28.02.2025
Dlaczego bolą zęby? Niestety ta uciążliwa dolegliwość często jest wynikiem niewłaściwej higieny jamy ustnej. Ponadto może być spowodowana urazem czy nadwrażliwością na niektóre pokarmy. Po jakie tabletki warto sięgnąć w oczekiwaniu na specjalistę i jak złagodzić ból domowymi sposobami oraz dostępnymi bez recepty preparatami?
Ból zęba może mieć różne przyczyny — od próchnicy, przez infekcję, uszkodzenie zęba, nadwrażliwość, zapalenie dziąseł, po nadmierne napięcie mięśni żuchwy.
Objawy bólu zęba mogą się różnić w zależności od przyczyny i stopnia zaawansowania problemu, mogą mieć też różny charakter – od stałego, przez pulsujący, tępy ból, po ostry, trudny do złagodzenia. Bólem może być objęty konkretny ząb lub obszar w jamie ustnej. W przypadku zęba znajdującego się w okolicy żuchwy ból może promieniować, atakując szczękę, zatoki przynosowe czy ucho. Może mu towarzyszyć również obrzęk i zaczerwienienie dziąseł będące wynikiem wyrzynania się zębów bądź infekcji jego korzenia. Niewątpliwie powodem bólu zębów bywa nienależyta higiena jamy ustnej; w efekcie złego czyszczenia następuje nagromadzenie się płytki bakteryjnej i rozwój próchnicy, zęby mogą zmienić kolor (biały lub żółty nalot), może też pojawić się nieprzyjemny zapach z ust. Stały, nieleczony ból zębów może prowadzić do problemów ze snem, co z kolei może wpływać na pogorszenie ogólnego nastroju i wywoływać drażliwość.
Jest wiele sposobów, aby uśmierzyć ból. Poza tabletkami przeciwbólowymi ból zęba złagodzić mogą miejscowo znieczulające i przeciwbólowe leki w postaci sprayu oraz płynów do płukania jamy ustnej. Jednak gdy spowodowany jest on próchnicą czy stanem zapalnym, żaden z preparatów dostępnych w aptece nie zastąpi wizyty u dentysty.
Ból zębów wywołuje dyskomfort, zaburza koncentrację i wpływa negatywnie na funkcjonowanie i ogólną jakość życia. Pierwsza pomoc, niezależnie od przyczyny, polega na łagodzeniu dolegliwości przy użyciu ogólnodostępnych leków przeciwbólowych, takich jak paracetamol czy ibuprofen. Jeśli ból nie ustępuje, można sięgnąć po silniejsze środki, takie jak dostępne bez recepty leki z grupy NLPZ np. naproksen, deksketoprofen, ketoprofen. Preparaty te, podobnie jak należący do niesteroidowych leków przeciwzapalnych ibuprom pomogą złagodzić ból oraz przyspieszą leczenie stanu zapalnego. Należy jednak pamiętać, że leki na ból zęba mogą jedynie złagodzić objawy, nie mogą być stosowane dłużej niż kilka dni i nie rozwiązują przyczyny bólu zęba. Wizyta u dentysty jest konieczna, aby zidentyfikować przyczynę problemu i podjąć odpowiednie leczenie. Jeśli ból jest intensywny, utrzymuje się pomimo sięgania po coraz silniejsze środki, nie należy zwlekać z wizytą u specjalisty
Spray na ból zęba to produkt przeciwbólowy do stosowania miejscowego w celu złagodzenia objawów. Najczęściej zawiera benzokainę czy lidokainę, które stosowane na błony śluzowe w jamie ustnej znieczulają obszar wokół bolesnego zęba. Spray na ból zęba często zawiera także substancje przeciwbólowe, takie jak kwas acetylosalicylowy lub ibuprofen oraz działającą antybakteryjnie chlorheksydynę. Ta ostatnia substancja chroni przed postaniem stanów zapalnych. Na rynku farmaceutycznym dostępne są także spraye zawierające składniki chłodzące (np. mentol), które delikatnie znieczulają i łagodzą ból zęba.
Dostępne na rynku płyny do łagodzenia bólu zęba zawierają zazwyczaj kompozycję składników znieczulających, antybakteryjnych i ściągających.
Domowe sposoby, choć nie zastąpią profesjonalnej opieki stomatologicznej, mogą czasowo złagodzić ból zębów.
Zarówno leki przeciwbólowe, znieczulające preparaty do stosowania miejscowego czy domowe sposoby to jedynie tymczasowe rozwiązanie i nie zastępują wizyty u dentysty. Jeśli ból zęba utrzymuje się dłuższy czas lub jest intensywny i uciążliwy, konieczna jest konsultacja stomatologiczna, podczas której dentysta zidentyfikuje przyczynę problemu i podejmie odpowiednie leczenie.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Zespół napięcia przedmiesiączkowego, znany szerzej jako PMS (ang. premenstrual syndrome), to zjawisko, które dotyczy nawet 70–80% kobiet w wieku rozrodczym. Choć dla jednych to tylko drobna niedogodność, dla innych może oznaczać prawdziwe wyzwanie utrudniające codzienne funkcjonowanie. Znajomość przyczyn, objawów, a przede wszystkim skutecznych sposobów ich łagodzenia pozwoli odzyskać komfort i dobre samopoczucie w tym wymagającym czasie. PMS co to? PMS, czyli Premenstrual Syndrome - zespół napięcia przedmiesiączkowego, to zespół fizycznych i emocjonalnych objawów, które pojawiają się u kobiet zazwyczaj na kilka dni, a nawet do dwóch tygodni przed miesiączką. Ich nasilenie różni się w zależności od organizmu – u niektórych kobiet są ledwie zauważalne, u innych mogą znacząco wpływać na samopoczucie i codzienne funkcjonowanie. Za wystąpienie PMS odpowiadają przede wszystkim zmiany hormonalne zachodzące w drugiej fazie cyklu menstruacyjnego, zwłaszcza w poziomie estrogenu i progesteronu. Wahania tych hormonów oddziałują nie tylko na układ rozrodczy, ale również na układ nerwowy i gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu, co tłumaczy różnorodność objawów – od napięcia piersi, przez bóle głowy i uczucie zmęczenia, po rozdrażnienie czy obniżony nastrój.
czytajEwa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Pasożyty wewnętrzne potrafią przez długi czas rozwijać się w organizmie człowieka, nie dając wyraźnych objawów swojej obecności. Z czasem mogą pojawić się dolegliwości takie jak bóle brzucha, osłabienie, utrata apetytu czy problemy skórne. Choć temat pasożytów często budzi niepokój, warto wiedzieć, że współczesna diagnostyka i skuteczne, dostępne bez recepty środki pozwolą na szybkie i bezpieczne pozbycie się problemu. Pasożyty ludzkie. Rodzaje pasożytów wewnętrznych Pasożyty wewnętrzne to organizmy, które żyją i rozmnażają się kosztem człowieka, wykorzystując jego organizm jako źródło pożywienia i środowisko do rozwoju. Do najczęściej spotykanych pasożytów należą tasiemce, glisty ludzkie oraz owsiki – różnią się one budową, sposobem zakażenia i objawami, jakie wywołują. Tasiemiec uzbrojony Tasiemiec uzbrojony (Taenia solium) to pasożyt należący do płazińców, który może osiągać nawet kilka metrów długości. Jego cykl rozwojowy związany jest z obecnością dwóch żywicieli – pośredniego (świni) i ostatecznego (człowieka). Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez spożycie niedogotowanego lub surowego mięsa wieprzowego, zawierającego larwy pasożyta, tzw. wągry. W organizmie człowieka tasiemiec osiedla się zazwyczaj w jelicie cienkim, gdzie rośnie i dojrzewa, wykorzystując składniki odżywcze z pożywienia gospodarza. Charakterystyczną cechą tego gatunku są haczyki na główce, które umożliwiają mu mocne przytwierdzenie się do ściany jelita – stąd nazwa „uzbrojony”. Glista ludzka Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) to jeden z najczęściej występujących pasożytów przewodu pokarmowego człowieka. Jest to robak obły o charakterystycznym, cylindrycznym kształcie, który może osiągać nawet do 30 cm długości. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową, poprzez spożycie żywności lub wody zanieczyszczonej jajami pasożyta – szczególnie tam, gdzie nie przestrzega się zasad higieny. Jaja glisty przedostają się do jelita, gdzie rozwijają się larwy. Następnie migrują one przez układ krwionośny i oddechowy, by ostatecznie powrócić do jelita cienkiego, gdzie osiągają postać dorosłą. Cykl życiowy glisty jest złożony, a sam pasożyt potrafi przetrwać w organizmie człowieka nawet kilka miesięcy, pobierając składniki odżywcze i zaburzając naturalną równowagę jelitową. Owsiki Owsiki ludzkie (Enterobius vermicularis) to niewielkie, białe nicienie pasożytujące głównie w jelicie grubym człowieka. Zakażenie nimi, nazywane owsicą, jest jedną z najczęstszych chorób pasożytniczych, szczególnie u dzieci. Do infekcji dochodzi drogą pokarmową lub przez kontakt bezpośredni, gdy jaja pasożyta trafiają do ust z zanieczyszczonych rąk, pościeli czy zabawek. Cykl życiowy owsika jest krótki, ale bardzo intensywny – dorosłe samice składają tysiące jaj w okolicach odbytu, skąd łatwo mogą się przenosić na inne osoby lub przedmioty codziennego użytku. Owsiki rozwijają się szybko, a ich obecność w jelitach może prowadzić do dyskomfortu i zaburzeń snu, zwłaszcza u najmłodszych.
czytajEwa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Choć cynk występuje w ludzkim organizmie w śladowych ilościach, odgrywa bardzo ważną rolę w utrzymaniu zdrowia i prawidłowego funkcjonowania wielu procesów życiowych. Cynk wspiera odporność, przyspiesza gojenie ran, wpływa na kondycję skóry, włosów i paznokci, a także uczestniczy w produkcji hormonów i syntezie białek. Znając produkty bogate w cynk oraz zasady rozważnej suplementacji łatwej zapobiec jego niedoborom i zadbać o kondycję całego organizmu. Właściwości cynku Cynk to pierwiastek, który pełni w organizmie człowieka niezwykle wiele funkcji, między innymi uczestniczy w wielu procesach enzymatycznych, wzmacnia naturalną barierę ochronną organizmu i pomaga zwalczać infekcje oraz odgrywa ważną rolę w gojeniu ran, regeneracji tkanek oraz utrzymaniu zdrowej skóry, włosów i paznokci. Cynk wpływa również na układ nerwowy i hormonalny - wspomaga prawidłowe działanie mózgu, procesy poznawcze oraz koncentrację, bierze udział w produkcji insuliny i hormonów płciowych, dlatego ma znaczenie dla płodności zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Ponadto cynk działa również jako silny przeciwutleniacz – neutralizuje wolne rodniki i opóźnia procesy starzenia komórek. Cynk na co pomaga? Wzmacnia odporność – pomaga organizmowi zwalczać infekcje i skraca czas trwania przeziębień. Przyspiesza gojenie ran – wspomaga regenerację tkanek i procesy naprawcze skóry. Poprawia kondycję skóry, włosów i paznokci – reguluje pracę gruczołów łojowych, zapobiega trądzikowi i łamliwości paznokci. Wspiera płodność i zdrowie hormonalne – uczestniczy w produkcji hormonów płciowych i wpływa na jakość nasienia. Dba o układ nerwowy i koncentrację – poprawia pamięć, zdolność uczenia się i ogólne funkcjonowanie mózgu. Reguluje poziom cukru we krwi – wspiera działanie insuliny i procesy metaboliczne. Chroni komórki przed stresem oksydacyjnym – działa jak antyoksydant, opóźniając procesy starzenia. Wspomaga wzrost i rozwój organizmu – jest niezbędny w okresie dzieciństwa, dojrzewania i regeneracji.
czytajEwa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Lipodemia to przewlekłe zaburzenie dotyczące nieprawidłowego rozmieszczenia tkanki tłuszczowej, które występuje niemal wyłącznie u kobiet. Choroba ta charakteryzuje się symetrycznym powiększeniem kończyn – najczęściej dolnych, często połączonym z uczuciem bólu, napięcia oraz zwiększoną skłonnością do powstawania siniaków. Mimo że lipodemia bywa mylona z otyłością lub obrzękiem limfatycznym, jej podłoże i mechanizmy rozwoju są odmienne. Wczesne rozpoznanie pozwoli w porę podjąć skuteczne leczenie, by przywrócić skórze zdrowy wygląd i zapobiec powikłaniom. Lipodemia co to? Lipodemia, określana również jako obrzęk tłuszczowy, to przewlekłe, postępujące zaburzenie, które polega na symetrycznym rozroście komórek tłuszczowych (adipocytów) w określonych partiach ciała – najczęściej w obrębie bioder, ud, łydek oraz ramion – przy jednoczesnym braku zmian w obrębie stóp i dłoni. Charakterystyczną cechą lipodemii jest brak reakcji na tradycyjne metody redukcji masy ciała, takie jak dieta czy aktywność fizyczna. Lipodemia nie wynika z nadmiernego spożycia kalorii, lecz z zaburzeń mikrokrążenia i gospodarki hormonalnej, które wpływają na funkcjonowanie tkanki tłuszczowej. Istotną rolę w jej rozwoju odgrywać mogą czynniki genetyczne oraz zmiany hormonalne, zwłaszcza te związane z okresem dojrzewania, ciążą lub menopauzą. W początkowych etapach choroba może być bagatelizowana lub mylona z otyłością czy obrzękiem limfatycznym. Z czasem jednak pojawia się ból, nadwrażliwość na dotyk, uczucie ciężkości kończyn oraz skłonność do powstawania siniaków.
czytaj