzowej, a nawet zwiększonego ryzyka raka żołądka. Znajomość objawów i metod diagnozowania zakażenia helicobacter pylori pozwoli w porę podjąć skuteczne leczenie. Objawy helicobacter Zakażenie helicobacter pylori, szczególnie na wczesnym etapie, może przebiegać bezobjawowo. U wielu osób bakteria ta może bytować w żołądku przez lata, nie dając żadnych dolegliwości, jednak gdy dojdzie do uszkodzenia błony śluzowej, pojawiają się objawy, które mogą znacząco obniżać komfort życia. Do najczęstszych objawów zakażenia Helicobacter pylori należą: przewlekłe bóle lub pieczenie w nadbrzuszu, zwłaszcza na czczo lub po posiłku, uczucie pełności, wzdęcia, częste odbijanie, nudności, a czasem wymioty, brak apetytu, utrata masy ciała, zgaga i cofanie treści żołądkowej, nieprzyjemny zapach z ust. W bardziej zaawansowanych przypadkach, takich jak choroba wrzodowa, mogą wystąpić również krwawienia z przewodu pokarmowego (widoczne np. w stolcu lub wymiotach). Jeśli objawy utrzymują się przez dłuższy czas, należy skonsultować się z lekarzem i podjąć diagnostykę w kierunku H. pylori. Wczesne wykrycie zakażenia pozwala uniknąć powikłań i rozpocząć skuteczne leczenie.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ostroga piętowa przyczyny, objawy i leczenie
Ostry, przeszywający ból w okolicy pięty, nasilający się zwłaszcza rano lub po dłuższym odpoczynku, może być objawem ostrogi piętowej. Choć nazwa sugeruje wyraźną zmianę kostną, ostroga piętowa to przede wszystkim wynik przewlekłego stanu zapalnego w obrębie rozcięgna podeszwowego. Problem ten dotyka zarówno osoby aktywne fizycznie, jak i prowadzące siedzący tryb życia, a jego przyczyny są często związane z przeciążeniem, niewłaściwym obuwiem lub wadami postawy. Co to jest ostroga piętowa? Ostroga piętowa to potoczna nazwa narośli kostnej, która tworzy się na dolnej lub tylnej powierzchni kości piętowej. Powstaje na skutek długotrwałego przeciążenia i mikrourazów w miejscu przyczepu rozcięgna podeszwowego lub ścięgna Achillesa. Choć sama narośl może być widoczna na zdjęciu rentgenowskim, to ból, który jej towarzyszy, wynika głównie z przewlekłego stanu zapalnego tkanek miękkich otaczających piętę. Ostroga piętowa często rozwija się stopniowo i może przez długi czas nie dawać wyraźnych objawów, aż do momentu, gdy staje się źródłem silnego, kłującego bólu utrudniającego chodzenie.
czytaj