20.05.2025
Atopowe Zapalenie Skóry co to, jakie daje objawy, i jakie są sposoby łagodzenia AZS?
Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła choroba zapalna, która choć najczęściej pojawia się w dzieciństwie, może wystąpić również u osób dorosłych. Objawy AZS, takie jak suchość, swędzenie i zaczerwienienie skóry mogą znacząco wpłynąć zarówno na fizyczny, jak i emocjonalny komfort życia. Właściwe rozpoznanie oraz odpowiednie leczenie i pielęgnacja skóry atopowej pomogą złagodzić uciążliwe objawy i zapobiec nawrotom choroby.
AZS objawy
Atopowe zapalenie skóry objawia się zazwyczaj suchością, wysypką, zaczerwienieniem skóry oraz świądem i zwiększoną wrażliwością na czynniki zewnętrzne, a nasilenie tych dolegliwości może zmieniać się w zależności od wieku pacjenta i etapu choroby.
- Suchość skóry – skóra staje się szorstka, przesuszona i skłonna do łuszczenia. Brak odpowiedniego nawilżenia może prowadzić do pęknięć naskórka i pogłębienia dolegliwości.
- Swędzenie – przewlekły świąd to jeden z głównych objawów AZS. Intensywne drapanie może prowadzić do pogorszenia stanu skóry, a także do powstawania ran i infekcji.
- Zaczerwienienie i stany zapalne – skóra w miejscach dotkniętych AZS staje się czerwona, podrażniona i może puchnąć. Zmiany te często występują na twarzy, łokciach, kolanach, a także na dłoniach i stopach.
- Wysypki i wypryski – zmiany skórne przybierają formę drobnych pęcherzyków, grudek, a czasem sączących się ranek, które mogą pojawić się w wyniku zaostrzenia choroby.
- Zwiększona wrażliwość na czynniki zewnętrzne – osoby z AZS często skarżą się na reakcje skórne na kosmetyki, detergenty, zmiany temperatury, stres czy alergeny.
Atopia skóry diagnozowanie
Diagnostyka atopowego zapalenia skóry (AZS) zaczyna się zazwyczaj od szczegółowego wywiadu lekarskiego oraz oceny objawów klinicznych. Lekarz dermatolog zwraca uwagę na historię choroby, uwzględniając zarówno ewentualne przypadki AZS w rodzinie, jak i obecność innych chorób alergicznych, takich jak astma czy katar sienny, których współistnienie może pomóc w postawieniu diagnozy. Podczas wizyty lekarz przeprowadza dokładne badanie skóry, zwracając uwagę na charakterystyczne zmiany skórne, takie jak suchość, zaczerwienienie, swędzenie czy wypryski. Na tej podstawie może zlecić dodatkowe testy, aby potwierdzić diagnozę lub wykluczyć inne choroby dermatologiczne. Do najczęstszych badań stosowanych w diagnostyce AZS należą testy alergiczne, takie jak testy skórne lub badania krwi, które pozwalają określić wrażliwość organizmu na określone alergeny. W niektórych przypadkach lekarz może również zalecić wykonanie biopsji skóry, szczególnie w przypadkach trudniejszych do zdiagnozowania.
AZS leczenie
Chociaż nie ma jednego sposobu na całkowite wyleczenie AZS, odpowiednia terapia może znacząco złagodzić objawy i poprawić komfort życia. Jak leczyć atopowe zapalenie skóry? Podstawą są zarówno działania farmakologiczne, jak i zmiany w codziennej pielęgnacji oraz odżywianiu.
- Leki stosowane miejscowo – w leczeniu AZS najczęściej stosuje się maści i kremy sterydowe, które pomagają zmniejszyć stan zapalny oraz świąd. Istnieją również preparaty zawierające inhibitory kalcyneuryny, które mogą być stosowane w miejscach, gdzie stosowanie sterydów jest ograniczone, np. na twarzy. Warto skonsultować się z dermatologiem, który dobierze odpowiedni preparat i dawkowanie.
- Leki doustne – w przypadku bardzo nasilonych objawów lekarz może zalecić stosowanie leków doustnych, takich jak leki przeciwhistaminowe, które pomagają w walce ze świądem. W rzadkich przypadkach, gdy stan zapalny jest szczególnie silny, może być konieczne leczenie sterydami doustnymi lub lekami immunosupresyjnymi.
- Terapie wspomagające – fototerapia to terapia wspomagająca leczenie AZS polegająca na naświetlaniu skóry promieniami UV. Takie leczenie pomaga w łagodzeniu stanów zapalnych i zmniejsza swędzenie skóry.
- Pielęgnacja skóry – łagodna pielęgnacja skóry atopowej to podstawa codziennej walki z AZS. Stosowane regularnie kremy i balsamy nawilżające dedykowane osobom z wrażliwą skórą atopową zmiękczą naskórek i będą zapobiegać nadmiernemu przesuszeniu skóry.
- Unikanie czynników zaostrzających objawy – ważnym elementem leczenia AZS jest unikanie czynników, które mogą nasilać objawy, takich jak alergeny (np. kurz, pyłki roślin), detergenty, zmiany temperatury czy stres.
Emolienty - kosmetyki do skóry atopowej
Emolienty to podstawa pielęgnacji skóry atopowej. Ich zadaniem jest nawilżenie, odbudowa bariery ochronnej skóry oraz złagodzenie objawów związanych z AZS. Właściwie dobrany balsam lub krem na atopowe zapalenie skóry pomoże w walce z suchością, swędzeniem i podrażnieniami. Emolienty należy stosować regularnie, najlepiej po każdym kontakcie z wodą – po kąpieli, prysznicu czy myciu rąk.
Domowe sposoby na atopowe zapalenie skóry
Choć domowe sposoby nie zastępują profesjonalnej terapii, mogą stanowić cenne uzupełnienie codziennej pielęgnacji skóry atopowej.
- Płatki owsiane do kąpieli – kąpiel w owsie jest jedną z najstarszych i najskuteczniejszych metod łagodzenia podrażnień skóry. Owies ma właściwości kojące i nawilżające, dzięki czemu pomaga w redukcji swędzenia i zaczerwienienia. Wystarczy dodać do ciepłej kąpieli garść mielonego owsa (lub specjalnych preparatów owsianych) i zanurzyć się w wodzie na 15–20 minut.
- Oleje roślinne – naturalne oleje, takie jak olej kokosowy, migdałowy czy oliwa z oliwek, są bogate w witaminy i nienasycone kwasy tłuszczowe, które intensywnie nawilżają skórę, poprawiają jej elastyczność i łagodzą stany zapalne. Regularne olejowanie skóry pomaga utrzymać jej odpowiednią wilgotność oraz chroni przed nadmiernym przesuszeniem.
- Aloes – sok z aloesu to doskonały sposób na łagodzenie podrażnionej skóry. Ma właściwości chłodzące, przeciwzapalne i nawilżające, co sprawia, że jest idealnym środkiem do stosowania na miejsca objęte stanem zapalnym.
- Ziołowe okłady – zioła takie jak rumianek, nagietek czy lawenda mają działanie łagodzące i przeciwzapalne. Można przygotować napar z tych ziół, a następnie przyłożyć nasączoną nim gazę lub waciki na zmienione chorobowo miejsca. Regularne stosowanie takich okładów może pomóc w zmniejszeniu zaczerwienienia i swędzenia.
Atopowe zapalenie skóry dieta. Czego nie można jeść przy atopowym zapaleniu skóry?
Dieta ma istotny wpływ na przebieg atopowego zapalenia skóry (AZS), a odpowiednie zmiany w jadłospisie mogą pomóc w łagodzeniu objawów oraz zmniejszeniu częstotliwości zaostrzeń. Choć nie ma jednej, uniwersalnej diety dla wszystkich osób z AZS, istnieje lista produktów, które mogą nasilać objawy choroby, a należą do nich między innymi alergeny, produkty bogate w histaminę, gluten, cukry proste i konserwanty, a także sól i ostre przyprawy.
- Osoby z atopowym zapaleniem skóry mogą mieć skłonność do reakcji alergicznych na określone pokarmy. Do najczęstszych alergenów należą: mleko krowie, jaja, orzechy, soja, pszenica, ryby i owoce morza. Eliminacja tych produktów z diety, po wcześniejszym zbadaniu ich wpływu na organizm, może pomóc w łagodzeniu objawów AZS.
- Histamina to substancja, która może wywoływać reakcje alergiczne i nasilać objawy AZS, takie jak świąd i zaczerwienienie skóry. Produkty bogate w histaminę, takie jak wędliny, sery dojrzewające, kiszonki, alkohol, ryby wędzone i konserwowe, warto ograniczyć w diecie osób z AZS.
- Nadmierne spożycie cukrów prostych i przetworzonej żywności, bogatej w tłuszcze trans i sztuczne dodatki, może prowadzić do stanu zapalnego w organizmie, co może zaostrzać objawy atopowego zapalenia skóry. Warto unikać słodyczy, napojów gazowanych, fast foodów oraz gotowych dań.
- Choć nie każdy pacjent z AZS ma problem z tolerancją glutenu, u niektórych osób ta substancja może powodować reakcje alergiczne i nasilać stan zapalny skóry. Osoby podejrzewające, że gluten może wpływać na ich stan zdrowia, powinny skonsultować się z dietetykiem, by rozważyć dietę bezglutenową.
- Pikantne potrawy oraz alkohol i napoje z kofeiną takie jak kawa czy „energetyki” mogą powodować rozszerzenie naczyń krwionośnych i nasilenie objawów AZS, takich jak zaczerwienienie skóry czy uczucie pieczenia. Osoby cierpiące na atopowe zapalenie skóry powinny ograniczyć spożycie ostrych przypraw, alkoholu oraz kofeiny.
- Nadmiar soli w diecie może prowadzić do odwodnienia organizmu, co może pogłębiać problemy skórne. Ograniczenie soli, zwłaszcza w gotowych produktach spożywczych będzie korzystne dla osób z atopowym zapaleniem skóry.
Każda osoba z AZS może reagować inaczej na różne produkty spożywcze. Prowadzenie dziennika żywieniowego pozwoli zaobserwować, które pokarmy mają negatywny wpływ na skórę, by następnie z pomocą dermatologa lub dietetyka stworzyć plan żywieniowy, który będzie wspomagał leczenie atopowego zapalenia skóry i poprawiał jakość życia.
Bibliografia:
- Bieber T., M.D., Ph.D., Atopowe zapalenie skóry, Dermatologia po Dyplomie 2010;1(4):17-30, online: https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/014/634/original/17-30.pdf?1481034030 [dostęp: https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/014/634/original/17-30.pdf?1481034030]
- Czerwionka-Szaflarska M., Adamska I i inni, Wyprysk atopowy jako jeden z objawów alergii pokarmowej u dzieci, Forum Medycyny Rodzinnej, 4, 2010, 181-188.
- Kowalska-Bąbik J., Dieta antyhistaminowa – Czy histamina może szkodzić?, 2023, online: https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/alergie-i-nietolerancje-pokarmowe/dieta-antyhistaminowa-czy-histamina-moze-szkodzic/ [dostęp: 26.04.2025]
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król – redaktor naczelna z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w tworzeniu treści produktowych oraz artykułów o tematyce medycznej. Przez lata miała okazję współpracować z różnymi firmami z branży zdrowia i farmacji, dostarczając merytoryczne i angażujące teksty. Jej pasją jest przekształcanie skomplikowanych zagadnień medycznych w przystępne treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć świat zdrowia i dbania o siebie.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Włókniaki – przyczyny, rozpoznanie i usuwanie
Włókniaki to zmiany skórne, które, choć zazwyczaj są niegroźne, potrafią budzić niepokój i wątpliwości. Pojawiają się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, niezależnie od wieku, a ich obecność może być związana z predyspozycjami genetycznymi, zmianami hormonalnymi lub podrażnieniami mechanicznymi skóry. W większości przypadków mają charakter łagodny, jednak ze względu na ich wygląd i umiejscowienie wiele osób decyduje się na ich usunięcie. Jak wygląda włókniak? Włókniak to niewielka, miękka lub twarda grudka na skórze, o kolorze zbliżonym do naturalnego odcienia ciała lub nieco ciemniejszy – beżowy, brunatny bądź różowy. Zmiana może być pojedyncza lub występować w większej liczbie, zwłaszcza w miejscach narażonych na tarcie, takich jak szyja, pachy, pachwiny, powieki czy okolice pod biustem. Włókniaki rosną powoli i nie powodują bólu ani świądu, choć w wyniku podrażnienia mogą ulec zaczerwienieniu lub stanowić defekt estetyczny.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Stopa cukrzycowa – przyczyny, objawy, leczenie
ZSC czyli Zespół Stopy Cukrzycowej to jedno z najpoważniejszych powikłań cukrzycy, które może prowadzić do trudno gojących się ran, infekcji, a nawet amputacji kończyny. Schorzenie to rozwija się powoli, często niezauważalnie, w wyniku zaburzeń krążenia i uszkodzenia nerwów obwodowych. Charakterystyczne objawy, takie jak drętwienie, mrowienie czy owrzodzenia na stopach, wymagają szybkiej diagnostyki i odpowiedniego leczenia. Wczesne rozpoznanie oraz właściwa pielęgnacja stóp mogą pomóc zapobiec powikłaniom i poprawić jakości życia osób z cukrzycą. Stopa cukrzycowa co to? Stopa cukrzycowa nie jest pojedynczym schorzeniem, lecz poważnym powikłaniem cukrzycy, wymagającym kompleksowej opieki medycznej i właściwej profilaktyki. ZSC to zespół zmian chorobowych występujących w obrębie stóp u osób chorujących na cukrzycę. Jest wynikiem długotrwale utrzymującego się podwyższonego poziomu glukozy we krwi, który prowadzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych i nerwów. W efekcie dochodzi do pogorszenia ukrwienia tkanek oraz zaburzeń czucia, co sprzyja powstawaniu ran, owrzodzeń i infekcji. Jak wygląda stopa cukrzycowa? Objawy stopy cukrzycowej Objawy stopy cukrzycowej mogą przybierać różne formy, w zależności od stopnia zaawansowania choroby. Początkowo pojawia się uczucie drętwienia, mrowienia lub pieczenia stóp, wynikające z uszkodzenia nerwów obwodowych. Skóra może być sucha, cienka i podatna na pęknięcia, a drobne otarcia czy skaleczenia często goją się znacznie wolniej niż u osób zdrowych. W bardziej zaawansowanych stadiach pojawiają się trudno gojące się owrzodzenia, przebarwienia skóry, deformacje palców oraz nieprzyjemny zapach świadczący o infekcji. Charakterystycznym objawem jest także utrata czucia bólu, przez co pacjent może nie zauważyć powstających ran, co dodatkowo zwiększa ryzyko powikłań. Uczucie drętwienia, mrowienia lub pieczenia stóp. Sucha, cienka i podatna na pęknięcia skóra stóp. Wolne gojenie się ran, otarć i skaleczeń. Obecność owrzodzeń lub trudno gojące się rany. Przebarwienia skóry i zmiany w wyglądzie stóp. Deformacje palców (np. palce młotkowate). Nieprzyjemny zapach stóp świadczący o infekcji. Utrata czucia bólu. W zaawansowanych przypadkach – martwica tkanek.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
PMS – czym jest zespół napięcia przedmiesiączkowego i jak sobie z nim radzić?
Zespół napięcia przedmiesiączkowego, znany szerzej jako PMS (ang. premenstrual syndrome), to zjawisko, które dotyczy nawet 70–80% kobiet w wieku rozrodczym. Choć dla jednych to tylko drobna niedogodność, dla innych może oznaczać prawdziwe wyzwanie utrudniające codzienne funkcjonowanie. Znajomość przyczyn, objawów, a przede wszystkim skutecznych sposobów ich łagodzenia pozwoli odzyskać komfort i dobre samopoczucie w tym wymagającym czasie. PMS co to? PMS, czyli Premenstrual Syndrome - zespół napięcia przedmiesiączkowego, to zespół fizycznych i emocjonalnych objawów, które pojawiają się u kobiet zazwyczaj na kilka dni, a nawet do dwóch tygodni przed miesiączką. Ich nasilenie różni się w zależności od organizmu – u niektórych kobiet są ledwie zauważalne, u innych mogą znacząco wpływać na samopoczucie i codzienne funkcjonowanie. Za wystąpienie PMS odpowiadają przede wszystkim zmiany hormonalne zachodzące w drugiej fazie cyklu menstruacyjnego, zwłaszcza w poziomie estrogenu i progesteronu. Wahania tych hormonów oddziałują nie tylko na układ rozrodczy, ale również na układ nerwowy i gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu, co tłumaczy różnorodność objawów – od napięcia piersi, przez bóle głowy i uczucie zmęczenia, po rozdrażnienie czy obniżony nastrój.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Pasożyty wewnętrzne – objawy, leczenie i profilaktyka
Pasożyty wewnętrzne potrafią przez długi czas rozwijać się w organizmie człowieka, nie dając wyraźnych objawów swojej obecności. Z czasem mogą pojawić się dolegliwości takie jak bóle brzucha, osłabienie, utrata apetytu czy problemy skórne. Choć temat pasożytów często budzi niepokój, warto wiedzieć, że współczesna diagnostyka i skuteczne, dostępne bez recepty środki pozwolą na szybkie i bezpieczne pozbycie się problemu. Pasożyty ludzkie. Rodzaje pasożytów wewnętrznych Pasożyty wewnętrzne to organizmy, które żyją i rozmnażają się kosztem człowieka, wykorzystując jego organizm jako źródło pożywienia i środowisko do rozwoju. Do najczęściej spotykanych pasożytów należą tasiemce, glisty ludzkie oraz owsiki – różnią się one budową, sposobem zakażenia i objawami, jakie wywołują. Tasiemiec uzbrojony Tasiemiec uzbrojony (Taenia solium) to pasożyt należący do płazińców, który może osiągać nawet kilka metrów długości. Jego cykl rozwojowy związany jest z obecnością dwóch żywicieli – pośredniego (świni) i ostatecznego (człowieka). Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez spożycie niedogotowanego lub surowego mięsa wieprzowego, zawierającego larwy pasożyta, tzw. wągry. W organizmie człowieka tasiemiec osiedla się zazwyczaj w jelicie cienkim, gdzie rośnie i dojrzewa, wykorzystując składniki odżywcze z pożywienia gospodarza. Charakterystyczną cechą tego gatunku są haczyki na główce, które umożliwiają mu mocne przytwierdzenie się do ściany jelita – stąd nazwa „uzbrojony”. Glista ludzka Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) to jeden z najczęściej występujących pasożytów przewodu pokarmowego człowieka. Jest to robak obły o charakterystycznym, cylindrycznym kształcie, który może osiągać nawet do 30 cm długości. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową, poprzez spożycie żywności lub wody zanieczyszczonej jajami pasożyta – szczególnie tam, gdzie nie przestrzega się zasad higieny. Jaja glisty przedostają się do jelita, gdzie rozwijają się larwy. Następnie migrują one przez układ krwionośny i oddechowy, by ostatecznie powrócić do jelita cienkiego, gdzie osiągają postać dorosłą. Cykl życiowy glisty jest złożony, a sam pasożyt potrafi przetrwać w organizmie człowieka nawet kilka miesięcy, pobierając składniki odżywcze i zaburzając naturalną równowagę jelitową. Owsiki Owsiki ludzkie (Enterobius vermicularis) to niewielkie, białe nicienie pasożytujące głównie w jelicie grubym człowieka. Zakażenie nimi, nazywane owsicą, jest jedną z najczęstszych chorób pasożytniczych, szczególnie u dzieci. Do infekcji dochodzi drogą pokarmową lub przez kontakt bezpośredni, gdy jaja pasożyta trafiają do ust z zanieczyszczonych rąk, pościeli czy zabawek. Cykl życiowy owsika jest krótki, ale bardzo intensywny – dorosłe samice składają tysiące jaj w okolicach odbytu, skąd łatwo mogą się przenosić na inne osoby lub przedmioty codziennego użytku. Owsiki rozwijają się szybko, a ich obecność w jelitach może prowadzić do dyskomfortu i zaburzeń snu, zwłaszcza u najmłodszych.
czytaj