03.07.2025
Hemoroidy - przyczyny żylaków odbytu i leczenie hemoroidów
Hemoroidy to wstydliwe schorzenie związane z poszerzeniem naczyń żylnych w okolicach odbytu. Jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie rozpoznane i leczone, mogą powodować dyskomfort, ból, a nawet poważne komplikacje. Znajomość czynników sprzyjających ich powstawaniu pomoże w profilaktyce, a świadomość dostępnych metod leczenia – zarówno domowych, jak i farmakologicznych – może przynieść szybką ulgę i poprawić komfort życia.
Co to są hemoroidy?
Hemoroidy to naturalnie występujące struktury naczyniowe zlokalizowane w kanale odbytu Wyróżniamy hemoroidy zewnętrzne i hemoroidy wewnętrzne. Ich zadaniem jest wspomaganie kontroli wypróżniania. Gdy hemoroidy ulegają powiększeniu lub stanom zapalnym mamy do czynienia z rozwojem choroby hemoroidalnej, potocznie nazywanej żylakami odbytu. Objawy takie jak swędzenie, pieczenie, krwawienie czy ból podczas wypróżniania są sygnałem, że hemoroidy wymagają specjalistycznej diagnostyki i właściwego leczenia.
Hemoroidy odbytu – przyczyny
Guzki krwawnicze rozwijają się na skutek zwiększonego ciśnienia w obrębie żył odbytu i odbytnicy. Do najczęstszych przyczyn należą przewlekłe zaparcia, długotrwałe przebywanie na toalecie oraz siedzący tryb życia. Ryzyko wzrasta również w czasie ciąży, kiedy powiększająca się macica uciska naczynia krwionośne. Inne czynniki sprzyjające to otyłość, niewłaściwa dieta uboga w błonnik, nadmierny wysiłek, a także predyspozycje genetyczne. Zrozumienie przyczyn pozwoli skutecznie zapobiegać hemoroidom i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Leczenie hemoroidów
Leczenie hemoroidów zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz rodzaju zmian. W łagodniejszych przypadkach pomocne są preparaty dostępne bez recepty, takie jak maści, czopki i kremy na hemoroidy. Ważną rolę odgrywa także zmiana stylu życia, w tym odpowiednia - bogata w błonnik dieta i unikanie długiego siedzenie. W bardziej zaawansowanych przypadkach konieczne może być zastosowanie zabiegów medycznych.
Hemoroidy zewnętrzne
Leczenie hemoroidów zewnętrznych skupia się na łagodzeniu bólu, obrzęku i stanu zapalnego. W terapii najczęściej stosuje się kremy, żele i maści na hemoroidy zawierające składniki o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i ściągającym, takie jak hydrokortyzon, lidokaina czy wyciąg z kasztanowca. Skuteczne mogą być także preparaty z nagietkiem, oczarem wirginijskim lub tlenkiem cynku, które dodatkowo przyspieszają gojenie. Ulgę przynoszą ciepłe nasiadówki, na przykład z dodatkiem rumianku lub kory dębu. W leczeniu ważne jest również dbanie o codzienną higienę i noszenie przewiewnej bielizny. W przypadku nasilonych objawów może być konieczne leczenie zabiegowe pod kontrolą specjalisty.
Hemoroidy wewnętrzne
Leczenie hemoroidów wewnętrznych zależy od stopnia zaawansowania zmian. W początkowych stadiach skuteczne są czopki na hemoroidy, które łagodzą stan zapalny, zmniejszają obrzęk i przyspieszają gojenie błony śluzowej. W ich składzie często znajdują się substancje takie jak tribenozyd, lidokaina, wyciąg z ruszczyka czy glikokortykosteroidy. Ważnym elementem terapii jest również zmiana diety na bogatą w błonnik oraz unikanie zaparć. W bardziej zaawansowanych przypadkach konieczne może być zastosowanie zabiegów, takich jak skleroterapia, gumkowanie (metoda Barrona) lub leczenie chirurgiczne.
- Skleroterapia to mało inwazyjna metoda leczenia hemoroidów, polegająca na wstrzyknięciu specjalnego preparatu powodującego zamknięcie naczyń krwionośnych i stopniowe zmniejszanie się hemoroidów.
- Gumkowanie (metoda Barrona) polega na założeniu specjalnej gumowej opaski na podstawę hemoroida, co odcina dopływ krwi, prowadząc do jego obumarcia i odpadnięcia po kilku dniach.
- Chirurgiczne leczenie hemoroidów stosowane w zaawansowanych przypadkach, polega na operacyjnym usunięciu zmienionych chorobowo guzków krwawniczych, najczęściej metodą klasyczną lub przy użyciu nowoczesnych technik minimalnie inwazyjnych.
Odpowiednio wcześnie wdrożone leczenie pozwala skutecznie kontrolować objawy i poprawić komfort życia.
Jak pozbyć się hemoroidów? Leczenie domowe
Przekazywane z pokolenia na pokolenie domowe, naturalne sposoby na hemoroidy wciąż cieszą się dużą popularnością.
- Jedną z najczęściej polecanych metod są ciepłe nasiadówki – kąpiele w naparach z rumianku, kory dębu czy nagietka pomagają złagodzić ból, zmniejszyć stan zapalny i przyspieszyć gojenie.
- Zimne okłady lub przykładanie lodu może szybko zmniejszyć obrzęk i przynieść ulgę.
- Naturalne maści na bazie propolisu, aloesu czy oleju kokosowego łagodzą podrażnienia i przyspieszają regenerację skóry.
Dieta na hemoroidy
Dieta odgrywa ogromną rolę zarówno w zapobieganiu, jak i w leczeniu hemoroidów. Podstawą jadłospisu powinny być produkty bogate w błonnik – pełnoziarniste pieczywo, kasze, brązowy ryż, warzywa i owoce – które wspomagają prawidłową pracę jelit i zapobiegają zaparciom. Szczególnie warto sięgać po śliwki, jabłka, buraki, marchew czy brokuły. Niezwykle ważne jest również regularne spożywanie odpowiedniej ilości płynów, szczególnie wody, co pozwoli utrzymać właściwe nawodnienie organizmu i zmiękczyć masy kałowe. Wskazane jest ograniczenie produktów ciężkostrawnych, tłustych, ostrych przypraw oraz alkoholu, które mogą nasilać podrażnienia i dolegliwości bólowe. Odpowiednio skomponowana dieta nie tylko złagodzi objawy, ale także pomoże zmniejszyć ryzyko nawrotu choroby hemoroidalnej.
Co jeść przy hemoroidach?
- pełnoziarniste pieczywo, makarony i kasze (np. kasza gryczana, jęczmienna),
- brązowy ryż i płatki owsiane,
- świeże warzywa – zwłaszcza buraki, marchew, brokuły, szpinak, cukinia,
- owoce bogate w błonnik – śliwki, jabłka, gruszki, jagody, maliny,
- rośliny strączkowe – soczewica, ciecierzyca, fasola,
- orzechy i nasiona (np. siemię lniane, nasiona chia),
- kefiry, jogurty naturalne i inne produkty fermentowane, wspierające florę jelitową,
- duże ilości wody mineralnej niegazowanej (minimum 1,5–2 litry dziennie).
Czego nie jeść przy hemoroidach?
- tłustych i smażonych potraw (np. fast food, frytki, kotlety panierowane),
- ostrych przypraw (chili, pieprz cayenne, ostre sosy),
- produktów wysoko przetworzonych (chipsy, gotowe dania, słone przekąski),
- białego pieczywa i wyrobów z białej mąki,
- czerwonego mięsa (w nadmiarze),
- słodyczy i wyrobów cukierniczych (ciastka, pączki, batoniki),
- alkoholu, zwłaszcza piwa i wysokoprocentowych trunków,
- mocnej kawy i herbaty w dużych ilościach.
Bibliografia:
- Jabłoński M., Żylaki odbytu – możliwości terapeutyczne, Lek w Polsce, 2024'06 | Vol. 34
- Jarosz M. (red.), Praktyczny podręcznik dietetyki, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa, 2010.
- Kaszuba A., Pastuszka M., Kaszuba A. Miejscowe glikokortykosteroidy
w leczeniu chorób skóry – zalecane standardy postępowania, Forum Medycyny Rodzinnej, 2009. - Kołodziejczak M., Grochowicz P., Poradnik dla pacjenta po operacji proktologicznej, online: https://pkk.org.pl/wp-content/uploads/2023/05/OK-PORADNIK_lipiec2019.pdf [dostęp: 30.06.2025]
- Obcowska A., Kołodziejczak M., Choroba hemoroidalna – współczesne poglądy na temat etiopatogenezy oraz metod leczenia. Przegląd piśmiennictwa, Nowa Medycyna, 2016.
- Wroński K., Leczenie żylaków wewnętrznych odbytu metodą Barrona – opis przypadku i przegląd piśmiennictwa, Nowa Medycyna 4/2011.
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król – redaktor naczelna z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w tworzeniu treści produktowych oraz artykułów o tematyce medycznej. Przez lata miała okazję współpracować z różnymi firmami z branży zdrowia i farmacji, dostarczając merytoryczne i angażujące teksty. Jej pasją jest przekształcanie skomplikowanych zagadnień medycznych w przystępne treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć świat zdrowia i dbania o siebie.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Zemsta faraona – przyczyny, objawy i sposoby leczenia biegunki podróżnych
Egzotyczne wakacje oraz towarzysząca im zmiana standardów sanitarnych i diety dla wielu turystów kończy się niespodziewanym problemem zdrowotnym, znanym powszechnie jako "zemsta faraona". Biegunka podróżnych, bo o niej mowa, to częsta dolegliwość, która potrafi skutecznie zepsuć nawet najbardziej wyczekiwany wypoczynek. Skąd się bierze? Jakie są jej objawy i – co najważniejsze – jak szybko wrócić do formy? To pytania, na które warto znać odpowiedź, planując zagraniczną podróż. Zemsta faraona co to? Zemsta faraona to potoczne określenie biegunki podróżnych – ostrej dolegliwości żołądkowo-jelitowej, która najczęściej dotyka osoby podróżujące do krajów o cieplejszym klimacie, zwłaszcza w Afryce Północnej, Azji czy Ameryce Południowej. Jej nazwa pochodzi od legendarnej „klątwy”, która miała spotykać obcokrajowców odwiedzających Egipt. W rzeczywistości to nic innego jak reakcja organizmu na kontakt z miejscową florą bakteryjną, do której nasz układ pokarmowy nie jest przyzwyczajony. Klątwa faraona może pojawić się już w pierwszych dniach pobytu i objawia się biegunką, nudnościami, bólami brzucha oraz ogólnym osłabieniem. Choć zazwyczaj mija samoistnie po kilku dniach, nie warto jej bagatelizować – odpowiednie nawodnienie i szybka reakcja mogą znacznie złagodzić jej przebieg. Czy zemsta faraona jest zaraźliwa? Biegunka podróżnych najczęściej wywoływana jest przez bakterie (takie jak Escherichia coli), wirusy lub – rzadziej – pasożyty, które przenoszą się drogą pokarmową. Zakażenie może nastąpić nie tylko poprzez spożycie skażonej wody czy jedzenia, ale również przez kontakt z osobą chorą – na przykład poprzez wspólne korzystanie z toalety, ręczników czy niedokładnie umyte ręce. Z tego względu bardzo ważne jest zachowanie podstawowych zasad higieny – częste mycie rąk, unikanie dzielenia się posiłkami oraz stosowanie żeli antybakteryjnych. W przypadku wystąpienia objawów warto również zadbać o to, by nie narażać innych osób na kontakt z patogenami. Wspierając leczenie odpowiednimi preparatami można nie tylko szybciej wrócić do zdrowia, ale też zmniejszyć ryzyko rozprzestrzeniania się choroby. Ile trwa zemsta faraona? Zemsta faraona zazwyczaj ma charakter krótkotrwały i mija samoistnie w ciągu 3 do 5 dni. Czas trwania dolegliwości zależy jednak od przyczyny zakażenia, ogólnego stanu zdrowia osoby chorej oraz szybkości podjętego leczenia. U osób z dobrą odpornością objawy mogą ustąpić szybciej – zwłaszcza przy odpowiednim nawodnieniu, zastosowaniu elektrolitów, probiotyków oraz leków przeciwbiegunkowych dostępnych bez recepty. W przypadku braku poprawy po kilku dniach, nasilających się objawów (takich jak wysoka gorączka, obecność krwi w stolcu czy silne odwodnienie), konieczna jest konsultacja lekarska – może to wskazywać na poważniejsze zakażenie wymagające antybiotykoterapii.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Jakich preparatów unikać latem? Leki, zioła i kosmetyki światłouczulające
Latem chętnie spacerujemy, opalamy się, wypoczywamy na świeżym powietrzu. Korzystając z uroków słońca, jednocześnie stosujemy różne preparaty – zarówno lecznicze, jak i pielęgnacyjne, nie zdając sobie sprawy, że niektóre leki, zioła, a nawet kosmetyki w kontakcie z promieniowaniem UV mogą powodować reakcje fotouczulające. Reakcja fototoksyczna może prowadzić do przebarwień, podrażnień, a nawet poważnych zmian skórnych, dlatego wiedzieć, czego unikać latem, aby cieszyć się słońcem bez ryzyka dla zdrowia i urody. Reakcja fototoksyczna Reakcja fototoksyczna to najczęstszy rodzaj nadwrażliwości na światło, który może wystąpić po zastosowaniu niektórych leków, ziół czy kosmetyków zawierających substancje światłouczulające. Do reakcji fototoksycznej dochodzi, gdy dana substancja w organizmie wchodzi w reakcję z promieniowaniem UV, powodując uszkodzenie komórek skóry. Objawy przypominają silne oparzenie słoneczne – pojawia się zaczerwienienie, obrzęk, pieczenie, a czasem także pęcherze. Warto pamiętać, że nawet jednorazowa ekspozycja na słońce po zażyciu fototoksycznego preparatu może zakończyć się nieprzyjemnymi konsekwencjami skórnymi. Dlatego latem szczególnie ważne jest, aby dokładnie czytać ulotki i zachować ostrożność przy stosowaniu produktów o działaniu światłouczulającym.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Helicobacter pylori objawy, przyczyny i sposoby leczenia zakażenia
Zakażenie bakterią helicobacter pylori to jedna z najczęstszych przyczyn dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Choć często przebiega bezobjawowo, w wielu przypadkach prowadzi do poważniejszych problemów zdrowotnych – wrzodów żołądka, zapalenia błony śluzowej, a nawet zwiększonego ryzyka raka żołądka. Znajomość objawów i metod diagnozowania zakażenia helicobacter pylori pozwoli w porę podjąć skuteczne leczenie. Objawy helicobacter Zakażenie helicobacter pylori, szczególnie na wczesnym etapie, może przebiegać bezobjawowo. U wielu osób bakteria ta może bytować w żołądku przez lata, nie dając żadnych dolegliwości, jednak gdy dojdzie do uszkodzenia błony śluzowej, pojawiają się objawy, które mogą znacząco obniżać komfort życia. Do najczęstszych objawów zakażenia Helicobacter pylori należą: przewlekłe bóle lub pieczenie w nadbrzuszu, zwłaszcza na czczo lub po posiłku, uczucie pełności, wzdęcia, częste odbijanie, nudności, a czasem wymioty, brak apetytu, utrata masy ciała, zgaga i cofanie treści żołądkowej, nieprzyjemny zapach z ust. W bardziej zaawansowanych przypadkach, takich jak choroba wrzodowa, mogą wystąpić również krwawienia z przewodu pokarmowego (widoczne np. w stolcu lub wymiotach). Jeśli objawy utrzymują się przez dłuższy czas, należy skonsultować się z lekarzem i podjąć diagnostykę w kierunku H. pylori. Wczesne wykrycie zakażenia pozwala uniknąć powikłań i rozpocząć skuteczne leczenie.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ostroga piętowa przyczyny, objawy i leczenie
Ostry, przeszywający ból w okolicy pięty, nasilający się zwłaszcza rano lub po dłuższym odpoczynku, może być objawem ostrogi piętowej. Choć nazwa sugeruje wyraźną zmianę kostną, ostroga piętowa to przede wszystkim wynik przewlekłego stanu zapalnego w obrębie rozcięgna podeszwowego. Problem ten dotyka zarówno osoby aktywne fizycznie, jak i prowadzące siedzący tryb życia, a jego przyczyny są często związane z przeciążeniem, niewłaściwym obuwiem lub wadami postawy. Co to jest ostroga piętowa? Ostroga piętowa to potoczna nazwa narośli kostnej, która tworzy się na dolnej lub tylnej powierzchni kości piętowej. Powstaje na skutek długotrwałego przeciążenia i mikrourazów w miejscu przyczepu rozcięgna podeszwowego lub ścięgna Achillesa. Choć sama narośl może być widoczna na zdjęciu rentgenowskim, to ból, który jej towarzyszy, wynika głównie z przewlekłego stanu zapalnego tkanek miękkich otaczających piętę. Ostroga piętowa często rozwija się stopniowo i może przez długi czas nie dawać wyraźnych objawów, aż do momentu, gdy staje się źródłem silnego, kłującego bólu utrudniającego chodzenie.
czytaj