02.09.2025
Problemy ze skupieniem. Sposoby na poprawę pamięci i koncentracji u dzieci
W świecie gier elektronicznych, ekranów i natłoku informacji młodym umysłom coraz trudniej utrzymać uwagę. Problemy z koncentracją nie zawsze wynikają jednak z lenistwa czy braku chęci – często są sygnałem, że warto przyjrzeć się codziennym nawykom, rytmowi dnia czy nawet diecie dziecka. Proste ćwiczenia, odpowiednia aktywność fizyczna i drobne zmiany w codziennym funkcjonowaniu sprawią, że nauka staje się łatwiejsza, a dziecko odzyskuje pewność siebie i radość z odkrywania świata.
Skupienie – co to takiego?
Skupienie to zdolność świadomego kierowania uwagi na jedno zadanie lub bodziec, bez ulegania rozproszeniom. To właśnie ono pozwala dziecku przeczytać tekst do końca, rozwiązać zadanie matematyczne czy wysłuchać nauczyciela na lekcji. W praktyce oznacza umiejętność „odcięcia się” od tego, co dzieje się w tle – hałasu, myśli, czy pokus płynących z otoczenia – i zaangażowania się w jedno konkretne działanie. Dla dzieci koncentracja jest fundamentem efektywnej nauki i rozwoju. Bez niej trudno przyswajać nowe informacje, zapamiętywać i łączyć fakty. Co ważne, skupienie nie jest cechą wrodzoną daną „raz na zawsze”, dlatego należy je stale trenować i wzmacniać.
Problemy z koncentracją – przyczyny
Trudności ze skupieniem u dzieci najczęściej są wynikiem połączenia wielu czynników – zarówno tych związanych ze stylem życia, jak i indywidualnymi predyspozycjami. Dużą rolę odgrywa nadmiar bodźców: telewizja, gry komputerowe czy media społecznościowe nieustannie konkurują o uwagę najmłodszych. Do tego dochodzi niewyspanie i brak regularnego rytmu dnia, co osłabia zdolność mózgu do efektywnej pracy. Nie bez znaczenia jest także dieta – niedobory witamin i minerałów, zbyt duża ilość cukru czy przetworzonej żywności mogą negatywnie wpływać na pamięć i koncentrację. Ważne są również emocje: stres szkolny, presja ocen, a czasem także problemy w relacjach z rówieśnikami mogą powodować, że dziecku trudno skupić się na zadaniach. W niektórych przypadkach źródłem kłopotów mogą być też zaburzenia uwagi, takie jak ADHD, które wymagają profesjonalnej diagnozy i wsparcia.
- Nadmiar bodźców (ekrany, gry, hałas)
- Niedobór snu i nieregularny rytm dnia
- Niezdrowa dieta, niedobory witamin i minerałów
- Stres szkolny i presja ocen
- Trudności emocjonalne i relacyjne
- Zaburzenia uwagi (np. ADHD)
Świadomość, skąd biorą się trudności z koncentracją, pozwala lepiej dobrać metody, które pomogą dziecku odzyskać równowagę i czerpać satysfakcję z nauki.
Sposoby na pamięć i koncentrację
Wzmacnianie pamięci i koncentracji u dzieci to proces, który wymaga wielopłaszczyznowego podejścia. Ogromne znaczenie mają codzienne nawyki – regularny sen, zbilansowana dieta i aktywność fizyczna to fundament sprawnego funkcjonowania mózgu. Równie ważne jest środowisko, w którym dziecko się uczy: uporządkowana przestrzeń, ograniczenie rozpraszaczy i odpowiednie warunki do nauki potrafią zdziałać więcej niż długie godziny spędzone nad książkami. Oprócz tego warto sięgnąć po dodatkowe formy wsparcia - dobrze dobrane suplementy na pamięć i koncentrację mogą uzupełnić niedobory składników odżywczych niezbędnych dla prawidłowej pracy układu nerwowego, a proste ćwiczenia i treningi koncentracji nauczą dziecko, jak skuteczniej skupiać uwagę i rozwijać pamięć. Dzięki temu nauka stanie się nie tylko efektywniejsza, ale też mniej stresująca i bardziej satysfakcjonująca.
Suplementy na koncentrację u dzieci
Aby mózg młodego człowieka mógł pracować na pełnych obrotach, poza snem i regularną aktywnością fizyczną, potrzebuje również wielu składników odżywczych. Kwasy tłuszczowe omega-3, witaminy z grupy B oraz magnez czy cynk będą wspierać rozwój układu nerwowego, prawidłowe przewodnictwo nerwowe i odporność na stres.
- Kwasy omega 3 są niezbędne dla prawidłowego rozwoju mózgu i układu nerwowego. Wspierają procesy uczenia się, poprawiają pamięć i koncentrację, a także mają korzystny wpływ na nastrój dziecka. Najlepszym źródłem są ryby morskie (łosoś, makrela, sardynki), ale w diecie dzieci często ich brakuje – dlatego suplementy z olejem rybim lub olejem z alg mogą stanowić cenne uzupełnienie niedoborów.
- Magnez dla dzieci – magnez to pierwiastek, który odgrywa ważną rolę w przewodnictwie nerwowym i pracy mięśni. Jego niedobór może objawiać się nadpobudliwością, rozdrażnieniem czy problemami z koncentracją. Suplementacja magnezem pomaga w redukcji napięcia nerwowego, wspiera pamięć i ułatwia skupienie, zwłaszcza w okresach wzmożonego wysiłku szkolnego.
- Witaminy na pamięć – witaminy z grupy B wspierają prawidłowe funkcjonowanie mózgu i układu nerwowego. Szczególnie istotne są witaminy B6, B9 (kwas foliowy) i B12, które wpływają na procesy poznawcze, pamięć i koncentrację. Pomagają także w przetwarzaniu energii z pożywienia na działanie mózgu, dzięki czemu dzieci mają więcej energii do nauki i łatwiej utrzymują uwagę podczas codziennych obowiązków szkolnych. Regularne dostarczanie tych witamin – zarówno w diecie, jak i w razie potrzeby w formie suplementów – może znacząco wspierać zdolności intelektualne i rozwój poznawczy najmłodszych.
Jak się skupić? Trening koncentracji uwagi
Skupienie to umiejętność, którą można trenować tak samo jak mięśnie – im częściej dziecko ćwiczy uwagę, tym łatwiej przychodzi mu utrzymanie koncentracji podczas nauki czy zabawy. Podstawą jest wprowadzenie prostych, regularnych ćwiczeń, które angażują zarówno umysł, jak i ciało. Nawet kilka minut dziennie poświęconych na gry pamięciowe, układanki czy zadania wymagające sekwencyjnego myślenia może znacząco poprawić zdolność koncentracji.
Aby ułatwić wprowadzenie treningu koncentracji w codziennym życiu dziecka, warto sięgnąć po konkretne ćwiczenia i zabawy, które stopniowo rozwijają zdolność skupienia:
- gry pamięciowe: memory, domino czy „co zniknęło?” – ćwiczą uwagę, spostrzegawczość i pamięć krótkotrwałą;
- układanki i puzzle - zajęcia wymagające logicznego myślenia i planowania krok po kroku wspierają umiejętność skupienia na zadaniu;
- zadania sekwencyjne - rytmiczne gry muzyczne czy układanie klocków według wzoru uczą koncentracji i precyzji;
- ćwiczenia oddechowe i uważność - kilkuminutowe techniki świadomego oddychania, czy proste medytacje dla dzieci pomagają w kontrolowaniu rozproszeń i stresu;
- ruch i aktywność fizyczna - krótkie przerwy na zabawy na świeżym powietrzu lub sporty zespołowe poprawiają przepływ krwi do mózgu, wspierając koncentrację i energię do nauki;
- czytanie krótkich tekstów, a następnie opowiadanie ich własnymi słowami rozwija pamięć, uwagę i kreatywność;
- zabawy wymagające cierpliwości - gry strategiczne, eksperymenty naukowe czy origami uczą wytrwałości i skupienia na jednym zadaniu przez dłuższy czas.
Bibliografia:
- Chłopicka J., Czy dieta i suplementy mogą wspomóc pracę mózgu? Wszechświat, t. 121, nr 1–3/2020.
- Dieta na dobrą pamięć. Co zrobić, żeby poprawić pracę mózgu? Online: https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2021/03/6-infografika_dieta-na-dobra-pamiec526.pdf [dostęp: 30.08.2025]
- Jakimowicz-Klein B., Dieta na pamięć i koncentrację, Astrum, 2013.
Janiszewska B., Uwaga. Wspomaganie koncentracji i nie tylko. Ćwiczenia i zabawy dla dzieci od 4 do 9 lat, Seventh Sea, Warszawa 2007. - Lis M., Wpływ żywienia na funkcje poznawcze, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, Tom 27, Nr 4, 2021.
- Pac-Kożuchowska E., Kwasy tłuszczowe omega-3 a stan zdrowia dzieci, Endokrynologia Pediatryczna, Tom 7, Nr 4(25), Lublin, 2008.
- Weyhreter H., Trudności z koncentracją uwagi, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
- Wiciński M., Kościński B., Malinowski B., Długi K., Ozorowski M., Pawlak-Osińska K., Wpływ doustnej suplementacji magnezu na kondycję psychofizyczną, Forum Medycyny Rodzinnej, tom 13, nr 1, 2019.
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król – redaktor naczelna z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w tworzeniu treści produktowych oraz artykułów o tematyce medycznej. Przez lata miała okazję współpracować z różnymi firmami z branży zdrowia i farmacji, dostarczając merytoryczne i angażujące teksty. Jej pasją jest przekształcanie skomplikowanych zagadnień medycznych w przystępne treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć świat zdrowia i dbania o siebie.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Włókniaki – przyczyny, rozpoznanie i usuwanie
Włókniaki to zmiany skórne, które, choć zazwyczaj są niegroźne, potrafią budzić niepokój i wątpliwości. Pojawiają się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, niezależnie od wieku, a ich obecność może być związana z predyspozycjami genetycznymi, zmianami hormonalnymi lub podrażnieniami mechanicznymi skóry. W większości przypadków mają charakter łagodny, jednak ze względu na ich wygląd i umiejscowienie wiele osób decyduje się na ich usunięcie. Jak wygląda włókniak? Włókniak to niewielka, miękka lub twarda grudka na skórze, o kolorze zbliżonym do naturalnego odcienia ciała lub nieco ciemniejszy – beżowy, brunatny bądź różowy. Zmiana może być pojedyncza lub występować w większej liczbie, zwłaszcza w miejscach narażonych na tarcie, takich jak szyja, pachy, pachwiny, powieki czy okolice pod biustem. Włókniaki rosną powoli i nie powodują bólu ani świądu, choć w wyniku podrażnienia mogą ulec zaczerwienieniu lub stanowić defekt estetyczny.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Stopa cukrzycowa – przyczyny, objawy, leczenie
ZSC czyli Zespół Stopy Cukrzycowej to jedno z najpoważniejszych powikłań cukrzycy, które może prowadzić do trudno gojących się ran, infekcji, a nawet amputacji kończyny. Schorzenie to rozwija się powoli, często niezauważalnie, w wyniku zaburzeń krążenia i uszkodzenia nerwów obwodowych. Charakterystyczne objawy, takie jak drętwienie, mrowienie czy owrzodzenia na stopach, wymagają szybkiej diagnostyki i odpowiedniego leczenia. Wczesne rozpoznanie oraz właściwa pielęgnacja stóp mogą pomóc zapobiec powikłaniom i poprawić jakości życia osób z cukrzycą. Stopa cukrzycowa co to? Stopa cukrzycowa nie jest pojedynczym schorzeniem, lecz poważnym powikłaniem cukrzycy, wymagającym kompleksowej opieki medycznej i właściwej profilaktyki. ZSC to zespół zmian chorobowych występujących w obrębie stóp u osób chorujących na cukrzycę. Jest wynikiem długotrwale utrzymującego się podwyższonego poziomu glukozy we krwi, który prowadzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych i nerwów. W efekcie dochodzi do pogorszenia ukrwienia tkanek oraz zaburzeń czucia, co sprzyja powstawaniu ran, owrzodzeń i infekcji. Jak wygląda stopa cukrzycowa? Objawy stopy cukrzycowej Objawy stopy cukrzycowej mogą przybierać różne formy, w zależności od stopnia zaawansowania choroby. Początkowo pojawia się uczucie drętwienia, mrowienia lub pieczenia stóp, wynikające z uszkodzenia nerwów obwodowych. Skóra może być sucha, cienka i podatna na pęknięcia, a drobne otarcia czy skaleczenia często goją się znacznie wolniej niż u osób zdrowych. W bardziej zaawansowanych stadiach pojawiają się trudno gojące się owrzodzenia, przebarwienia skóry, deformacje palców oraz nieprzyjemny zapach świadczący o infekcji. Charakterystycznym objawem jest także utrata czucia bólu, przez co pacjent może nie zauważyć powstających ran, co dodatkowo zwiększa ryzyko powikłań. Uczucie drętwienia, mrowienia lub pieczenia stóp. Sucha, cienka i podatna na pęknięcia skóra stóp. Wolne gojenie się ran, otarć i skaleczeń. Obecność owrzodzeń lub trudno gojące się rany. Przebarwienia skóry i zmiany w wyglądzie stóp. Deformacje palców (np. palce młotkowate). Nieprzyjemny zapach stóp świadczący o infekcji. Utrata czucia bólu. W zaawansowanych przypadkach – martwica tkanek.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
PMS – czym jest zespół napięcia przedmiesiączkowego i jak sobie z nim radzić?
Zespół napięcia przedmiesiączkowego, znany szerzej jako PMS (ang. premenstrual syndrome), to zjawisko, które dotyczy nawet 70–80% kobiet w wieku rozrodczym. Choć dla jednych to tylko drobna niedogodność, dla innych może oznaczać prawdziwe wyzwanie utrudniające codzienne funkcjonowanie. Znajomość przyczyn, objawów, a przede wszystkim skutecznych sposobów ich łagodzenia pozwoli odzyskać komfort i dobre samopoczucie w tym wymagającym czasie. PMS co to? PMS, czyli Premenstrual Syndrome - zespół napięcia przedmiesiączkowego, to zespół fizycznych i emocjonalnych objawów, które pojawiają się u kobiet zazwyczaj na kilka dni, a nawet do dwóch tygodni przed miesiączką. Ich nasilenie różni się w zależności od organizmu – u niektórych kobiet są ledwie zauważalne, u innych mogą znacząco wpływać na samopoczucie i codzienne funkcjonowanie. Za wystąpienie PMS odpowiadają przede wszystkim zmiany hormonalne zachodzące w drugiej fazie cyklu menstruacyjnego, zwłaszcza w poziomie estrogenu i progesteronu. Wahania tych hormonów oddziałują nie tylko na układ rozrodczy, ale również na układ nerwowy i gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu, co tłumaczy różnorodność objawów – od napięcia piersi, przez bóle głowy i uczucie zmęczenia, po rozdrażnienie czy obniżony nastrój.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Pasożyty wewnętrzne – objawy, leczenie i profilaktyka
Pasożyty wewnętrzne potrafią przez długi czas rozwijać się w organizmie człowieka, nie dając wyraźnych objawów swojej obecności. Z czasem mogą pojawić się dolegliwości takie jak bóle brzucha, osłabienie, utrata apetytu czy problemy skórne. Choć temat pasożytów często budzi niepokój, warto wiedzieć, że współczesna diagnostyka i skuteczne, dostępne bez recepty środki pozwolą na szybkie i bezpieczne pozbycie się problemu. Pasożyty ludzkie. Rodzaje pasożytów wewnętrznych Pasożyty wewnętrzne to organizmy, które żyją i rozmnażają się kosztem człowieka, wykorzystując jego organizm jako źródło pożywienia i środowisko do rozwoju. Do najczęściej spotykanych pasożytów należą tasiemce, glisty ludzkie oraz owsiki – różnią się one budową, sposobem zakażenia i objawami, jakie wywołują. Tasiemiec uzbrojony Tasiemiec uzbrojony (Taenia solium) to pasożyt należący do płazińców, który może osiągać nawet kilka metrów długości. Jego cykl rozwojowy związany jest z obecnością dwóch żywicieli – pośredniego (świni) i ostatecznego (człowieka). Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez spożycie niedogotowanego lub surowego mięsa wieprzowego, zawierającego larwy pasożyta, tzw. wągry. W organizmie człowieka tasiemiec osiedla się zazwyczaj w jelicie cienkim, gdzie rośnie i dojrzewa, wykorzystując składniki odżywcze z pożywienia gospodarza. Charakterystyczną cechą tego gatunku są haczyki na główce, które umożliwiają mu mocne przytwierdzenie się do ściany jelita – stąd nazwa „uzbrojony”. Glista ludzka Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) to jeden z najczęściej występujących pasożytów przewodu pokarmowego człowieka. Jest to robak obły o charakterystycznym, cylindrycznym kształcie, który może osiągać nawet do 30 cm długości. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową, poprzez spożycie żywności lub wody zanieczyszczonej jajami pasożyta – szczególnie tam, gdzie nie przestrzega się zasad higieny. Jaja glisty przedostają się do jelita, gdzie rozwijają się larwy. Następnie migrują one przez układ krwionośny i oddechowy, by ostatecznie powrócić do jelita cienkiego, gdzie osiągają postać dorosłą. Cykl życiowy glisty jest złożony, a sam pasożyt potrafi przetrwać w organizmie człowieka nawet kilka miesięcy, pobierając składniki odżywcze i zaburzając naturalną równowagę jelitową. Owsiki Owsiki ludzkie (Enterobius vermicularis) to niewielkie, białe nicienie pasożytujące głównie w jelicie grubym człowieka. Zakażenie nimi, nazywane owsicą, jest jedną z najczęstszych chorób pasożytniczych, szczególnie u dzieci. Do infekcji dochodzi drogą pokarmową lub przez kontakt bezpośredni, gdy jaja pasożyta trafiają do ust z zanieczyszczonych rąk, pościeli czy zabawek. Cykl życiowy owsika jest krótki, ale bardzo intensywny – dorosłe samice składają tysiące jaj w okolicach odbytu, skąd łatwo mogą się przenosić na inne osoby lub przedmioty codziennego użytku. Owsiki rozwijają się szybko, a ich obecność w jelitach może prowadzić do dyskomfortu i zaburzeń snu, zwłaszcza u najmłodszych.
czytaj