Niedokrwistość wymaga odpowiedniego postępowania dietetycznego, właściwej suplementacji, a w ciężkich przypadkach nawet transfuzji krwi. Tabletki z żelazem i inne preparaty na anemię znajdziesz w internetowej Aptece Centralnej.

19.02.2025

Anemia. Przyczyny, objawy i sposoby leczenia niedokrwistości

Anemia, czyli niedokrwistość to stan obniżonej ilości czerwonych krwinek lub obniżony poziom hemoglobiny – białka odpowiedzialnego za transport tlenu do komórek. Objawy anemii obejmują zazwyczaj wynikające z niedotlenienia tkanek zmęczenie, bladość skóry, osłabienie czy trudności z koncentracją. Przyczyn tego schorzenia upatruje się najczęściej w niewłaściwym odżywianiu, jednak anemia może być również następstwem chorób przewlekłych, takich jak choroba nowotworowa, celiakia czy choroby autoimmunologiczne. Właściwe zdiagnozowanie źródła problemu pomoże wdrożyć odpowiednie leczenie.

Niedokrwistość objawy

Do typowych objawów niedokrwistości należą: przewlekłe zmęczenie, osłabienie, zawroty głowy oraz bladość skóry i błon śluzowych. Często występują także problemy z koncentracją, szybkie bicie serca (tachykardia) oraz uczucie duszności, szczególnie podczas wysiłku. U niektórych osób mogą pojawić się bóle głowy, łamliwość paznokci czy wypadanie włosów. Objawy te wynikają z niedoboru tlenu w tkankach, co jest bezpośrednim skutkiem obniżonego poziomu hemoglobiny lub liczby czerwonych krwinek. 

Morfologia krwi – podstawowy sposób diagnozowania niedokrwistości

Morfologia krwi to badanie diagnostyczne, które pozwala ocenić ogólny stan zdrowia i wykryć niedokrwistość. W ramach badania krwi w kierunku anemii analizuje się kluczowe parametry, takie jak poziom hemoglobiny, liczba czerwonych krwinek (erytrocytów) oraz wskaźnik hematokrytu. Z kolei wskaźniki takie jak MCV (średnia objętość krwinki) czy MCH (średnia masa hemoglobiny w krwince) pomogą określić rodzaj anemii.

Wyniki badania krwi. Co wskazuje na anemię?

O anemii mówi się, gdy stężenie hemoglobiny lub całkowita objętość krwinek czerwonych (hematokryt) są poniżej dolnej granicy normy.

Normy stężenia hemoglobiny wynoszą:

  • u noworodków -18–22 g/dl
  • u 3-miesięcznego niemowlęcia — 14–17 g/dl
  • u dorosłego mężczyzny — 14–16 g/dl
  • u kobiet — 12–14 g/dl

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) niedokrwistością określa spadek stężenia hemoglobiny poniżej:

  • 11 g/dl u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 6 lat
  • 12 g/dl u dzieci 6–14-letnich
  • 13 g/dl u mężczyzn
  • 12 g/dl u kobiet
  • 11 g/dl u kobiet w ciąży

Niedokrwistość, w zależności od stężenia hemoglobiny, określa się jako łagodną, umiarkowaną lub ciężką.  Wyniki badań krwi powinny być zawsze zinterpretowane przez lekarza, który na ich podstawie może określić przyczynę anemii i zaproponować odpowiednie leczenie.

Jak leczyć anemię?

Leczenie anemii powinno być dostosowane do jej przyczyny i stopnia zaawansowania. Najczęściej stosowaną metodą jest suplementacja żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego. Preparaty te dostępne są w różnych formach, takich jak tabletki, kapsułki czy syropy, co pozwala dopasować terapię do indywidualnych potrzeb pacjenta. W przypadku anemii spowodowanej chorobami przewlekłymi lub dużą utratą krwi, konieczne mogą być bardziej zaawansowane rozwiązania, takie jak transfuzja krwi. Ważną rolę odgrywa także dieta, która powinna być bogata w produkty zawierające żelazo oraz witaminy i składniki odżywcze wspierające jego wchłanianie i produkcję czerwonych krwinek. Regularne badania kontrolne pozwalają monitorować efekty leczenia i zapobiegać nawrotom.

Żelazo tabletki

Suplementy diety i leki z żelazem to jedna z najczęściej stosowanych form leczenia anemii spowodowanej niedoborem tego pierwiastka. Żelazo w tabletkach, syropie czy proszku pomaga zwiększyć poziom żelaza w organizmie, a tym samym wspiera produkcję hemoglobiny i czerwonych krwinek. W aptekach dostępne są preparaty zawierające różne formy żelaza, które różnią się pod względem składu, przyswajalności i zastosowania. Każda z tych form ma swoje zalety i ograniczenia. Przed rozpoczęciem suplementacji warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, aby dobrać preparat najlepiej odpowiadający potrzebom organizmu. 

  • Siarczan żelaza (II) to najczęściej stosowana forma żelaza w leczeniu anemii. Charakteryzuje się wysoką przyswajalnością, ale może powodować działania niepożądane ze strony układu pokarmowego, takie jak nudności czy zaparcia.
  • Fumaran żelaza (II) jest alternatywą dla siarczanu żelaza. Jest łagodniejszy dla żołądka, a jednocześnie skuteczny w uzupełnianiu niedoborów. Po preparaty zawierające fumaran żelaza (II) są chętnie wybierane przez osoby z wrażliwym układem pokarmowym.
  • Gluonian żelaza (II) to forma o nieco niższej przyswajalności, ale łagodna dla przewodu pokarmowego. Stosowany głównie w łagodnych przypadkach niedoboru żelaza.
  • Chelaty żelaza (np. żelazo w formie diglicynianu) to nowoczesna forma charakteryzująca się bardzo wysoką biodostępnością i minimalnym ryzykiem działań niepożądanych. Szczególnie polecana osobom z problemami z wchłanianiem żelaza.
  • Żelazo hemowe to forma żelaza najbardziej zbliżona do tej, która występuje w mięsie. Cechuje się wysoką przyswajalnością i rzadko powoduje skutki uboczne.

Co jeść przy anemii?

Dieta odgrywa kluczową rolę w leczeniu i zapobieganiu anemii. Aby zwiększyć poziom żelaza w organizmie i wspierać produkcję czerwonych krwinek, warto sięgać po produkty bogate w ten pierwiastek oraz inne składniki odżywcze, takie jak witamina C, kwas foliowy i witamina B12

  • Produkty bogate w żelazo hemowe: czerwone mięso, wątróbka, drób i ryby – są najlepiej przyswajalnym źródłem żelaza.
  • Produkty roślinne z żelazem niehemowym: szpinak, jarmuż, buraki, soczewica, ciecierzyca i tofu.
  • Żywność bogata w witaminę C (np. cytrusy, papryka, pomidory, natka pietruszki) będzie wspierać przyswajanie żelaza z produktów roślinnych.
  • Produkty zawierające witaminę B12: jaja, mleko, sery oraz ryby, takie jak łosoś czy makrela.
  • Źródła kwasu foliowego: zielone warzywa liściaste, awokado, brokuły oraz produkty pełnoziarniste.

Dobrze zbilansowana, bogata w powyższe produkty dieta może znacząco poprawić wyniki krwi i zmniejszyć objawy niedokrwistości.

Transfuzja krwi

Transfuzja to zabieg medyczny polegający na przetoczeniu krwi lub jej składników, takich jak czerwone krwinki, osocze czy płytki krwi. Przetaczanie krwi stosowane jest w przypadku ciężkiej anemii, zwłaszcza gdy niedokrwistość jest wynikiem dużej utraty krwi, chorób przewlekłych lub zaburzeń produkcji czerwonych krwinek w szpiku kostnym. Transfuzja krwi może szybko poprawić poziom hemoglobiny i liczbę czerwonych krwinek, co pozwala na przywrócenie odpowiedniego poziomu tlenu we krwi i złagodzenie objawów anemii, takich jak duszność, osłabienie czy zawroty głowy. Decyzję o przetoczeniu krwi podejmuje lekarz, uwzględniając stan pacjenta, wyniki badań oraz ryzyko związane z transfuzją. Choć transfuzje są skuteczne w leczeniu ciężkiej anemii, są zazwyczaj zarezerwowane dla pacjentów w stanie zagrożenia życia. 

Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Ewa Rutkowska-Król – redaktor naczelna z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w tworzeniu treści produktowych oraz artykułów o tematyce medycznej. Przez lata miała okazję współpracować z różnymi firmami z branży zdrowia i farmacji, dostarczając merytoryczne i angażujące teksty. Jej pasją jest przekształcanie skomplikowanych zagadnień medycznych w przystępne treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć świat zdrowia i dbania o siebie.


PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

Choroba wieńcowa – przyczyny, objawy i sposoby leczenia choroby niedokrwiennej serca
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Choroba wieńcowa – przyczyny, objawy i sposoby leczenia choroby niedokrwiennej serca

Choroba wieńcowa, nazywana także chorobą niedokrwienną serca, to schorzenie układu krążenia, które może prowadzić między innymi do zawału serca. Powstaje na skutek zwężenia lub zablokowania tętnic wieńcowych, co ogranicza dopływ tlenu do mięśnia sercowego. Jakie są główne przyczyny choroby wieńcowej? Jakie objawy daje niedokrwienie serca? Znajomość odpowiedzi na te pytania pozwoli właściwie zadbać o profilaktykę schorzenia, a świadomość sposobów leczenia pomoże w wyborze najlepszej metody terapii.  Choroba wieńcowa – co to? Choroba niedokrwienna serca to choroba układu krążenia spowodowane zwężeniem lub zablokowaniem tętnic wieńcowych, które dostarczają tlen i składniki odżywcze do mięśnia sercowego. Główną przyczyną tego procesu jest miażdżyca, czyli odkładanie się blaszek miażdżycowych na ścianach naczyń krwionośnych. Ograniczony przepływ krwi do serca może prowadzić do bólu w klatce piersiowej (dławicy piersiowej), duszności, a w skrajnych przypadkach – do zawału serca. Choroba rozwija się stopniowo i często przez długi czas nie daje wyraźnych objawów, dlatego tak ważna jest profilaktyka oraz regularne badania kontrolne. ChNS – przyczyny Choroba niedokrwienna serca (ChNS) najczęściej rozwija się na skutek miażdżycy, czyli procesu odkładania się blaszek miażdżycowych w tętnicach wieńcowych. Tworzące się złogi tłuszczowe, cholesterol oraz inne substancje stopniowo zwężają światło naczyń krwionośnych, ograniczając przepływ krwi do serca. Do głównych czynników ryzyka należą niezdrowa dieta bogata w tłuszcze nasycone i cukry, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca oraz przewlekły stres. Nie bez znaczenia są także predyspozycje genetyczne – jeśli w rodzinie występowały choroby serca, rośnie ryzyko ChNS. Wczesne rozpoznanie czynników ryzyka oraz zmiana stylu życia oraz rzucenie palenia mogą skutecznie opóźnić rozwój choroby i zmniejszyć ryzyko powikłań.

czytaj
Kac – objawy, sposoby zapobiegania i metody leczenia złego samopoczucia po spożyciu alkoholu
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Kac – objawy, sposoby zapobiegania i metody leczenia złego samopoczucia po spożyciu alkoholu

Ciężka głowa, suchość w ustach, mdłości i problemy z koncentracją to typowe objawy kaca. Jego główną przyczyną jest metabolizm alkoholu w organizmie - etanol, czyli alkohol etylowy zawarty w napojach wyskokowych, jest traktowany przez organizm jak toksyna, wątroba przekształca go w aldehyd octowy, substancję jeszcze bardziej toksyczną niż sam alkohol. Znajomość skutecznych sposobów zapobiegania kacowi oraz sprawdzonych sposobów na syndrom dnia poprzedniego pomoże szybciej wrócić do formy niezależnie od tego, czy dopiero planujemy zakrapianą alkoholem imprezę, czy szukamy ulgi po hucznej zabawie. Co to jest kac? - przyczyny Kac to stan złego samopoczucia, który pojawia się kilka godzin po spożyciu alkoholu, najczęściej następnego dnia rano. Po wypiciu napojów zawierających etanol wątroba przekształca go w aldehyd octowy – toksyczny związek chemiczny, który odpowiada za wiele nieprzyjemnych objawów kaca, takich jak bóle głowy, nudności czy ogólne osłabienie organizmu. Kolejnym czynnikiem jest działanie odwadniające alkoholu – alkohol zwiększa produkcję moczu, co prowadzi do utraty wody i elektrolitów, powodując uczucie suchości w ustach i zaburzenia równowagi elektrolitowej. Nie bez znaczenia jest także wpływ alkoholu na układ nerwowy i jakość snu – mimo że po jego spożyciu łatwiej jest zasnąć, to jednak sen staje się płytszy i przerywany, przez co organizm nie ma szans na pełną regenerację. 

czytaj
Opryszczka. Przyczyny zimna na ustach i leczenie opryszczki wargowej
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Opryszczka. Przyczyny zimna na ustach i leczenie opryszczki wargowej

Opryszczka wargowa to dolegliwość objawiająca się bolesnymi pęcherzykami. Występuje najczęściej w okresie osłabienia organizmu, długotrwałego stresu oraz zmiennej pogody. Poza nieprzyjemnym swędzeniem, mrowieniem czy pieczeniem opryszczka wpływa negatywnie również na ogólne samopoczucie i wygląd, dlatego warto wiedzieć, jak skutecznie sobie z nią radzić oraz jak zapobiegać jej nawrotom. Jak wygląda zimno na ustach? Charakterystyczne, wypełnione płynem pęcherzyki na wargach, wokół ust lub w okolicy nosa to typowe objawy opryszczki wargowej. Początkowo skóra w tych miejscach może zacząć swędzieć, piec lub sprawiać wrażenie ściągniętej. Wkrótce na tym obszarze pojawiają się małe, bolesne bąbelki, które po kilku dniach pękają, tworząc owrzodzenia.  Opryszczka na ustach przyczyny. Czy opryszczka jest zaraźliwa? Febra na ustach jest wywoływana przez wirus opryszczki wargowej herpes simplex (HSV-1), który wnika do organizmu i pozostaje w nim przez całe życie. W wyniku osłabienia układu odpornościowego, stresu, przeziębienia czy zmian temperatury otoczenia może dojść do jej aktywacji i pojawienia się pęcherzyków. Wirus jest bardzo zaraźliwy i łatwo przenosi się przez bezpośredni kontakt z zakażoną skórą, śliną, a także poprzez korzystanie z tych samych przedmiotów (np. ręczników czy szminki). Z tego powodu ważne jest, aby unikać bliskich kontaktów z osobami mającymi opryszczkę, szczególnie w aktywnej fazie, pamiętając jednak, że wirus może być przenoszony nawet wtedy, gdy objawy nie są jeszcze widoczne.

czytaj
Bezpieczne opalanie - ochrona przeciwsłoneczna skóry
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Bezpieczne opalanie - ochrona przeciwsłoneczna skóry

Opalanie to nieodłączny element letniego relaksu na świeżym powietrzu, jednak promienie słoneczne, choć niezbędne do produkcji witaminy D i korzystnie wpływające na nasz nastrój i wygląd mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia skóry. Zbyt długa i nieodpowiedzialna ekspozycja na słońce może prowadzić do oparzeń słonecznych, przyspiesza starzenia się skóry oraz zwiększa ryzyko raka skóry. Jak zatem opalać się bezpiecznie? Poza unikaniem zbyt długiego wylegiwania się na słońcu oraz korzystania z promieni słonecznych poza godzinami największego promieniowania (10-16) pamiętać należy o niezbędnej ochronie w postaci filtrów przeciwsłonecznych. Wybór odpowiedniego filtra i umiejętne stosowanie kosmetyków przeciwsłonecznych zapewni właściwą ochronę oraz pozwoli cieszyć się piękną, a przede wszystkim zdrową opalenizną. Filtry przeciwsłoneczne – rodzaje filtrów SPF Filtry przeciwsłoneczne są kluczowym elementem ochrony skóry przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego (UV). Różnią się one między sobą mechanizmem działania, składem oraz poziomem ochrony, który określany jest współczynnikiem ochrony przeciwsłonecznej (SPF). Wśród dostępnych na rynku filtrów SPF znajdziemy filtry fizyczne, chemiczne, hybrydowe oraz filtry naturalne. Filtry mineralne (fizyczne) Filtry mineralne, znane również jako fizyczne, działają na zasadzie odbijania i rozpraszania promieniowania UV. Są to najczęściej tlenek cynku (ZnO) i dwutlenek tytanu (TiO2). Tlenek cynku (ZnO): zapewnia ochronę przed promieniowaniem UVA i UVB. Jest szczególnie polecany dla osób o wrażliwej skórze. Dwutlenek tytanu (TiO2): chroni głównie przed promieniowaniem UVB i częściowo przed UVA. Jest powszechnie stosowany w kosmetykach przeciwsłonecznych. Filtry chemiczne (organiczne) Filtry chemiczne, zwane również organicznymi, działają poprzez absorpcję promieniowania UV i przekształcanie go w ciepło, które jest następnie uwalniane z powierzchni skóry. Do filtrów chemicznych zawartych w dostępnych na rynku kosmetyczkach przeciwsłonecznych należą między innymi: oktokrylen, oksybenzon czy octinoxate. Filtry hybrydowe Filtry hybrydowe łączą w sobie właściwości filtrów mineralnych i chemicznych, oferując wszechstronną ochronę przed promieniowaniem UV. Dzięki tej kombinacji mogą oferować zalety obu typów filtrów zapewniając szersze spektrum ochrony i lepszą stabilność. Filtry naturalne Niektóre kosmetyki przeciwsłoneczne zawierają składniki pochodzenia naturalnego, takie jak np. olej z nasion malin, marchwi, masło shea lub inne substancje naturalne, które mają właściwości chroniące przed UV. Choć ich skuteczność może być niższa w porównaniu do filtrów chemicznych lub mineralnych, są one często wybierane przez osoby preferujące naturalne kosmetyki.

czytaj