31.03.2025
Życie w ciągłym stresie, nadmiar obowiązków i brak czasu na regenerację mogą odbić się negatywnie na zdrowiu i samopoczuciu. Poszukując naturalnych sposobów na wsparcie organizmu w walce z codziennymi wyzwaniami, warto sięgnąć po adaptogeny – rośliny i zioła, które zwiększają odporność na stres, poprawiają koncentrację i przywracają równowagę emocjonalną. Znajomość adaptogenów oraz sposobu ich działania pomoże świadomie wprowadzić je do diety oraz odkryć ich potencjał w naturalnym wspieraniu zdrowia.
Adaptogeny to naturalne substancje pochodzenia roślinnego wykorzystywane od wieków w medycynie ajurwedyjskiej i chińskiej. Ich działanie polega na wzmacnianiu odporności na czynniki stresogenne, zarówno fizyczne, jak i psychiczne, ponadto pomagają zwiększyć energię, poprawić koncentrację oraz wspierać układ odpornościowy.
Wśród najczęściej stosowanych w profilaktyce zdrowotnej adaptogenów wymienia się żeń-szeń, ashwagandhę, różeniec górski oraz korzeń maca. Żeń-szeń znany jest z właściwości energetyzujących i poprawiających wydolność fizyczną, co czyni go ulubieńcem osób prowadzących intensywny tryb życia. Ashwagandha, nazywana „indyjskim żeń-szeniem”, działa uspokajająco, redukuje stres i wspomaga zdrowy sen. Różeniec górski wspiera koncentrację, pamięć i odporność na stres psychiczny, co sprawia, że jest często stosowany przez osoby narażone na duże obciążenie umysłowe. Korzeń maca natomiast dodaje energii, wspiera równowagę hormonalną i wytrzymałość fizyczną.
Za adaptogenne działanie żeń-szenia odpowiadają ginsenozydy – składniki aktywne zawarte w w jego korzeniu. Ginsenozydy poprawiają odporność organizmu na stres, wspierają układ odpornościowy oraz zwiększają poziom energii, wytrzymałość i koncentrację. Żeń-szeń to również źródło polisacharydków, witamin i minerałów, aminokwasów i antyoksydantów.
Dzięki różnorodności składników aktywnych zawartych w ashwagandzie wspiera ona organizm w radzeniu sobie ze stresem, poprawia funkcje poznawcze, wzmacnia odporność i pomaga w przywróceniu równowagi hormonalnej.
Rhodiola rosea, czyli różeniec górski to roślina adaptogenna ceniona za swoje prozdrowotne właściwości. Jego korzeń zawiera wiele składników aktywnych, które wspierają organizm w radzeniu sobie ze stresem i poprawiają wydolność zarówno fizyczną, jak i psychiczną.
Korzeń maca (Lepidium meyenii), znany jako „peruwiański żeń-szeń,” to adaptogen stanowiący bogate źródło składników odżywczych i bioaktywnych, które wspierają organizm w wielu aspektach.
Chociaż adaptogeny są naturalnymi, cieszącymi się dobrą sławą substancjami, ich stosowanie u niektórych osób może wywołać łagodne skutki uboczne, takie jak bóle głowy, problemy żołądkowe, nadmierna senność lub pobudzenie, w zależności od rodzaju stosowanego adaptogenu. Ważne jest również, aby pamiętać o przeciwwskazaniach – adaptogenów nie zaleca się kobietom w ciąży, karmiącym piersią oraz osobom z chorobami autoimmunologicznymi bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Ponadto substancje te mogą wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, takimi jak środki nasenne, antydepresanty czy leki na nadciśnienie. Przed rozpoczęciem suplementacji warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, aby upewnić się, że wybrany adaptogen będzie bezpieczny i odpowiedni dla zdrowia.
Bibliografia:
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Choroba wieńcowa, nazywana także chorobą niedokrwienną serca, to schorzenie układu krążenia, które może prowadzić między innymi do zawału serca. Powstaje na skutek zwężenia lub zablokowania tętnic wieńcowych, co ogranicza dopływ tlenu do mięśnia sercowego. Jakie są główne przyczyny choroby wieńcowej? Jakie objawy daje niedokrwienie serca? Znajomość odpowiedzi na te pytania pozwoli właściwie zadbać o profilaktykę schorzenia, a świadomość sposobów leczenia pomoże w wyborze najlepszej metody terapii. Choroba wieńcowa – co to? Choroba niedokrwienna serca to choroba układu krążenia spowodowane zwężeniem lub zablokowaniem tętnic wieńcowych, które dostarczają tlen i składniki odżywcze do mięśnia sercowego. Główną przyczyną tego procesu jest miażdżyca, czyli odkładanie się blaszek miażdżycowych na ścianach naczyń krwionośnych. Ograniczony przepływ krwi do serca może prowadzić do bólu w klatce piersiowej (dławicy piersiowej), duszności, a w skrajnych przypadkach – do zawału serca. Choroba rozwija się stopniowo i często przez długi czas nie daje wyraźnych objawów, dlatego tak ważna jest profilaktyka oraz regularne badania kontrolne. ChNS – przyczyny Choroba niedokrwienna serca (ChNS) najczęściej rozwija się na skutek miażdżycy, czyli procesu odkładania się blaszek miażdżycowych w tętnicach wieńcowych. Tworzące się złogi tłuszczowe, cholesterol oraz inne substancje stopniowo zwężają światło naczyń krwionośnych, ograniczając przepływ krwi do serca. Do głównych czynników ryzyka należą niezdrowa dieta bogata w tłuszcze nasycone i cukry, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca oraz przewlekły stres. Nie bez znaczenia są także predyspozycje genetyczne – jeśli w rodzinie występowały choroby serca, rośnie ryzyko ChNS. Wczesne rozpoznanie czynników ryzyka oraz zmiana stylu życia oraz rzucenie palenia mogą skutecznie opóźnić rozwój choroby i zmniejszyć ryzyko powikłań.
czytajEwa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ciężka głowa, suchość w ustach, mdłości i problemy z koncentracją to typowe objawy kaca. Jego główną przyczyną jest metabolizm alkoholu w organizmie - etanol, czyli alkohol etylowy zawarty w napojach wyskokowych, jest traktowany przez organizm jak toksyna, wątroba przekształca go w aldehyd octowy, substancję jeszcze bardziej toksyczną niż sam alkohol. Znajomość skutecznych sposobów zapobiegania kacowi oraz sprawdzonych sposobów na syndrom dnia poprzedniego pomoże szybciej wrócić do formy niezależnie od tego, czy dopiero planujemy zakrapianą alkoholem imprezę, czy szukamy ulgi po hucznej zabawie. Co to jest kac? - przyczyny Kac to stan złego samopoczucia, który pojawia się kilka godzin po spożyciu alkoholu, najczęściej następnego dnia rano. Po wypiciu napojów zawierających etanol wątroba przekształca go w aldehyd octowy – toksyczny związek chemiczny, który odpowiada za wiele nieprzyjemnych objawów kaca, takich jak bóle głowy, nudności czy ogólne osłabienie organizmu. Kolejnym czynnikiem jest działanie odwadniające alkoholu – alkohol zwiększa produkcję moczu, co prowadzi do utraty wody i elektrolitów, powodując uczucie suchości w ustach i zaburzenia równowagi elektrolitowej. Nie bez znaczenia jest także wpływ alkoholu na układ nerwowy i jakość snu – mimo że po jego spożyciu łatwiej jest zasnąć, to jednak sen staje się płytszy i przerywany, przez co organizm nie ma szans na pełną regenerację.
czytajEwa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Opryszczka wargowa to dolegliwość objawiająca się bolesnymi pęcherzykami. Występuje najczęściej w okresie osłabienia organizmu, długotrwałego stresu oraz zmiennej pogody. Poza nieprzyjemnym swędzeniem, mrowieniem czy pieczeniem opryszczka wpływa negatywnie również na ogólne samopoczucie i wygląd, dlatego warto wiedzieć, jak skutecznie sobie z nią radzić oraz jak zapobiegać jej nawrotom. Jak wygląda zimno na ustach? Charakterystyczne, wypełnione płynem pęcherzyki na wargach, wokół ust lub w okolicy nosa to typowe objawy opryszczki wargowej. Początkowo skóra w tych miejscach może zacząć swędzieć, piec lub sprawiać wrażenie ściągniętej. Wkrótce na tym obszarze pojawiają się małe, bolesne bąbelki, które po kilku dniach pękają, tworząc owrzodzenia. Opryszczka na ustach przyczyny. Czy opryszczka jest zaraźliwa? Febra na ustach jest wywoływana przez wirus opryszczki wargowej herpes simplex (HSV-1), który wnika do organizmu i pozostaje w nim przez całe życie. W wyniku osłabienia układu odpornościowego, stresu, przeziębienia czy zmian temperatury otoczenia może dojść do jej aktywacji i pojawienia się pęcherzyków. Wirus jest bardzo zaraźliwy i łatwo przenosi się przez bezpośredni kontakt z zakażoną skórą, śliną, a także poprzez korzystanie z tych samych przedmiotów (np. ręczników czy szminki). Z tego powodu ważne jest, aby unikać bliskich kontaktów z osobami mającymi opryszczkę, szczególnie w aktywnej fazie, pamiętając jednak, że wirus może być przenoszony nawet wtedy, gdy objawy nie są jeszcze widoczne.
czytajEwa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Opalanie to nieodłączny element letniego relaksu na świeżym powietrzu, jednak promienie słoneczne, choć niezbędne do produkcji witaminy D i korzystnie wpływające na nasz nastrój i wygląd mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia skóry. Zbyt długa i nieodpowiedzialna ekspozycja na słońce może prowadzić do oparzeń słonecznych, przyspiesza starzenia się skóry oraz zwiększa ryzyko raka skóry. Jak zatem opalać się bezpiecznie? Poza unikaniem zbyt długiego wylegiwania się na słońcu oraz korzystania z promieni słonecznych poza godzinami największego promieniowania (10-16) pamiętać należy o niezbędnej ochronie w postaci filtrów przeciwsłonecznych. Wybór odpowiedniego filtra i umiejętne stosowanie kosmetyków przeciwsłonecznych zapewni właściwą ochronę oraz pozwoli cieszyć się piękną, a przede wszystkim zdrową opalenizną. Filtry przeciwsłoneczne – rodzaje filtrów SPF Filtry przeciwsłoneczne są kluczowym elementem ochrony skóry przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego (UV). Różnią się one między sobą mechanizmem działania, składem oraz poziomem ochrony, który określany jest współczynnikiem ochrony przeciwsłonecznej (SPF). Wśród dostępnych na rynku filtrów SPF znajdziemy filtry fizyczne, chemiczne, hybrydowe oraz filtry naturalne. Filtry mineralne (fizyczne) Filtry mineralne, znane również jako fizyczne, działają na zasadzie odbijania i rozpraszania promieniowania UV. Są to najczęściej tlenek cynku (ZnO) i dwutlenek tytanu (TiO2). Tlenek cynku (ZnO): zapewnia ochronę przed promieniowaniem UVA i UVB. Jest szczególnie polecany dla osób o wrażliwej skórze. Dwutlenek tytanu (TiO2): chroni głównie przed promieniowaniem UVB i częściowo przed UVA. Jest powszechnie stosowany w kosmetykach przeciwsłonecznych. Filtry chemiczne (organiczne) Filtry chemiczne, zwane również organicznymi, działają poprzez absorpcję promieniowania UV i przekształcanie go w ciepło, które jest następnie uwalniane z powierzchni skóry. Do filtrów chemicznych zawartych w dostępnych na rynku kosmetyczkach przeciwsłonecznych należą między innymi: oktokrylen, oksybenzon czy octinoxate. Filtry hybrydowe Filtry hybrydowe łączą w sobie właściwości filtrów mineralnych i chemicznych, oferując wszechstronną ochronę przed promieniowaniem UV. Dzięki tej kombinacji mogą oferować zalety obu typów filtrów zapewniając szersze spektrum ochrony i lepszą stabilność. Filtry naturalne Niektóre kosmetyki przeciwsłoneczne zawierają składniki pochodzenia naturalnego, takie jak np. olej z nasion malin, marchwi, masło shea lub inne substancje naturalne, które mają właściwości chroniące przed UV. Choć ich skuteczność może być niższa w porównaniu do filtrów chemicznych lub mineralnych, są one często wybierane przez osoby preferujące naturalne kosmetyki.
czytaj