30.01.2025
Angina to infekcja, która najczęściej dotyka migdałków podniebiennych oraz błony śluzowej gardła. Choroba ta wywoływana jest głównie przez bakterie z grupy paciorkowców beta-hemolizujących typu A (Streptococcus pyogenes), choć w niektórych przypadkach jej przyczyną mogą być również wirusy. Angina jest szczególnie powszechna w sezonie jesienno-zimowym, kiedy odporność organizmu bywa osłabiona. Charakterystycznym objawem anginy jest silny ból gardła, który utrudnia przełykanie, oraz widoczny na migdałkach biały nalot lub ropne czopy. Chorobie często towarzyszy wysoka gorączka, ogólne osłabienie i powiększenie węzłów chłonnych szyi. Ze względu na bakteryjne podłoże infekcji w większości przypadków angina wymaga leczenia antybiotykami, co pozwala uniknąć poważnych powikłań.
Angina objawia się najczęściej wysoką gorączką i intensywnym bólem gardła, któremu towarzyszyć mogą ropne czopy lub biały nalot na migdałkach, powiększone węzły chłonne, trudności w mówieniu i przełykaniu.
Objawy anginy mogą różnić się w zależności od jej rodzaju – angina bakteryjna zwykle cechuje się silniejszymi dolegliwościami, podczas gdy wirusowa forma choroby ma zazwyczaj łagodniejszy przebieg. Szybkie rozpoznanie objawów i wdrożenie właściwego leczenia może zapobiec powikłaniom i przyspieszyć proces zdrowienia.
W zależnych od przyczyny infekcji wyróżnia się anginę bakteryjną, wywołaną przez paciorkowce, oraz anginę wirusową.
Angina bakteryjna jest poważną infekcją gardła wywołaną przez paciorkowce grupy A Streptococcus pyogenes. Charakteryzuje się szybkim i intensywnym przebiegiem, z wyraźnym bólem gardła, trudnościami w przełykaniu oraz wysoką gorączką. Na migdałkach pojawiają się ropne czopy, które są charakterystycznym objawem tej formy anginy. Ponadto pacjent może odczuwać osłabienie, bóle głowy i powiększenie węzłów chłonnych.
Angina wirusowa to infekcja gardła wywołana przez adenowirusy, wirusy grypy czy wirusy paragrypy. Charakteryzuje się łagodniejszym przebiegiem niż angina bakteryjna, chociaż objawy, takie jak ból gardła, katar, kaszel, bóle głowy i gorączka, mogą być również uciążliwe. W przypadku anginy wirusowej migdałki są zazwyczaj zaczerwienione, ale nie pojawiają się na nich ropne czopy, jak ma to miejsce przy anginie ropnej.
Podstawą diagnostyki w kierunku anginy jest wywiad medyczny oraz ocena objawów klinicznych, takich jak: silny ból gardła, gorączka, nalot na migdałkach czy powiększenie węzłów chłonnych szyi. Jednym z najbardziej precyzyjnych narzędzi w wykrywaniu anginy są testy diagnostyczne - szybki test na paciorkowce pozwala w ciągu kilku minut potwierdzić obecność paciorkowców beta-hemolizujących z grupy A. Test polega na pobraniu wymazu z gardła za pomocą jałowej wymazówki, co pozwala szybko ustalić, czy angina ma podłoże bakteryjne. Połączenie testów diagnostycznych z obserwacją objawów umożliwia wdrożenie odpowiedniego leczenia i uniknięcie niepotrzebnego stosowania antybiotyków w przypadku anginy wirusowej.
Zdiagnozowane ostre zapalenie migdałków rodzi pytanie – „czy angina jest zaraźliwa”? Angina jest chorobą wysoce zaraźliwą – najczęściej do zakażenia dochodzi drogą kropelkową – przez kichanie, kaszel czy bliski kontakt z osobą chorą. Patogeny mogą przenosić się również przez przedmioty codziennego użytku, takie jak sztućce, kubki czy ręczniki. Aby zmniejszyć ryzyko infekcji, warto pamiętać o podstawowych zasadach higieny, takich jak mycie rąk, unikanie dzielenia się przedmiotami osobistymi i regularne wietrzenie pomieszczeń. Osoby z osłabioną odpornością są bardziej narażone na zakażenie, dlatego w okresach wzmożonych infekcji warto zadbać o zdrowy styl życia i suplementację wspierającą układ immunologiczny.
Leczenie anginy zależy od jej rodzaju oraz od nasilenia objawów. W przypadku anginy bakteryjnej leczenie polega głównie na stosowaniu antybiotyków, które eliminują paciorkowce odpowiedzialne za infekcję. Lekarz dobiera odpowiedni antybiotyk, który przyjmowany zgodnie z zaleceniami może pomóc w szybkim wyleczeniu infekcji i uniknięciu powikłań, takich jak ropień czy gorączka reumatyczna. W przypadku anginy wirusowej leczenie skupia się na łagodzeniu objawów. Warto w tym celu stosować pastylki na gardło oraz leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe, takie jak paracetamol czy ibuprofen, które pomagają obniżyć temperaturę ciała i złagodzić ból gardła.
W przypadku anginy bakteryjnej kluczowe znaczenie ma szybka antybiotykoterapia. Standardowym wyborem jest penicylina, która skutecznie eliminuje bakterie odpowiedzialne za infekcję. W przypadku uczulenia na penicylinę lekarz może zalecić alternatywne antybiotyki, takie jak klarytromycyna, azytromycyna lub cefalosporyny.
Chociaż w przypadku anginy, zwłaszcza bakteryjnej, podstawą jest leczenie farmakologiczne, istnieje kilka domowych sposobów, które mogą pomóc złagodzić objawy i przyspieszyć proces zdrowienia. Wśród sprawdzonych metod wymienia się: płukanie gardła solą, picie ciepłych napojów, inhalacje, nawilżanie powietrza oraz odpoczynek.
Nieleczona lub źle leczona angina może prowadzić do poważnych i niebezpiecznych dla zdrowia pacjenta powikłań. W przypadku anginy bakteryjnej najczęściej występującymi komplikacjami są: ropień okołomigdałkowy, gorączka reumatyczna, zapalanie stawów, zapalenia nerek oraz zapalenie ucha. Aby uniknąć tych powikłań, niezbędne jest wczesne zdiagnozowanie anginy i zastosowanie odpowiedniego leczenia, a w przypadku jakichkolwiek komplikacji lub przedłużających się objawów, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Dla osób cierpiących na częste, nawracające epizody anginy, wycięcie migdałków, czyli tonsillektomia, może być rozwiązaniem przynoszącym trwałą ulgę. Zabieg ten polega na chirurgicznym usunięciu migdałków podniebiennych, które w przypadku przewlekłego zapalenia stają się źródłem nawracających infekcji. Tonsillektomia jest szczególnie zalecana w sytuacjach, gdy angina występuje co najmniej kilka razy w roku, wiąże się z ciężkimi objawami lub prowadzi do powikłań, takich jak ropień okołomigdałkowy czy problemy z oddychaniem. Wycięcie migdałków jest procedurą bezpieczną i najczęściej przeprowadzaną w znieczuleniu ogólnym. Decyzję o tonsillektomii zawsze podejmuje lekarz, biorąc pod uwagę historię choroby i ogólny stan zdrowia pacjenta.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Choroba wieńcowa, nazywana także chorobą niedokrwienną serca, to schorzenie układu krążenia, które może prowadzić między innymi do zawału serca. Powstaje na skutek zwężenia lub zablokowania tętnic wieńcowych, co ogranicza dopływ tlenu do mięśnia sercowego. Jakie są główne przyczyny choroby wieńcowej? Jakie objawy daje niedokrwienie serca? Znajomość odpowiedzi na te pytania pozwoli właściwie zadbać o profilaktykę schorzenia, a świadomość sposobów leczenia pomoże w wyborze najlepszej metody terapii. Choroba wieńcowa – co to? Choroba niedokrwienna serca to choroba układu krążenia spowodowane zwężeniem lub zablokowaniem tętnic wieńcowych, które dostarczają tlen i składniki odżywcze do mięśnia sercowego. Główną przyczyną tego procesu jest miażdżyca, czyli odkładanie się blaszek miażdżycowych na ścianach naczyń krwionośnych. Ograniczony przepływ krwi do serca może prowadzić do bólu w klatce piersiowej (dławicy piersiowej), duszności, a w skrajnych przypadkach – do zawału serca. Choroba rozwija się stopniowo i często przez długi czas nie daje wyraźnych objawów, dlatego tak ważna jest profilaktyka oraz regularne badania kontrolne. ChNS – przyczyny Choroba niedokrwienna serca (ChNS) najczęściej rozwija się na skutek miażdżycy, czyli procesu odkładania się blaszek miażdżycowych w tętnicach wieńcowych. Tworzące się złogi tłuszczowe, cholesterol oraz inne substancje stopniowo zwężają światło naczyń krwionośnych, ograniczając przepływ krwi do serca. Do głównych czynników ryzyka należą niezdrowa dieta bogata w tłuszcze nasycone i cukry, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca oraz przewlekły stres. Nie bez znaczenia są także predyspozycje genetyczne – jeśli w rodzinie występowały choroby serca, rośnie ryzyko ChNS. Wczesne rozpoznanie czynników ryzyka oraz zmiana stylu życia oraz rzucenie palenia mogą skutecznie opóźnić rozwój choroby i zmniejszyć ryzyko powikłań.
czytajEwa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ciężka głowa, suchość w ustach, mdłości i problemy z koncentracją to typowe objawy kaca. Jego główną przyczyną jest metabolizm alkoholu w organizmie - etanol, czyli alkohol etylowy zawarty w napojach wyskokowych, jest traktowany przez organizm jak toksyna, wątroba przekształca go w aldehyd octowy, substancję jeszcze bardziej toksyczną niż sam alkohol. Znajomość skutecznych sposobów zapobiegania kacowi oraz sprawdzonych sposobów na syndrom dnia poprzedniego pomoże szybciej wrócić do formy niezależnie od tego, czy dopiero planujemy zakrapianą alkoholem imprezę, czy szukamy ulgi po hucznej zabawie. Co to jest kac? - przyczyny Kac to stan złego samopoczucia, który pojawia się kilka godzin po spożyciu alkoholu, najczęściej następnego dnia rano. Po wypiciu napojów zawierających etanol wątroba przekształca go w aldehyd octowy – toksyczny związek chemiczny, który odpowiada za wiele nieprzyjemnych objawów kaca, takich jak bóle głowy, nudności czy ogólne osłabienie organizmu. Kolejnym czynnikiem jest działanie odwadniające alkoholu – alkohol zwiększa produkcję moczu, co prowadzi do utraty wody i elektrolitów, powodując uczucie suchości w ustach i zaburzenia równowagi elektrolitowej. Nie bez znaczenia jest także wpływ alkoholu na układ nerwowy i jakość snu – mimo że po jego spożyciu łatwiej jest zasnąć, to jednak sen staje się płytszy i przerywany, przez co organizm nie ma szans na pełną regenerację.
czytajEwa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Opryszczka wargowa to dolegliwość objawiająca się bolesnymi pęcherzykami. Występuje najczęściej w okresie osłabienia organizmu, długotrwałego stresu oraz zmiennej pogody. Poza nieprzyjemnym swędzeniem, mrowieniem czy pieczeniem opryszczka wpływa negatywnie również na ogólne samopoczucie i wygląd, dlatego warto wiedzieć, jak skutecznie sobie z nią radzić oraz jak zapobiegać jej nawrotom. Jak wygląda zimno na ustach? Charakterystyczne, wypełnione płynem pęcherzyki na wargach, wokół ust lub w okolicy nosa to typowe objawy opryszczki wargowej. Początkowo skóra w tych miejscach może zacząć swędzieć, piec lub sprawiać wrażenie ściągniętej. Wkrótce na tym obszarze pojawiają się małe, bolesne bąbelki, które po kilku dniach pękają, tworząc owrzodzenia. Opryszczka na ustach przyczyny. Czy opryszczka jest zaraźliwa? Febra na ustach jest wywoływana przez wirus opryszczki wargowej herpes simplex (HSV-1), który wnika do organizmu i pozostaje w nim przez całe życie. W wyniku osłabienia układu odpornościowego, stresu, przeziębienia czy zmian temperatury otoczenia może dojść do jej aktywacji i pojawienia się pęcherzyków. Wirus jest bardzo zaraźliwy i łatwo przenosi się przez bezpośredni kontakt z zakażoną skórą, śliną, a także poprzez korzystanie z tych samych przedmiotów (np. ręczników czy szminki). Z tego powodu ważne jest, aby unikać bliskich kontaktów z osobami mającymi opryszczkę, szczególnie w aktywnej fazie, pamiętając jednak, że wirus może być przenoszony nawet wtedy, gdy objawy nie są jeszcze widoczne.
czytajEwa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Opalanie to nieodłączny element letniego relaksu na świeżym powietrzu, jednak promienie słoneczne, choć niezbędne do produkcji witaminy D i korzystnie wpływające na nasz nastrój i wygląd mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia skóry. Zbyt długa i nieodpowiedzialna ekspozycja na słońce może prowadzić do oparzeń słonecznych, przyspiesza starzenia się skóry oraz zwiększa ryzyko raka skóry. Jak zatem opalać się bezpiecznie? Poza unikaniem zbyt długiego wylegiwania się na słońcu oraz korzystania z promieni słonecznych poza godzinami największego promieniowania (10-16) pamiętać należy o niezbędnej ochronie w postaci filtrów przeciwsłonecznych. Wybór odpowiedniego filtra i umiejętne stosowanie kosmetyków przeciwsłonecznych zapewni właściwą ochronę oraz pozwoli cieszyć się piękną, a przede wszystkim zdrową opalenizną. Filtry przeciwsłoneczne – rodzaje filtrów SPF Filtry przeciwsłoneczne są kluczowym elementem ochrony skóry przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego (UV). Różnią się one między sobą mechanizmem działania, składem oraz poziomem ochrony, który określany jest współczynnikiem ochrony przeciwsłonecznej (SPF). Wśród dostępnych na rynku filtrów SPF znajdziemy filtry fizyczne, chemiczne, hybrydowe oraz filtry naturalne. Filtry mineralne (fizyczne) Filtry mineralne, znane również jako fizyczne, działają na zasadzie odbijania i rozpraszania promieniowania UV. Są to najczęściej tlenek cynku (ZnO) i dwutlenek tytanu (TiO2). Tlenek cynku (ZnO): zapewnia ochronę przed promieniowaniem UVA i UVB. Jest szczególnie polecany dla osób o wrażliwej skórze. Dwutlenek tytanu (TiO2): chroni głównie przed promieniowaniem UVB i częściowo przed UVA. Jest powszechnie stosowany w kosmetykach przeciwsłonecznych. Filtry chemiczne (organiczne) Filtry chemiczne, zwane również organicznymi, działają poprzez absorpcję promieniowania UV i przekształcanie go w ciepło, które jest następnie uwalniane z powierzchni skóry. Do filtrów chemicznych zawartych w dostępnych na rynku kosmetyczkach przeciwsłonecznych należą między innymi: oktokrylen, oksybenzon czy octinoxate. Filtry hybrydowe Filtry hybrydowe łączą w sobie właściwości filtrów mineralnych i chemicznych, oferując wszechstronną ochronę przed promieniowaniem UV. Dzięki tej kombinacji mogą oferować zalety obu typów filtrów zapewniając szersze spektrum ochrony i lepszą stabilność. Filtry naturalne Niektóre kosmetyki przeciwsłoneczne zawierają składniki pochodzenia naturalnego, takie jak np. olej z nasion malin, marchwi, masło shea lub inne substancje naturalne, które mają właściwości chroniące przed UV. Choć ich skuteczność może być niższa w porównaniu do filtrów chemicznych lub mineralnych, są one często wybierane przez osoby preferujące naturalne kosmetyki.
czytaj