27.03.2025
Infekcje pochwy – rodzaje, diagnostyka i leczenie
Infekcje intymne dotykają kobiet w różnym wieku. Mogą być spowodowane przez różne czynniki, w tym przez drożdżaki, bakterie, wirusy oraz inne mikroorganizmy. Każdy rodzaj infekcji charakteryzuje się unikalnymi objawami i wymaga specyficznego podejścia terapeutycznego. Znajomość przyczyn infekcji pochwy może uchronić przed ich nawrotami, a umiejętność szybkiego rozpoznawania objawów pozwoli niezwłocznie wdrożyć odpowiednie postępowanie i skuteczne leczenie.
Rodzaje i objawy kobiecych infekcji intymnych
Infekcje intymne u kobiet mogą być spowodowane różnymi czynnikami, w tym drożdżakami, bakteriami lub wirusami.
Grzybica pochwy
Grzybica pochwy, znana również jako kandydoza lub drożdżyca pochwy, jest bardzo częstym schorzeniem spowodowanym nadmiernym wzrostem grzybów z rodzaju Candida, najczęściej Candida albicans. Objawy grzybicy pochwy obejmują białe, gęste, serowate upławy, świąd i pieczenie w okolicy pochwy, łechtaczki oraz warg sromowych, a także zaczerwienienie i bolesny obrzęk wokół narządów płciowych.
Bakteryjne zapalenie pochwy – waginoza bakteryjna
Bakteryjne zapalenie pochwy to stan zapalny spowodowany zaburzeniem naturalnej równowagi bakteryjnej w pochwie. W przypadku waginozy bakteryjnej dochodzi do wzrostu liczby szkodliwych bakterii względem korzystnych bakterii głównie Lactobacillus, co prowadzi do infekcji. Objawy bakteryjnego zapalenia pochwy mogą obejmować obfite, rzadkie upławy o szarej, białawej lub zielonkawej barwie, często o charakterystycznym rybim zapachu, świąd i pieczenie, szczególnie także podczas oddawania moczu, a także zaczerwienienie i obrzęk okolic narządów płciowych.
Wirusowe infekcje pochwy
Wirusowe infekcje pochwy to rodzaj infekcji przenoszonych drogą płciową, do których należą między innymi opryszczka genitalna (herpes genitalis) i wirus brodawczaka ludzkiego (HPV).
- Objawami opryszczki genitalnej są najczęściej pęcherzyki i owrzodzenia w okolicy genitaliów, ból, świąd, pieczenie lub mrowienie w obszarze zainfekowanym. Mogą wystąpić także objawy ogólne, takie jak gorączka, bóle mięśniowe i zmęczenie.
- Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) natomiast objawia się występowaniem małych, miękkich grudek lub narośli w okolicy genitaliów lub odbytu, czasami mogą pojawić się krwawienia podczas stosunku płciowego.
Wirusowe infekcje pochwy mogą prowadzić do poważnych komplikacji, dlatego ważne jest stosowanie odpowiednich metod zapobiegania, takich jak unikanie przypadkowych kontaktów seksualnych, korzystanie z prezerwatyw podczas stosunku płciowego i regularne badania kontrolne.
Infekcja pochwy — sposoby diagnozowania
Diagnoza infekcji pochwy oparta jest przede wszystkim na badaniu fizykalnym i testach laboratoryjnych zleconych na podstawie informacji zebranych podczas wywiadu medycznego, który może dostarczyć istotnych informacji dotyczących zdrowia i historii seksualnej pacjentki.
- Podczas badania fizykalnego lekarz dokonuje oceny wyglądu narządów płciowych, obecności wydzieliny, zaczerwienienia, obrzęku czy bólu. Pozwala to na wstępną ocenę stanu zdrowia pacjentki.
- Badanie mikroskopowe pobranej z pochwy próbki pozwala stwierdzić obecność i określić rodzaj mikroorganizmów, takich jak drożdżaki, bakterie czy komórki wirusowe.
- Testy laboratoryjne pozwolą na identyfikację konkretnych patogenów, jak również ich ilości.
- W przypadku podejrzenia powikłań będących następstwem infekcji intymnych mogą zostać wykonane badania obrazowe, takie jak ultrasonografia, aby ocenić stan narządów płciowych.
Po przeprowadzeniu badań lekarz może zalecić dobrane do konkretnego przypadku leczenie, które będzie skuteczne w zwalczaniu zdiagnozowanej infekcji pochwy.
Leczenie infekcji kobiecych
Leczenie infekcji kobiecych zależy od ich rodzaju oraz przyczyny. Efekt leczenia poza odpowiednio dobranymi lekami zależy także od skrupulatnego stosowania się do zaleceń lekarza i wszelkich instrukcji dotyczących przyjmowania leków oraz zachowań higienicznych. Ponadto, w przypadku infekcji przenoszonych drogą płciową, ważne jest poinformowanie partnera seksualnego oraz poddanie się odpowiednim badaniom i testom w celu wykluczenia dalszego zakażenia.
Leki na infekcje intymne
- Leczenie grzybicy pochwy (kandydoza) obejmuje przede wszystkim miejscowe stosowanie kremów, maści lub czopków dopochwowych zawierających leki przeciwgrzybicze, takie jak klotrimazol, mikonazol czy terbinafina. W niektórych przypadkach, gdy infekcja jest ciężka lub nawracająca, może być konieczne stosowanie leków przeciwgrzybiczych w postaci tabletek doustnych, takich jak flukonazol czy itrakonazol.
- Bakteryjne zapalenie pochwy (waginoza bakteryjna) leczone jest antybiotykami. Najczęściej stosowanymi lekami są metronidazol lub klindamycyna w postaci tabletek doustnych, kremów lub żeli dopochwowych. Czasami stosuje się również probiotyki ginekologiczne, które pomagają przywrócić naturalną florę bakteryjną pochwy.
- W leczeniu infekcji wirusowych, takich jak opryszczka genitalna czy HPV stosuje się leki przeciwwirusowe, takie jak acyklowir, famcyklowir czy walacyklowir, aby zmniejszyć nasilenie objawów i przyspieszyć gojenie.
Domowe sposoby na infekcje intymne
Infekcje intymne wymagają zazwyczaj odpowiedniego leczenia farmakologicznego, jednak istnieją również pewne domowe sposoby, które mogą pomóc w łagodzeniu objawów i wspomagać proces leczenia.
- Higiena intymna - regularne mycie okolic intymnych tylko wodą lub łagodnym mydłem, nieperfumowane produkty do higieny intymnej oraz noszenie bawełnianej bielizny mogą pomóc w utrzymaniu odpowiedniej higieny i zapobieganiu infekcjom.
- Zimne okłady - stosowanie zimnych kompresów może pomóc w łagodzeniu obrzęku i dyskomfortu związanego z niektórymi infekcjami intymnymi, zwłaszcza w przypadku stanów zapalnych.
- Ziołowe nasiadówki – nasiadówki z rumianku, szałwii czy kory dębu mogą być pomocne w łagodzeniu objawów infekcji intymnych, łagodząc stany zapalne i podrażnienia oraz działając ściągająco i przeciwbakteryjnie.
- Olejek z drzewa herbacianego – stosowanie roztworu olejku z drzewa herbacianego może wykazywać działanie przeciwdrobnoustrojowe i przeciwzapalne, a przy tym łagodzące objawy infekcji intymnych.
- Dieta – sposób odżywiania może odgrywać pewną rolę w zapobieganiu infekcjom intymnym. Cukier może sprzyjać wzrostowi drożdżycy, która jest jedną z częstych przyczyn infekcji grzybiczych, dlatego warto ograniczyć spożycie cukru i produktów wysoko przetworzonych. Produkty bogate w probiotyki, takie jak jogurt naturalny, kefir, kwaszonki, mogą pomóc w utrzymaniu zdrowej mikroflory bakteryjnej w organizmie, a zdrowa flora bakteryjna może przeciwdziałać infekcjom intymnym. Dietę warto wzbogacić także o zdrowe kwasy tłuszczowe (obecne np. w oleju lnianym, rybach oraz orzechach), które mogą wspierać układ odpornościowy i pomóc w łagodzeniu stanów zapalnych.
Należy jednak pamiętać, że przed zastosowaniem jakichkolwiek domowych metod warto skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza jeśli objawy infekcji są nasilone lub nie ustępują po kilku dniach. Niektóre infekcje mogą wymagać leczenia farmakologicznego, a stosowanie domowych sposobów może opóźnić uzyskanie właściwej opieki medycznej.
Bibliografia:
- Dulska A., Drosdzol-Cop A., Fuchs A., Kałuska A., Bodziony J., Kubiak B., Metody leczenia zakażeń okolic intymnych o etiologii bakteryjnej i grzybiczej, „Forum Położnictwa i Ginekologii”, nr 47 (sierpień 2019). Online: https://www.forumginekologii.pl/artykul/metody-leczenia-zakazen-okolic-intymnych-o-etiologii-bakteryjnej-i-grzybiczej. [24.03.2025].
- Gałęcka M., Szachta P., Nawrotowe grzybice i bakteryjne zapalenia pochwy – charakterystyka przyczyn oraz możliwości terapeutycznych i profilaktycznych, Praca poglądowa, Forum Zakażeń 2013.
- Jabłońska S., Majewski S., Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.
- Niemiec T., Kajdy A., Zastosowanie flukonazolu w leczeniu nawracających zapaleń drożdżakowych pochwy i sromu – przegląd piśmiennictwa. Przegląd Menopauzalny 2009; 1
- Peterek J., Ekosystem pochwy, Med Wieku Rozwojowego. 2002, VI, 3 Supp.1.
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król – redaktor naczelna z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w tworzeniu treści produktowych oraz artykułów o tematyce medycznej. Przez lata miała okazję współpracować z różnymi firmami z branży zdrowia i farmacji, dostarczając merytoryczne i angażujące teksty. Jej pasją jest przekształcanie skomplikowanych zagadnień medycznych w przystępne treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć świat zdrowia i dbania o siebie.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Choroba wieńcowa – przyczyny, objawy i sposoby leczenia choroby niedokrwiennej serca
Choroba wieńcowa, nazywana także chorobą niedokrwienną serca, to schorzenie układu krążenia, które może prowadzić między innymi do zawału serca. Powstaje na skutek zwężenia lub zablokowania tętnic wieńcowych, co ogranicza dopływ tlenu do mięśnia sercowego. Jakie są główne przyczyny choroby wieńcowej? Jakie objawy daje niedokrwienie serca? Znajomość odpowiedzi na te pytania pozwoli właściwie zadbać o profilaktykę schorzenia, a świadomość sposobów leczenia pomoże w wyborze najlepszej metody terapii. Choroba wieńcowa – co to? Choroba niedokrwienna serca to choroba układu krążenia spowodowane zwężeniem lub zablokowaniem tętnic wieńcowych, które dostarczają tlen i składniki odżywcze do mięśnia sercowego. Główną przyczyną tego procesu jest miażdżyca, czyli odkładanie się blaszek miażdżycowych na ścianach naczyń krwionośnych. Ograniczony przepływ krwi do serca może prowadzić do bólu w klatce piersiowej (dławicy piersiowej), duszności, a w skrajnych przypadkach – do zawału serca. Choroba rozwija się stopniowo i często przez długi czas nie daje wyraźnych objawów, dlatego tak ważna jest profilaktyka oraz regularne badania kontrolne. ChNS – przyczyny Choroba niedokrwienna serca (ChNS) najczęściej rozwija się na skutek miażdżycy, czyli procesu odkładania się blaszek miażdżycowych w tętnicach wieńcowych. Tworzące się złogi tłuszczowe, cholesterol oraz inne substancje stopniowo zwężają światło naczyń krwionośnych, ograniczając przepływ krwi do serca. Do głównych czynników ryzyka należą niezdrowa dieta bogata w tłuszcze nasycone i cukry, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca oraz przewlekły stres. Nie bez znaczenia są także predyspozycje genetyczne – jeśli w rodzinie występowały choroby serca, rośnie ryzyko ChNS. Wczesne rozpoznanie czynników ryzyka oraz zmiana stylu życia oraz rzucenie palenia mogą skutecznie opóźnić rozwój choroby i zmniejszyć ryzyko powikłań.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Kac – objawy, sposoby zapobiegania i metody leczenia złego samopoczucia po spożyciu alkoholu
Ciężka głowa, suchość w ustach, mdłości i problemy z koncentracją to typowe objawy kaca. Jego główną przyczyną jest metabolizm alkoholu w organizmie - etanol, czyli alkohol etylowy zawarty w napojach wyskokowych, jest traktowany przez organizm jak toksyna, wątroba przekształca go w aldehyd octowy, substancję jeszcze bardziej toksyczną niż sam alkohol. Znajomość skutecznych sposobów zapobiegania kacowi oraz sprawdzonych sposobów na syndrom dnia poprzedniego pomoże szybciej wrócić do formy niezależnie od tego, czy dopiero planujemy zakrapianą alkoholem imprezę, czy szukamy ulgi po hucznej zabawie. Co to jest kac? - przyczyny Kac to stan złego samopoczucia, który pojawia się kilka godzin po spożyciu alkoholu, najczęściej następnego dnia rano. Po wypiciu napojów zawierających etanol wątroba przekształca go w aldehyd octowy – toksyczny związek chemiczny, który odpowiada za wiele nieprzyjemnych objawów kaca, takich jak bóle głowy, nudności czy ogólne osłabienie organizmu. Kolejnym czynnikiem jest działanie odwadniające alkoholu – alkohol zwiększa produkcję moczu, co prowadzi do utraty wody i elektrolitów, powodując uczucie suchości w ustach i zaburzenia równowagi elektrolitowej. Nie bez znaczenia jest także wpływ alkoholu na układ nerwowy i jakość snu – mimo że po jego spożyciu łatwiej jest zasnąć, to jednak sen staje się płytszy i przerywany, przez co organizm nie ma szans na pełną regenerację.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Opryszczka. Przyczyny zimna na ustach i leczenie opryszczki wargowej
Opryszczka wargowa to dolegliwość objawiająca się bolesnymi pęcherzykami. Występuje najczęściej w okresie osłabienia organizmu, długotrwałego stresu oraz zmiennej pogody. Poza nieprzyjemnym swędzeniem, mrowieniem czy pieczeniem opryszczka wpływa negatywnie również na ogólne samopoczucie i wygląd, dlatego warto wiedzieć, jak skutecznie sobie z nią radzić oraz jak zapobiegać jej nawrotom. Jak wygląda zimno na ustach? Charakterystyczne, wypełnione płynem pęcherzyki na wargach, wokół ust lub w okolicy nosa to typowe objawy opryszczki wargowej. Początkowo skóra w tych miejscach może zacząć swędzieć, piec lub sprawiać wrażenie ściągniętej. Wkrótce na tym obszarze pojawiają się małe, bolesne bąbelki, które po kilku dniach pękają, tworząc owrzodzenia. Opryszczka na ustach przyczyny. Czy opryszczka jest zaraźliwa? Febra na ustach jest wywoływana przez wirus opryszczki wargowej herpes simplex (HSV-1), który wnika do organizmu i pozostaje w nim przez całe życie. W wyniku osłabienia układu odpornościowego, stresu, przeziębienia czy zmian temperatury otoczenia może dojść do jej aktywacji i pojawienia się pęcherzyków. Wirus jest bardzo zaraźliwy i łatwo przenosi się przez bezpośredni kontakt z zakażoną skórą, śliną, a także poprzez korzystanie z tych samych przedmiotów (np. ręczników czy szminki). Z tego powodu ważne jest, aby unikać bliskich kontaktów z osobami mającymi opryszczkę, szczególnie w aktywnej fazie, pamiętając jednak, że wirus może być przenoszony nawet wtedy, gdy objawy nie są jeszcze widoczne.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Bezpieczne opalanie - ochrona przeciwsłoneczna skóry
Opalanie to nieodłączny element letniego relaksu na świeżym powietrzu, jednak promienie słoneczne, choć niezbędne do produkcji witaminy D i korzystnie wpływające na nasz nastrój i wygląd mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia skóry. Zbyt długa i nieodpowiedzialna ekspozycja na słońce może prowadzić do oparzeń słonecznych, przyspiesza starzenia się skóry oraz zwiększa ryzyko raka skóry. Jak zatem opalać się bezpiecznie? Poza unikaniem zbyt długiego wylegiwania się na słońcu oraz korzystania z promieni słonecznych poza godzinami największego promieniowania (10-16) pamiętać należy o niezbędnej ochronie w postaci filtrów przeciwsłonecznych. Wybór odpowiedniego filtra i umiejętne stosowanie kosmetyków przeciwsłonecznych zapewni właściwą ochronę oraz pozwoli cieszyć się piękną, a przede wszystkim zdrową opalenizną. Filtry przeciwsłoneczne – rodzaje filtrów SPF Filtry przeciwsłoneczne są kluczowym elementem ochrony skóry przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego (UV). Różnią się one między sobą mechanizmem działania, składem oraz poziomem ochrony, który określany jest współczynnikiem ochrony przeciwsłonecznej (SPF). Wśród dostępnych na rynku filtrów SPF znajdziemy filtry fizyczne, chemiczne, hybrydowe oraz filtry naturalne. Filtry mineralne (fizyczne) Filtry mineralne, znane również jako fizyczne, działają na zasadzie odbijania i rozpraszania promieniowania UV. Są to najczęściej tlenek cynku (ZnO) i dwutlenek tytanu (TiO2). Tlenek cynku (ZnO): zapewnia ochronę przed promieniowaniem UVA i UVB. Jest szczególnie polecany dla osób o wrażliwej skórze. Dwutlenek tytanu (TiO2): chroni głównie przed promieniowaniem UVB i częściowo przed UVA. Jest powszechnie stosowany w kosmetykach przeciwsłonecznych. Filtry chemiczne (organiczne) Filtry chemiczne, zwane również organicznymi, działają poprzez absorpcję promieniowania UV i przekształcanie go w ciepło, które jest następnie uwalniane z powierzchni skóry. Do filtrów chemicznych zawartych w dostępnych na rynku kosmetyczkach przeciwsłonecznych należą między innymi: oktokrylen, oksybenzon czy octinoxate. Filtry hybrydowe Filtry hybrydowe łączą w sobie właściwości filtrów mineralnych i chemicznych, oferując wszechstronną ochronę przed promieniowaniem UV. Dzięki tej kombinacji mogą oferować zalety obu typów filtrów zapewniając szersze spektrum ochrony i lepszą stabilność. Filtry naturalne Niektóre kosmetyki przeciwsłoneczne zawierają składniki pochodzenia naturalnego, takie jak np. olej z nasion malin, marchwi, masło shea lub inne substancje naturalne, które mają właściwości chroniące przed UV. Choć ich skuteczność może być niższa w porównaniu do filtrów chemicznych lub mineralnych, są one często wybierane przez osoby preferujące naturalne kosmetyki.
czytaj