19.02.2025
Anemia. Przyczyny, objawy i sposoby leczenia niedokrwistości
Anemia, czyli niedokrwistość to stan obniżonej ilości czerwonych krwinek lub obniżony poziom hemoglobiny – białka odpowiedzialnego za transport tlenu do komórek. Objawy anemii obejmują zazwyczaj wynikające z niedotlenienia tkanek zmęczenie, bladość skóry, osłabienie czy trudności z koncentracją. Przyczyn tego schorzenia upatruje się najczęściej w niewłaściwym odżywianiu, jednak anemia może być również następstwem chorób przewlekłych, takich jak choroba nowotworowa, celiakia czy choroby autoimmunologiczne. Właściwe zdiagnozowanie źródła problemu pomoże wdrożyć odpowiednie leczenie.
Niedokrwistość objawy
Do typowych objawów niedokrwistości należą: przewlekłe zmęczenie, osłabienie, zawroty głowy oraz bladość skóry i błon śluzowych. Często występują także problemy z koncentracją, szybkie bicie serca (tachykardia) oraz uczucie duszności, szczególnie podczas wysiłku. U niektórych osób mogą pojawić się bóle głowy, łamliwość paznokci czy wypadanie włosów. Objawy te wynikają z niedoboru tlenu w tkankach, co jest bezpośrednim skutkiem obniżonego poziomu hemoglobiny lub liczby czerwonych krwinek.
Morfologia krwi – podstawowy sposób diagnozowania niedokrwistości
Morfologia krwi to badanie diagnostyczne, które pozwala ocenić ogólny stan zdrowia i wykryć niedokrwistość. W ramach badania krwi w kierunku anemii analizuje się kluczowe parametry, takie jak poziom hemoglobiny, liczba czerwonych krwinek (erytrocytów) oraz wskaźnik hematokrytu. Z kolei wskaźniki takie jak MCV (średnia objętość krwinki) czy MCH (średnia masa hemoglobiny w krwince) pomogą określić rodzaj anemii.
Wyniki badania krwi. Co wskazuje na anemię?
O anemii mówi się, gdy stężenie hemoglobiny lub całkowita objętość krwinek czerwonych (hematokryt) są poniżej dolnej granicy normy.
Normy stężenia hemoglobiny wynoszą:
- u noworodków -18–22 g/dl
- u 3-miesięcznego niemowlęcia — 14–17 g/dl
- u dorosłego mężczyzny — 14–16 g/dl
- u kobiet — 12–14 g/dl
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) niedokrwistością określa spadek stężenia hemoglobiny poniżej:
- 11 g/dl u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 6 lat
- 12 g/dl u dzieci 6–14-letnich
- 13 g/dl u mężczyzn
- 12 g/dl u kobiet
- 11 g/dl u kobiet w ciąży
Niedokrwistość, w zależności od stężenia hemoglobiny, określa się jako łagodną, umiarkowaną lub ciężką. Wyniki badań krwi powinny być zawsze zinterpretowane przez lekarza, który na ich podstawie może określić przyczynę anemii i zaproponować odpowiednie leczenie.
Jak leczyć anemię?
Leczenie anemii powinno być dostosowane do jej przyczyny i stopnia zaawansowania. Najczęściej stosowaną metodą jest suplementacja żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego. Preparaty te dostępne są w różnych formach, takich jak tabletki, kapsułki czy syropy, co pozwala dopasować terapię do indywidualnych potrzeb pacjenta. W przypadku anemii spowodowanej chorobami przewlekłymi lub dużą utratą krwi, konieczne mogą być bardziej zaawansowane rozwiązania, takie jak transfuzja krwi. Ważną rolę odgrywa także dieta, która powinna być bogata w produkty zawierające żelazo oraz witaminy i składniki odżywcze wspierające jego wchłanianie i produkcję czerwonych krwinek. Regularne badania kontrolne pozwalają monitorować efekty leczenia i zapobiegać nawrotom.
Żelazo tabletki
Suplementy diety i leki z żelazem to jedna z najczęściej stosowanych form leczenia anemii spowodowanej niedoborem tego pierwiastka. Żelazo w tabletkach, syropie czy proszku pomaga zwiększyć poziom żelaza w organizmie, a tym samym wspiera produkcję hemoglobiny i czerwonych krwinek. W aptekach dostępne są preparaty zawierające różne formy żelaza, które różnią się pod względem składu, przyswajalności i zastosowania. Każda z tych form ma swoje zalety i ograniczenia. Przed rozpoczęciem suplementacji warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, aby dobrać preparat najlepiej odpowiadający potrzebom organizmu.
- Siarczan żelaza (II) to najczęściej stosowana forma żelaza w leczeniu anemii. Charakteryzuje się wysoką przyswajalnością, ale może powodować działania niepożądane ze strony układu pokarmowego, takie jak nudności czy zaparcia.
- Fumaran żelaza (II) jest alternatywą dla siarczanu żelaza. Jest łagodniejszy dla żołądka, a jednocześnie skuteczny w uzupełnianiu niedoborów. Po preparaty zawierające fumaran żelaza (II) są chętnie wybierane przez osoby z wrażliwym układem pokarmowym.
- Gluonian żelaza (II) to forma o nieco niższej przyswajalności, ale łagodna dla przewodu pokarmowego. Stosowany głównie w łagodnych przypadkach niedoboru żelaza.
- Chelaty żelaza (np. żelazo w formie diglicynianu) to nowoczesna forma charakteryzująca się bardzo wysoką biodostępnością i minimalnym ryzykiem działań niepożądanych. Szczególnie polecana osobom z problemami z wchłanianiem żelaza.
- Żelazo hemowe to forma żelaza najbardziej zbliżona do tej, która występuje w mięsie. Cechuje się wysoką przyswajalnością i rzadko powoduje skutki uboczne.
Co jeść przy anemii?
Dieta odgrywa kluczową rolę w leczeniu i zapobieganiu anemii. Aby zwiększyć poziom żelaza w organizmie i wspierać produkcję czerwonych krwinek, warto sięgać po produkty bogate w ten pierwiastek oraz inne składniki odżywcze, takie jak witamina C, kwas foliowy i witamina B12.
- Produkty bogate w żelazo hemowe: czerwone mięso, wątróbka, drób i ryby – są najlepiej przyswajalnym źródłem żelaza.
- Produkty roślinne z żelazem niehemowym: szpinak, jarmuż, buraki, soczewica, ciecierzyca i tofu.
- Żywność bogata w witaminę C (np. cytrusy, papryka, pomidory, natka pietruszki) będzie wspierać przyswajanie żelaza z produktów roślinnych.
- Produkty zawierające witaminę B12: jaja, mleko, sery oraz ryby, takie jak łosoś czy makrela.
- Źródła kwasu foliowego: zielone warzywa liściaste, awokado, brokuły oraz produkty pełnoziarniste.
Dobrze zbilansowana, bogata w powyższe produkty dieta może znacząco poprawić wyniki krwi i zmniejszyć objawy niedokrwistości.
Transfuzja krwi
Transfuzja to zabieg medyczny polegający na przetoczeniu krwi lub jej składników, takich jak czerwone krwinki, osocze czy płytki krwi. Przetaczanie krwi stosowane jest w przypadku ciężkiej anemii, zwłaszcza gdy niedokrwistość jest wynikiem dużej utraty krwi, chorób przewlekłych lub zaburzeń produkcji czerwonych krwinek w szpiku kostnym. Transfuzja krwi może szybko poprawić poziom hemoglobiny i liczbę czerwonych krwinek, co pozwala na przywrócenie odpowiedniego poziomu tlenu we krwi i złagodzenie objawów anemii, takich jak duszność, osłabienie czy zawroty głowy. Decyzję o przetoczeniu krwi podejmuje lekarz, uwzględniając stan pacjenta, wyniki badań oraz ryzyko związane z transfuzją. Choć transfuzje są skuteczne w leczeniu ciężkiej anemii, są zazwyczaj zarezerwowane dla pacjentów w stanie zagrożenia życia.
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król – redaktor naczelna z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w tworzeniu treści produktowych oraz artykułów o tematyce medycznej. Przez lata miała okazję współpracować z różnymi firmami z branży zdrowia i farmacji, dostarczając merytoryczne i angażujące teksty. Jej pasją jest przekształcanie skomplikowanych zagadnień medycznych w przystępne treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć świat zdrowia i dbania o siebie.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Biegunka – przyczyny rozwolnienia, objawy i leczenie
Biegunka to stan charakteryzujący się częstymi i luźnymi wypróżnieniami. Jest to objaw różnych problemów zdrowotnych, takich jak infekcje bakteryjne, wirusowe lub pasożytnicze, reakcje alergiczne, stres, niestrawność pokarmowa lub zatrucie, czy też choroby przewlekłe, takie jak choroba trzewna czy zespół jelita drażliwego. Biegunka objawy Objawy biegunki mogą różnić się w zależności od przyczyny i stopnia nasilenia. Typowe symptomy obejmują: luźne stolce o płynnej konsystencji, częste wypróżnianie, dyskomfort, skurcze lub ból w okolicach brzucha, wzdęcia związane z nadmierną produkcją gazów w jelitach, nudności, nudności i wymioty - w przypadku poważniejszych zakażeń lub toksycznej biegunki, gorączkę (np. w przebiegu biegunki infekcyjnej), ogólne osłabienie i odwodnienie, brak apetytu. Rodzaje i przyczyny biegunki Typy biegunek zależą w głównej mierze od czynników wywołujących rozwolnienie. Wyróżnia się: biegunkę infekcyjną, biegunkę podróżnych, biegunkę pokarmową, reakcyjną stresową i przewlekłą. Biegunka infekcyjna spowodowana jest kontaktem z patogenami (bakteriami, wirusami lub pasożytami). Biegunkę infekcyjną wywołać mogą zakażenia rotawirusowe, salmonelloza, czy np. infekcje E. Coli. Biegunka podróżnych występuje u osób podróżujących do regionów o innym klimacie lub nietypowych warunkach higienicznych. Biegunka pokarmowa wywołana jest spożyciem pokarmów lub wody zanieczyszczonych bakteriami, wirusami lub toksynami. Biegunka jako objaw alergii na określone pokarmy lub składniki pokarmowe. Biegunka stresowa wynika z intensywnego stresu lub długotrwałego emocjonalnego napięcia. Biegunka przewlekła natomiast to trwające dłużej niż kilka tygodni rozwolnienie, które może być objawem chorób przewlekłych, takich jak choroba trzewna czy nadwrażliwe jelita.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Cera naczynkowa - jak wygląda i jak ją właściwie pielęgnować?
Skóra naczynkowa charakteryzuje się delikatnymi, cienkimi naczynkami krwionośnymi tuż pod powierzchnią skóry, które mogą łatwo pękać, tworząc zaczerwienienia i widoczne szczególnie na policzkach, nosie lub w okolicach dekoltu teleangiektazje - tzw. „pajączki”. Cera naczynkowa jest wrażliwa, skłonna do podrażnień i łatwo reaguje na zmiany temperatury, silne kosmetyki, stres czy nieodpowiednią pielęgnację. Pielęgnacja tego typu cery powinna zatem nie tylko redukować widoczne zmiany, ale także wzmacniać jej barierę ochronną, by zapobiec powstawaniu kolejnych „pajączków”. Popękane naczynka na twarzy – przyczyny Pękające naczynka to najczęściej wynik osłabienia naturalnej odporności skóry oraz ścianek naczyń krwionośnych. Do powstawania pajączków przyczyniać się mogą także nieodpowiednia pielęgnacja z zastosowaniem niewłaściwych kosmetyków, nadmierna ekspozycja na słońce czy gwałtowne zmiany temperatury, np. przejście z zimna do ciepłego pomieszczenia. Na pogorszenia kondycji cery naczynkowej wpływać może również styl życia – przewlekły stres, palenie papierosów czy spożywanie alkoholu.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Zapalenie pęcherza – objawy, przyczyny, leczenie i sposoby zapobiegania infekcji
Zapalenie pęcherza to jedna z najczęściej występujących infekcji układu moczowego, która może dotknąć zarówno kobiet jak i mężczyzn niezależnie od wieku. Choroba ta jest najczęściej wynikiem zakażenia bakteryjnego i objawia się zazwyczaj częstym oddawaniem moczu z uczuciem niepełnego opróżnienia pęcherza oraz bólem i pieczeniem przy mikcji. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie przyniosą szybką ulgę oraz zapobiegną rozprzestrzenianiu się infekcji i powikłaniom. Objawy zapalenia pęcherza Najczęstsze symptomy zapalenia to parcie na pęcherz, nawet jeśli jest on tylko częściowo wypełniony, oraz ból lub pieczenie przy mikcji. Inne objawy to mętny, czasami nieprzyjemnie pachnący mocz, a także krwiomocz, który może pojawić się w bardziej zaawansowanych przypadkach infekcji. Dodatkowo osoba cierpiąca na zapalenie pęcherza może odczuwać ból w dolnej części brzucha lub w okolicach miednicy, będący wynikiem stanu zapalnego. W niektórych przypadkach mogą wystąpić także ogólne objawy infekcji, takie jak gorączka, osłabienie i nudności. Częste parcie na mocz – uczucie potrzeby częstego oddawania moczu, nawet przy niewielkiej ilości. Uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza – mimo oddania moczu nadal występuje potrzeba skorzystania z toalety. Ból i pieczenie przy oddawaniu moczu – uczucie dyskomfortu, pieczenia lub kłucia podczas mikcji.Ból w podbrzuszu – uczucie ucisku lub bólu w dolnej części brzucha. Zmiana koloru i zapachu moczu – może być mętny, ciemniejszy lub mieć nieprzyjemny zapach. Obecność krwi w moczu – rzadziej występujący objaw, ale możliwy przy bardziej zaawansowanym stanie zapalnym. Podwyższona temperatura ciała – w niektórych przypadkach może pojawić się stan podgorączkowy.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Odchudzanie - jak schudnąć z brzucha?
Otyłość brzuszna to złożony problem, który może być wynikiem interakcji wielu różnych czynników. Osoby z nadmierną ilością tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha mogą być bardziej narażone na ryzyko wystąpienia poważnych schorzeń, takich jak choroby serca, udary mózgu, cukrzyca typu 2 i niektóre rodzaje nowotworów, dlatego tak ważne jest prowadzenie zdrowego stylu życia, który obejmuje zrównoważoną dietę, regularną aktywność fizyczną oraz unikanie czynników ryzyka, które mogą sprzyjać otyłości. Otyłość brzuszna przyczyny Otyłość brzuszna, nazywana również otyłością centralną lub otyłością typu jabłko, to stan, w którym nadmiar tkanki tłuszczowej gromadzi się głównie w okolicy brzucha. Przyczyny tego rodzaju otyłości są zazwyczaj wieloczynnikowe i mogą obejmować nieprawidłową dietę i niewystarczającą aktywność fizyczną, genetykę, zaburzenia metaboliczne, a także wiek i niezdrowe nawyki. Spożywanie zbyt dużej ilości kalorii w stosunku do zapotrzebowania energetycznego organizmu, szczególnie w połączeniu z brakiem regularnej aktywności fizycznej, może prowadzić do gromadzenia się tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha. Czynniki dziedziczne mogą predysponować do otyłości brzusznej. Istnieją geny, które mogą wpływać na sposób, w jaki organizm magazynuje tłuszcz, oraz na to, gdzie w organizmie tkanka tłuszczowa jest gromadzona. Długotrwały stres może prowadzić do wzrostu poziomu kortyzolu, hormonu stresu, który z kolei może zwiększać skłonność do odkładania się tłuszczu w okolicy brzucha. Spożywany w nadmiarze alkohol może przyczyniać się do odkładania się tłuszczu w okolicy brzucha, tworząc tzw. "oponkę". Zaburzenia takie jak insulinooporność, cukrzyca typu 2 i zespół metaboliczny mogą sprzyjać gromadzeniu się tłuszczu. Dieta bogata w cukry proste i przetworzone produkty spożywcze może przyczynić się do nadmiernego wzrostu masy ciała, w tym także otyłości brzusznej. Brak odpowiedniej ilości snu może zakłócać równowagę hormonalną organizmu, co może prowadzić do wzrostu apetytu i zwiększonego odkładania się tłuszczu. Z wiekiem zmienia się sposób, w jaki organizm magazynuje tłuszcz, co może prowadzić do otyłości brzusznej, zwłaszcza u osób starszych.
czytaj