17.09.2025
Hipoglikemia – objawy niedocukrzenia oraz skuteczne sposoby leczenia i zapobiegania
Hipoglikemia, czyli nagły spadek poziomu glukozy we krwi, to stan, który może być niebezpieczny zarówno dla osób z cukrzycą, jak i tych, które na co dzień nie zmagają się z chorobami metabolicznymi. Do niedocukrzenia może dojść m.in. po intensywnym wysiłku fizycznym, długiej przerwie między posiłkami czy po spożyciu alkoholu. Objawy bywają różnorodne – od osłabienia i nadmiernego głodu, przez drżenie rąk i zawroty głowy, aż po zaburzenia świadomości. Szybka reakcja i znajomość skutecznych sposobów leczenia oraz zapobiegania spadkom cukru pozwolą uniknąć groźnych konsekwencji i zadbać o bezpieczeństwo w codziennym życiu.
Co to jest hipoglikemia?
Hipoglikemia to stan, w którym poziom glukozy we krwi spada poniżej wartości uznawanych za prawidłowe – najczęściej poniżej 70 mg/dl (3,9 mmol/l). Glukoza jest głównym źródłem energii dla organizmu, a zwłaszcza dla mózgu, dlatego jej niedobór może szybko prowadzić do zaburzeń koncentracji, osłabienia, a w ciężkich przypadkach nawet utraty przytomności. Niedocukrzenie pojawia się najczęściej u osób z cukrzycą przyjmujących insulinę lub niektóre leki doustne, jednak może wystąpić także u osób bez tej choroby – na przykład po nadmiernym wysiłku fizycznym, po spożyciu alkoholu czy przy zbyt długiej przerwie między posiłkami. Hipoglikemia nie powinna być lekceważona, ponieważ nieleczona może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia.
Rodzaje hipoglikemii
Hipoglikemia może przybierać różne postaci, w zależności od przyczyny oraz momentu jej wystąpienia. Najczęściej wyróżnia się: hipoglikemię reaktywną, hipoglikemię polekową, hipoglikemię nocną oraz hipoglikemię głodową.
- Hipoglikemia reaktywna pojawia się zwykle kilka godzin po posiłku, kiedy poziom cukru we krwi gwałtownie spada w wyniku nadmiernego wydzielania insuliny. Może dotyczyć zarówno osób z cukrzycą, jak i zdrowych.
- Hipoglikemia polekowa najczęściej występuje u pacjentów z cukrzycą stosujących insulinę lub niektóre leki przeciwcukrzycowe, które mogą obniżać poziom glukozy.
- Hipoglikemia nocna rozwija się podczas snu i bywa szczególnie groźna, ponieważ łatwo ją przeoczyć. Objawia się m.in. bólami głowy po przebudzeniu czy uczuciem zmęczenia.
- Hipoglikemia głodowa pojawia się w wyniku długotrwałego postu, zbyt małej ilości spożytych kalorii albo przy intensywnym wysiłku fizycznym bez odpowiedniego uzupełnienia energii.
Każdy z tych rodzajów niedocukrzenia może dawać podobne objawy, ale umiejętność ich rozróżnienia ułatwia prawidłowe rozpoznanie problemu i dobranie właściwej metody zapobiegania.
Objawy hipoglikemii
Niedocukrzenie może dawać różnorodne symptomy, które często pojawiają się nagle i szybko narastają. Pierwsze objawy wynikają z reakcji organizmu na spadek glukozy i obejmują m.in. uczucie silnego głodu, drżenie rąk, nadmierną potliwość, kołatanie serca czy bladość skóry. Wraz z pogłębianiem się hipoglikemii mogą wystąpić zaburzenia koncentracji, rozdrażnienie, problemy z mową, zawroty głowy, a nawet dezorientacja. W ciężkich przypadkach dochodzi do utraty przytomności lub drgawek, co stanowi stan zagrożenia życia i wymaga natychmiastowej pomocy medycznej. Rozpoznanie wczesnych sygnałów hipoglikemii i szybka reakcja pomogą zapobiec poważnym konsekwencjom niedocukrzenia.
Diagnozowanie hipoglikemii
Rozpoznanie hipoglikemii opiera się przede wszystkim na pomiarze poziomu glukozy we krwi w momencie wystąpienia objawów. Wynik poniżej 70 mg/dl (3,9 mmol/l) potwierdza niedocukrzenie. U osób chorujących na cukrzycę pomocny jest glukometr, który pozwala na szybkie sprawdzenie poziomu cukru w warunkach domowych. W diagnostyce lekarz może dodatkowo zlecić badania laboratoryjne, takie jak oznaczenie poziomu glukozy na czczo, insuliny czy wykonanie doustnego testu tolerancji glukozy (tzw. krzywej cukrowej). To ostatnie badanie jest szczególnie przydatne przy podejrzeniu hipoglikemii reaktywnej, ponieważ pozwala ocenić, jak organizm reaguje na podanie glukozy i czy dochodzi do gwałtownego spadku poziomu cukru we krwi. Istotne znaczenie ma także dokładny wywiad medyczny – analiza przyjmowanych leków, stylu życia oraz momentów, w których pojawiają się objawy. Połączenie wyników badań z obserwacją kliniczną umożliwia nie tylko potwierdzenie niedocukrzenia, ale również dobranie odpowiednich metod leczenia i profilaktyki.
Niedocukrzenie – przyczyny
Hipoglikemia może mieć wiele źródeł i nie zawsze wiąże się wyłącznie z cukrzycą. Najczęściej niedocukrzenie pojawia się u osób leczonych insuliną lub lekami doustnymi obniżającymi poziom glukozy – gdy dawka leku jest zbyt wysoka w stosunku do spożytego posiłku czy aktywności fizycznej. Do spadku cukru we krwi mogą prowadzić także:
- zbyt długie przerwy między posiłkami lub pominięcie jedzenia,
- intensywny wysiłek fizyczny bez odpowiedniego uzupełnienia węglowodanów,
- nadmierne spożycie alkoholu, które zaburza metabolizm glukozy w wątrobie,
- choroby towarzyszące, takie jak niewydolność wątroby, nerek czy zaburzenia hormonalne,
- reaktywne niedocukrzenie po posiłku, gdy organizm produkuje zbyt dużo insuliny.
Dzięki znajomości przyczyny hipoglikemii można nie tylko zmniejszyć ryzyko groźnych epizodów niedocukrzenia, ale też poprawić komfort i bezpieczeństwo funkcjonowania.
Leczenie hipoglikemii
Skuteczne leczenie hipoglikemii polega na szybkim uzupełnieniu poziomu glukozy we krwi. W łagodnych przypadkach wystarczy spożycie łatwo przyswajalnych węglowodanów, takich jak: cukier, miód, soki owocowe czy słodkie przekąski. Najważniejsze jest, aby działanie było szybkie – pierwsze objawy niedocukrzenia nie powinny być lekceważone. W przypadku osób z cukrzycą, które regularnie monitorują poziom glukozy, pomocne są także glukoza w tabletkach lub żelu, które pozwalają precyzyjnie uzupełnić niedobór cukru. Po ustabilizowaniu poziomu glukozy warto sięgnąć po posiłek zawierający węglowodany złożone, aby utrzymać stabilny poziom cukru we krwi. Ciężkie epizody hipoglikemii, kiedy dochodzi do utraty przytomności lub drgawek, wymagają natychmiastowej pomocy medycznej. W takich sytuacjach stosuje się dożylne podanie glukozy lub wstrzyknięcie glukagonu – hormonu, który skutecznie podnosi poziom cukru we krwi w ciągu kilku minut.
Dieta przy hipoglikemii
Odpowiednia dieta jest jednym z najważniejszych elementów zapobiegania niedocukrzeniu. Podstawą jest regularne spożywanie posiłków w równych odstępach czasu, co pozwala utrzymać stabilny poziom glukozy we krwi. W diecie osoby z hipoglikemią warto uwzględnić węglowodany złożone, białko oraz zdrowe tłuszcze.
- Węglowodany złożone – pełnoziarniste pieczywo, brązowy ryż, kasze czy makaron razowy uwalniają glukozę stopniowo, zapewniając długotrwałą energię.
- Białko – chude mięso, ryby, jaja, nabiał oraz rośliny strączkowe pomagają stabilizować poziom cukru i wspierają regenerację organizmu.
- Zdrowe tłuszcze – orzechy, awokado, oliwa z oliwek wspomagają uczucie sytości i równoważą wchłanianie glukozy.
Warto też mieć zawsze przy sobie małą przekąskę w postaci owoców, naturalnego jogurtu czy pełnoziarnistych wafli, które spożywane między posiłkami pomogą uniknąć nagłych spadków cukru.
Bibliografia:
- Fowler Michael J., Hipoglikemia, Diabetologia po Dyplomie Tom 6 Nr 1, 2009.
- Hall M., Walicka M., Traczyk I., Hipoglikemia rekatywna jako choroba XXI wieku w ujęciu interdyscyplinarnym, Wiadomości Lekarskie, tom LXXIII, nr 2, 2020.
- Hipoglikemia reaktywna – jaka dieta? Online: https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/hipoglikemia-reaktywna-jaka-dieta/ [dostęp: 15.09.2025]
- Kędzia A., Hipoglikemia – (po)ważny problem kliniczny, 2020, online:https://diabetyk.org.pl/hipoglikemia-powazny-problem-kliniczny/ [dostęp: 15.09.2025]
- Zatońska K., Bolanowski M., Hipoglikemia jako problem diagnostyczny, Adv. Clin. Exp. Med. 12, 3, 2003.
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król – redaktor naczelna z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w tworzeniu treści produktowych oraz artykułów o tematyce medycznej. Przez lata miała okazję współpracować z różnymi firmami z branży zdrowia i farmacji, dostarczając merytoryczne i angażujące teksty. Jej pasją jest przekształcanie skomplikowanych zagadnień medycznych w przystępne treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć świat zdrowia i dbania o siebie.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Hipoglikemia – objawy niedocukrzenia oraz skuteczne sposoby leczenia i zapobiegania
Hipoglikemia, czyli nagły spadek poziomu glukozy we krwi, to stan, który może być niebezpieczny zarówno dla osób z cukrzycą, jak i tych, które na co dzień nie zmagają się z chorobami metabolicznymi. Do niedocukrzenia może dojść m.in. po intensywnym wysiłku fizycznym, długiej przerwie między posiłkami czy po spożyciu alkoholu. Objawy bywają różnorodne – od osłabienia i nadmiernego głodu, przez drżenie rąk i zawroty głowy, aż po zaburzenia świadomości. Szybka reakcja i znajomość skutecznych sposobów leczenia oraz zapobiegania spadkom cukru pozwolą uniknąć groźnych konsekwencji i zadbać o bezpieczeństwo w codziennym życiu. Co to jest hipoglikemia? Hipoglikemia to stan, w którym poziom glukozy we krwi spada poniżej wartości uznawanych za prawidłowe – najczęściej poniżej 70 mg/dl (3,9 mmol/l). Glukoza jest głównym źródłem energii dla organizmu, a zwłaszcza dla mózgu, dlatego jej niedobór może szybko prowadzić do zaburzeń koncentracji, osłabienia, a w ciężkich przypadkach nawet utraty przytomności. Niedocukrzenie pojawia się najczęściej u osób z cukrzycą przyjmujących insulinę lub niektóre leki doustne, jednak może wystąpić także u osób bez tej choroby – na przykład po nadmiernym wysiłku fizycznym, po spożyciu alkoholu czy przy zbyt długiej przerwie między posiłkami. Hipoglikemia nie powinna być lekceważona, ponieważ nieleczona może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. Rodzaje hipoglikemii Hipoglikemia może przybierać różne postaci, w zależności od przyczyny oraz momentu jej wystąpienia. Najczęściej wyróżnia się: hipoglikemię reaktywną, hipoglikemię polekową, hipoglikemię nocną oraz hipoglikemię głodową. Hipoglikemia reaktywna pojawia się zwykle kilka godzin po posiłku, kiedy poziom cukru we krwi gwałtownie spada w wyniku nadmiernego wydzielania insuliny. Może dotyczyć zarówno osób z cukrzycą, jak i zdrowych. Hipoglikemia polekowa najczęściej występuje u pacjentów z cukrzycą stosujących insulinę lub niektóre leki przeciwcukrzycowe, które mogą obniżać poziom glukozy. Hipoglikemia nocna rozwija się podczas snu i bywa szczególnie groźna, ponieważ łatwo ją przeoczyć. Objawia się m.in. bólami głowy po przebudzeniu czy uczuciem zmęczenia. Hipoglikemia głodowa pojawia się w wyniku długotrwałego postu, zbyt małej ilości spożytych kalorii albo przy intensywnym wysiłku fizycznym bez odpowiedniego uzupełnienia energii. Każdy z tych rodzajów niedocukrzenia może dawać podobne objawy, ale umiejętność ich rozróżnienia ułatwia prawidłowe rozpoznanie problemu i dobranie właściwej metody zapobiegania.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Probiotyki – dlaczego warto włączyć je do codziennej diety?
Zdrowie jelit ma ogromny wpływ na cały organizm – od odporności, przez trawienie, aż po samopoczucie. W utrzymaniu zdrowia jelit podstawową rolę odgrywają probiotyki, czyli żywe kultury bakterii wspierające równowagę mikroflory. Można je znaleźć zarówno w naturalnych produktach spożywczych, jak i w formie łatwych do stosowania suplementów diety dostępnych w aptece. Regularne sięganie po probiotyki to prosty sposób na poprawę odporności, ochronę jelit podczas antybiotykoterapii oraz wsparcie układu pokarmowego na co dzień. Co to jest probiotyk? Probiotyk to żywy mikroorganizm, najczęściej bakteria kwasu mlekowego lub drożdże, który podany w odpowiedniej ilości wywiera korzystny wpływ na zdrowie człowieka. Jego głównym zadaniem jest wspieranie naturalnej mikroflory jelitowej, czyli „dobrych bakterii” obecnych w przewodzie pokarmowym. Dzięki temu probiotyki pomagają utrzymać równowagę w jelitach, co ma bezpośredni wpływ na odporność, prawidłowe trawienie oraz ogólne samopoczucie. Naturalne probiotyki Naturalne probiotyki to produkty spożywcze, które zawierają żywe kultury bakterii wspierające mikroflorę jelitową. Najczęściej kojarzą się z fermentowanym nabiałem, takim jak jogurty, kefiry czy maślanki, ale warto pamiętać, że bogatym źródłem dobroczynnych bakterii są także kiszonki – kapusta, ogórki, buraki czy kimchi. Bakterie probiotyczne - rodzaje Suplementy probiotyczne dostępne w aptekach różnią się między sobą rodzajem, gatunkiem i szczepem bakterii, które zawierają. To właśnie szczep decyduje o właściwościach danego probiotyku i jego skuteczności w określonych dolegliwościach. Najczęściej stosowane są bakterie z gatunków Lactobacillus i Bifidobacterium, które wspierają równowagę mikroflory jelitowej, pomagają przy biegunkach, zaparciach oraz wzmacniają odporność. Popularne są również Saccharomyces boulardii, czyli drożdże probiotyczne, polecane szczególnie przy biegunkach związanych z antybiotykoterapią czy podróżami. Na rynku dostępne są zarówno probiotyki jednoszczepowe, jak i wieloszczepowe, które łączą kilka różnych mikroorganizmów, wspierając organizm w szerszym zakresie. Wybór odpowiedniego preparatu warto dostosować do indywidualnych potrzeb, wieku oraz aktualnego stanu zdrowia. Synbiotyk – probiotyk + prebiotyk Synbiotyk to nowoczesne połączenie probiotyku z prebiotykiem, czyli żywych kultur bakterii i substancji, które stanowią dla nich pożywkę. Dzięki temu dobre bakterie mają lepsze warunki do rozwoju i dłużej utrzymują się w jelitach, co przekłada się na skuteczniejsze działanie. Najczęściej stosowanymi prebiotykami są inulina, fruktooligosacharydy (FOS) czy błonnik rozpuszczalny, które wspierają namnażanie dobroczynnych mikroorganizmów.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Powakacyjna pielęgnacja. Regeneracja skóry i włosów po lecie
Intensywne promieniowanie UV, słona morska woda, chlor z basenów oraz wysoka temperatura często pozostawiają na skórze i włosach ślady w postaci przesuszenia, podrażnień czy utraty blasku. Powakacyjna pielęgnacja przy użyciu odpowiednich, dostosowanych do indywidualnych potrzeb kosmetyków przywróci zdrowy wygląd i pozwoli cieszyć się nawilżeniem i elastycznością aż do kolejnego lata. Wpływ promieniowania UV, słonej wody i chloru na urodę Promienie słoneczne oraz kąpiele w morzu czy basenie to nieodłączne elementy wakacyjnego wypoczynku, które niestety pozostawiają swój ślad na urodzie. Promieniowanie UV przyspiesza procesy starzenia skóry – osłabia włókna kolagenowe, powoduje utratę jędrności, przesuszenie oraz pojawianie się przebarwień. Słona woda intensywnie odwadnia zarówno skórę, jak i włosy, odbierając im elastyczność i zdrowy wygląd. Obecny w basenach chlor narusza naturalną barierę hydrolipidową skóry, prowadząc do podrażnień. Chlor osadza się także na włosach, sprawiając, że stają się szorstkie i pozbawione matowe. Połączenie tych czynników sprawia, że po lecie nasza cera i włosy wymagają szczególnej troski oraz skutecznej regeneracji. Jak rozpoznać przesuszenie i uszkodzenia posłoneczne? Skóra po wakacjach może stać się matowa, szorstka w dotyku, a także nadmiernie napięta i nieprzyjemnie ściągnięta. Często towarzyszy temu pieczenie, swędzenie lub zaczerwienienie, świadczące o podrażnieniu i osłabionej barierze ochronnej. Objawem fotouszkodzeń są również nierównomierna pigmentacja, przebarwienia czy drobne zmarszczki, które stają się bardziej widoczne po intensywnej ekspozycji na słońce. W przypadku włosów typowe symptomy to utrata blasku, łamliwość, rozdwojone końcówki i trudności w rozczesywaniu.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Jak zadbać o odporność i samopoczucie jesienią?
Chłodniejsze dni, zmienna pogoda i mniejsza ilość słońca sprawiają, że jesienią łatwiej o spadek energii i gorsze samopoczucie. Dobre nawyki oraz właściwie dobrane suplementy diety mogą wspierać odporność, oraz poprawiać kondycję psychiczną, aby cieszyć się zdrowiem i dobrym nastrojem niezależnie od pory roku.
czytaj